Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 16, 18 July 1860 — Kia Hoomanao. [ARTICLE]

Kia Hoomanao.

Owau o ka mea nona na wahi kiko hua ol«io elua i kakauia malalo iho HU.. Ke ninau aku nei au i na Komile me ka hai oluolu pu aku i ka lehulehu, ma ka inana i haawiia mai ia’u e ka Ahahui HU o Honolulu nei. E hoike mai ke Komiie i ka lakou mau hana mahope iho o ka hoihoi ia ana aku, na lakou e hooponopono, e hana, i mea e pono ai ke kukulu ana o ua Kia Hoomanao nei. No ke aha ka mea e makau nei ke Koinile i ka hoike mai i ka lakou hana, eia, no kahi rnea iki, no kahi mea iki hea, no kahi mea iki a B, oiu ka maka iko i na mea iki a pau 0 ia ano, nolaila, ina e makemake ka lehulehu e ike, euiaeia B. Eia ko’u wahi manao paipai no keia mea, o hoohalahala mai auanei kuu hoa aloha o N*, no ka noke .wale aku no i na hua olelo lapuwale; aole wahi olelo paipai, hapai, a kokua hoi no kanamea 1 hoopuka mai ai. Pehea la kakou, e waiho wale nei i ka mea a ka manau i hapni ia ae ai, e waiho wale anei kakou me he ilio make la i ke alanui, me ka nana wale aku no, aole e kii a lawe aku ma kahi e. Ina ona mea hanu ino, ka mea e aala ana i ko kakou mau ipukaihu, ua pono no ia, e aho e waiho malie ia keia mea peia, o lawelawe ia aku auanei kukuku ae ka mahu ino, loaa ka mea maikai a ka maka e nana aku ai, aole o ke Kia Hoomanao, aka oke kii auwaelewa. E wiki kakou i ka hapai'aeno keia mea, oioaaauanei ko kakou henehene ia mai e ka C. Adv«rtiser, a loaa iho ia kakou i kanaka Hawaii ka mai-lou o ka hilahila. Aole wale hoi nana ka loaa ke henehene mai ia kakou i kanaka Hawaii; alya, o na haole ili keokeo kekahi, e loaa no auanei ia lakou ka olelo mau a kanaka Hawaii, “ O kanaka maoli hi no kuse, hi nono nakina, bi pulu poi nau, hi wanu kaukau pihi wale no. Maikai nunui poi, aole maitai lanata, to masi molowa, aole kukini wikiwiki mamua, pi mai mahope huki ka (jibs) pea ihu ilalo,” He pono anei ka ike ia ana mai e lakou peia ko kakou ano, he pono anei ka henehene ia mai o kakou e ko kakou mau hanau mua ma pono, me ka oleio mai ia kakou “ £ hele oukou e na kanaka maoli i ka anonaoona e nana i kona mau aoao a e nana i kona mau aoao, a e hoonaauao iho,” E kapae loa ae i na molowa, na molohai, na lolonui nia ke poo, i ltke pu kakou me lakou. Heike wale no paha hoi kela wahi haole, he makole, he oopa, he kuapuu, o ka hooikaika, molowa ole, puui ai ole, lilo i kanaka nui, i kanaka kiekie, i kanaka hanohano, a naoa e kikoni mai ko kakou mau iae, me be ao la oa ka makua i ka> aa mau keiki.

Eia ko’u wahi manao paipai hope ia kakou no keia mea, ina e hiki mai ka molowa, ka manao hiamoe a me ka molohai, e olelo pakahi iho ka manao, “E hele oe e ka inolowa, i ka hale hoomalu o ka poe Vilikini,” a mai noho no, a komo hou mai iloko o ko makou mau opu, i kahi o ka ike, wahi a Ukeke. Ina no ka a me ka amaama nunui o ka uapo, ke kumu o oukou e kanaka Hawaii e molowa nei, e ikaika ole nei, e aho, e kapae ae ina ono, kupehe, opunui o Hawaii, nei, ae noke mau aku i ke ai i ka pipi a Kaikainahaole me Kaheleluli, a me Kahoiolio, a o ka palena a Moaimona ka poi e hoonuu ai, e aho ia ioaa ka mea nau a ka waha aole e molowa, aoiē hiamoe, kani mai kahi wai, helekela, a wikani iloko o ka opu. Eia paha ka olelo a kekahi poe, “ aole no hoi o makou molowa, he ikaika no hoi ko makou i ka hana, he paa no h6i ko makou manao.” E i aku no auanei o Hu, paha pahapaha o Polihale, he ike aku la hoi makou e ku mai ana ke Kia Hoomanao no Kauikeaouli. Ea, a nolaila, a np ka mea, a aia hoi, a ina pela, e lilo no auanei ko makou mau hana, pono, manao maikai, a me na mea hoomaopopo a kakou a pau, a i mau, paha paha “Pahapaha o Polihale.” Kakau ia a hoapono ia e ka Ahahui Hu malu o Honolulu nei, i keia la 16 o lulai, M H. 1850 HU|, Kakauolelo.