Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 30, 27 October 1858 — Ka hae hawaii. [ARTICLE]

Ka hae hawaii.

HB *00»LI!,1.6 HKIŪT.VMA.— Ile.lu 08. Ke au ia Wiliama IV. M. IIO Wiliama ko kolu o iia keiki kane a Geoki III, u ua kupaia kona inoa nlnm.'i» n konn nlii ana, ka I)ukc o Kal«rence. Make e nia.nua, ka Duke « loka ka lua o ke k-ik. a Geoki III, a no ke keiki ole a Geoki IV, i koua innke ana, lilo iho la ke aupuni ia VViliaina. Ua nui ka olioli o Enolan» i ka lilo anu o Wiliaina i alii, 110 ka nni o kona uloha ia, a no Ado!aido kana wahine, m» ke uloha 0 kanaka ia ia. Aohe alii mamua i aloha like ia, e kanaka. A ,h« alii hoopono no hoi ia, e pomi mia i ko aloha.* He okoa ka hana ana ma Farani. ia mana wa. Ua hoopan ia ka aiiaolelo o 1* ar»»ni, e kolnila ahi, n.o Uo lakou kue una i ka luioa a na kuhina, a ua kauohaia na kanaka e koho hou i na luna no ka ahaolelo hou. Aka, ua kohoia e kanaka he ahaoīel» hnn, i ot k« kne 1 na kuhina. No ka ukiuki o Kale X i keia koho ana, kukala aku la ia i na kaiioha c!<olu; —akahi, no ka hoopau ana i keia ahaole16 hotf, i ka'wa i hoakoakoa ole ia lakou ;— elua, nn ka hnopau ana i ka hapa nui » n« kanaka kolio; —a o ke kolu, ka honpan ana i na niipepa, i olelo kue mai i na kuluna. Kipi aku la na kanakn o Farisa i ka m<»i, a kaua ae la i na la ekolu, a i ke k<»ln o ka Ih, hmkau mai na kna ine na kanaka kipi, a lan»ikila lakou. Mahuka mai ke alii, me na kuhina ona. a pae mai la ,i Enelani, e hnalele loa ana ia Eaiani. Koho ae la ua knnaka o

U'amni i ka |)uke o Oleana, ia Lui I’ilipo i alii ma kona hakaliaka. He' alii niaikai ia.

I ka hoomalu aiia o nu ’lii o Ku.i'opa i k«» lakoli inau' n’iiia, ua -liophuiiu o Belegiuma rne lloluni, ma alo oke alii hookahi. Aka, a<<le i hui pono ia mnu aina. Htj olelo oko», a he hoomana okoa, ko na Uclegiunia a ine ko Holani. Aoleieliikahi lakou,< no ka munao like olo o lakoo, lilo lakou i poe kue kekahi i kekahi. Ai ke kahuli ana o Farani ihahope o Lui Pi.ipo, kipi aku hoi o Bclogiimia i ke alii o Holani, u kukala aku la i’ko lakou kuokoa ana. Ike kauu ana, iu< kipakoia na Holani enai Ilelegiuma akū, u kolio' lakoii ia Leopolu, ka huiiona ā (leoki IV, i alii no lakou. Aole’ ma Faram ame Bclegiuina wale no keia Haunnele ana. Ma kekuhi niau niua e ae o Eumpa, ua haunaele na kanaka, no ko lakou hookauniaha ia. Aka, hoopio iho la na ’lii mo ko lakou mau koa ia mau niea, ao kn hope o keia hana ana, he nui aku ko kanaka hookaumaha ia i kela pilikia inamua.

1 keia wa, o ka Duke o Wehnelona ke kuhinanui o Knelani. Aka, ua kue oia me na hoa hana ona i ka'hila kaimwai e ae ana i ke komo o na kalohka iloko o ka, uhanlele Beritaniu. Ano keia hoole ana, aole i hooholoia keia bila ma ka.hkle ahaolelo ali», nolaila, aole ia i lilo i kahawai i keia manuwa. Oia ka mea i hoowahawuh i ia ai ka l)uke a me konu poe kuhina, e na kanukii. Akoakou ae la lakou ma ke aJo o kona hale, a kipe nku ia i na pohaku i na puka aiiiani, a pau na aniani o ka hale i ka uaha; Pukele aku ka Duke i kahi e.

E hoomukaukau an<a hoi ka mo'i e hele me na kuhina '*> kc aupimi i kekahi ahaaina niii oka luna kiekie o Ladaiia. Aka, i ka lohe ana o Welinelona, e haunaele ia rnai (laha lakou e na kanaleu, haalele nui na ’Jii i ko lakou hele ma ia ahaaina. A lohe na kanaka na haaleloha ’lii i ko-lakou liele ana i ka ahaaina, he. nui loa ka heneheneia o lakou ena kanaka a pau; rw ka mea, aole pela ko lakou manao. Aole i inanao na kanaka he oiaio keia .nea; aka, he inea e ae ka manao ona alii. Nolaila, liaalele iho un kuhina i ko lakou noh» lujin ana, a ua kohoia na kuhina l.ou ma ko Jakou wahi.

O ka lii.«p .nopono ana i ke kanawai no ke koho ana i na iuna no ka ahaolelo, keknhi hmia nui o ia manawa. Mai ka wa kahiko loa mai, ua kohoia na luna raa na kulanakauhale, e hke me ka nui o na kanuka ma ia inau wahi Aka, ma la hope mai, u» lilo na kulanakauhale he nui i mau wah.i knnaka o!te, a ua lilo h<»i nu uahi e ae i mau kulunakauhale nui, ma na. wahi kanaka ole mnnoua. Aka, ua lionmau ia ke kamiwai kahiko, e kohoia na luna ina ia mau wahi i lilo i kn»aka ole, a rna ia mau kulanakauhale nui hou, aole i kohoia kekahi luna.. Pela i makemake ai na ’lii, no ka mea, na ke alii nona ia wahi kanaka olo i koho, e like rae kona kemake, i liina e pil» nnn i ko na'alii aoao. A o ka nui'.o na inakaainana, aole i haawiia iio lakou ke koho balota iki’ no ko iakou noh» ana ma na kulauakuuhaie hou. No ia mea, ua hiki i na ’lii ke houholo i na.kanawui kokuH. a me ka lioole i na kaoawai kokua ole inn ko Inkou aoao. Ua Iilo in mea, i mea kanmaha i na inakaainana. Hoopii piuepine Inkou e hoololi ia un kanawni la, a lilo ke koho ba)<>ta ana nn m kulannkauhale <■amika wale no, a e pau ke koho ana ma

kahi kanaka ole. Aka, aole iao ka hale alii a niē ka hiipa nui ona lunamakaaiiKina. A lilo ia i uioa liaunaelo.

I ka makahiki 1831. lawe ia mai ka hil?. kanawai e Lo loane M\isela iluko o ka ahaolelo, c hoololi i ke kanawai kōho i na luna ahaolelo, e like nie ka Imopii pinepine ana o na iniikaainnna. Mahope o ka lioopaapna loilū aiia, ua lioohohōa uu hila uei, inaloko o ka hale lunamaknainana, aua la\re ia pela iloko oku hale alii Malaila, ua hoole ia ka hilu c kii hapa nui o na ’lii, i liiea e koho hou ni'na makaainana i aiiaolelo hou e like me ko lakou makemnke.

1 keia koho ana, ua loaa ka ahaolelo nana i kuu i keia kanawai a nu makaainana i noi ioihi ai.

1 keia makahiki ke kaua ana o Polani ine Rusia i loaa ai ko lakou aina ke ku okoa. N» kamea, ua lawi; wale o Rusia ia aina no lakou, me ko lakou ue ole aku. Kipi lakou ia Rusia, a kaua i keia makahiki a pau. No kc kokua ole ia o Polaui e-na aina e aq, aole lakou i lanakila. Pio noo Polani, aua lawe ia ko lakou luna kaua ma Sthei*ia, nia Iiiliina loa o Rusia, e noho pio ai ma ia aina ami, a niake.

1 ka ()itu ana o keia iiiakuhiki, hiki mai ina Enelani kekahi inai niake nui, he mai kaujana i kapaia “ke kolei a,” mai Asia mai kona he’le ana. Aia no rria Europa keia mai, ma Turekc, ma Gereinauia ma Kusia, a hiki i Farani, a lele i ke kowu o l>overa, kau mai la ma Enellmi. He mai. unhu ia, a hi, a pelu ke kanaka, u pau kona ike mai a make iho. Laha aku hoi ia mai a hiki i Amorika. Ma na wahi a pau i hiki ai ua mai la, make no ka nui o ka poe i loaa, kaknikahi no ka poe e <»la. I keia wa, ua emi kona ikaika nui; aka, make no kekahi poe i loaa ia, No ka ike o na kahuna ika lapaau ia mai. ola mai ka nui i keia w:/ Pomaikai nn Hawaii no kona hiki ole mai ia nti. ]Vlalfa pahu e make auanei ka nui o kanaka ke hiki mai ia. -