Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 15, 9 September 1920 — HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKUNA VIII K/V«OPt3PIO IA ANA O KUDORA

UMalakoina i heuīo mßi Ri ma,«r«hu Q k* paka pa i)kh hulepft»h,v<» Uft ku iKi Uii '* kti» t* nai>a ftHvi la i Hop« ine k» uo >m>u k»Usi>Rhn no koni ik«f hope lua ana ia Eu<i ra ma kelu po a make aku oin ro« ke o kakaiii la «e. H'* e uaaa *u* i kahi o ka run.i i Koopaa i* at o Euilora, aia hoi, oa hootui«ra loa i& »r»ai keia i ka aku ika a aiii <» abi iiuoa P°i'° c» kaupoku o ua hnlepaahao Rla, » .b!X>u>*4*P hoke ae 1» kei* he pa»Jahi*

Vlttuiu» n ka hiki on.\ iaia nei ke h>i hou aku i hepe o ka wa f)0 ana i loh* aku ai i ke kani 'koele au* «uaio ka !>• Ifc o ka e hoala ann i na mia apau, oini k® a'elo luaiiamana o ke ahi e h ilapii «'ia ui« pa wahi apnu o Ua halepaahm» ala. O ke pihoibv»i aaie ka tnf kau nia i« Ūuku o Malwk'ima i ke!h wa no ko Eu<iurH paiekaua, u iāia e kn aaua āui me ka m&opopo ole iāia o kanM iuttt.*> hana aku al, ai« hoi na ki-.aak% mwe n« w«hii;e e h<«!o nmi «na oo k< : hi pan? hi a»e he aU mai loko se lakou o b» h'«nu< i uiii »ī--ai. Auie e hiki iu M/.lakoma ke hooaiaopopo «kt» i 1 akf>t* n u'V hfiehe«enH i k*l» wa uiai ka poe aaki paa anā maluna o ka ho

o M» «i q& holo 1» o Mnlakomu i i>i.po me maimo « -si Ri ! n, « ku n«i .i «k» ai mn k« l»o.b emoe aua i»o kn rtmii «' En» ticra, ui* r.o kona tvai i h#l»W;ō *j me k« ian»i>dahiio i h&awi la ia'm nei i ke isi ik> ka wei>p »m i k* 4 rumi 0 BJ'i(Kw \>i»i u®k lUCH apīU' ilaku > kel.. pi> e piuo a"» ma " a i&aaueī, Il e maio e ka nip» heluhdu »ia ke »hi ke ah* q)a na wrfhl apaii o ua h«!epß«th*6 ' al«, « »b hoi m mea m apao e holtt ke *lift d)a o a uiiatt?s n, J ka !n opakt*le *n« i ke ola oo» pnahao. I» M*!»kooii i komo aku ai ilekn oko Eudor« rami, o ka wg no ia o kekahi 1«-*» i pape ro«i ai iaU nei. U* pa!fkant» o Kudori, »ol« nia lUMnei' K holo n» fcou ola « trni oana roai i hop# »sei*

Qsqa lUioi, wahi a Maiskottni, aole k«ia o »n, o k« t»o keia o Aaola «*u e lohe nei. Noiaiīi» bi« ke taii oi# iho no kekahi r»:a* ma«a «a puili m«ila keia ia Anel» ffia koua i»H a h? i.i iho la, « ō k>ma wa no ia i h*mo nkn <» iw*ho m& k* āwiw! mt koeia ro®nao e loaa Uta a # K«(lora o ke «iuk» kanaka, U slal»koi»i e hele nti ke K>h« a*u nt» keia i »a » trlo !ikf n!e, « ol 'io »oā kekihi u» k«k?«ht p©£ j*athao t ka «oa!te, a o ka kf! i »hl u« iu* «*A i oie ke kumu o ka paa ina o kct» haWp**hS'>» ke ah», a he nui «ku n« «Wo r » oei N utla u« iwle K* aiu la j M«l*kfiii>a « *nn kshi ana i h.n.paa a! in« «a ko tki iho 1» keia a« kr k#lt au« ro R»vAor«, a h*. >*»* w- * *""«• UiaUa an»,»'» ! ,u ' • loi<> »>sa kf> <*hi ki«o nahine \ puit u i« «w* ki t h> «aati •. <**!*'» p*oe tr«i H mi ileaha kl4 «« 'tte* < ~*\" f lk« writ n««h» kei»* niKi oe e Ku fc.u* iioraT w*lm a M«i«kv'Uia

Ae, wnhi fi jPlis<lfsru, -Aolm nae hf* maopop-» in'". i oolōiohi h nn ka wa 110 kalia * mah'ik.i «i oini U 1 » bal%j ka uiaiuwa- Un 1uj»« ,iijt.-i ka iUp>jio nou e mst»ukn ai kaua? wahi hoa a * ao pih<>ihoi. ,

Uh »lakai rn«i lro Malaknwn 1 m liu -1 lau», a bt.pai ae la ia Kn-Uuw-iiuu* » k»u »e ia r»o l>v>i kei»« u;a ku ia nei lin, a o k.i ftlia> aku lft iio ia o »a ipo elua no k» aekai ka pahu l»opu. Wehewehe no hol kai au u keia kakahiaka huea pono aku ia laua hei ina kahi a i hoi'paa ai i kahi waapi u Uua ne», roe ka emo oU ua kau ae la laua ne{ a holo pulol«i aku 1« rto «Ki a ka uaukuie Halewa oaai aoa.

I k» pili Mna aku o k<> laun {;ei wr>rtpft i t.a moku u<i tkf aku la Ijh»% iiei 1 k i mt<i o k«pr»»:», ua n» likini o ka ?>v> ku :u«ie t>a i hak.Aliii \v.t!« no i !J a «>hu» n Ar»u «ku. U« mine. akn mai 1h k+ Kapena ia "īau;> nei rae ka namunamu ana ihn, o fc"ie. paha ii i ipo i hnnl«; i'"ko o k6 aloha kulipolip", n k* liolo uialu nei luua no ka aina inHlihini e mareai., H,* hookfthi mea «li-im *» kein waiiine nawaliwali. U MaUkoma no a kau iluim o *a emoku o kona n'.nau ko\e aku liv no ta Ika wā e hoJo- ai o ka moku. a o

fc pahe ake Knpena ua m»ik inkau «>ia i!oto o kela wr hoiKoi loa ia aKU !n o Etul'>r« no k i .homnoe a«ā ma kek«hi rumi i hiomakaukauia rolrtua. O ka w:t no i» o ka hoio oka nuokn a'maono ae la ko laua nlei palek.ina no »ta wr» mau loa.

* Ma %eit* wahi e ka mei helnhelu na ike ae la kako« i ka oiaio o n> olelo n Anela i hoopaa akn ai iiuan <> Ki;<h«ra n<> kon« pKlek:tn;v. M» kel«i 1 1> ia Malako aa i hein j fii«i ai 'mai kn hnlepiiahao t«ni u» haiawni pu pi« ntie k*kahi w;thi:ii nuwaho <> ka halepaahao «oh* n«e #»?« { h-»wpu o Anela kt«la wa!iint'. Uh kann>e j"oh>lei «ku 1« «> Anela nt» k v puk* P", n mrtnulio fcek;«ht .»kaniai u.«t pnnihei ke ki.i puki t h«H«kuu ih>» iloko, a »o!e i hala he tsmo minuke mahope thc o !ai!jt, aia hui, na ike ia ka pmj an \ n ka ha?epatthso i kt* ahi-

• ln» tiips *p » o hiun* ma a manw», oko A.tipln wrt n<» ia ; h*iflwsi nkli *i me kt- ki«i wahliu niai ».ia iioko oke pih >i»v>i amp ka mnkiiu nO k« pai«>kann rv * jv ~ ns nt»i k*»ke uko !;t o An.eln iititk e oosi t *e ki no kn w«-he i:ia 5 ka a oini «in iloko o kein wnhine i kel? wa ka tn*n*n kiinihewa he kiai Wahine keu no kf Iwlepnah* ll h*«wi cnfti!rt oi* iai» oei i ke k? o k\ rt>o;l o Eu<l >r(*. Me kn hookaoloa »!o iho n» kom»> «ku la o Anela iloko a weh* ne i konn aa!«n « hwnhn iho !a wahm* <v Ku<|.>r*, « ko«no iho U«o h<>i kei* \ ko Kut!of» »*h\i, a p«»>c tn*i !.t ia Rfidora K m*hufca oe i 0 kou <la n* nJsoj*>i>n ia tv na :>psu a*o \ kohikoh! *i, a o k« wa iw ,a a Et«lni* i m»»huka akn ni oial ia ut>h «paiī e *na »n* f <*!* t>o. So kahi makeu hot • |% >«iofa cba « holo .n*i, ei* ok ke palau !:una o n* āle h*mip«»hup* o ka Woani oo «a h'** »ku m» ktkahi w*h! o n» kipik i o P»t*m, olat r>*e ke naheahe waka.ii e pa p no n>ai »Qft tnnmt.» ot>!«. Mah*»pe tho o ko Mnlukoeoi a»>a 131 E\irlor* e h(o!tao!u a 13? p f i īo.i ftlti ī» 1 Ktna o k* ontlti o ka mokn no ka aim. Ta!a t\ti no e ko an« marrtta o ka ihvi o »* w*hi m ktt *!k. *ia ho», u* !i!eihk« !a ka ikr *ko in oei araka *r»!un» > kr'..»H knn\k* me ko» a poo e ku lou a« * tUt . * u<i fo «puW* ioa »a .'-,v »i • keta *at?*ka an» e ike a#:, r**>lat3l* u% kahea aku '* keta i k Ki'»* ' ti.» m i r.o ka h* »*» *»♦» «'••«» lioau «»y ai,

Owai kel« kanl*kr> e noho mft! 1a mh o t me kiuii ktit>iknhi pu ana aku. A 1a t>e i aa aJ e hookau i kekahi 'iluna nei oiai ua hooHiriali«ja iay a'u R«ia mokii"? K?a aole oia h»- o!m» no luna o keia nioku, aks <ia kekßhi lulnu au i olii ai tiO k» hena ana rne a'u aiahink o kei.i ikokn, *»»hi a-le Kapena.

Owai ko. a ini»a? wahi hou a Malak(fma. O Akoni Mua kona inoa, wahi i ke Kapena. O Aioni M'ua, w it»! a Malakoma i baw#kawana iho a*T, a Vu ae 1* t>ia a holoholo aku la 'ma k«hi a iia kanaka ala e noho ara. Ia i hoea akp «i tne *abi e nr>ho anr» u» k»ftaka «]*, oa pane koke aku ia kel». Aoie an»ti o Akuni Mna kou ino», a heaha k»« oihana o if i8 o keia nooku? Ai»)e i a»ei ooe p!>noi ke liu a ka Lede |Piki!ini, k neaha kau hana i-ei? 'Ua makaukau loa au e kiola nku i» loe Moko o«e kni i keia wa, wal)i a lMa!akorua rre ka piha inaina

Malakom», e kala msi Ih'u, aole loa a« e hoike i» c»e «o!o hol i ka Jcde au i lawe rußi nt*i iluim o keia moku. wnhi a u» kunaka al.i i panemai ai. Heaha kav. hann maanei? wahi s Malakouna.

Hp men'hnna ia na'u. 0 kn ino ame k» hoaiiinew.u wa ia !;e ku.uu o ko'u heli.' ann, ?.o!e au e puinn in Ina ua maki-mak» o*' e ki<»l« ia'u itoko o k« 4 kni o kea' i«i 1 <• !ohe a.iA he liu v»leIo iiiai ku'u wsh(>. i wab» a ua k't.n«k« a'«. Maenuli o k««a ma« olelo h k*ia ijynairt ua h:ia!e|e itio la o kon)a i,iia :ae ka no:>noo i!oko oj)H uo Kh l>ane a keia k.vnakft, f nkn o kela w« e i>:\ un i kft mt\kat/i :ne ka ik ūka, « niii ka ki> K;»p?n* i hnli Uiai ai « pant' Uj Ma!akort>H Ke hupuhopu nei :;u i n-i e houtūau m.iī »fift ka |u «na h kein maHrtiii mauum <» Uiiliou v l v ?ft ana kaknu iki k. n h) in > i \»i, īT*TS tf h ut i e ana ito 'AtiU"U njviku, A le «ae ' mauiio o Ma!aiioa''a pei«, ;i )luila u t hb!f p !o\'i ! .«ku ia kc;«'uC ka ruu|i .1 Euii >rit e aaati» utu Ua iee uiai !a ( o uo : o Ē.u! r.-. iaia iu*i a p iaai aialiv ae la: 0 e M v!;tkouiA, .10!'. ;mei 'k*i* hv mea t lu oliauo'i tnai ui i ko'n uoo uoo \ k« ike «ua *kn i keifv tii'»Ana k;\i akea ;i,a-uu& 0 kunn, a !.o lua ae l.o'. i tu» ebjArh:«, o k.i w \ i h >la aku.

Pe!a no 0 Jtuu K v! r.\ m>vikui» wuhi a.MaUk ui;a., a i.e.h » ihe !a kfi& uja iuM} «\iiv.'.«■. Aule i paU.