Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 44, 31 March 1921 — HE MOOLELO KAULANA NO I KAPITOLA KE KAEAEA A HI'APAIOLE O NA ULULAAU O VEREGINIA A O KA HANU MEHEU POHIHI O NA HANA KARAIMA PUUWAI ELEELE KA MEA NANA I HOPUPIO KA POWA ELEELE O NA KAIAULU O AMERIKA (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO I KAPITOLA KE KAEAEA A HI'APAIOLE O NA ULULAAU O VEREGINIA A O KA HANU MEHEU POHIHI O NA HANA KARAIMA PUUWAI ELEELE KA MEA NANA I HOPUPIO KA POWA ELEELE O NA KAIAULU O AMERIKA (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKI'NA li. K \ it \1 ¥ «» v \ Hi i' \ 0 WAOI.AM k 4 , « i : i >i , . , i «K. • h> ■ .ik > , \\ i, „ki w «;« ia-iii w ( iuK kuiii it>««nil!i KUhjtr ni.> ka }?u.i «> H .1 I wa u» U'h' »!>-.- h» O N Ul"II i •» i*!.r U |I«>U* {.«uoK'l lf«Hi 1». "?u :11i1ia < iltiiuMi«a i»i« ku '«u» iio j ki>u;i uhiuiak* & ĪUHI hi, K H«nr..i « l'- " 4 >.» » » '>»• •» s kt ia ii" i» KapiM» inu ku Mal<- •> Mh , k .» a u K.j ' U >c k« lu wam -UoKi' o • Ki'Kain JX-jIPM i.V» Nola-i» »»i» k< Ih'ī .• k<«k p V il ;- ' 1 4 'i'i >««k' «!• U'U k<- -f>a»«' •,i a i . k* l.i <'i 1 k «su i|»i\ i ».11 a ui.»;h«. a iiiamuh» »> k«» • li . ; 1-i 1« '< 1« I I !«a >\\ ul <i»*h.i x ~n !> iik v. 'iiah.uu k« t-i (i . !..>L V »I,U k.-"t » «11. OIU III» K« 4 f11 j l i|. i )til l ho<>JUtt»< dk ' flui i }'U I 1 V , i ik t • ih « | i «I < k ua iki' i h r J-. ua i.ua h' ia wahiu • • iluan >« kv ! L., I i « kl 4 1 1, , i « l,< * . I s . 'I ,i |j ' JlJ< i;..i ?i ,ik;tl > !,«•!«■ UK'! • >«11» U !iO"kuili! k . 1:11» iii i !'>>«• aiiu m«- k>- ka-!

.k, , t K, K l k>r . I f !("}• • i...;.. a ].<■;< -u.iii.-ika. !' ;»aa-i ka h i.. k 'iu K;t: - 1... 1. K< i«. * i "Hllk t l! tkfk \ t f I . .(>J t h i N li 1H 1 1 >1 i'.l 1 k U U; .a, t •■••' luak-i .r« !:t ; l;i ■(•■ k:tW;ta . *"1 >K i 1' 1' K ' I t.> , X j. n )• n.\ ii'w .< k ik f .'HiA i:..l i» ;i. -ī .•■■ l.i'i k-(,l! !.. ,4 > i l I*i'hl | il I t l Ki'.a J : •• > F .na ;- • >.i w» i h'H , i m 'U< ' '<-1 » '•i ••< ii4-. >/ k< .:t (•■ .4 • ••>.« >■ ii: •' .- , « * » i i t i »-va i ii .»• t i \l < j-1 :> > >i I.t ■ ~. < KUii.kKa > ■ kiKll ilKli itiiit i iii tii«U . a«iji h i •! ■!;»:■> ■ i- Kll'l lii»ku W;i!ol!v U» :-.».<|.«ii !ii k -!*.t «in'. ii''k-1 <> k» kain n;i, K>>.i. u «iji a.t<ulii ia a»! l'a kMi>- nKn- • 1 i f> . l.iU 11 !» I i.i<»li.i > ki i i k ta! . a .1 < lK> . i t 1 k >K O.! i 1 i, . i a « a >v 1>« « . *u:: '~tki;wa:.:!!»• a i- ki'ia !>i ftui ii.. i m.'l !ii.al;"}"- " ki:a v\a- , 4 , . < .ii vs i < N 4 vt h t '! ( > iKi :*•' ih«k>".{ !t H ii'inipa c {laiai.mi ai.a-» k«> aioha u<> buia )i.iku w«tiiiiii', »1- suib at< tiot a nana ti-> Kii'iu.ia»" n.iho 0»a: la nm ka Ua!«» << »• it-j>a >J

11 \\ k 'k< ina i hnU . a. t:<» pai i .i< 1« »> eai» ih" ni«' k<: p:i:si Mta . k* p'.ik* <• k"!;a r»iiin. •! k«'!a »» ... !.* i. : k IV lt < 4 . 11 . ,j .i . A* n k ,i* *' \ *^2" . \iau k<-ia MHiiiiK* «iia i :V.a! k';!i'fw»w « a«v . !< a!,t; i r j',j :h- ana** Mrn)iK h* *» ?» k- •> :»*&•> >feav,>* ,• ' «,I*.t «I\«> Hi W*ltt«t* •.' II 1«* -i'iii «■ lotu' ( ■ . ■■n ;,•■> < Ki << « ( a I '» :«!, • . *> ■»> i< .■!,')» »'; ;i VK« iu*wall 1 !M" '■ .k«M* t«mt! !1U * ,4 * k K «l.i N !< 'u.inao a •i.,* k »:•.-. V'■ ■. li ' k- >!Cft \( •« «• l<i*ot»«|>. i uu .*fi o Y* v }"ki a i i\ ' < » « *!.* a .i » :* , « \s '*{•«' ui« t n ■> ak<* i t < < t 11 > t . Ii • ■ '4 t >* , • ' ki» •> ■ *> I * i »,11 ,a > . 1 k> a 1 'i b.> U l»« ■•h ,* , V, * Vf.rt ' «I t I k*l ;...« • tu K ' t* • ' ■'!"* K.l ! ;UK ! } «t 1* i • 1 ' . ,| ;. ■> -V,., v t . , ,"K . ' i N . " « ■ r »\ ak • i , k » \ , . . i , ā ~ . , . . .•( * .* ' ' l ~ , >■ « < »j ' - V- - .:,• KA' ! ' • J , , -i , . * «.1 » ,1, * I i k« - . . • O' f ' >s-l *•>> «.* ' ' k V"» *= ' J « | I

M.l ko .uīik'# 1 t:( ,4 r h-^n' ui«t l» «> \«ita <• vii Mia iiei. ine k« kik« k" »1.4 fsi«i ' «' k,i |>uktt » {•:»(;»» j uui U i F 1.-kii t:a iiiuk'.-n>ukt> o rvWN* >!<• opi.'i* kaii'.)it;i«> )>ii iitf «#, aoli' ®iu*i *»»■ «' ■ hi'>l ī«■ ia«« iimi iSnl«> !u'i? .Kain hi. » • iv'Bi>itcitt iiii* kt- aiia j,t»kik*'. ! *ku a»? Jh n«) »» wa.hi iuahiiu m-i hoi a»« n>> kuiia wahi. Ma krl* ;4ht;thi kn.. k« ?«>»> iin» 15» wahi »la ma k>> ia n«*r puka • rii*i ia. h WHi.iii kn «»n» ko kn!m i.armi «i Ki>-iit-l* JH»la N««lf kf k«h f:sa: it. ia «"*• itia ka |>uka tn«- kt» kaa n>ik««u iho #*ti ilaln, .1 ;a m.ikr»t.ak<'< m ift < »1 >ko n k«*iit' ] liok'.i Mia wa i nannmanm ilia -ai oi Kaju(oia au-.keiu maii huaoM». Alaila >ia muki'inake'l»a l»na «■ h'««k«> ia k«> laiiii Ulii me ka aana >>l«.' at< t k-/u ]<>)«>

I i pan ar k* ia 7U'i ki>ni» a«a i !i» t«>t mikmi limn, hi* Ik'.ī, luhe aku la f ki-j» j i»a kapuai wawa«' «f in;4ii k:i--i naka aia < i»'l<* inm uim i k > ia wi puk». a i luiliu kik«-k<* ana inawiili». K kuin<:--uia) uiai>>k«j n>i, wahi »■ Kapllola'Mw ka iihi ana ili.i i k<mh n'ii' iuak i a s>u;i k >nu inaiunnka o hiki ,o|p ai i» hiua kt« ikt* iuai iaia rr<*t Uok-. o k«Ma w» i ki>m«> mai ai ua mau kauaku alu iloko -> ka- m m-i rumv. » ilu'k' !>>u uiiii 1 :i ■:> ĪVla Nujt' opin n haj \v«i)uw;tv.a «uii -!a i<i»'k«»īa n«M jx»jn'ta«>. «k«|j<oi-m*i u?;- iH ««■••e kala 'ni*t oe- n« keiH han < :« ihiiii» UH' kun niakuaka!it«, I I lii 'ii Ihi in. w«lu a Kttpit'«>.ht ; «ka h 'Ui'iii'Eie rh«> mi in« k<- an«> })<«>hai akn m-LMa \ ■'«• n|»n>. K Im !«- m.ii, Ai l«« l:o<ijm>; munawa wuk'. u>atii u K"fip|a iH'la No|i« i pnin' luai ui. K iuiau uk« ī k.iiiii hmā « «• alak«>" iii,i! i;t;a !i«-> kulli 'iki- ku i <> kal? iuui la la kukini l'a ii'iok'i kokeaku !«. im 'n»i lMa Nole «ipi.'> ) k«' kmii:>!ia a kona uinkur.kan«'. i* alakai ink! iK.K«)iitoh( no kahi o ke ,'kaa. 4 l kt> !a ! ioi! ii>'i !i«xa aua i kn j tika o waii>'« ><>a .i ka N;«i«*. iu» honkuu i» ;u» in o Kupn.'ia iluiiu >> k«' k'iaa noh«»'iho ia n<> h«u i. lli iu NoU« «ij>io !i>a koua aoao. a >>' K 'ii' Ki I'i la N'oli' IK'I uu kuu :te ia >«;u ii. * i u ki' klau k li u'i \ akn >» i k" lako-.i n«■; ku«.

11. i, Wkh 1 >rt .t k< M >ji ,t iiiK 'W !:»'i n* )!"«•» 1:01111 s»ksi la • lakon i ; 'i k*-!: «• ku au«. i l * ithtk«i {">!<•!«■! i.ui 1.4 akii la o Ka)>ihm :• -w k:i li:i l r|.ni*-, i a iko akn )t . 1 ki!t ! 4it Kl' I. K >V ilkh |c ki Am tiiai«i ! :a .. kc k'ia 'i, ;t a mia .u- 1 h i » ii • k, n i i,,'t >Wf l.ua!, ; I U s*vla N -k- m-.i k*>k;ih\ .«•»>»<> o. i :i '■ lv!» N<ia» »>jij.> :u> f;oi nia V h i A %•.. t il ikrt. , !'■ t ..K U ! •:i k ; H!>tht - K.ihn!i.i{>!il<\ <■ m.i:i w;i i huki mai :.i <t k<»ti> i i 1»• iu N' i> ( k»' Kat'iuiM{i>ilf-ni;i kal i

I «•. .ujt aKii .1 iil.i'ii'hi .ilju li"i 4HI ',i ••(*•• ii k»-ia ~ ;a - 11.: k«-\.KI .iii', .ii.'Hll !• a. u >!»• i . ■ 1 .k '4!, t t . hik, 'l ist' ' , 't< ,l! ,i » t 4 t)( 'H . k.lli.HK.* .l'l 1 1-1 •! A'll' ,int" 11« fMji UH'H liiHKili i.' }!«• i!M'« > k-aii v !a>*i nv\. nk», « f !i '"■mai.ui" ■!<• "ka ;■!>k;t «v.t i -i® k.l!lUK.l < h.'i - HIMI ;ll I,K i» |Mll«' ' > <> n I |>( . .«IIH >> illl 1,1 V, 'U I.. 1.1.1, ' !i"! i!iC ii" ii"i h»> Ji «ti«a::is nt>«ti -k>« ti Ji4l>M»!;li s k«- iinii' ka [>«>. N!>huU ■ : ili;«krilJiikl* <• ,lk'''ak> t !U:ll <>r-! k*'u w.'«rn « m* Kaiit}'aiii>!)2'<' i |>a:i« ni.n ,»i uif K « !«*.« ?riiiu ; . hikf pU- !*'u kf iuuui ih>i> i v\iihī * K !it !a iK ia Nolv t pniie »ki: ai. N»« Ka{«>f .ht ( f o! u;t ! «H»ptfia ioa i* <>'i« un: k* > r:>' koim tk«* an« ua hw. i>ih& ui ka h*k>i>ti|«.< m««.u'a knuakii, H ua | 1"» 1 «•» k« kia i,i« k"i .i a«a : k<it,.i «ai> hwole ai i ka makeuiako " kru iiihu I k-»nak:t N<«lai'a uh ks: sst:iL< i!iu U no i'« ni« ka s "(i ih«'j» > i!c » > k.i i!i'"a o hai.a iii*«i :itid !ii!.:!!itia <>ra. AJ«r<a. 'limli» kmt: e kftit :vi"' ī" !».>.»• inaka k.ik<'i knn hana, \>ali u K'-nela

I!V!a N >lf : p*s t i.n H . ..i, > k«- hah j..ipi;l> I.a*< m* !,i "i* .i }t a b -«>)•>}'* »)o U " J»-m» )•> ka».-» k-iii a < !* h<i! <> t*u* nt<t no k•,;•.< 1 '<«'•; ,n:a !!»*? i k,? J;tn« o K*()U xat ia , Kfjk-« ,k ■ iau.i \va «• mafi' ift f t . H *k > " k«>l* : }i<«tmaka !ur *i kf Ī klliM k*lll*lll''- arj* IH'IH'I ' !• ka Mak'ia Mt««a lx>* <u» mak 'n kt■ ikn*ki»a »«',' .'HHiM ut} ?! > k* h){»M!i *M* m* ka f» r.Ja mwmn *•> >:* :?i*r • k<ss» uii« t , " \> A W*u>!«*V* .»!!•> !S !h N >>]>! >, K" t««*> noi *tj,M *t!,i lli* .Ul.u, <> V* J ; UA k« ,vi«* Vt ,t ka I* st,«"k > «>«<>' v j«i" .<*« s «■ !,« t. < * a >1 «a i hau* *i < t>>a i i> ui', kni>"t\» k.t <>lu* i ♦• < 'H * t . ka ki <«h !< I.* k« < t* a«.ts'a, !• patfr iuai «s|n* i»iti* : ■ > . ■ i n K r >'a «i««> «•!* ««►* kn« Ikok>).>(w i- , i : i r.a .!. * k« . • ,t .A ».«..* .■•.*»* n.-il**' a> Al^^I) ' i : '*4i> S >* - '• W.*f <* %\\9> t m> 1 *« • - 1-».« . 'tw« t. • U«»Jvt*a \% „ , *«•*>,■», ,i . i . a*. ; au i ku i i>v • i? * i.* * - i* i * < ..» t . t ■ : !l ' > s s t ( . k«»: K . i. • * ; ■■ *«;< . M j ; * \ ,*, U w i ' . * • ~v , . v k* \ « t , *V. , \ s >■, . (t%> *i\ ■■ •-«• ■«».* r«".A i<a? * 1 4% *» * ymht •* .

wa*!'" a ? namnnpmn 'hn ai. t I k»4a wa i'hul! m»i tti lk<> Kaiuniapu!*'f * j>itno imna o K*pito!a B (**<» Ajr| «uoi oe'i i kan<■ mai>- nan c | !iki' !Mt> ka ! <īhi.» kn <»!«s css «n«? j V<»tv loa. loa nm r]R «nn apan iti»' I n«> )»»ha oia ko kanaka » viwan ia w»* J ' hino hope v ola nei ma kfia an, a e >hi> oiai ka ,\iK*la <>ain>riHa iuai k» I.ftni [ mai a koi mat ia'n f inan* nu* k» 4 ia kaj naka, aol» 1 loa an eae ana, wa!ii a Ka- [ I>itōla tūf ka wola' «na ju' i konu'nhi- [ maka. i lioko o keia wa »a Ulfe loa k«-ia man oU-lo a Kai*ii<»!a nw k<*kahi pok» pnlm. t'a pmwa lop ::a tnf* ka hiki' ole i« lakon j«iv•!«*> l'a hauU' akn la ka l'iike l>ai!>:ils m«i ka limn «ku o kr Kahnoa|>«U\ iih- k« hapai ana i liniM ilnna on> ic* hamam* ana o kona waha, lui' n:t onohi tnaka minni »» haka . poro ana malnna 0 Kas>itr,|a, tīio he ala hp nhant> taj»n ■> KapHnla i k<>la »». No na !H«li NqI«» hoi ua h«W»|»iha 10.1 ialanu nv kj\ inMn», a mni 1« lana v tioj>u ia Kajiit')la 1110 ka pain' an» m.ii (iwai «hm» k«-m kuikainahiiu ' 1 O KapU'ila ko'u iu.>a, <■ loh«- nhia. wahi a Kaj>itola i pan«> niai *i imua o lana 111«' ka minoaka ma ih<«.

H» k aha ka manao 0 kfia me» a kana r tk«' n«>r* wa?ji t a Koiu-U i'ola N«>l<* i kj#fiu kHki. j]nfco o k«»U wa V ao ai n K;*i»rtola i kona iiii; ilu»>a me ka n«n« inakin'ana ittai ■» kf?na iiian m«Vt, n\ahina.ii hiila Un j<ihi,v loa o KonHu fMa No)r im> ka l)t»!it), f kalie ana kii hn'a ma k« waha. linko o keia wa i j»anr m»i ai o Kaj>ifo)a mr k<» lih> P:o»kaka 'imua i> )ki u)**a ■aj»an. 0 k*'ia ko i«hia Hjtiiliv irt a»u t« a*u. & o ka wnhuH' » "l'i.'i i> kuko noi <■ inart> im k«> keiki ua hiemahnk'» iav a'n, a ua |>«lvkana oia. A'<.» o|u* hoi e kona mau kan;?ka he j»in otita na ko kannwai i k«»!a' U - .- . i 1 kolā w«4 akani no a ani mai na ka-' uak« a n<>h -> halop-,l»', ai' M:i h"%*«mil 1a kvk.il,! }»>«• <« l;tk«>u a k 1; pn nj.* Kaj>itola. Oia ka «> Kat it<>lrf < ' j>«h»* tii«i -ai iir.ua n lakon. K.-na hnaiiaiiau, <> Kaj»ito!a Vliika:ii k iua ko'u i?K>a, k«> k*ik'im:ifitni> h«n;ii-i ,Mak:mtkoha, a 0 <>uk«ni h«>ī aj>-»u i kaluaainii ai. K«> uulnei au m oukou 110 ko <iukoit kekua «ua'imu ia'u. Mai h<M>loht! tiv j»ui»ult> oia, waln' a '»...<i«>U Nt»l" i h<» »ii i av .u uu> i.i U»« nni H {»tni t kon.i wahu, wahī a N' I'' oj.|.» j pnaiui av .»», »»«■ ka Uian .u, a ui-o <» k -iia iua,i lim.i .« ae' : k<» K.ij»i! wjiha-. I.:a tola k.> !v.,0 it ~.i..kd« Mi.l ii„. Ul» a k« ia nmu u ky;., v wu n-i j.vi ! ... , jj,. p j}|- I k.i ;.-ii!].tiu ika ait« M . , Ji, ; a | * w iiu> ,n 4 i ~]i. »1,., «>ia j)una oku j»aj>a- ] 'ivlv tti« ka !:«'!«• aw.ii kv k <k<« n.a k;J war>.>. | 1.1 M.l h'i-kahi 11., !.;| I .{,l hol. ;iki. lij •» KapU. la i k. j«4.a «< k. i ka '"'««""Kl.ii.iH.l.i X ki. .Uial.a tu« p»ij.iiīv<lv 1* N\.,law Wa aii« . ,a m « «< . «..a.u,, 1 u.v k.«' <-"ti .. k:i 1.-o 1 k,- k.ih. a, k''k'i.i. 11-.k» >u „1 u.ai U « Kapil.ila V j»ilj IH!| k« Uiuiaiuiiu .. k^ahi »uaka, h i« u ..kai i kjtj.ii :* ft h.»oma«>{»>}>»» |h.> uj t !, tv kanaka -.k. a nana «»ia i h<v» t . n k. 1«-. slkt, kana kai- ■ hooj-aiftn !!« i.« <« |{«»l«aJa K. 1.-k.-ua, 1« w* i v»uA.i,i iii:»!n iu ni u Ka|»;t ! 0,.«* t!H ii..o|>i-j[<« { ir a ma: .•*• u'u i «K' ka ha i<»ii , Ta anoaue !<i:i> mt"v-toiftkv' i« iaua •♦M»i. iua aolv «x i •!»<*•* tm»i sit*i i■ k« »a jk>iio. Aol** i m«. I* J. N» Km-mo» ka hniolelo o ! kt» Lipo'n iho nei ma ka lialepu'e 0 Haiii,» u« nui k« tmh»io ia o knoa' mmi oielo piipai. « U* yihM uo h.»i ' k»htlepul<* iii« ia I* O k« wea <»i] K» nko o k« |tio «oa i n« keiki k? ani) papn hinaēn-.. j