Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 34, 24 November 1858 — Kula hemahema. [ARTICLE]

Kula hemahema.

E ka hae: —Ilokp o kela pepa mamua, ua hoike aku au i kekahi kula makaukau loa, a’u i ike ai, a me keia pepa e hoike ana au i kekahi kula'he'mahema a’u i ike ai. E pono e nana na.kumu a ine na makua i kela, a me keia a e noonoo iho. Eia ka inuii; ua heinaheina ke kuinu, o kona kino, uu pelapela, anle paa pono kona lole; e lewalewa wale ana kona palule iwahp; aole paa ma ka ai, a me ka lima; aole hoi i kahiia kona lauoho. Eia kokahi, e like me ka hemahema o kona kino, pela no kona ao ana. He wahi ike no kpna, aole pilikia loa malaila; o kuna ao ana nae ka hemahema. E ku, ana kekahi poe haumana e heluhelu, a nana ua kuhiu -nei i ka lnkou-hana, noho _ wale ka nui o nh' hauinana e ae; nole hana ikl, o na kamalii iiilii, noho wale no, a nunea loa, a maloeloe na wawae. No ia mea, aole oliiolu na haumana noho wale,.a lilp i"ke kamaili, i ka iniki kekahi i kekahi, ame ka holoholo. Aole iike keia kula me kela i uleloia mā kela Hae, aole noho wale iki na haumana iloko o ia kula; ua pau loa i ka hana; nolaiia, ua ma|U maikai, aole haunaele; oluolu na haumana,'

Eia kekahi; hemahema keta humu i ka hōomalu ana i kona kula; hooikaika oia e hoomalu, aole he inalu, no kona hawawa loa. He nui ka walaau, no ke kumu nae ka nui; nui kona leo, a me kona hahau i ka papa, imua ona e hoomalu ai; a he mea kani wale no ia iloko o ha pepeiao o na kamalii. Holoholo lakou io, ia nei,. iwaho, a iloko, me ka hoolohe ole i ka ke kumu. Nolaila, aole holo kā ike o kera kula, pehea )a e holu ai, iloko o ka haunaele? Eia kekahi; o ka peīapela o ka hale kula. He lepo, he opala, e waiho ana ina o a māanei; he kuha kahi, paa pu i ke kuha; nolaila, pilopilo, a hoopailua ke nana’ku. Ina ike au i ka hale kula pelapela, a me ke kumu pelapela, manao no au, he kula hemahema loa ia, no ka mea, ua ku ka lepo i ka naaupo, aole i ka naauao. Ina he kumu naauao maikni, ea, aole ikea ka pelapela o kona hale, ame kona kino pu. E nana ina kula haole, he pelapela anei? Aole. Eia kekahi, aole lako ia kula. Aple papa eleele maikai ; he papa eleele no ua pau nae ke pena; he palapala ko kekahi haumana, a he palapala ole ku kekahi, aole palapala aina. Ku mai ka papa ma ka Hmnahelu; eliina haumana, a elua wale no huke; 3 liaumana * ma ka palapala aina, a hookahi wale no buke. Noiaila, uole holo iki ka ike. Nowai keia hewa o ka lako ole? No ke kumu no kekahi hewa, no ka inea, aole ona akamai i ka paipai i na haumana a me na makua e kuai i huke, i papa eleele, i palapala aina. Ina he kumu akamai, ame ka ikaika aole nele loihi ia nlau mea, no ka mea, lealea na haumana, a me na makua, i ka hoolohe i kana olelo, n kuai hoi ika lako. Ina hoi he kumu hemahema ia, alaila aolr manao na makua a ine na hauinana i kona paipai ana.

No na makua a me ke kahu kula kekahi hewa oka lako ole oka hale kula. U a paipai no ke kumu, me ka maikai, aole nae ma- .. nao na makua; aloha ole lakou i ka lakou keiki. a hoowahawnha paha j ka ike; hoonaaloka, nolaila, hele wale no na keiki i ke ;; kula, e like me ke kanaka hele i ka lawaia, ,.me ka upena ole, makau ole. Hoi nele mai ia lawaia, a pela na haumana hele i ke kula : me ka lako ole, o ka nele ka hope. Ma ke kanawai na na makua e hoolako i na keiki i ka buke, papa, peni, a pela akn; a ina hana ole na makiia pela, he mana ko ke Kahukula e kuai i ka lako, a •'haawi i na haumana, alaila e hookomo i ke dala liīo iloko o ka bila auhau o ka Lunaaur hau, a na ka makua e uku aku palua nae o ke dala lilo. Nolaila, no na kahukula*kcka7 hi hewa; aole lakou i hooko i ke.kanawai no -•-'keia mea. Ku wale na kula Inko ole no ka ikaika ole o na kahukula i ka hooko i ke kanawai.

: ' ;?1 Eia kekahi mea pono ole o ke kula a’u e ! t. 4, olelo nei, aole ikaika ke kumu i ka hana, me ka makaala, a kula a pau pono ka manawa. r ,No kona molowa, a me ke aloha ole i na hāumana, a me'ka hoihoi ole o kona naau, wikiwiki oia e hoopau i kula; a hoi na haumana. 1 kekahi la hoi, hele keia kuinu i . kahi.e hele ai, a haawi i ke kula 4 kekahi 1 r Kaumana, a i kana wahine paha; ua koi mai 9 *nae i ka uku no ia la, ana i kula ole ai me la; ua hana io no. Ina i komo oe, ka mea heluhelu, iloko o kona hale kula i

kekiiiii la. ike koke oe ia ia e noho wale ana, a e hiamoe ana paha. Oia ke kula henaahema a’u i ike ai. Pehea kou ike, e ka mea heluheluj keia? ua ike anei oe i kekahi kula hemuheina e like rne keiu? Ina ike oe e hai mui. L.