Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 42, 18 March 1920 — HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKUNA vr. KA HULI IA ANA O KA MEHEU.

"O, t> ka Haku o na Lam! Owau nei e niiH' loloa ia a'uei hu ma na- wahi apan o like me kekahi. holoholona ahin '. wahi a Eu,lora i ho;»ho ae ai. ,

E iKiomanawauui a iriai hookaumaha ia'oe iho e kuu Endor<i, -«>iai au <• noouoo ana ko kaua wahi e pah-kana ai, wahi a Malakoma.

0, f !j>>omaiiawaiini ana au e like me kau • !•■' E ki.a l:"i <' lik- me ko'u maiia''ana e'ke kua mai ana na Lani ia'u walii a E;i lora.

Kp lio'nmaikai uei au ia oe e Eadora ' nu' k<>n hil-iaai aeia ma u i, \ya!ii a • >lal:vkc>rna i pane m=n ai. 1" I ">lo.ip mai e kuu aloha a lK>ike a-kn \mu ia w. Maanei e lawe ana an ia i kekahi wahi kupono. a aialaila ■»> noho ai. 1 ka wa a n a īke ai tia ano akake'u ntai ka liuli ana o na imkai o ke anpnni ia ue, aiaiia, eliwah'iu mai āna au im'ua <>n, a 1-i-A" akn ia :na: kt".a M-alii akn, a o ka moku mna loa o loaa ana ift kaua e haalele aiia ia Pelekane nei no Amerika, ma ia mokn kaua e kau ai. 1 ko kana wa e h*,ea ai i Amenka, alaila, e mare kok<- kaua, a owaii no hoi ke hele *e liuli i ola no kana ma ia aina lāalihini a liiki i ka wa a kaua e ike ai na kupono ka hoi ana mai i ka aina nei. alaila kana liuli 'hoi mai. Pe'iea la ia i kou " noonoo ana?

0, e na-ī.ani, e hoo'maikai iā oe e Maiakoma. ka mea i hoa < < 1 oopakele ī kekahi uhane ola kina ole ma keia ao, wahi a En<lora. - I ko laua nei hoea ana m* ki-'.a kulanakauhaie, o'ka.mea iiiua lua a Malak<iraa i kamailio.aku ai la Eu<iora; 'oia no ke kuai ana i man aahu nona e noho ai, I kela wa «a hooko koke aku la o Eudora- fc a iloko o k« mknawa pokole na loaa na aahu kupono nona e noho ai uia keia waliiMa k'.'ia walii na in'le poi<>l*'i akn la laua nei no ka hokele Neii" K <v okeo, a malaila lana ī paina ai i ko hum aina kakahiaka, a i ka pan an:t, tia pane akn la o >lalHkoma m Eh<l<<ra: E kuu aioha Ku.iora, e noho <»e maanei, a e hele 'au 'o Imli 1 wahi kupono nou e)i >ho aku ai, a niai hopolupo jki o<> no kekahl mea. Ja Malakom.a i homo aku ai iwaho o ka liokele, aia J>oi, ua piha k>- ketina hookipa o ua hokele ala i na auu pue apaii, a hnokahi m<x>ielonni oia kakalnaka i puka mai i!ok<> o ka nnpepa ''Ma-* uawa" o Ladaiui, oia no. ka p'aa o Eu<]<>r-i, ka pev>''h." kanaka, nana i luku ka ohana Liakona apau i ka ihake.

Ua U'li'ie koke ae la ko .oili me kona nianao <■ !o!iē akn, ua puka mai maloko o ka impepa oia kakahiaka ua mahuka o Eu<lora, o|a nae, aoie i j[tuBa iki mai iioko o.ka nupepa oia kaHaiiiiīka. \da>ja ],:>a aku ja keia īwalio a poloU'i loa aku la ma kokahi alanui no kā nana ana i hale no Eudora e noho ai.

laia ni i e nana .hele ai.u u'a ike aku la keīa i kekahi hoailona e kaa ana ])enei: Jtir»r. C'j<la, Kumi Uoolimaliina Da k<imo koke akn la keia il<»k«. a ike aku la i kekāhi wahine aoA me na keiki he leiiulehu e nouol.u ana Ua niuau koke aku 1* o Malakoma i nnui hooiimaiima, a oia ka wa a ua wahine nei i lawe aku ki ia'ia rv i ina kekahi ruuii o luna o, ua hale alrt, a ma ka aoao' mahope loa e. huli j>f»nu rtna i kekalu alanui <> ua KulanakauhaU' ala. He nuni k>*ia i hoolak<> |)(.iik> iu, a inaliojK» pono o k< ia ruilii, he lanai hoonanea i [>jth;!u !rt ine ka aaho uiakalii, <• hlki ->!>• ai i ka po<- *> ke alamu ke ike mai i ke kanaka oloko. He aiapii tm hoi <■ iiio ai niai keia wahi aku a ti< < a i k>* ala'iui. I ka ilee ana o M ilak<ima i k<4ā r ;;.m: ua uin-iu k<>ke aku 1a • >ia i ka ukw SiiH>n;nalima. He 2"> kiiina o ka pul. , oia hoi <iaiā, i\'k'kaue, w <hi a M.rs. ('o-la.

.\tilo HiK'i lu' |KR> okōii ai' I' lioho ih-1 rn;i!<'k- 1 n lialo, walii « Matakv>mu. A(t!s', k»H' waU' i;o he u ilū i>k'a'ak;;io -;si n-ina koia rumi o pili pn uoi m--nnni a kanu f Uukn n- 1 ?, \v;ihi a r- ro,!a. \t V I I U I \ , 1,- , . i . » ! ' 'k i » ... I m i! i i ~ ,i w . u >lai »k 'Mi.i UH' ku liuawi pU aku i ūal.i. li.'k < koln wu i iuili !i''i mai ut o M.;Uakomu uo kalu a Ku.s,»m «' u ann. a i koiui hix'fl :»»» nnu «• kall ;<ku au« no i> K»utom iuia l'a U»aa akn nei kou wuiii c ai o kmi alohk, «'u lioi i msn w »>• kmmo'. asif\\«!ii 'ati.' kn>«mo ik| iu> !n«) \. ia w a 1- k-Oion un i ka*'n«» kana. %v*»?i ii'MalAK.miih \W k4<>uh ho<* m»i Ia ko laua rwM kHa. ii o kii wa uf> <u o hiua m'i i ho!«> akn j*i n<* o k«» 'rtu- : * nt 4 i fnmi ■ I ka »k«- anā H»ai koiA s!l k«. w ;l !u;iv n.ma k h k !« ta «u

lioopahaohao' loa-ia oia-i-ka ike ana jnai i kekahi kaikauiahine opiopio ui me na holehelena'kauinalia mahuia ona, a oia ka na waiiim' uei i olelo ilio ai. He kaikamahine piak'.ia ole paha keia, a i mar linka mai-nei i keia -wah: no ka huli a:ia > kona ola ilukn o na liana u!ala. -Aoleno e neie ka loaa nni o ko dala i keia kaikamahiiK' oiai !k' opiopio a wahine ui maoli e hoohihi ai na inea apaa.

O ko'n kaikuahine keia, o Meleana kona inoa, w-ahi a Malakoma i pane ma[ ai imua o Mr.-. eoila. H oluolu anei ot- e hookipa akn iaia ma kou home nei?

Ua hiki, nau ia e uialama aku, wahi a Mr«i-. Goda, a alakai aku la oia ia Eudora aiiio Malakoma no ka rumi a Malakoma 1 hoolimaiuna ai. I ka.ha.la ana aku o Mff, Coila no ke. kii ana i ka paiki l>>le o E !idora ( oia ka wa a Malakoma l pane aku ai imua o Emlora.

E kuu aloha Eu<.lora, e haalele iho ana au ia oe maanei, a e hoi awiwi ana au no ka home o ka Uaku Liakona. Aole loa aii i makomak 4 * t' liOoliuoi ia i»au i hoomahukH ia oe inamuli o ko kaua nalowale pu «na ma ka po nei. O kou lioea ana no hoi ma ka homo ua makemake an i' komo pu iloko o na hnna hoolewa o keia ohana. Nolaila e noho oe me ka maluhii» a e oluolu oe e hookun mai ia'u ano. Ua pono kelaeMalakoma e helo koke oe, %vhīji a £u<lora.

Mamua o ko'u haalele ana iho ia oe, eia ka'u kauoha hope loa i<i oe. I ko wa e -makeniake ai e kuai i kekahi mea nau, mai iieie oe i ka lialekuai» E hoonna oe i ka haku wahiiu" o keia hale nana e kuai kau mau mea apau i euakemake ai, E noho i>e me -ka malu loa iloko o keia kwna, ine ka ike ole ia o kou mau heleheleua a hiki i wa e huh lioi mai ai< Eia im l»ila ilala he kankani, a ua lawa oe a hin hou kaua K.e lioolohe mai nei anei oe i ka u m m kuhikuhi ana ; e Ku<j«.»ra'.' . Ae, ke iioi.iohe ix j au 1 na mea apau, wahi a Eu<lora. E kakau leka mai ana au iiau e-kuu Kudora, malalo o ka inoa Meleana, a e olelo oe i keia wahine uana eMi ko lek* i ka haleleka. K lioao, no hoi t>e e uku aku i keia w ahiue no kona mau luhi apau, a p<-la oia 6 niaikai ai ia oe i na wa apau, walii a Malakoma, E hooko ana au i kau mau kauoha apau e kuu Malakoma, wahi a iOu<lora. Noiaiia ke iiaaiele nei au ia oe e kuu aioha, e lioni kaua, a na ke Akua e malama ia i..e a hui iiuu kaua, Aleha kaua amu e kuii Ēudora, wahi .a MalakoUia i haaiuii' iiio ai ia En<lora e uwe halo'u. lo'u ana no ke kaawale ana aku o kaiia mea alolia mai iaia aku. la Maiakoma e iho aua i;ni ke alapii o ka iiale ua liui pu aku la oia me Mrg. Ooda, a pane aku la'oia unua ona. E haalele ana au i kuu kaikualune uiaial<i o kau malama ana, <>iai aole ona mau makua e o!a nei a*ua makemake au iā oe e malama loa oe iaia me he nla o kau kiiikHiuahine ponōi ia,wahi a 3lalakonia ine ka haa>yi pii juia aku lie kana. liuia daia ma ka iima 0 MrH. Cod». lioko o keia wa i huli mai ai o Mrfj. <;otia a haawi i n» hooi»aik'.\i aua ia Mahikoma me ka pane aua mai:

Ke lioomaikai «ni' nei au ia oe. IJe wa.hiue k-uieiaake a», a }»•: lehulelm a'u keiki o ul4 nei, aka uae, aole o'u miikemake e kipe īa mai au no ka liana ana i kau hana. He walune niafanui pono loa au i ko'u pfje noiio liale, a o: loa aku hoi ina he keiki makua ole e like me keia kaikamahiiie au i la\vc niai nei. Ma keia wahi e ka uiea heluiielu e waiho kakou i' ke kaiuailio ana no Malakoma e hoi.ala i bo{H*, a e huli ae kakuu a naua no ka Eudora m<in hana.

I kela wa a .M.'lakoina i hala aku ai, a aoha hooka! i iho o Eu<lora, ua ala nia* ia iloko ona, na noonoo like ole e pili aiia 1 ka >»ake "a»a o ko»a uian nmkna, a ua'vai la i hana keiamau hana hooniainoinu uialuna o laua. Mauuili o keia mau hai>a puuwai elele i hana ia maluua o kona: niau auie kona hoahanau» ua ilhinai nae ke kuakoko o ka inaina o na tnea a.pau maiuna.ena me kona houmaau ia, a ikh iike loa oia me kekahi holoholona ahiii e h<4»> pee ana ma o a maanei, a oia kana i uwe iho ai me ka I mokuinokuahua o ka naau. j

laia no e uwe halo'ulo'u hu » no keia inau luea apau i u'lu ma'i iloko o koua noonoo. aia hoi, na puiwa ae la oia i ka henio aua mai <. kon » puka, a komo ana o Mrs!. L)o<iu. Ua ike koke Uiai la n.o' iiae 0 Mr<. Co<la i ko 2iu<l<>ra āu<) kaumaha, a oia kana i pane mai ai; K kuu kaikamahine, ē hoolana ,- i kou mana<>. K hoomanao oe he mea m a mau no i» o k t noho niakua ole ana uia keia ao. I kekahi wa o na makua ke make e nianma, a i k< kahi wa no lioi o na keiki ke niake nma a mahope akn na makua, Owan nei la aoieo'u maku ikane aiue ka umkimliine, a lie waluue kauemak« au e oia nei i keia la tue uuuliu-!ti:unak-olu a'u kei!<i Si;m e nuilama nei. Ua kaa niai ma'umi o'u ka nialaina ana i k< ia poe keiki apau, Nolaila e hoopau . kt»u kauumha, a e hilin -i aku i ka H ka uiea naua e hoomama i kou u uu luuluū. I a huopan koke ae la o lJtu'ora i koua uwe au*, a haliu pouo mai ki maluua o OtKla> a oi* no ka wa a Mrs. <.\>da 1 pane hou uku ai: V kun kuikaniahine luaikai o hele { u> au e lu>oniakt ukau i num nau, «pau k* ai ana, alaila, hooluolu i>o ia ih*>, no ka mea. unuiaoio nei au ua mikUUninhi Kv& \īe keia mau olelo hope na liaalele i!u> ia o Mt*. ia Ku<l<>ra ma kona runi\. Uu ora hoi u* lKK>tnakt»ukau i.i<> 1» oia iaia ihe. ho kona paiua auakea. I ka makaukau ana v> katia mau uu> !ai u« ai ili" \a kt ! ta, Ik* «>:ui aoa ua hae.Se aku la kna hiami* . a u<> ko J uK>ra moe ole ana ilv>ko o tr» ek!• ■t; as\a \ ala ei, u« hiau>->e t«AM!ipn «ku la e>e\ a !;iki \w<*U> i kona hv>»la ia aua <■ pa t ua '. ka aina ainalii. K AoK» i pa?\-