Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 26, 24 November 1921 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

- ¥ 4 MOK.UNA XI.V; K.v HI?AKAĪ IMi I NA MliA , NALOWM.K. „ "Ihea i ka niaiiawr» i hoomika '»» k« a aua o.fco ahP'' wahi V>rt>cii» » niuan aku i k<* Ki'oki!o Helene. **K nele'ana wan i ki hnk o kuu liiKiloha Kurik<>. h!!ic-i c ni.ilnnia atj i i kek;* >i kt>ua m.i k;;lu koko ke i k.< Hialekōaka Maximi», a ia munnwa no hoi a'u, e htl« ana ilnla, ivti piha ko'vi noonoo i n u mea piī-i i kc ao ana a ke a kakeii e hiliu'ai like uei HokvT oia iwo o ka iro. noo i keU īuav; mea pookela, iia hoopuiwa ti"i u wau j k<> holo ana m*»i o kekahi .kanak.a tr»f ke kahea 'eo iu)i "He ahi e 1 I ken» U-he W ' o .. keia leo hoopuiwii, u;i hoakoakua koke ae \i kekah'. (»oe nu k*hi kokoke i ka halekeakfi, un' k« m<ui»o knhihew., o kahi i» e piikeL- ū. l'a n'>oi>ii<«tii loa la nae ktla lehn.ehu kx biakd iiti« ua»i o-ke ahi e holapu ? keli hal'ekeH'ka, h aOl e w«lt- hoi ma ka h»tekeaka wale no t aka 4 ua lkt» liouu aku U. ke ahi ra« keknhi ji>au w. Ui hou ag.n 4 » ta aiaoAwa j hconj*opoiK> iho aj ktU Uhvilfhu kem knlana {«ilikia, ao ka hp«tu nh ia o kela «ne ki»ia kanaka n\a k.cW e mii » kon.* r .kek 1 '•Ua ik" aue» oe e Ci!o i ka hoa 0 atia o kekahi poe e hoolei «ktt i uo wuu>oku<«hi i ke.kah» ®a« haU' oko^aku*'? ''Auwe, heaha anei ka'n (nva t :ke ole »5 K ka mooimnaa ua ike aku wan 5 kekahi po.'. e waele *e »na i ko Ukou. .alahel*i#«en.a o ke anaiha lehuU hu o. n.* kioaka, ae waele ana hoi i ko lakuu alahtle me ka nfatu o k* pnhlkan. Ua ike aku wau I k» hoolli ipi o kt kana w?lvwd; o lehii i laiio ole i ka pahikaui me ka p*>e koa i lako i na oum k itu. •Ua ike m»ka wku lu«i w*n \ k*- ke ēhi m o ka leholelni v» n » knnaka malalo o kf kapnp» o n» iv>e ]»kt> x ka pahikann. I n< <>e ina kHa walu a'u t ike »j, « manao »oa i«e «a lilo pio ke Kuianakauh.iie t 'kek^i -5 poe hiluu u ka akau, »*• iokn weli Ki »«!t na kanaka nv k'* »nak « o kmpahik*n.t. 1 : « U'he ><ku « . hoi wia i ka leo kaheu ;ahiu o jkw e aj ; a me m leo ahi« 4 m hoea toai ',a ka n ke oH, O kvkalw no hoi ;*.'u * hoomaopor»> -iik >i a?, ua huuhtiscna m kv Ukon n .onoo n u.» p vjn* {'ikon » k \ ho.io ;\nn t* h>,;•« sku m.u kai.i o k>i p*J»no e ne t raai ana, a u* ku k«J? w*se>N> 4 akoa m t k » aka heheiu au» * h?k; wa!e s o » ko hkon amu ;«« e kv man-.» «ana o ko *h* W-lIAC. { .. I'A ;ohw*.u i o.i U-o b'rif4 1 v k i mea ī hooh.hen.* i« kon* sr.O'.t \ » »4 ike pu «i'> h»y\ w i kck..Vr \K< , v • h» • ! »"* ni' k. . p\>"n- j wv,iwi'!: ' h»k»n r.v>Hoa»a H' U r'a. • n \ j loht -»-n 4i e hfOp«k* ij

na olelo hoinO i kupono o?c ia KaL s»ra e lohe m«i. Ua hoooaaop&po maoli aku'wau rk» juopfnaopopo ole u «u k«uaku i k« raa«no < . Akaa.aelilo buh ko i*kcn m>« { manao ik« ulaia naonoo ole. O keauo ilm U uj ke kanaka.** o k* lij» o ko Vluli:' a ] aia tl s»t> i U4 me« pili i ka m»til o keu puino i bekau ru«»i wia, iuua o Honoa po : t»u t ua hoom.opo po oi« aku '•« oi<ci ueoleU» ano pa. heiie «ke K.ilo ll*:kuv. 4 (IU , hauluiu ae U Koaa kino i kona hoo. manao wale «iu ae, t n« p®h>» 0 j Lug.ā kekuui Uoko o. k?la ahiu. alaiia, aolt aaei i hekau u.ai ujaluua oua ka poiuo i kau aku maiua» o kekahi kUukho oKoma? Ua lthul*rhu wale '»;» uuu«»wa an« i ai u au *ku ai i keia Kilouo ka m»a piliia Lugia ow k"Ui» m*u hoabetf, aka, aoie no » hoopau pouo la kona m*u*uk.tuaiua no o kaua mc-rt e imi uei, a uo k.i pau «it isu 9 *cU m<i» *o k*naluA ;loko oo*» 4ia uiu»u hou .tku la uia \ ke Kiloiiilo Heleue i keia nittau. '*Ka, u« ike itt«k« tw aue» ue me --fceu mau, mak* pouoi, t ka Lede Lugu Ut» ka Uoko u keU wahi 0 Osatilriuma'? l 'tJ« iku w k u i» Ukou r Kei<i a ua ike wau i ka Lv«l< A>piu, «i U4 skt aku uu U ii i keiu kou«ki> hihiu l'a ike tuan«» uku i»«» hoi v\ »u iut* kuu ui»u iuatia -pi>uvi i ka- Luuaulelo HcOiOif»Vi U u kuua UinU ui.«ka tu< *;c a.(iu hmpuk'." ''U* ik,c auei oe ia iakou U3Au>iu ihu o k« iutUpu ,<tua u ke at o»*; ui«»uoy« p*iii* u ka .ho.Upu aiu 0 AUI ? 'Ua ile )iu wm; i<* idkvu ay.»u qimU4U a iltu oka houinaku aiia .u ke ahi e hoiapu t ke He 'imiu Ktia i'ue huike ditu ue,- »* ue e ke r* c»itl a. ba «luiuu luai ia uu ke hmu kaou*. lua iloko o Viuuk» nu keia mau oieiu a Cilo i»ta, a .eien patta ke iiuao uei keta Kiiokiio lieiene v haaoui waie uta mv uu oieio y»a,u oit. Mauiuii oia uiAuao 'iia.ua uwku o Viutc!«, ua k«ohi ui.»i U otM i kou» Hoki e kau aua, a ..<u iūu ia me ke kau pouo *ua u kuu«* mau maKa uoka uuua 0 kt KUu Heiene, a niuau aku V ieeia niu»u i ua kno Heieue nei . ' H Cito, Ueaha kau huo-'» i h ie ai o« e ike ta Lugka me ka ),uua. olelo ame ke kauwa u ka Ledc o ka akau. E hai euai 0« i ka me» oiaio i3'u, a mai bo#o ikj et e kamailio ma? ia'u ī na wleie keaka wale ao"? Ua Uuopuiwa ioa i« o Cito Q0 keta uiiuu a ke K*ukau dlii Koiuaj aua maopopo ok* iaia ka mea e paue koke ai, oiāi» ke raau aU i:o kooa ' kona uiauawa 1 bih ia ai ke kua i ke kaula m« k«, h<le o Vii.icia, «i ke kc«uoha ta aku hoi ai«J bot»o )ki ok e hek hoomakakiu hou ma ka uiehm 0 ka poe Kntitiauo 4 ao k« ei lea r,o o«eo »a oleio kauoha ikaika * w*iiiu ti) *ku iata e ViuVca. aole toa oia e heie uou e at*o. uuum#ka. kiu uo Lugu auie ko&i wea uaua e m*l«ma aun. '*|£kuy Haku, uokeaiu «,v> ti hoi o« e hiliuai ole uti i k«'u uuau oielo e huike aku t»ei m oe, ua aloha »kn wau i k«ia yor % «oie ane* hui oe e i kou uiauae kaual»a uo i« mi. l'<i btit aku Wau j keia wahi o x Oseliiiuma m«UiLU o kiiU «uauao auo hihuai i ka aOj»o Kri»iUno. U* 4o ia m») ue w*u '< k« bap« oiaK' o keU *o*t he u, a i «ieHr «poh.»U k J ii kv,V ike i ua m** puhihi o kmia ao»c hou, liO* alaila. ua heU- aku hot wau i kihl e h;ki «! i« u 2<»ia ki miUie'ai. latu«, tlv kauaka t 1 Whu « ua poh*li ho- , kv'a mina*». oia», ua ka***'- «ife i\ hoi .-«» mai'Kai'U aku, Ihe mes V-m S «*,»•* i. ka *sw\ ana ? n« k 'iE;:.S ,t'«»-ii a -i, ,* §, \cl.i k :, »ni u* Uvokckokt|j

■aV« ; Wātti kalife.krt»tfanftv. ī» 1:» poi . Kn?tiHnh, ua rte "O' troi wii» be poe puuwaMMeoinaneni keia i>bp Krlstiano, ;i ua m«kinT:au TQatt likou e kokiia i kā m:-a u«rle a pdlofi hor." i ! It*lnhe «ha o Viircia v koi»' m*u olfcl 0 wahawai a kti» Ki!n : ■Heleni, ha «mo mal 'la iio' oia, afiiila. nifl«o hou iiktt la u 4l OU I k<ekabi niuaū i ua Kil« Helene «ei, *«*'niOMi ai& boi tae ka le° lano ojftolu, **Uaf ikeio nn-oe i keia tuatsa,v« ikahi e tioiio nel o Li»uS 1 ke karoaaJnt hookip;» o Ivu£Īa Luuaoielo homolete M ? "Ua' hookau iubj oe i ka hoopai '•tnalttn-U o'u no kātfuiakaaiatv sv.ste '•ak-ti 1 •ieku!ex-n.T ao?e no*ji, a hea'h» horfc-rt J u e hī-le w-l«* aku j kekahi tnea i k«uo|ii ole i.< maj j ta'ive kntv IJnku ma ku!," | Hoopau rtf \a o i V" Ka.j mailio an» • kf. i k-i i Ki!.^i! o Hekr«», .1 tuoiu<- aku U i koiia! hoiketio imis 4 yi kr* h.t!a a;., < .e o| kekahi" mfitj;tsva o !au < iiule ole aiin, tia heonee liou aku la o CiL> i hnki « k->koke ia V'nicia, lt hooni ik.i h»»*» .uu 1.» e kaeeailiu i k«-:a iu«u < lvl>- Ta Vi»ic»a '*E ktt:" H a ku maikai, vr.i ik<j uo oe aele loa e 1 i.ia T.v«l« ci>!o j.i <,e m.i feau nm mu;» *n . i n'i Loi aoU--wa>t i hoike akn :a <.c f a ina loaa h m an i t>i.i i i kau.' 4 k'. uiaL.a!.*nei no wau aolt- ot, hoojv iui au.i j kau kauwa eletuakulc uei." *'A.jje loa wau e Imop^iu« ana i.i oe f C:lo, .u' loaa an4 i'oe ht ma!;i waiui i k-nui, inaikui \a uia Ameriul«. ii u»a .<«. wahi oe e h:ik ui t kou U)au l-t e!t?iijakule uie V ai;wa-kua-p-a- maika*." '*Ke ijui loii aku n?* wan i;i u«* e lKr*.'kiu!a, .ii; ke uoo* maiW.*! h ku n«-i tue k"j iaalj\vjii:u lt-.1 f n v .t- A«, e "»'U i-i oe v i! i akui, \viVi.viki koke ae , t r i Kil . Huleoe '.e; e jSa;aai*io kuke aku, . livouiatkai ia m«t oe e K i isfi> a -e h\ll. nai 1 k- nei " H oholo «Ku ia Vi:iitsa i koua hoki īuii; , a\ iji>au uus. Uo'i e h«le >'w: .v: ,*ttp t!ti kay i a lau.» e bek :nn ne; ia L,«gt'i ai,i, * :.V Ui.\U4\\a hook"»hi no hoi i hooauau & ajtu UiJ hos ■«» Cilo i k«jun hoki e pth wai i ka .i««;ao «I k « Mok; o Viu:v.;# t olal* a ih uo paha he mauao hou uo liok<i n ua Kilo Meleue uei e kamailio trat »? Vmict.i •'K kxui Haku raaik ti, he uiauio hott hoi ke'iH i ulu a? la ikko o'u, • ua makeiuane loa hui e kainaillo a*u ia oe cn.tuiu < u ka poiuu aua iho/' *'1£ kHmaiUo mai v Cilo tnc k* «wiw. «»«3» ht mea youc ua Uoi U kani <* o<.e awiwi aku w*»U'«, • Vmvia U3c ka o.'.Uwiu ( -J 'M*wartiH O jiettnn sa aaae k» |>u»> o ka a cu*o aku hdiOkt Kihaj>u kaul»ua o Agr;ipa. a m he'mau wahi i hoahn i;t ai ua pohaku tne na one uo ke kukulu «nr. 1 k» Halekiaka o Ka.-. K" b >o. maopopo Ku m.;t e kuu lUku i ka'o rae« e kamai' o aku nei. M v kahi kokok* lo.i ikei* mnu wahi o k« kāe muliwai o Tihs t u* noV> m*>>w*m w,.h? f na Tn>*A*.\a Hx?m*V.& t i*fc< u ha ia bo»iuaan i'tt» ppg KrbU*r.o t *eim»mi»vtatu j sva mtii poiue ai i keia po< v biUaai *n* ' ke Kr'«b> • n* tu«3«io t Ho«walia< wsh9 »i, Ao!c l ptu„ ; M« kallWkah o k* pule s ha>* iho ne'. u« «hī -•>» e ke Keeua Auj. h*u w llilo *-u s he k* lVt\i uT;h>. i«, a k< k*s =4 VUa .n*.h<i i k iol, o< i®; pa U.Xk • U* 1 . .... k»'.\ tat keii i