Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 44, 31 March 1921 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

<Kttkftu ia n<» ka pomnikni o k ' ka l'oe heluheio) |a laikmi i haak-le īl»o ai i kela wēlH! c Kihei, ua man.«o iho la no 0 Kameiimiieha-e paf ma Maahiea, oiaj; uii manan no ria e plij m»lu i «ks o W.ūiokw, a«"kil:> bni ] 1 k'«'kulana hoonei'*kaua n lr.i MO|! JKahckili o Maui, a u« manao no hoi e lawe pu no i koua ukali. oia l boi kāna Kumu ao k un K*-"kuhau-j pio"I kon". w A a kau'Ua n;ie e ho?Q aua van k li o ke kai, a ui i he po anr> ue kela manawa na ike kolee ia n,ai !n mr ka 'nei» o kei* mea pouliuh mi ke kai, *o k ) uia-j Mw,i rvo ju o kekahi po* o i houiuaopopo koke ai he \va i kiu kaua ke!" e nee pouiiuli at- !a i ka 1 meana, ao k,> lakou hahai no ia] mmik ic ka ?sr,i ( :ii k ī tw>okolrao' ri{va aku ona waa kanUi;» <> K itnchaineha e pat i keU wihi, w,\ hoe. maopopo koke aku 1» r lti"U m»u maka kjlu i kei.i akt tkei ia mai. noiaila, ua ken» «oke ae !a o K® - roeh a niehft \ kona m.u hoe w ( »a, e holo hou aku no keleahi wahi kaiSknc.no on* iuao iki aku o Māiaa»». iloea akn la ko Kamehameha o&a ai ui wi»a i ka ' <> i hookokoke ioa aktt i& hoi l keia w«hi kaikuono on-, a ia mai.awa HO la«a Uie KeKUh«Usp".o » hnomao. P ! >Pm loa ;>'gu ai ika ptha ta»i ti o ukd i n«t k. a o Kahek'.li, ae ku tua. &aukau ir.*j au® hvi uo Ak?.»k«a ■a*ai» ke lakuU lele aku 1 Uka oka aiua . He hiki no p»h? ia kanae ka mea htluhelu iho i keia mauao nna *> «e Ai>i opio K»rovh?ftwhA « Hi>o" ,;u ki.i' i Ilial! W.i.i , kc'.< k.o\. ku<juu <.at ina kukoke 3 k» <ac 0 papawHl, vi»« nO ko»a ike kana ui*i t u<4 lioouuii-popo ihu U nu' o &»ai«bamfclsa K^ahao;-»»^ e tn»lo ke kanaka u uk » \ kmaa!oa!o i ke i»nr a oi.a ka Hiauao o ke!a p«»C't*na 1 ke!a ile hiki uo u kaiu eVa m t .* he* laueiu ae hootuai'i\po iho i ke naauao no o ke;a nee ana .> na iw«* o KHtr>chnmcha o'»i. »ote loa e i,n!.) kekaiiila i k«Vnc, » mnoa« kA bc» haka^ 3 *e l " k«tk« ak-u» aka, iua k-ihi »a |mi ua Diaop«po oie ka boa p»io e fbakaka ateu a> lle hana naaiJso to lro keia a k<p &Y\i ri« ao ka nse* no nāe «*n* j W manao uia no k» u.ea oona keia mo, )eio, .4*l, h? k» <» kaua no o K*kijh:tuplo ma k$ ho*v u.e AU4 % * A īile'io «V keU hoolwhe oke aUi K»meb*«eha ; <&ca hookahua uo i ko 1 «ua lanakila m« t«|a k»«a a k» po iho n n* w»« o K*- 1 | (&«b*ißcha u>a, a ria k«i« mtn*w> | k* m wthvwchc o k*. ao 4 \\», ■ F tojhi U 4 » ka ;,*n* o "»fh S \\AZ Ui» wai j, &■ kr' .kueuu b*.-> o keia uee Voke ,m«j >:*tv o n® «t«» kaul» « v K*w*e) aioeha 1 uk« 4k4 ktua, *<»ie rm «m%s J ' ! m*kr t h\»l * aku k**iA |vh •' ! k 'm tn«na>ta ... k* to. % ht> x \ v aku ik i °W ** 4 ; h* n. ' ( k U kav>a I *«> v>. n |i,o' jb«t ia i uiea e t i uka jao k» «uikaukau m»i < ku c # ikt* m aW p«3»h k*;:a !n "e n»*J\\V.*ttku ;*k< U « Xnr 1 ljHr h*u* k v fce* kc*a ."no h«na a |kf Aiii o|Ho|Ka«wh t v-.c',u V ni 11 A'\ » k* irf|««(tls« 'OA &*■+ *< o 4v.' t i I/ ~

maoj>opo ia li ka i'i o kikanaka, o ka uo ia o K a " mehameha i ke»a *e ai i kona mau' hoe w*a « uee k* «aa no uka o ka ' aina. i ka hoomaopopo loa apa mai| o ka p.je o uka ok» aUia i ka nee | akn o eeia mau wia no u*a o 'ka ainii». ua ku papa koke mai !»• kela poe ko* o uka k » manao paui-ku mai ) k » Ukou iiei pae ana; ak-u i uca_o ke' i wahj. U» r»e«r-neej ae U o Kamehameh.» a ku ma ka' ihu o kekahi w«h, »e paa ana n o ] boi i kafta Uan ihe nui. a pe!a no! boi o Kekuhaupio, Ui u«e »e la u o| Uoi uia a ku ma ka ihu o ka iua j U ka w*a, ae ku makaukau ana imua o keU poe lehulehu o M*ui 1 na #aa no o m a | a oee malie «ki' nei no nka o ka' «iti»,ua boomHop.»}x>1 ((f i iho 1a ko l uka poe i mau waa be w«»| !k«oa io no ka po tf o a «a> tola n<i hoi ka haoh«ō i'oko o?

fketa pvie teßulehu maoli <> .] Ika A-a aua aku o keia mau waa| kauiua t pa«i aku i uka o ka ain*. f foi«» ua nhi pu ia ib< kela wahion«| ieka nui o ua koa o M»ui e ku; |(nakaukau rnai auM, nka, ao!e-'irae' |bekueoii hope m«i o kiU tu )n | Iwaa kaulua l ke kokoke ]<>* aiin| U kftht feu}K>no e hiki a e ln>a ' ioiai i fca ihe keia ma-i k<\n*k* k (, a' jl4Ui walē e ku a*n 'u-i mr k.« l.it*a ! }m&u \m ,• kr!a m a u I (waa, ua keua koke «e !.« mi k® lalakai OkeU \h>c o Maui e ihou aku ika ihe i keia w»4 pae Ihewa oka Hawaii, ae hu po!ote>» ihoi ka pahu «na o na ibe * na Ikaunku l *u uei iistoa o ka Ihu |« n« w»» k»i:!u,<. 1 keia I u<K>kabi no h< i ea ku wakauk*u !ae la ko Katoehan) t h;i ma« ka. Illaka m* ka lakou mau Uan ihf I pololu ilun» o na P 'U o na t ; .o 'ka hooili kaua n.ihopuh.pu iia ua ihe a ka (>oe o M*«>; e Ka. S &>chHmeha {iue kon < kjtiUoa i K«kubst«p{» a Jiiv> im» ī p asU it«au tu« ka aoāu o n& sM«a k A u. ll«i» o Ka»-hamv'ha. a ia m a n*N%ā (aohoi o Kau.ehanuha i kahea ae lAt i fcoba m?u *«,» &ak ikahi liiun* u koua m a u *aa hoomakaukan «o ka i7w hcC>io.i aku i u ; t-a Uuu iho ia o KekuUaupiO i «a lih* e Waiho mokaki ana iu « ka t*oFao d k.t tafcou tn-»t» w«a » hoo. | cn«k& aku oia e p.uhu ilie t |po« o Maui aia uo hv>i o K »«!<- | faameba e hopuhopu ana i ka Kiikou mau ibt* ai ka ike an« 0 fk*l» f*«e kan*ka ko« o Maui i k* fha«A wlwool* maolio keia «fl»u Ikanak-i kup a inaha o ke koa finfk« ua kouio aku U ke ianu liolo o!«knti a n* li!o bot i* «»ea hOoimwaMwall f ko |«kl u |ma»ao koa 4 » tia hauīe !k» takouhonar'a tb«i i ka |ai*u ih«- ao ka manawg no ta t tko«H> to* *ku «i o m Meana H«n«l Ah\ i»«n* o ke't tpo« o M«ui. « luku «fcu 1« m? \* !«eliw«ii «ui loa. a mamAv't o keia iluku we|īwv!i -a o ko M*»i IV** laa F*« »kn !» lakou * kv U n-»ihu ruok#ki :fco 1« k» jv* * hakv*n i lu*n ia e> l«av koa kkUlana K*kyhi"ai k« lie* at>* o ka p-e o Maul*' (»n)f ®o o JC*»ch«mrh * 1 aku| o ki poe < *nhe«r ata. *k»J hiati a« u ola % «ku; ll« i k«n« K;«n a-. ka«s konaī īkwi kaUHna w V i k in» \* ilok ■ \kA ** | iko|swa ka ] i "'K iK* palu ka s o« i k . |^k i lw!*> nni i«?M« m* i kn k* 1 k* » \ kvr % >«* v| t*u -4 V*u t ke m< V«, I*B*r ,tkA ai„ kv»„A. r \n P'i * '.*k 'a * X ; «k . H | «s,- ia *im *%* W; *.•;% -'*% U» ||.* ■ ! O WeH I*-# k--->s ; "O, e

'o takou fi ku ana im.ia o t ' ' K«htk;!i o Maui, tio ka a- t no 'ia f nirau koke mai hī o KaLekili 'l keia ninau i kcta walil | '"Heahu ri.ai !a k* niea hou oke t kaua o k A i <» ka iiuui 7 '' |■"O ka mea hou e Kal»nt ua l'Pau mikou i"ke auh'e \ kokahi ■ mau k elu.i wa'e no, aUe liooikahi o Uua e. auhu ana Ui> i laahu ahuul i k* M.ahioie hulu 'ttari *ua koiia puo, k.i hoomaopop i aku he A.ii nm miouli uo kela aiii f a he kohu akua kuna ano, i ia., mt ia nui o iiMko'.i, ua li.Uu ia tuako U ao ka ajakou nau.ihe ua hopahopu \vaic ia tuaj Oj ♦* ptau kauaUii. 0 :u<* u ke kauaka n a ua m»kou i Jbe Wahi atiO kanaku uno poupou | qO O koua klln->, 8 lie anu l:u' |kuu.a he]ebelena, a he auo kiliikihi iho! koiiii lipoohiwi, a .u>'e uo bo : - 'w«u i ike '! kekahi uiau. kau-iki k'.-a

mauli e-like rk- kt;k, u k» la a waihu mokuki u.i ibc a enakou ma-ka av>ao oko laUa ma« waa, a li!u ae ia i' alaUaka. no Uua e uw ni iiuōa oku uina, ai k>. lioea aua ilun# o k.i .1 ■«'a ua nuke: ia u;as li uiakuu i ka lukti h «.* keU jlju kāuaka koliu ukua. a t ule « hot j oihl kt ;i \ kahuu kaaa e- makou, i«a 1.: ua kO t ab-i eīe makou"O ka au : kaoiaiho m«i u.*i al'.o «■>lil v'\A koua ftIJP I kaU Uwelliiiopopu Uk.U?" ! "ll* A!'E K»C uui uUi, & viu »li* 1 pi'.ipi ho; kunu j» •<>, u he »'.ck:V iki ?a* : oi-a maa.i'.i >ke k.atia*.a ioo a »no lo'irbui Hui-,, ■* m like ihv i i:ma iiie bc pu* ~iu iuu uln, u!c bc i".ŪH uj e : pjlc}?alt; wale ia aua, ;ti koi.J, m»,- | o.iw» i hou : a īa.ikoa iki īlie » uiakoii ; p i U ,- J. i ,\i \ *!:kc u,*: kv x.kij;- ruakii:ii ka uiia'o kaua ibc. ,\u':u :.Ā oe e &4...t.ui ( '. v i/Ai *>A iuv W« keu- mau Alii *'n * .iku !i u wt-, dau 4 e k :i 5 -ki luku U .w ke.u u:;o kiineik,» vttft *akuu " ] Muuiu.i w i--.» ;u A .i .i Iku-i e t li £c.i"r.jo tc e. Ua liiHiiaa *+ o ī K.Bki>V'ti'.>• •» SiVi4 UlaU 5(. i vU>«i s 'k *, 4A>* .*> ai*ī jhC'k * k«...* k~a, , iCtkuii-jp.s.\ u uj .tuo 'iiiu Id uu'.Aiu i*ac.ck u ?:c; u a a f ff0..0 a P|tlar!t, oiai, e io i«vwi tiy |*»b« k* raaku* ui*kv kt ii f oa« k« a«i.t i k* lUe ,*ma e ki. H» i*>«o au um< i* k-u4 e k* s; c « |iHria4ic*u v IHiuui i jUiC* ( Ue «iJUJxi uiau^Ī i;ta tiuoDobo k4tu - 'ike aie Ikeu K*Wkī!t e * ua M* o ke h*k*k* !*»«»«»}« i *<wi* »c* iiu-i | «*c ui*ii. Jtit ua« U4 kAUa |«c tci* w w «c va* [AU fc«ttUn* « « < U *i ki. I bUL%>. k* Ikv- u*in«« k*u* tt i ;io U44U puju; *,*» #ka. ae;-e **• «*ul* i* i 34« u; I m*44utau ; k* i 4)a |yi»« I k«la jo OK* u. £.%*L* ii* 4 iyN»« a* tt* •><.» L ** |Mct Kahei'.i m* k ■ -r. ... >£*»* a«®„ -i* tū t ,x " Kt , |*»n kt,>nii m*v* lCmhw.A < h.%| [iM» ft« ;ollc I* tl »m pw »4j kt «sv l tkm t * ,!* «!» *« . A? s*-.' 4A > »«« «>* fc * «\C« %t m* t *m m* »*« m* .»i4 w. K*j-: •" 1 1« u«a I** t» *4 , %2i l£ X h i «i w%j' ho 'wi | K*'*». 4 *f W»* tv«U 4 4 i* .*.» *r«Mj ***%**, a- ,y u on>»*4;v» «u -* ♦•» *«■ i |*sfs n#sl* m«k tk l pv $ %*>K \ * lf# 4 sfc . U.*; ii's Kii».■■, « ******* ka> 4«<ir * \*\ K*eMHUo**4 mm. M«v «*«| **u* t%, \*t£«flk **•* |v «|*.u t , ] 4% * |*4>