Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 17, 20 September 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

K» Ui'apa'iole o ka Pohu La'i Konu Kai Opua—Ke Aiwaiwa " Nrtn:t i "H.)ōhoka o Lua-Nuu-a Nuo-Poete-K;i-Poarae ka Paku'i Akua o na Paliku'i Eiwa o Heha ; Waipio i kā Noe —A o ka C»lali Naua i lawo a iilo na Leho Ka.ulana o Kalokunu, o ka M'akani Kuehn lepo'o Puak<».

MAHELJC. XXXII. » Ka hoao ana o Ka-Miki me ka Punahele ni:i a Pih'akaaiea nona ka inoa o Paehaia ka U'i Pookela 0 na Hone Elna. Ka Iiaawi mn» a Ka-Miki no na kaikiimahine ah'i o ka moku o Kona «oa i h»le kipj» ai ma kana hi.akai Hele Hoopapa. Na hana heokelakela nia ke !vlo ali; o Piiiakaaiea, Kaiahekna ka Pi-Ui Aku Hooilina kaulana. A iiiu |uw»iuui kii «ku i inau Hinniea pupuawa uo |jelii iui«: oa poe i konoia o ke alo nlii a e i'uakaukau ia mau inea iloko o Ka wa pokole. Hookahi .nxj, u hao ana i ka inama pau Io.a aohe awa 1 koe, ua nau ia a wall elike me ka poi i hele a uouo kau wahi puupuu ole. '■ ■ .; ' ' Ke nana mai la o Pili au.e na mea apuu, a ke hoomakaukau ala īīoi na .ai ! pqupuu« a aia «a lawaPa ke luu ala i na Hinaila/ Ua pau

mua ae la nae k? awa ika maiua ia a i hakalia w«ie no i na lawai'a i ka hoi niai me dh Hinaiea pupuawa ao kelii, a o kn wa ia e inu ai ka awa i uiaiaa ia iho ]a a kohu pni ka hele a uaa-ku, hele i'o kohu poi lehua. Uauwi ia aala ka awa apau a ku iloko o ke 010 a kahee ia iloko o ka mauu a piha kn apu o kelii o '*Hanehane-Ka-iani,, ka inoa oua apu nei, lie ftpu i niu i iawe ia mai mai Tahiti mai'e i Paao ke kahuna piha aiwaiwa»' Inana i hoomalielie ka huliu o kai a Laamaomao a noho malie Ina ale o !ta aioana. Ofai ke aku,! ku opelu, ke ahi, ke kawakawn, ka iheihe »me ka malo'io na i'ai i hele pu maiai me ua kahuna aiwaiwa Dei e hooliliana a puni ka waa, a la'iku ke ala o na waa o Piaoeholo ana no Hawaii Kuauli aina i ka houpo a Kane. 0 ka nui o ka awa aia no iloko o ke oip r a o ke oka haka ia ihp ia a ku ina apu o ko na hoaai ia o kelii. 1 ka makaukau ana o na mea a'i, ua hoomaka ka papaaina akealii. A aoie hiki ke iuu uaaoli ae kelii i ka . awa, ua hoao ae la ke aiii e oaiki poi a oka mua loa o

kona hoao ana i keia uuo awa aoo kupaaaha iaia. \o ka uiakeuiake loa o Jt« alii e ike pom» i ka oiaio 0 ka Ka-Miki uq»u tuea i olelo ai, ua hoao i'o oi:i e iko pono i ka mea i olelo ia. No ka ma» ole no hoi o kēili i keis uno awa na ano hiki kupono ale ao iaia ke inw a oa miki poi «naoli \* no a hiki i ka pau ana me ke auo| ap«ei?l»e nae o ka niini ana. no ks apu o kelii a k<>mo na ! rniki pH'ame n:\ Mualea. aule i li*wli*n iho, o ka iho niai la nuia o ka ona o ka awa *kan!a?u o Paua.' INinin ka ha!e a oiehe ula e kaa «na kr» honua ao!e hiki i ke aiii ke nee ako a moe pono iluna o ka nu'a moena. Lawe :uai la na kahi) i na aiuna atne na kaiua pa'upa'n no ke alii e moe ai a o Ika moe akn la noia o Pili, Xa Ka | Miki boi, ua bno ia ae la kf awa | ftpau loa oloko o ke olu, % kouao i»a naiki poi auie ua i'a lawalu I a iho mai ia ka ona o ka awa t | kau iaa.u a ka iuauu, a o ua Waai. [O ka aha ake alii, ua. ou* apau.

1 ka. uuu o kc aiii a moe Uiaile, a peia hoi aa hoaai i ai pa iho la, ua moe like iakou apau i ka ona oka uwa . Ua uui maoli 4:a oua •.» ke alii a n j oia a ike i k.a oua o keia rno awa paa elike iue ka poi. Ia oiia ana 110 o Pili, a liaule a gj..)e, a helt- a ku ka la akahi uo. ii# alii nei a »la luai me ka oiau iu> o ka oua u ka awa. Ninau ae ln !te alii ina kahu. Auhea la o ku puoaiieie a Piii? Aia aku la ik* auau k«i a hoi aiai. A ina « hoi mai ea t e lia i aku oiikou iia makemake o Pili e ike aku ia Ka-Miki ke keiki punahele aua. Ua ha'i ia aku ia ka lohe ia K»-Mifei a ua hoea mni la no hoi o Ka-Miki. Ua ala a 7 ? nei ku hiamoe o ke alii? wahi a Ka-Miki ia Pili. Ae, UR . ala aenei. Keu i'o no ka ona oka awa. a akahi f>o au" a inu i - keia ano aw» <. l;a inn ana ia o ka he miki maoli eiike me ka poi. Pela e ike i>t ai ka puni ava ilaila, aia a miki mnuli rne limi » oia ka puui awa a oin no hoj ka ion awa, a noua kn ona Uiai, iuot: {ii.aile ke kalukalu o Puim i ...ktt kaomi uiahe ia e ka Malan;si : anu h<-aleajja una i ka lihi wai. mapuna.: Ia laua e knuiailio ala, . no ke mau ala ka ona kelii, ake ike aku la 110 o KaMiki i ke kunewa o kelii a hooki kohe ae la uo oia i ke kauaailio ana. Eia uae, ke kauaailio mai la no o Pili ia Ka-Miki,. oiai, ua makemake lua oia e loaa kona hoa hookaau oielo i#a ua olelo kuli'u a hoopapa nanenane o nu au i Lala. Oiai laua -e iioonauea ana kemo ana o Kapakapaka kekahi iawai'a nuia kelii, I hele mai la au ia oe e Kalani- Heaha keia inanao nui e kuu lawai'a nui, kuu mau keiki punahele oka moku o Koua kai opua i ka la'i? He kauoha na ka punahele nui a ke alii wahine palama punahele na Paehala ka u'i pookela o na Hono Ina Hau EluB o Kona. He kauoha, a heaha ia kauoha? oke a ku mua kau o Haleohiu, ,oia ke ' kauoha awe ka makemake o ka wahiae palama puuahele a ke alii. Ha'i aku i .ka elele. apopo e loaa aku ka inakemake o ka wahiue paiama punahele a kelii. Kauoha aku iua iawai'a e hoomakaukau na waa lawai'a Aku, a e holo aku 0 Kaahaaha me na keiki e makai 1 ke Aku Mua-a-kau i ke kakahiaka a hoi a lawe ae ua ka wahine puuahele a ke aiii. Ae lu&i la o Kapakapaka a hoi aku la a kauoha ia Kaahaaha e hoomakaukau ua waa kialoa uu ka hole aoa e makaj ina Ko'a "hi 0 Aku, ao ka mukaukau iho la uoia o ua lawai a Aku« Ika hala aua aku o Kapakapaka, ua iiihau aku la o Ka-Miki.

Aia ihea keia wahiue paktu& pnnahele a ke alii a.*u i lohe aku nei, e palaina" ia uei * uua i Jte alii, & lohe aku uei au hc ouo kn i ka i'a knpuni kaulaaa o ka aina i ka i*a lei uialo hii ma ke alo a lei cq& ke kua, ai punahele imai oalii a np makaainana? Paae ioai la ke sln. Aia no aku nei, ene kona ohana ame na makua ame kona mau kahu hao&i. Auhe*. oe e kuli makua aHi, eae tuai aua auei o<j«ke alii,elib ka wahiue paiama puuahele a ke aiii ua'u na kau keiki hookama, au i lawe ai |i punahele uui nau a mau aku? HJa hiki ia eia nae, aole o'u ku- | ieana e hookikiaa aku ai iaia, a {* hooweiiweli aku p&ha i koua mau |makua atne kona ohaua, aia uo ! uana no e apono, a oia jan.i a tne ia ae aua, oua aa» ua .pwio ia, t a hiki hoi ha t u&'u .t- hana aku a iua eku i kahi o k& s ku i kalu o kou kuleaua Inoka hf*oiato «na vj v > kv;u a»ouo f *T»a b kon wahi lun ia v> ka apona i % (Aokipau,)