Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 2, 12 June 1919 — Ma ke Kauoha OLELO KAUOHA KANAWAI HELU 84 [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

OLELO KAUOHA KANAWAI HELU 84

lIK OLKLO KM OHA KANAWaI E HOOL U ASA I K V 01 E1 0 K (U- ] OM\ Hp'l k M T nop.l TOtIIA. K K<• O'.ELO KAI'OH A j K \NAWAI HELU <3S, 72 AMK 77. E) PM.I AN'A 1 KE KAKAU HOOPA \! ANA amk KA lIOOMAOPOPŌ HEi E- i }iKLKN V AXA 0 NA KAA MOTO { AMH NA KAA MOTO KAH'ALA KA | KIK'A NIKAO AKA AME KA HOO-j PUKA ANA INA PAL vPALA AE E! H »OHOLO 1 NA K\A M<.lU AMh' NA K A AMOTO K.AI K -U,A AP. 'O-; LAW A ANA I \ A HOOPAI NO N A ' POB HAIHAI KANAWAI 0 IA ANO, A E HOOPaU I.O» ANA I NA KAUOHA KANAWAI K Kl'E AN'A IA ; MAU MEA.

E HOOMANAIA t ? . :CA PAPA LUNA KIAI 0 KR KALANA O KAWAII:

PAUKU 1. KA WEHEWEHE ANA 1 oua wehewi he f.na i h 'i!veia ma ka "Olelo Kauoha Kainw i Kihi A'araii" e pili no ia i keia Olelo Kaaoha! Kanawai. I PAUKU 2. KK KAkAU HOOI'AAJ ANA 0 NA KAA MOTO AMli NA K ,A | MŌTO KAIKALA. Aolh kekaln ka j - ; jūoto ame kaa m'nto «•» honh<ilna j ma na ala»ui, ua alanu; «k»-a aaiej na w%hi e.ae, aia wale uu a kakau hoo- j paaia i kulike cdo kf uukf , i:!<.kt ki .a , kauoha k'aūawai ktL,il, p.'li. o „ .i ■' mau hooloii * O 11* kuhikiiiii o kv-Ui p -uku aoi<: no 1,., e pili aku ik< kahi kn<t iii * n. k' u. ' ■ kaikaiapah - i •-«naia e kekwiu wa'ihini • 1 keia Kalana oiai oia e- !ua-Ka<.k<-.i anu no i keia Ka!a:i'i il i k<. p ria !u ne kanakolu (30), ira n e■> k < <>;i« 1 i Kafi ua hocfco j> no k'- ka; nwni e uuo'm «na ' kakau hoopaa.a ua ki" -imolo na kaa uiolo kaik la i mana m» kona J wahi i noho ai, a i << :io hoi i.ii ka kau hoopa<ia ka !;•»!' iim« kekahi mau i hti*k'uimi hoailona < k:3hj-kuhi paha o ka ! mena hookolokolo kas«o"ni kahi i kik - ( hoop i-aia ai ia kaa moto aine k«a .nmtok ikala hoi kauia in« moakakp, oia kaa.m'otp a ka« moto kaikala !joī . O na kiihiknhi o kt.»M pa'ik'i aole no ia ē pili i na kaa trvoto an. • na kaa motoKaik la i ōnaia a ī uiaiii ia e nn Moku aina Ilniia > i oie k kahi iuu : ' a p 'ahana paha t oial e ho"h'iloi-i aua e la mea ma*' 1 ioo kuna niau hanu pil; oihana. .-iole | no hoi e matiii< in e. pn os.' ktta pauk.u .11 kekahi ihea »i koii-» kaa paha a. iole kau uioto-ka|kala Imi omi e hooh •!>» ia ana i- uiau k u noaia iuuia i pi.īi ole i kana kulana >ihaua. PAUKU ;K KK NOI NO KH KAKAU HoOPAA 0 NA KAA M(jTO A:»!!•: NA KA A 51030 KAiKAi;A o ka on ponoi a i o'le o kekniii men. t-1 noho niana an ni.iana o k-kaiu .11 mo.eo a i kaa tu t<j kajk-i< «)•.»;* < t < noi ponoi aku i ka Makai "Nui no kak u hoopaa ana o ia ka» moto h i ole kaa m< .tn ka'knla mha, ke kakau hoopaa aiw o i kaa moto a i ple kaa motokaik la paha, ke kakau hoopaa hou ana a iwoioii paba a i ole loli paha o ka ona a i ole hioiiioh3 o ia Ua i moto ss kaa moto k. ikal* paha. " PAUKU 4 KA PAPA KUHIKUIII ONA POH NOI AMK NA NOI, F, mahek'i < no na poe no' ame na noi ilok > o ekoln mau P pa, me keia A Su noi mai na omi mai o nn kaa moto i ole ia maloko nei. B, Na noi ui-ii na om mai ona kaa m«to-kaikaJa mai, C. Na aoi mdi Ba poe halekuhi k;t« moto h i ole kaa moto-kaikala, ua hnie hōon>aet»ae ame na haie Waiho o n?. kaa £&OtO/ KE ANO O NA NOI. Na Papa A, ame B. 0 na noi a na poe malalo o na P pa A #nic B e hookomoia Jia ia uiau olelo hooakaka ka īnoa pīha, kahi noho aiuek t haleleta o ka mea noi, me kekahi tuju.i lroakaka pokole o ke kaa, i kouio pu ka inua o ka mea nana i haufl, kahelu, ina he h< iu, i hooapono : a

e fca raea nana i uan*, ke auō o ka uiaua motio, ka ikaHta o la ru ma motio, i btoak«kaia ma na hua helu ikaikn iio, ua faiona o k; kia aine koua kauuiuh^. Papn C. 0 ke noi no kt> kakau hoapaa »na i na kaa inotu a i oie kaa moto. kaikala, laai ua |)oe malaīi.>t ha!e kuai kaa moto a i < le k*a. niot" kaikala, ;ia hale hoon»a»>uiof aoie n« hak- u'uiho kaa, e koiuo pa no ka iuo;t T kāLi > ka hale haua, ka h»ta o ka me; nialema haie kuai kaa, ka h.'l hoouiaeiuae * ī ole hale waiho kn> p: Iwi e uoi <.ii ■ ui« ke kakau ;.»e nn ]u>ak ka poki'k' o ka paj.>a o na kai moto « i *-ie mau kaa uioto kaikala <» hoohaiiaia aua o hooholoia fku «na o ia. K w»iho pu uiai uo ka mea n,■! c k't» ka > iwpaa i kekahi uku me knn i paīa» p-la mti. PAUkl' o KA HKU KaK'AU HuOPAA, (» ' ho paa n ■ «a M:n i v>ko c kekai i h ikt> .1 1 o ! t t k*' n j», a kuhiku! 10 »! t nn » > » , a k* ka-i > < ! k 1» 1 k 1 \ 1 ■» , > ' m « k:t palapaia - m k:i u.e* ! lUH!RU H ■ I 1 k ( < ( a * '1 ,imii 1 ' k«a t li«v « ii' ki! , ■ 1 (bl li n»mM iuai 11.« ka ! k<*l« «uio ku • f I ! 1 1 , '< ,t! 1 ' hcikdse Aoie e > .»'< • ai 1 1 ( s i t .k' !uv4s ! i u k».* m, t-> ; k«ikfl)H, a • ki-k.ilo. i-*\ n <M-- «e! 4 i

E like me ka hiki e hoolakoia no ka mea noi :ue kekahi lielu i httawi niua īa iata. ke noi mai oia i>ela... ;*? < • k. 1 ■ 'iuL •: u. "1A ĪU.'ka WVR i ■ •■ , ;t k.<}it ; piipu "kll !.)>-' kuhi: P '.pfl A (n.H ka mok.) e -anHiaia uo uie i kekalu hnahelu noaiiooa i Kauia luaniua |na iiuaoielu' HAW'a i kauia mai mnliope na itu"helu >• kulukuhi nna i ka | m kaLiki. ] Papa B (na kua uiolo kaikaliO f hoaii'ionaia n;i me. ka huuolelo "A" > kakani? ' mamua o ka luiahehi ī kakau hoopaaia a i | e kama inamua na huaolelo "HAW" a < e kauia mahope mai na huahelu e ho'» j l ana i kn makahiki pn kekahi. i ; PAUKU o F HOOPUK A K\ miLAPALA KAKAU HOOPAA. E. haawi j ;tk'.i no ka Mnkai nit) 1 na p.>e uoi pa-1 ! kahi i'na-Lipa!» kakau lioopaa pakahi me i ]ka la >■» k.- kak«u hoopaa, lie kuliikuh) ! pokole.- k.- ka»t motn a iiiku kna irioli> i bi\)iP ka u U k .ik <la h , oli inaii kai[ moo ki-okalii. ka nion oka niea u«.»i, ktt, hui a hiu i kaup.i!en'ua e kakau lioopaa aiia la kaa moto a niau kaa mofi v . kaa j moto kaikala a mau kaa mMo ke-ukala, i anie kii neln kakau heopaa i ha«wi pai k»h) ia ia kna !iinto a kaa inolo-kaikali. ! PAUKU - P\PA Tl\l HFLI I

HOOPUKUA V KA MAKAI NUT m* o |ke k=:kau hoopaa a ī ole kakau hoopaa I hon ana-i-ka makahiki a mn e ae p tha, le ivoopuka no kā mak-ai nui a- e haawi ! aku i ka ona o ke kaa ni'.tto m*lalo o ka 1 Papa'A,i .e'lua'mau Pav.vt-ttni lielu like (oka uui, ka wai hooluu ame ke kii: ! mahlo <v ka Papa B i ehia mau Papa Uini heUi i hkf ka nui. ka wai lioolun ' ame ke kii; a malalo'o.ka Papa ( e like ! ka huinn o na Papa-tini pili oihana 1 ' kt like nir ka ia mea inalama halekuai | kf*a tnoto .'tnlo hoouikemae a i o)e hale u uho kaa e i/oi" mai ai e kaiua maluna ! o kekfthi kaa moto a -kmi nioto kaikela i | onai i e la ut«a kuni k»a moto, mahuna i hale hoo.niiK'mae a li■<!»• tvfiiho kamMo ! paho. j K hooioliiā no ka wai hooluil oia uiau I Papa-tiui i ki-la ame keia in.<nawa i mea ! e liooano e ai i na Papa tini e piika ana II kela arne keia makahiki. , ( Oka hoailona huahelu e ho( kaa« ale.ia !U" k<< kaa nv»to o ka papa-tihi o ka f I J «pa A ame ka Papa C oia no i hualielu I i Arabia o 4 iniha. i No Papa-tini oka Pap--» C e lianaia uo mek'i nni knrouo, rne n« huahelu Arabia aole e emi mnlalo iho o 2 iniha ke kiekie O kela an e keia ona pakahi o ke k><a moto a i ok kna moto-kaikala i kakau hoop:iaivmablo o ka Papa A ame ka Pai-t H e kau ina kahi UiO*kaka a e mau | pel>t i ho«. V<i\ i ij ? <» ia ano papa tin| j I iiualielu ?n Aiin i o kv kaa. a > hookahi j !(I) u)anou i kaa moto a kaa mr>to- ! [ kaikala, w kahi << hiki a) ke ik»- niolea- ] leaia aK i i na wa apau, A ma-1 lo o ka Papa <j> oi* noui papatuii huahelu e kan hooikeikeia no e like rue ia t hooakakaia mahuia o na ano kaa inolo, kao moto kaikal» a ia mea < kivai kaa mot'., mea malama hale hoomaemae kaa a onn haie waLho kaa moto e hoohana ai am« ;a i ole) hooholohol" 1 ai. .

PALKIĪ 8. Kis KAKAU HOOPAAHOU ANA MALALO O NA PAPA A. iMK B. oke kaknu hoopaa hou atia o iia kaa xuot-o a i ole kaa nioto-kaikala e kuii«.v uo ia me nn ni s a i hooakaka moiealea ia maioko o keia i'uuku. Malaio o ua Papa A anio 13, i ua tuanawa apau e loli ai ka ona o ke kaa moto, « i oie loli paha ke kii o ke kaa iuoto a i oie kaa moto kaikala e :ioohaua ia ana niaiaio v > kekahi lieiu i kakau

hoopaiua, e kueno 1 tc« kauawai ka hooholo aua i kekahi kaa moto .0 ia, aao a i ole kaa moto-kaikaia kc?e waie no □ae aia a kakau iioopaa liouia, i mea e maopopo pouo ai ka loli 0 kia inoa 0 ka ona hou, a i ol" ka loli o ke kuhikuhi o ke moto a i oiekaa moio-kaikala e ho<3hānftjft ana m»iaio o ia iwin i kakau hoopaaia. * O ke kakau hoopaa liou aua e hiki uo ke hanaia maiaio 0 ka helu i kinoiii. PAUKU O. KAWAEPAU AI KA PAL'APALA KAKAU HOOPaA. O na! paiapala kakau hoopaa c hoopukaia ana j ma kv ano uo lulai lst , 1919, e pau no j ift i kH la 31 o J>ekeri)aba ' PAUKU 10. K MAU K K KAKAU |

I HOOi'AA ANA A HIKI 1 ĪANUAKI I. I«2o. K KAKAU H(<oJ j AA-HOU l IKELA AMH KKiA MAKAHIKI. K (HOOPUKA HOUIA Na UKLU 1 lIAAKIA, KA WA. ') ke hoopaahou Hua a i < !<• ke kakau hoopaa hou ! ana t/ na kaa nn-to » i oie na kaa niot<> ! kaikaia uuilalo ona P.»j>a A, B, auie uj IUB ke auo uo luiai IIH!» e iioomauia Uo ia a liiki > iauuari iat., lttlK.>, a mahope uku oi 1 niauawa 0 ua ka< niolo an ■ na kaa moto kaikalaiipau « kakau ! htH}pH3*-houi« uo i ua makahiki apau; \ Rot> w«lv ina e loii aua ka ona a i ole īia

ku akuhi hoakaku o ia auo kt*a moto a i ole fctut nioh -kaik*hi mainua o ka Ih i> k&kiui him» n<> k* makahifti 0 ua hopm tnak >hiki hou mi» e l«ft!sala uu :na n« m«lsitvrt <> laiumH i kelu Āaie keia niAkahiki ī i a wa ajmu <• ki'kau iiooji4a-hou olt> 1.1 kokaiii kas uioto, » i ok» kaft inoio h v i'.i'iM k * P.ipa \, 1-. uni. 0 i -k'.iHko ».«" s.» «> k' iā Paukn. «' feo : h\ hr KHl)Hkolt) »n';*!ī.»jt' tn;tn r: •- ! "■ ; •• >' :---h- i k;ikfsn-h ( it; . h > li» l '.--" * ' k» nua jk'U« ) h<> ] |> n • : u iH. u i>\>h« |v u\Ai H\i|o kn- .! U' s» ! « f ;u . . k«' k.Ui MU« i» hv!u ' -';s :i U» i« nio« e aot:t o iKMhuiu | 1« <•* ' :v »t- Ar W,i;; motf k ;(ik ■! ' k<<o ! ; ;-\c .••'» a !«'.«> k« iii'hi 3 i.iki s k » MA •.' k>. !i «K-; i»! h«]a ' hrtAlo»vi* i v,v«* ok>* *ku 'i

P.4UKU 11 NA palapaia. ka MEA NANA. Ebookohu .no ka Makai Nui i kela ame kōia maii«wa I hookahi a oi aku kupoiu) e iloko o koiva iiooponopono aua e uana i>oro i ka niakaukau ame ke kupono o kekahi mea .0 noi aku e loaa ka pal e lioo hana i kekalii kaa moti,< a iole kaa moto kaikala hoi. Ak« nae lioi, iiia e hikV pouo ole ika Makai Nui e wae *uai i me» kupone e hookohn aku ai uiailoko tnfti o ua poe *»au nialalo o koua lioononopono ana, na hiki no iaiw ke hooi kohu i kekahi mea a mau mea kupono e lae paha niawaho. O kekahi oaea e hoo- ! kohuia ana no ke kulana i hoiken e ' kppaia no h«'Mea Nana o na poe Noi * ' hooliana i na kaa nioln na kaa moU> kaikaln Ka Mea Nana o na pon l N'oi naua Iwkou e hoohana na kaa u.ioto mue na kaa n)oto kaikaia i oJ.eloin inaHnei e kapaia no ma ka inoa ]>oko]< ■ > "Mea Naua." [ PAUKI" 12. OJS A POK WALE NO I I.OAA 3ĪA PALAPALA KF ARIA E HOOKELK. Aole kekalii kaa moto a i ole kaa mo.Ui kaikala e aeia t liooiioJvolo, ia ma kekalū alanui, paka h wahi akea o ka lehuleliu e kekahi mea koe wnle no |aia a loaa mu» iaia kekahi palapala e hooia mai aua ua oia e hooliolo

ike kaa moto a i o ( le kaa moto kaikala i | hooneeia e kekam enegitii i hoolakoia uo < ia ano kaa moto a kaa moto kaikala, aole j tio hoi e aeia kekahi mea e hoohana j i kekahi k>a moto h i i>]e kaa motu kai- j kafa koe wai 1 ijuh> ke ano a i ole papa o ke kaa moto a * ole kaa moto kaikala i hoakakaia iloko o*.ka Palapala & paaia :ia »na e ia'mea a i loaa mai malalo o na kuhikuhi a i knlike loa hoi me na kuliiknlii o keia olelo kauolia kanawai. Koe wale no nae, o keia pauku aole e pili «iku i kek <hi mea e a'o aua i ka hookele kaa iri(>to ana a i ole kaa moto kaik«la e noho pu ana ma ia wahi ka Me>t v NanH, i a i olekekahi mea i lot>a ka paiapala ij hoopukaia malalo o keia kauoha kanawai, a e a'o ana hoi ika mea .e a ¥ o ana <■ hooliAna la ano kaa moto a i ole k«a rnoto kaikalaPAUKU J3. KE KUPONO 0 NA POE NOl. E lii»lohe ao na poe noi pakahi apau i keia mau kuhikuhi: 1. Aole e emi iho ka mea uoi malalo j o umi-kumaiuaono makahiki; koe wale no nae aole keia e pili i kekahi mea malalo īho o uuii»kumamaono mau makahiki ua haaw i mua ia ka palapala, ina oia e makemakeia e noi mai i palapala hou. ■■■ 2. B" maopopo pono oia i na manao o ;/kē Kauolia Kan*wai Kihi Ala- ! iUii," ke "Kauoha K«uawai Holonui," j ame keia kauoha kanan ai, a«ut> kekahi o j koiia mau hoopoiiopono hou. 3 Aole e inoino ka ike a kona mak«» a l ole lohe «na paha, a i ole huki p >ha u na. aa-olona j koua kino a i ole o kekehi mau kinaunau e ae,.o ke kino a i ole oka nowoo, e hiki ole ai iaia ke hoohana i ke kaa moto a i o!e kaa moto kaikala me ka poino ole o ka lehulehu. ! Heinea pono i elua ou-o'mau lima ikaika ] kupo io uo ka hookele ana i ke kaa : moto a i ole kaa inoto kaikala. He mea pono no hpi e maikai kupouo koua mau oaohi maka i hiki ai laia ke pakele i ua poino. 4 Aole oia e kupono i men liolo ano pupule hopponopono ole. 5. He mea kupono īaia e hoike" aku i kona makankau imna o k* Mea Nana he hiki iaia ke hooholo imua, ke ku malin, hiki ke lioololi; : na ano holo like i hoomakaukauia no ia an<> kaa. he hiki ke emi hope a i ole hoohuli i ke kaa moto a iolekaa moto kaikala. tna ke ano lohi ame ke aiio hikiwawe. a ma ke aiio l«ul ilia e hiki ke iunke mai i koua makaukau « ka hoekek' awiwi ame ka hikiwawe ana i ke Kaa molo a i ole kaa moto kaikal* i me>ve alo a) i nu kuia aiae ka em<.- <..>!<■. tj. He inea knponp oia luea aole • hoi>iuaamaaia i ka iim nhi hewaheua j ka rauia i>t>t>ka))>>emn\ He mea kupouo o i'i. mea Ue mea ia i hin>pii <»le ia m> ka ona rama no ka manawa o hookah makahiki mamua ae o kaua noi ana, 7, He mea kue i kt| k'inawai nu kej kuhi me'i e h(K>kele ana i ke ka» nioto | kaikala Ina kekahi alanui a i ole wahj | akea o ka lehulelni i īke hoo?xiao}>opo kupono ole oia mamuh o kekahi o na j k'uuu i iiooakakai;; nu ke kupono olq

oaa niamuli o jui kiuaunan i jloko o keia yauku. { | PAUKU H. KK NOl NO KA PALA-' PALA. O ki'kahi um'h o makemake aun o. loaa mia kekahi piUapal« o noi oia, no ia, inea :ka Mow Naua mālmia kekalii, i palapala {i.iiliakaliakn r hoolakuia aku, ana eka Sui. <■ li<>ikv ana uia-| lok'.' o ia noi. i hooliiki ponoiu,. na kunm kuiH>no i h<M;i«k»kai.t mnloko olaiia i kiiiike »i uu> k« oK-l-> kauoha kau*wai o keia pauku. , . E hoike mai ka oalao.ulw uoi:

uiWii nu u\'i > 1. K.« iuoa pilia oka mou iu,L 2. He uleU> kiiiukuhi «' ln.ūko au« an» ua piiia na in uiuikumauiaaiw « »i nku v k* noi; a ' o!e o kona m«u a\akahiki oiaio: aok nao o piU kfi« i u» {.kv iho o mnikumaiuaouo nuikAhiki i , !oaa mna ua palap«U. : * 3. K* moa :t>•: k;uio a \v«hiut! j f Koka luliui. ">. Kaiui hau« kuk» k; >tia wuiii n^-Ko ». K* »iaum«Rk , H •> k< luoa nui » kA !■ >■ kvl<' kaa * : ->5, kua nio»»i kul.i o hoikr auh. V <1 K» loihi aj;i» i h-. koK' ? > 4 10 k- jnolo k,»ik.iU. , o>> iuilm ho a\t luni mon n»-i a i ->!v Uo moa 5 U'lūh m» i-». K,v.-.u s (r> Kalii a m'u w,ihi ji'lsa ka ;'.o« noi s h-»hv>! > nnw ui i«a k;i;< mu?c * ; olt ksa «v t kaikal*

I (d) Ke ano on» kaa noott) a i |.ule na kaa uoofco kaikala ana i hooI hao« muH ai. (e) Ke ano «> ke kaa | moto a i ole kna kaikaln a ka meu noi i Uo>>hana iuua ai; a (f) l a ike maopopo oia aole he uiau kinaunau <> kona maka ike, kon» lohe *na, n» ;«a olona, n i <<le kek»hi matr kinaunau e ae o ke kina a i ole o kona nO(>noo, e kea-

kea ana i koua hookele pono ana i ke kaa n>oto a i ole kaa irjoto kaikala ine ka paiekana. Jna e uaanao ka tnea noi he hiki kupono no iaia ke hookele i ke kaa a i ole kaa motn- kaikala tue keia mBi> kinaunui no, he mea pono iaiH e wehewehe i ke ano o kh hiki kupono ,uih iai« ke hookele i» mea ine kona hooiiiaopopo no i kraia : amu kee. > 7. K. hoike ae oia: (a) Ike aoo oke ka-a inoto a i ole k;in rnoto kaikala :itm i manao p.i e ho< haroi, auie(h) Ke ano enegiui i houiakoia } no ka hoouee ana ia a>ea, i Pauku 15. Na Noi e Wiihoia

I msi. Ano. O na palapalu tioi i hanaia-malalo o keia oiel<j kaut«h»| kanawai e hookouioia nu iloko o ke-j kahi huke a i ole pahu kahikuhii paha i hoolakoia niai e ka Makai Nui no ia mea. K hamama nd ia bukē 'hi opaa i na wa knpouo apau o ka uiauawa hana uiuaua no ka na:ia ana o na luna oui o ke i Knlana o Hawai» a o kekmhi paha o

kona mau niikai. Oia m;iu ' hoopaa jhoomanjio e haawiia aku no i ka | Miikai Nui no ka malaaia pono ana I mahope ihe o ka pau ana o ka hoo- | kohu oihan» o ka Mea Nana. ! P.auku 16 Ka Hiina Ana o ka Mea Noi, Ka Hana Pono ,e Nana Kokeia. Mahope ihod ka loaa ana uoai oka palapala noi, e nnna koke ka Mea Nana ika ißfa noi e pili ann i k;ma kulana maka'ikiiu i ke hd6 ame ua auo kaa mot > a i ole muu kaa moto kaikala anii i makemake ai e hoohana akn. A ha mea poiii- iain ke ike koke iho nia o kona lioomaaaiaa poMoi nna ua'ioaa ikn «m.-a iioi ike kupo'j;o : i law.i ina keia a ! oh kekalu oielu kauoha kanawai e l.anaia ann ma keia hope aku e pih ma ika palapala noi me ka nan» kino ole i kons makauknu. |K'>e nae ina e iona i ka Mea Nf*na ne kuoiu kupon-) e. inaiiau ai, mn! na hiona mai o ke ;>oi a ano e ae paha, ua loohia ka mea noi i na kinauniiu 'i hooakakaia uaa ka Pauku 13, i manaoia hoi he kupono ole iaia ke hookele i ke kaa inoiu a i ole kaa tuoto kaiknla iue ka maaial.i, e hiki no iaia ke kauoha aku i ka niea noi e haawi mai i palapala hoapono mai kekahi kau«a lapaau mai e hooia mai ana ma kana poao ana aole ī loa;v iaia kekahi mau kinaunnvi i kn ihm uoi e hiki a?, i kona manao, e hoonele aku i ka tn« a noi. 17. Na P;>leua esa Naiia Ana. \j aeia ai«e keia mea noi i j pal«pala e nana pono k oia ma ke ati<. laula e pili aau i n* r >ea apau o ano n>i>lo n i > >e k> a uioto kaiknia a ka mea noi e makeuinke ana e hoohana a e pili ana hoi i k'a htJomak« ana, ka huli ana, ke ku j>n.\ atne n* mno hana ,i u?\ pela"; a ;he 'net> pono e hoike tAai ka me;i uoi ne uiakaukau oia a ua kauiaaiu»

j iUf ke ano <» kaa tiiot >a i oie j kan »noto kaiknla e Imuh.maia .iku, »»ih ft«»e kfc o ka h Kihana ana ! ift l ikou m« iia Hke ole apau« (a) I W'< e hoike loa aiai ai| ka uifa noi i ka Mt>a Nuua h«. iu«sA kuiono oia e ho< (i; tia 1 kf anu kaa j (tnnto » i olv kaa tnot.o kHikala «na i| ! nmk<wake> «i r hoi bana e hoopuka | ■aku ha Mea Nana iu moa no' i NM Kuik iW:i i kakauiuo:» \vt in.fi ov>na n > paīai>«in n • ika inar.it \vm i> <ha oiahit\a ouiia U mni i ai ae ho 'koiuo'a ka la i hoopukaia ai».kn iu»>a» iaihuī, K*n«a wahihe palu ka makahiki oka «>«* e noii s tt aua t( ka Mfa Nana a e iu:Ai i ke ku ipono tnaoli oua e h<Mhan*. aku (1)

,i k* moto U'.A>ui«k\uia aua e.| |k« tn«hu t (58) « tm i > k«ik;ila«j jb<n«tiiniuin .Mta fe » I »;e| !(ii) k*> k'«!» J» t kt> )tHH ; Wt«' >* i'KHi'i »' 1« '■*' ■ -i > ! K 1 |ka r!ur» m i v>l<»o kt» kuO <• ao, .| I i« U) tu» k uik n< 'it>- « ».x». ! h»« » » i O itt> * < -h K.« i 1 jjjoio kmkal; o hooin»tu\n «ti.v t» u . e M» <»h»3» * * i *h«> » fc*» Atu> : juH«kftk|iU *e *

Ina noanawa apau iloko o kela ' ehu. naahina hiki no i ka Pala - * pal« Ae Kuikawa ke hoopauia e ka Mea Nana o, ka tnea e im anu i kela Pa!apftl» Ae Kiisk!»wn ua hoo- ; «naopopoia he hoio hi i punopono ole, a i ole he hooholo paha v.ke* kan aioto a i ole kaa niato■ kaikola oiai oia ua' kahiohio a i ole holawai i/uha me na poino mamuli <» ka unakau-

kau ole : ka hookele pouo aua i ke kaa tnoto a i ole kaa iuoto kaikala, a i oie haiha'i wale paha i.na rula ame na olelo kauoha kanawai o keia Kalana e pili hiih i na kaa ruoto a i ole na kaa moto kaikala O kekahi mea e paa am< i kaPalapala Ae Kniknwa i lioopauia e ika Mea Nnna aol» oia e n*na ia no kekahi palapala ae im na nia- i hina he ekoln mai ka !k uiai e laweia a ; o ia palapaiH ae -.kuikawaPauku 18. Ke An<> n b Palapiila Ae. Palapala ■Ae..Maultm. O kekahi inea e p«a .ann i ka Palapwla e Kuikawa, tih hiki no iaia i ka wa e pau. ai i.n palapala, e noi aku .5 ka Mea Nana i Palapala Ae Mauloa,

a iim ua hnouiHopop" ka M'. a Naua !he ia mea a he uuakiiukaa hoi i ke auaj_ na-.kua mot > a ! !>le ua kaa iuoto kaikala, a ua hnoko pono i na rula, aa loi-ua ame n« olelo kauuha : kauawai u keia

i un uinv/ . u tvcia I.Kalmm e pili Aua i ua kaa uiotO ftme na kaa fu<>tu kaikala, e hoopuks iiku no oia i Palapala Ae Mauloa ia tft6R i kaka'ūuoaia e ia. 0 ia palapala fv hookumoia 110 ka la 1 hoopukaia'i, ka in Ja, ka lahui, kane a wuhine paha i naua p :uo b e ka Mea Naua a e houia uo oia ua ike oia ua kupono ia inea e heohana (1) i ke kaa moto a i ole kaa oioto kaikala i honiuiniii e ka uila, a i ole (2) k»a moto a i ole k»a moto kaiI kaia i hooniuiuia ine ka uahu, a i f ole (3) he eeaa moto a i ole he kaa nooto a i ole he kaa moto knikala j hooniniuia t> ke kakalinn a o kekahi ikaika hoonee eae 'paha o ano iike, ai ole (4) he kup-uo ia mea. e hinihana i na kaa motn. a i ole na k«a tnoto kaikahi e lioonini uili, ana ! ie na Bin a elua aoi ae pah* o an»> i hooakakaia ae nei. Aole loa he kakf uo ka nann aujt j i.o ka PalupaU Ae Mnuioa. | Pauku 19. EHoikeia s<a Pnla--1 pal» Ae, Ka Wa. O na poe Hpau i r loaa ia nno palapala ae e hoike ue t oi«i i ka Mef> Nuna k i 010 i kekahi 0 na makai, mahopo koke iho no o ka wa e noiia ;iku ai ia palapala aeenannia ē is. Ina e hiki pniL oje, hoikeia mai-ia pahipala iloko o ka sva kupo<io tnahope iho o £ja noiiia ana aku, he kr.mu kupi no i.a e manaoia ai aole no paha i hropnkhia ia auo pakpala ae iaia. Pauku %). Ka l'ku N. ku Nana Auh ika Mea N<>i. O ku uku aa ka nana ana i ka uiea noi i palapala {ae e h'M)h«n:i'i ke k:;» :iu;t :■ a i ole |k&a'iiot> kaikala * haawi pu ia !uo ia i ka wa t n i -ku ai iioko o ! ksi lima o k» Mea Na?<a a uaua « ! haawi koke tku i k.« Makui Nui me j ka hxk<Uia ole ! Ok« uku «<• ka naiu «vna i k& aiea te e hm.l «uh i kt Siia kaikiiia hi $2.CH), a uoj k:\ nuiia ana I ka .nou.uoi i piiitipaU ae e 'nn .han-, i o:» >n kaa u !*iv.ii ua»* ma «* uaiv,>iVsii« |ia :*e» $1 IX) k« u&u ke ; hoopuW h.ii! ia U .weu. I Puuku 21. N'» Tl\u ii.) k t » KaH A'-ui, Ke Kukau H(K!-j paa II u Au .(aiL' ka Ilooioii Au» 1 kt Kiknu Hv)opaa Aiu.

i PMjM» A. n* k«;t m»to ajmu i I kuu)v> iloko o k?« P(ij>a A he $S>(K) ika UKti no ka kukau Uuo»Jua uiu* au#, a uh kot»i> pu Hoko o ia kaki, tm paf>a-tiui huahelu «!ua i hooUko| i.t nini k»t Makai X'ii 1 0 ka uku «v# ktf kaknu hou|>4ft it«u. «it« i kek«hi.k*u moio iwaialo o kn PuipM A ut«ntUii o ka h.u»laiiUj *ttn *> k* oo* a i ole iu«utuli o ka | l»U «ua o ke \uhikuhi v.o o t* kaa| htvs3AW, H<? k>";io pti iK»k v > t> ia| •vaki ua i>M4)it*t!ni hu>helu eiua h knj ■Maka .Nui e h»aw; mai ai, ku «1

[ !naktMji»k«ūa. f O k« ttk<t tio kv h '*»' xti!t s kvla ut\r k<;. j k*'kahi kaa aioio malaio s k;\ 1 < kotu> i»u uo ik;Wo. k* k**t ttiH no «lua swfc«! |Hoa-s<ju hu*h» v h> «* h»H>m*kaukHuia uai 4 v o ka MaW , No u&'U* Ui 'lo ai*u m*U>ko o, ka T<ra H,, « » uku t ly > k> kakAuj *.;a i iiu> i*** $*,vX3 * «>

&o<flo pu iloko olaii» ke kaki nu elua mau papa-tini huahelu e hoolakoia aiai ana e ka Makai Nui. 0 iiku, no kakau hoopaa hou ana i na k'aa moto apaujtnalalo d!h Pa|>«i B. ( mamuli oka loli.uim 0 ka 011:1 a i olf ina'nuji 0 ka loli aeia o ua ano kuhikuhi 0 ia ann kao , \ie -U.OQ . O ka uku no ke kakuu hoopaa hou ay>ai kelu aiue kt.ia uuukaliiki i |na kaa m.otu malalo 0 ka Papa 8., iie tI.OQ, » .e. kouio pu ■uo iloko oliiila ke k'iki no na ,papa-tiiii huaheiu elua ē liaawiia mai aua e ka Makai Nui. O ka uku no ka hoopuki. ana i kela arutJ Kei i kakau hoopaa helu ana i kekahi'mea kuai kaa moto r a ( ;i!arna hale hooiuaeoiae a hale waih.i kaa ?uoto paha iualalo o ka 1 Pai)a C.. he (iō.OO) elima dflla » «

l l v/>. # uv , yfu.w; ciiujcv ufliii a k ))no pii iloko olaila ke kaki no Ulua mau papa-tini huahelu e hnnwiia ;nai aoa e ka Makai 2»ui. I. ,0 ka |UiU 110 ka hoopuka hou aua ! i kela aaie keia kakau i kela auie keia aiakahiki ht eiima dala

(Sō.OQ);, a 0 koiuo pu uoiloko olaila na p»pa-tiui huahelu eloa (2) e |huutakujia mai aua e ka Makwi Nui. Aole b kakiia kekahi .aku. no ke • kakau Uuo.piia aua, kakau hoopa» hou ana, a ho'iloli aua paha i ke kakaii h(x>pa& o iaa kaa moto a i ole na kaa uiotu kaikala e ke Teritori o Hawaii, uei, a i ole kulana-

kanhale aiaheie-kalan*. i uoho mauaia eia. Pauku 22. ]Sa Papa-tini, Na. Heiu, Ka Puka Aua. Aule e ,pukaia kekahi Papa-tioi a kaawiia j pahu i |tekahi mea, mea kuai, hale hoomaemae a hale waiho kaa uaoto paho, i oi āku ka huahelu a oiap huaheiu paha oiauiua o na huahelu ,i kakaq huopaaia a i hoiopukaia ha!«wiiu hui. • . PauKu 23. Na Ukp, Kakau Hoopaii, Kakau H >opaa Uou ame Hooleli, Kakau Hoopaa.no na Eono Mahjujj e pau aoa i* Dekenaaba SlBt , 1919. 0 ka uku uo ke kakau hoopaai, kakau hoopaa hou aua aoie ka hoo.| >Ii jsna i ke aakau lioopaa /ina o ni» moto a i ole ua -kua aioto kaikala! mai lulai l, i9is'mai a hiki i E>eken)aha 31, 1919, he hook..hi hapalua (%).o.ka. uku makahiki i lioikeia muloko nei. Pauku 24 .Nh Kue Huia. Na Ho'»pai. O kekalii aiea e kue ana i »a kuhikuhi a keia Olelo Kauoha Kanawai e houpaiiu uo aie ku uku hoopai aok e etui iho loaialo o 15.00, a aoie boi oi aku maluna o 150.00. . 0 ka Aha Hookolokoio.e hooiohe ana i ua hihia e iaweia mai ana u alalo keia Olelo Kauoha Kan&wai, i pakui hou aku naaluna* o"na hoopai i oleioiH, e hiki uo uuamuli q ke noi Uoopii G ke aupuni, e hoopau i ka paiapala ae o kekahi uiea e ikeia ana ua ai>evaia inalalo o keīa olelo kauoha kauawai, a ia wa e lū|ki au iRa Aha e kau uiai i, hoopui awe- e oi aku luaiuua o uur« kuai,»ujalua uiahina, a ih»ko o ia aiaoawK aoie % aeia ia me.i loaa i p«Upa}k Ae hou. Pauk[i 25> ]Sa Oieio Kauoha Kan:i\iai i Ho >Paui&. () ua oleio kai.olia kanawai ;ido.u ame ua hakin.a |> ua olelo kau-ha kauawai e kue aua, i kei.i iu\ ktia ke hoopau loa i» uti. Pauku 26. Ka W» e Maaa ai. E mana ny keia Kauawai he v|i>ui la tuai a mahope mai o kona ia e »pt.«U"K al. . WaiiMa uiai e;

{ CStl) KVGKNK H, LYMAX. ' L«n* 'Kmi ĀpAna I.unamakAAi- ! nana K*sahi ~ | K« 1« i wnih* ia mai Me\ 7» 1919. [HoeholoU !i Aponoia Meī 7, 1019. j NA KA PAPA LUNA KUI 0 |KE KALW'AO UAWAU. - ;(sa) |SA\irKL kai/uank; ( Lwua }iv»o iu*U a Luim Hootj, !Ti 4>a Loua Kmi % K.aUut , m«rau. (SU) A. A, HA)>AI. i«Sv- Kki»US, K«>Ut<« o - V i!^LA> ! la»i« o, 12 »