Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 21, 23 October 1919 — HE MOOLELO KAAO NO Kepakailiula KE AHIKANANA A O KE KOA WIWOOLE O HILO HANAKAHI A I KA MOKUPUNI KAULANA O MOKUOLA AU I KE KAI [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kepakailiula KE AHIKANANA A O KE KOA WIWOOLE O HILO HANAKAHI A I KA MOKUPUNI KAULANA O MOKUOLA AU I KE KAI

i'■ (He Monielo Kahiko o Hawaii Nui) | Kimuli) KA HOLO ANA O MAKOLEA K HOAO MB K*AIKIPAANANEA U* hota aka la oo h*"»i o Kepakaiiiola noe l;.a uoakaakeu i kahi o ke kahaa kaoa e.hooili ia ai, a ua Jke uo hoi kakou ooa ua hoouka kaua inua aku oei, hts pipaoielo uma maoioa ibo o ka hooiii kaua ana o o&alakai o na pnali kaua. I keia halawa' aoa nae o na aoao elua, aoie he ka'ūailio i kamailio ia raawaeua okē A lii Onouliakeiii me ke ALii Kepakaiiieia, oiai. i ka maoawa no i ai he alo a he alo, « ka Wa no \A i hooeuaka mai ai ; oa alii uei o Kotia i ka hMi i kana uiao ihe ia Kepakailiola, a i ktt hala aia o ua ihe elima a ua aiii iiei, aI ka eono o kuiia pahnna ihe, aa knlihi mai la o Kepakaiiiula i ka iH© » 00 a)ii nei pia kekahi o kona aole oae hei dke kn e eha>i, aka, u& u3ahit)U Ui ae la ka a ua alii uei, a kahe no nae ke koko 0 Kepakailiuia. I ka howmopopo ana.o Kepakailhiia i'&eia ku lihilihi ana onā i

ka ihe a kona hoa a inamua o ka ioaa fcw>u aug, i ua alii OfiA)utia-1 kea uei ka manaw« e hou ioav ai i j ka ehikii o kaaa ihe, ba wiliwili aej ia u KepaKailiula i kaou ihe tne he | huila makani ala, a mawna n kal hiki ana i na al'i nei o Kona Jfe hoomaopopo i kona knl;uia pale i ka ihe a ke alii opia o Kaununnaoa i ka uka o Hilo ua <>Hi aku la ka ihē a Kepnk;iiliula me he |o ana a *£9 uwila, a o tea mea i hoomaopopo ia aku, e oni mai ana ua alii OuouliakeH nei iluna o ka lepo noe be koe oni honua ala, oiai, 'na loaa pono aku la oia i ka pahun£ ihe hala ole a Kepakaiiiula nia kona opu, a ua ■ hp mai Ja ka a* oloko. No ka manawa wa!e no ia

oni ana malonn o Ka lumua, a waiho tnatie iho la oi« i "ke kai o ko Haku." I ka !ke ana o kn puali koa h< 10. okoa o Oaouliakea i ka make an» o ko iakou aīii, o ko lakou ao 11 > i't i ke kea aao no i ka holo, ua aku la lakou me ka hoike aku i ka lono poino no ka make ;ina o Oiiou* i <<e aiii kanaka ui malihini, m na Hl<» ia i mea hcok;tutana l(<a; aku i ka, o Kepak«iliula.' oiai, o Koia alii hoi>e i make iho la ia oia no kekalli na «lii .» na Kona i kaulaO'.i 1 -, i no kona makaokau i ka 'H'-ihe. 1 ka )oh« U arta aku m» nn Kona seia j mnke aoa v> OoouMakea, ua k< a,o

hou iho la **o hoi ka 'uauu-» uhu j kniu» iloko o Huk'ikam» ke k .lkoeke pi»»toi o ke Alii KaiuMliu 1 uake uium, a huoli 'Ia iho U i kou» Ui&v uao *» hoie e kuua i k« alii uiaUh<ui nana e hoopoiuo uei ke ola o ua aiii o t\% Kona. 0 keia alii t»ao o ll<»kukano he alii »rtahal<> *a M'ia e ua umka*io«u«#, aiue i>a alii uiaUlo nkuoua, * n* fcaulft<m t\»» h n kona aiu» uiiiik»! d malaiua u, a maoauli oi« aloha i& v»un f ua .uakH*iurtoa uh Koi\a f ua heie aku (K«e iehuUhu e uwaiu i«!« % « aoi« hoi e h«te kaoa aku i kt'la keiki mlUhiui a> t o a\ ua a-u u' u'l ali

nui u na Kona i pepehi ia e kela keiki malihini. H k«na hana kupuoo -'ua konu aoao, »ia 110 tca hele aku e hoaaikine i kele keiki malihini.

Ua-iilo ime ia. oiau ulelo uwaio a kekahi pue lehuithu i uaea Imolohe oie la uiai e ke alii Hokukano, a 0 ka mea uaaikr)i no uat h ū uia aa olelo a keianlii Hokukano. aole loa anu wahi olelo hoino no Kepakailiula. O.Kana wale uo i kaumilio aku ai i ka pue. i uwalu utai no kona hele Kana i ka uialihiui, uo kona kaiuailiu uaa ae i keia nvau oielo.

**laa no hoi paha no k.t hele teatta ako iaiH, a i kaa no hoi ka, Janak?la ua koua aoa<*, alaila, he tuake uo hui paha ia oo'u, aka* i na hui o fco*Q aoho waLe Iho oae ka hele ole aku e hookau i ka hoopai naaluna o ka iuea nana i "pepehi" kua kaikoeke, alaiia, he haaa huhe wale paha ia a'u e hana ai, a. e\apa ia mai ai boi wau ma keia hope aku he l'alii hohe wale" e aho ka ouake ana aoa ke nahua kaua h&nohaoo m»mua o ka makae hohe wale'*

Manauli uo o keia ooanao paakiki o ke alii Hokukano qa hele io aku la 00 oia e hakaka tne Kepakailiula maaiua nae hoi o kona huta ana aku i keia kahua e hakaka mau nei 0 Kepakaiiiuia we tna alii o Kaua, UH hoea mua aku la kekahi o keia mau kauka6 alii i hoouna ia ai e ke alii Oaoniiakea, a hoke aku la ia Kepakailiula no keia hiki aku o keia alii uiaikai e me ia. Ua oaanao iho ia ao hui e Kepakailiula e hoopakele i ke oia 0 keia aiii uoaikai, aka, i ka hoea aua aku uo nae o keia alii Hokukano i ke kahaa kaua a hakaku iho la lue Kepakailiula, ano na aianawa le. huiehu ko Kepakaiiiuia hoao ana e hoopakele 1 koaa iiia, aku, aoie i& i iiio i mea hoi hope no ka manao hakaka o keia ahi Hokukaao, ui aa

wa hope ( a ua bookāu mai la o Kepakailiuia i ka ho »pai o iia oaake malaaa ona, a ua make pu ibo la oia me feona uauu hoa alii i uiake e mamaa. Ua osi ia no hoi kona poo e Kiihmle e li«.e no hoi aae ke kauoha i ha-iwi ia aku iaia e kana keiki, ae īke aka ana no paha kaua e ka mea heiuhelu keia hupe aku i ku aiaoeo o keia hana oki p>o a KepakHiiiola.īka make aaa «> Hokukaoo ia Kepakaiiiula, aa uianao iho ia o Kepakaiiioia ua Dau kaua hana hakaka oaa na Kona, u taanao iho la"hoi eia e nee aku mai kela wahi a lakou i uoho ai mauka o Holuaaka» hoike ia mai 1» iaia, a la ao he ahi e makewake Lou aaa rio 9 hakaka me ia, a he aiii oi hoi o ke kupanaha oaauiua o kekahl wau liiiana i hmkaka tnua &i, a he alii t*oi i kaulana no kona ikaika i ka lakaka, a i «wkaukau loa hoi i na mo hakaka o kela au kahlko a ka lina. Maoauii o kela lono i Uwe i)ou ia uaai iaiae kekahi o keU uiau Eaukauaiii ana i hoopakele ai lakou ola me ko lakou.uaau ohana, aa hoololi hou ae ta oia i koua ma - nao haaiele ia Kona, a ua noho la Vna « kali i ka uianawa e hoen taat «t keia ulii kauiaua i ka ik&ika 3 na Kouh. O keia aii) hoi » makoo » h«Jke koke ole uku ai i kona iuoa i hiki p},ha i ka mauwwa o bua « fu ai iaKia o ke kahua luokoiuoko, aa hoomakaukau iho la oia i kor>hi puaii k<vi nui loa, a i oi aku »ol ka nai l«una oie «uai i«h puali toa o kekahi mau aiii i uiake uiuu a K»t>akailiuia. a mainuli uohoi* ka m»ke ♦'na o mau aln si k.> -

*»ohiki n na «hapuaa aitct o ua Kuna, uh io uiai la u-i hoi| k«k«hi iuau kauKHaaiii liiiu ih ' 0j a« «iii aitic «ihU io o keia ;du h-uj t i * iiia io a« U im kt>ia yusii koa uui g kei* «Ui ūou o ua Kuua i m«* uhi pu t« kv k«huA vus«i*io m&i e ,kt'U ««Ui i h*kak* luau ai o «W UA *iu UIUA i (UAke o m\ Kuu. 4 t A4« 1 4*l