Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 5, 3 July 1919 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUNA X KA IMIHKLE ANA I KA IPO I NALOWALE.

*'0a hiki no ia'u ke hoīke naaopopo loa akn 18 ōe me k« kaoālua oīe, aole i komo iki o Keoerala Alusa me ka Lede Pomoponia ma ka hoomahuka ana akn ia Lugis, oiai, • k& loaa āna mai la ne ia o ka Lede Pomoponia ia'u, a eia no o!a ke huli ikaika nei i kh Lede opio i nalowale, a ua hilinai loa wau i kana i kamailio mai nei ia'a, 8 imaa hoi o ka Lede Aceta''.

*'I n» he oi«io kena man oleloao e hoike mai ta, alaiia, aolfl loa o Lugiai haalele iho i āe kulan*kauhale d«, oiai» mai nehinei mai la a hiki i ke?a menawa a'u e kamailio iiei ii oe, aole loa oia i puka aku ma kekahi o na puka o kc Kulanakauhale nei o Roma, a ua oiaopopo loa ia'u eia noria ke pee nei ma kekahi wahi, ae loaa •ku aoa no oia i ka huli ia « ta'u mat> ka owa oiaio". j I ka iohe aua o Vinieia i kei& maa olelo a kona A nakala, oa ano hoop&u Joft ae la oi& i kona manao huhu i kona s£akuakane Hoahaaau, a ia manawa hookahi oo nae i kafnailio hou mai ai o Peteriu»ti i kana keiki haaauna i keia mau olelo. "Ua pomaikai loa oe 1 ka lohe ole ia ana o keia mau olelo ano kipi au i ka £mepera me kana kaikamahine punahele loa, a h# mea pono loa U oe e makaala loa ) kau mau kamailio ana, o lawe ia akn kekahi oia maa olelo no ka pepeiao 0 ka Emepera. He mea no hōi nau « hauoli ai, aole ka lima o ka Emepera iloko o keia hoonalowale ana \ ka Leele opio o kaakau, oiai, i na he lima kona "iloko o keia hoomahuka ana i ka wahine opio, alaila, aole loa he manaolana hou ne Lu§iā ma keia mua aku. E akahele !oa oe 1 kau mam oleio e kamailio ai r»a keia a>ua aku, o ālakai a ua nei ia mau olālo noonoo ole au iloko o kou poino loa. E houiohe i keia mau olelo a'u ia oe, a tuai wikiwiki wale i ka holo-paukiki wale ma kau māu oleio hoahewa'*. I kā lohe ana o Vinicia i keia mau olelo a kona Anakala, ua nana āku ia oia me na maka ano h«owßhāwaha, oiai, ua hoomaop#po ihd lā no oia, i nā aole i hele oia e noi i Qā kokue 8 kona Anakala, i na la āoie e hoea mai keia mau pilik'* maluna ona a me lugia, Aele na e j hoi i noouoo iho o Vioiciā, nanā ponoi no i heie aku e noi i na kokua| ānā oaai a kona Anakala, a ina no oia i manao e hnna io i ka mea hanohano i» Lugia t alaiia, aole io uo t> hoe» mai keia mau pilikia mālunā onā, a āole no hoi e hekau āko na poino nialuna o ke alahele o kā Wāhißt opio, a me ka leo ano puua i ka wianao huhu i t o u« kamāilio aku iā oia i kekahl p.>ino hou e hākāo aei naāluna « ka wahioe epio. "0 k« k««« •'* i ka«tin« a|ā

ai ia o« mo kel* oae« piti īk« Kimaalii npir mamnli ao I* 0 kft hoike ana tn»i nei o ka Lede Ac«ta iā'u, «i* ke hakau hoa nei m*!un» • Lugia, oiāie, u« tob« pono «ku nei o AeeU 1 k» kamiiHo* ke K»bu milim» keiki LHiā, e hfloili «oa i kei* m«i o ke Keooalii opio mālun* o Lugta, « ut hoonoeooi I» ke kāmaālii opio i k* «btue ino e Lugi», oiai, uahop* kot« iho Qo o ka bui aea o ka Moiwahioe m«ke Kamaalii opio a me keit Kahokaiki Lilia, ua hookau mtii* ka mai Uuo* oke KamiwiMi, a u» kimailio koke' ae la no kela Kahukeiki hupo imua' O ka Moiwahine i luaa kaia mai ika akau, a be poe uiaa oo k* poe o ka akau i ka hoouoauoa i na tlhaOf ino iluna o Q» me* a iakou i iili makawelB«reia loa ai t oolailn, a hoomanao pu iho oo kaua be poino aui loa keia e hekau nei malana o Lugia f a ioa e loaa koke aoa o Lugia me ka oluolu ole o ke ola o kaia Kamaalii, aiaila, • hookao ia ana ka hoopai o ka make maiuaa • Logiā e keia Mfii*r»hine uaanpo M .

Ua kaeoailio ia keia maa olelo • ke kan»ka opiei aM k» }«o ino hnbv t a ua b oike tsai 1« do hoi kosft helehelenA 1 ke aao hopohopo ole i mea e kamnilio ā6ft t »i ka hope loa o kona kanaailio aat i kana ooau olelo, u« helelei. t&ai U koaa wiu naieoak*» paha o koaa piha loa i ka ukiuki qo k*la mau olelo ano ouopo a k«ta

k&hukoiki, ciat 4 ut hooDDā«p«po loa iho la oia i ka poino weliweli io e hekaa $na aa»}»Qft oka wfthioe opio ana i aloha ai i keia manawa.

I ka ike ana «ko boi o kona Makaakane Huahftu«a i k«ift aoo iiuna o kaoa keiki hftOftOOft» Oft Ulo ia i inea haohao ioft o« konft mftOftO t a ia maaawa oia i hpomaopopo ioft ai, ua kiku ia o Viuicia • k« nalomeli & kt aloha. & ea upehupehu kona mau maka i ke aloha kopouli i k«ia wahine opio, fte h»na aoa oift i Oft bana oae ka noonoo pono oie no ka poino e hekaa po m«i >ua maloo* ona me kooa «hana, a h« m«a pooo loa iaia e makaaia loa i oie • b«k&u pu keU wa'i o k« kaoāka opio m&luna o lakoa «pau { a e iiio aku ai kona ano pun»helc i ka Smepera mai iaia aku mamuii o keia aiau haoa h«beoa « kaaa keiki haoauoa. Nftnft mai oia m« oft inaka haohao ia Vinicia, ftlftila t kftmailio ae la oia i kei» tn«u »l«lo auo koikoi.

"Mao k* Lede mao* eui *U o Kuj)©ro, ua maopopo io* kou roI« aoa i ke &olaaa o oa «kua, a rula s>u uo boi i ke kulaoa o na kaaaka ano nauupo» a i hooheheaa i* • ke aioha heheoa,'' e heopakele mai aa akaa ia kakou mai keia uia'i ahuiau o ke aloha heheoa.'' Ua kamaiiio ia keia aiau oieio me ke aoo' i paheaeheae, eia aae, a ia no iloko oia mau oieio ke aao pihoihoi o ke Kakau Alii Pateroniu»a, oo oa haaa aaaupo a kana keiki haaauoa. Me ia inaa oieio ua kauoha koke ae ia oia i kaua mao kauwa halihali oaaaeie, « huii hoi koke lakou i koua haio poooi, a i iohe ai iakou i aa iouo piii uo ka wahine opio, Aoie i pau.

Bia ooakoo i ka, IS o n* m«k«hiki o ka oimlo »o» c ko kftkoo roilimili inaua o koo» yoe hilohela» K« hooroaik*i oui oei no makoo i k* p«e La«re pep« kahiko i bo«maa ) ko lnkou kw« ana i ka "Hoku o Hawaii" mai kona p«ka moa nna » hoea w«t« nn i k«i« manawa, Imi hou akii hoi i mau boa law» p«ps hoo m« o«kou.

ūa malauna a# k« Kts!« K!eki« 0 Hilo n«i i ka Ukou hoik« hop« ma ka Halakoa i k« «hiahi Pewih* nfi, * he 11 na h«\xm«n« i pok« ! k«ia makahiki.

| M* ?oatlm« oka pi»lt \ h«!a !ak« U i hi>om»h* al s>* K«1« AmI puni a pooi keia ITVritoH. Kh haii' IoU na haiimana a olioh pū no hoi 1n« Komn no k« tiv*« pn *n» ok« ' maiiaWA ko#ru*k« )* ;*kōt.