Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 6, 5 July 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Lele iho la o HiKiKoKi ,mai luna iho o Kona lio a Kono maila i KeKāhi o K6n& raau KanaKa e Komo iloKo oKā hale. Aole he nana hoU ae oiai ua iKe iho la ola ua maKe Kona enemi nui bia o FalaiKaia, aua paleKa'na hoi o Nina ame Kona maKuaKane ma ia hope aKu, Nolaila me nana hqu ole «e ia laua ua hemo pololei aKu la Keia mahope o Ka haleKuKe a kamoe pololei aku la no leona !io ame kana ilio punahele e leaK ma! ana nona. Mamuli o īeona hoōhoka mau ia ana e Nlna iloko o keia wa loihi ana i noho pu ai me laua, ua hoōhiki paa iho la oia iioko ona, mā ia la aku, e lilo ana oia i kanaka kuewa nfialuna o ka ilihoiAia. Ua "hoea maalahi aku la keia i kahl ana i hoopaa ai i kona lio, kau ae la malunā a o kona kamoe pOlolel aku la no ia no ke kukulu Akau, me ka huli ana mai a nana i hope t ka Hale o Hope ma, a hu maila no hoi ke aloha iloko ona me ka helelei oieona mau waimaka no kela mau makahiki ioihi ana i noho ai ilaijia. * Iloko o kela" wa he ano palaweka loa ka mahina, a mia € nanea ah'a i ka hele ,me ke kulou'o kona poo ilalo, ua lohe maila keia i ka. pohapoha o na kapuai lio msfcope , pono oia, a huli inoa maiia. oia e nana, me kona npanao he mea hoohalua iaia, a ike maila oia i wahine i aahu iame ka lole eieele e holo mai ana uiahope ona. | Ua hooEuau aku ia ao keia i ( fea hele aha imua me he ala ao!g oia i lohe kekahi 4iakeke, a ax>Je i iiuliu pili ana wahine ala ma, ko ia nei' ap&o, $ huli maila a pane iaia.nei. E ua hoowahawaha anei oe ia'u? Ua lohe, pono loa aku la 0 Hamepile i ,ka leo 0 0 'koj» i kaohi mai ai i kona, U&,a huli maiia.a nana iaia me ka piha ha'oha'o, a pane maila, 0 oe anei ia e Nina? ■. Ae, owau no ksja i u.kali mai , nei mahopē ōu t . wahi a Nina. | Ua kuiU au aoie ou «loha ia'u, I wahi a Hamepiie i pane aku ai. | >0 0« kai aloha ole ia'u, wahi a Nina, me kou hele ojTe mai e ike ia'u p.kou holo mam~mai nei no ia me kou ike ole, a noiaila wau i hahai mai nei mahope ou. Heaha Jcou makemake ia*u? wahi a Hamepile. Ma kou wahi e hele nei maiaiia pu wau e hele ai, wahi a Nina me ka leo kauamaha. Ke kahi «ei au aole ou alsba ia'u, wahi a. Hamepiie, a he makahewa ko'u noho pu ana aku me oe 0 lilo ia he mea e ano-e ai kou noonoo, pela au i hele hookahi mai riv i. E kaia maa oe ia'u no ka'u mau hana lokoino ia oe. wahi a Nina. oiai ua ike no wau ua aioha wau ia oe, a koe wale noAo'u kanalua no kou auo e hoēko pololei ana paha oe i k'au oiJk aole 'paha. Aka ma kou pe£ehi ana mai nei a make 0 Pyikala me,

a ua ike m paulehia .loa oe i ke aioiha m*u ke kumu mti o koa imolia i kou oia, Holaāa ua hoohoio iho wau iioko o'u aau wsku no ka wa m«u loa ( a e sioke oe «luhi kou kino. koke maila o Hamepilp ia r Mim a honi hoonia» ia ua mau Ipo ala i ka iawe'wa a ke a|pha» nooa pahi k«ia wahi hooheno ana, Ahi wela mai nei loko I ka hana a ke aloha i ' Konikoni lua i ka puuwai. I ka mao ana ae o ke kuakoko 0 ke aloha mawaena b laua uei, ua hoomau akula laua nei i ka hele ana ma ko laua alahele i ke kukulu Akau, a ma kela kakahiaka nui ua hoea aku la laua ma na kuahiwi e kiei >ku al i ke kulanakauhale o Bohama, he Uulanakauhale malihini keia ia laua a elua, " Mahope' iho o kekahi hoomaha liilii ana ua hoomau aku la no laua nei i ka hele ana a hoea wale laua ma ke awa. kea o kela la£ Ma lea hokele Bea malaila laua i noho iho ai. | O ka mea mua loa a laua i hoolaia ai oia no ko laua kii ana 1 palapala mare, a mamuli o ko Hamepile ninau ana i ka ona hoke!e, ua maila iaia nei kahi e loaa ai. Mahope oka loaa anao kela palapala mare, ua hele laua nei imua o ,ke]tahi epikopa a mare ia laua he kane a he-wa^ine. Ma keia kulakauhale i. nohe iki iho ai laua pei no ka hqoraaha ana, a oiai ua ili iho, maluna e Hamepile ke koikoi o ka malame aua i kana wahine» a he mes pono e loaa iaia. kekahi hana « pono ai ko laua noho ana. ~ No Nina hoi ua hoohauoli 16* ia oia no keia mare ia ana o laua, a ua manaoio loa oia ua hiki iaī£ ke alakai ia Hamepiie a lilo ois i kanaka maikai loa ma ia hop€ aku, a pau ae hoi kela ano ahii ona o na wa i kaahope ae. Ma kekahi Ia ae ua haalele ihe o Hamepiie i kana wahine ma ko laua keena ma ka hokele Bea, a hele makaikai aku la oia, e nana i ke ano o keia kulajiakauhaie, me ka manao iloko ona fka ulia laki e loa kana wahi hana maiaila. Hakanaka ike oia ika malama buke a ua hiki loa iaia ke iawelawe ia oihana mawaho ae o ke kipuka Ul lJa kipa pakahi aku la keia ma ka halekuai oia wahi no ke noi ana i na hana nana, aoiai he kanaka malihini oia malaila, a ua hoole ia maila oia. A po kela la aole loa i'halawai iki me ia kekahi ulia laki, a pela aku awa he Ia: oka hele ia apau ka pule aole 'no he loaa iki iaiao kekahi hana ma keia kulanakauhale. 0 kana mau wahi dala i ho. iliili ai ua aneane loa e pau; a nolaila uā lilo loa ia he mea nui na kona noonoo e noonoo ino loa ai, aka āole oia i hoike |aku i kana wahine no keia mea.' |0 kona iku wale aku no e hauoli ana o Nina ma na ano apau oia ka mea nui iloko oia. : Ma kekahi la ia Hamepile e naneasna i ka hele ma ke aianui o ua kulanakauhale ala» ua puiwa. loa oia i ka pa'i ana iho o kekahi meā ma kona kua, a huli ino maila oia e nana iaial 0 ka mea kahaha loaikona hoonoo o ka ikē ana mai ia Kuhewa e ku aku ana imua ona, a oia kona wa i pane &ku ai. Ha, Ha! Eia oe ia nei? 1 hookolo mai nei no wtu raahope o kou meheu, wahi a ua

„ Jl "" - JJ 1 - H» k«c aku no o«sk« kaoitkft boot»«no nui w»ie, «ahi a Bam?pile, Ua m&oao po wau «ole i pjm sela ano o Keaka Elsele iloko o&, a e hoea mai ana 90 ka § hoohaiike 11 oe me ia. w«hi * Jg[Qn*wa» Āoū loa o* e mmm hou peU, w»| hi t Hāmepii», oiai Uoka o kdk 4 k*Qa 9 kamaiiio nej 09 , niAIW ftl) i kfc Wahine, Aha? Ua mare ka oe ika yr*pl% oel wahi a Kahew» j pai«ra, ae »1, He mea ole ia ie'a. O kōQ lial aui wale qo e loaa oe ia'o, aua ike uo prap aa piiikia oe i ke dal& oie oka uv>bo aaa ioa keia wahi* Noiaii» h* hana noi ka'a * hele mai &ei COt e hookp ia ko'a maaao, akiia e liio aaa kßoa maa kanaka waiwai uoa keia hope ako. Hele p&la Kao . maa hana hoowaiew'ale ia'u, w&hi a HaoQepile.| Aole keia he hoowaiewale ia oe, e & ka he ooea oiaio maoli ka'o e uielo nei, wahi a Kuoewa. K,.kooio kaaa oaaloko o .kela haleinh raiaa a» malaila waa e hoike aku ai U oe i na m«a apa«. Ua afa aku la 0 Haeoepiie i koaa «aapao a 0 ko iaua nei koepo ?*ku,la na ia a noho aoa ma pakaukau kaswale oiai ,aa . poe 6 UKoa pooo euai ,aoa ia piaipepile* Kahea aku la 0 Kunewa i euau kiaha bia 00 laua uei, a hoonaaka t ibo ia iaua nei. e- kamailio liilii. Wahi a Kwewa i pane mai ai imua 0 Hameplle. haoaiua milioua ;4s4a ala uaaloko oka bauakO q keia kulanaKauhaie I seia la, ua hookol?) taai uei au uaai ke kaahi mai Kikakp hiki ia nei, Ua hiki loa ia'u ka wabi i «eia oahu hao oi&i 0 ka'o a| ia ame ka'u i'a. 0 koo kokus wale ooai po i a '« jqq» ke aua, 0 kokaua lilo uo ia.i tuatt kaiaaka waiwai, a haalele kaua i keia wahi. Aole he paae iki 0 Hamepile |oiai g|& iloko ena kela maoao !paa elike uae ke a'o aga a kaua wahīne ipia e lilo, oia .i kauaka hoppono, a e haalele hoi Jteia aoo on * oka , wa 1 H a ' I»» nooiioo ntu ana ua pane hoj| uiaila o Kunewa. Heaha ka«i e nooooo, oui b«}?. 1 Aoie anei hoi e pono ia oe e hoo*' haiike i kekahi wa ioae kou eoakuakane Keaka Eleele. I<>» ou i kau mau hau» hoowalewale ia'a* w«ihi a Hamepile, H« kanaka makao wale anei oe? ka iloko ou ae koko 0 koa «,#kuakane, wahi a Kuaewa i hoooaukiuki mai ai. liokoo kela wa ua pik oH»< meoile me ka inaicaa.ua maoao oia e pepehi ia Konewa, &ka, ma« TOoli o konk ano eleoaakule oa eo®i *»]# iho no oia 1 kela huhu «o», a kn aē ia nae ka maoao e hoi no koaa 'hokeie. O ka wa no ia o Kunewa i paae hou mai ai. . Aeie io »0 oe 1 ka i ko makaa* kane ka wiwoole. Itoko o k«-!a wa 1 noho hou iho ai o H»m#pUe i l«lo, a huii m*ik nia a oana pono maiuna o Kuaewa. Aoie ona e kapaia he kaoaka wale, aka nih.no hoi ooa makemake e uha'i | \ kana oieie paa me Nin%. ! Aka iloko o kela puie haokahi * joi «i«e i noho haoa oīe ai ua aneta»je e pae io* kona maa wahi dak, |a ua iiio ia he iw nui koaa 1 1100000 e hana aL O keia hoi iaaju<? k«na ae i ka maaao 0 keia ! kanaka, me ko laua ike ple īa mai, |alaiia % e loaa aoa ia Uaa he puu 'ilale ooi. Nolaiia mawaena 0 ke aioha wahiue ame ka nek aa hyoUo% iho ia o«a * iloko ona eae Aku ijka manao 0 Kuu«wa. * . ; , - '• •