Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 9, 26 July 1923 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

&tkfu U tjo k& poa,*ik»i o V'» t * H©fe« Po* heluMu) f 0 ,VA2s£KOUA ME KASA MAU OLELO AO A krk»bi !* ■- V« '* i bo <iti» f VetififtuvH d,f l» AJI „ '•b 5- f . s ' ' • '■■■ ' < •''■ '" { > "'' l:f - ; ° &»- wi<* Im'lm* W»tS koo» f«'»o i ' whlk; i i ija pG U;*f $Ui* ** Tiifc i» *» i lf * Kau>Kli«n.eh« n.<si i.« w<- V'i ku i;a. t itt ii feu 11- I» f - i t * < • '■'• i" »- 1 I ' Jfsu.a frjaj k«r . L« ft o ! 3 t.O Lo' p. c *ax*a'kCH o « i ka to,.'Lfe &Q& 0 Ui'U '}»» ' s l/£ hao le i ua ao pu 5 knka p<ibikaua t * # ho< i» at< r > kaun * «ekahi o ko V*j-«fe lvj» n.m A'ii moku maka'i*''*<' '■' *"■" p ki.k'.i-pbbi. Ao:« «rslf *>0t <> ua ki 1 u.akauiīao i ks hoohniia : keii xau p j c> tja ha i»e <r,fU f-Īli «aLine ' k*kahi » iuua pu keia n.Hkfukau ia ia«f u, »0 k* Ai I ."'w. h !> keksbi uj*a coakBukau 3VK"ī l.& h&na sna <> i'.n po I:^i.'pO'K:«'i. U*t. olel'» i* ua Oī aku Vg( t a Tu.>kriU<bU, oaa k« kl p<«l'»l«i. hu>, ii un tjnul«r nft kiiH? Uia f«ia Si ht>in i:iyu J«: . \ MJ keiawiMM * h'ii-M hua »;u, kn kakou kauiail'" 4 ar»a '*"> ku| ekolu uiiu aiai<.o V»*>jefc<jov4 i Haw&- j ii nei, ao koa« ku hCD<* 11 a, ai<ti no j # -. • « i hoi i», a he «">€•* ?jO Pa»;;;.f-j lawe īnai no boi k?k'»u ' ku b<>Jsie #; ke Aiii kaHou nQooJt!-> Pifi(;''jhola.iji.. Ai'ka'kau Uu<a U n.o Fiol e ia Pem>i Uabfs u<> ktīn ka j bope atm .'iiai o KUpena V ; aix;kouVa . i Hawaii oei. - j Ma ka fa 13 o Febtru»ri, kahiki 1793, ua ii< ea hou euai la u Vatiesoaa i na kap*«kai o HawKii nei* a'W& liilo no konu ku hu:i i/iai Ē noh<> dna no o Kaweliameha. me. kona alo alii t»a Hilo ia «ianuwa o Vanek'oua i ka.uoai aj;.. 0 kdaxcau !«• Vanel£oua i ku tuai ai, , Bi»u la hauoii h o na m&knainana o liilo • mts na Alii. ae kouae U"i i ba hauoa euakahiki bou e llke no «ie ke aao kahiko■<> na Kupuna o lia-1 *aii nei. (Aole i keia au waia uo & hoomanao ia ai ka maHHhiki i;ou, aka, he mea no ja.i •baO'ijao4'» i<i u ua Kopuna o Hawaii nei i ka wu| . kahiko loa o ka aine.) I 0 keia ku hon ujai n Kapen»! 'Vanekouu i Hawnii nei, uaai na ae; kai mai no oia o Amerika i hoī hou i Mai tu i Hawaii u<m. Ua launa oiu- j olu hou no o Vauebc>ua me K«uie. haooeha, ai ka pau ana o nuiu la htiUolī o ka x>iafeuliiki hou, u;i hoike ae la o Peleiholani i kekahī hana j hana. ia e Kapon.a Vantkoua, » he ujea pono no »aba e hoite ia aku n<> is haim i ko ūiakuu poū ,luhelu. lie mea uae i kakau ia u i\|eiholani, aole nae hoi Lkakoo iu mai e &ekaht yoe kakau ui'.oielo u Hawaii uew ' , 1 keia ku ana ka o Vanekoua tnss Hilo ia uaanaw<t, ua aisu ia o Vaneko«H ia Lulanela Pujset (Paii £aka) i uka o ka ainu aie ke'kahi Hae ulaula Pelekaue, h uia Piupio j huki ia ai keia hae Peiekane iiuaa o k«kahi pahu leau, u weiu ae u i ku eoakaui o Hi!o> Mao ua hae »Ia ka , e boopat.ele i& ai o Hawaii Mokuka hoopil&ia ia ujai e

wau Aupuai 9 I %• knki I* *aa o o& hne oei ilu&A, a »«Ur!o ** ls i -*• aiik*r/i o H'lo, ut pfti«tew« k* lew» i » W*t3W« o f.ft luili!i£li »ue t J>tt ■* 13ī 0 fe* stn*. U« liukAU pu wai 1« o Lt»t*ttei* Prg»t (P*ik»k*) uii liio " a o»»Dttw* pu ao liol i liOuliiei *a *i 0 Kft»i«hBtii»b« ke AIH Aitu"ku « i u>nk!>A)Q*UA Pek-l&i.L. a oā heohiki pu t& ao ho'n <* K«rii.U;uajfc»l k"ooa ktiik»iiia, Kfiie)txitiaiohu« Keeaoinoku, alii t» K*u, Kaiana, alii u Pue», KaDOfetimwoHu, ftii* o £bJb6j« 4 ka Hoabfei.au u a iut K&wemhikoae. ke 4Ui o £blu, av* ka kth po* A'ii i pue-PelekaLe, | Ai>i« oqk &liik«LQe wale jio X&j iwuhiin m o k£m law&Uwe haoa ana, at«, u<t hooh'ki pu ia uo tu k«f. : * poe ftlil«r<bio« koik<>i uka , ft'ua, Vtb ln<i 0 k64.U«:poitt» Liiilia, I K. K«i«.uikftuokikilu, K.*« ■| UnkiiU, LiUiaiii», «Oi<; ■ | KekikuhJU.>kaWtk>Uuuu<aui. Ua liiu 1 i kaim Uaii» Louhiki inakaainēi;» 1 j i me* boobauyii lou i au ■ ka.ua&* uua HUo iu i! <sli |U" • - ' j &a k« io 26 e Ffcberuan, oia h'/. • i ka ia iho o &tl& Uuiiū naUu j , ia osr ia, ua ,bo ia l>a jrjuotu u Va|it?ioua u JLLL' ( |tt w* nuu iikii ia o K*tycunuiehjj. y " aa-e, »»a Aii* ; kniiß a aiKu lfi. oo iak«kuii l|iti ui k. wQko eua )<■ kiLiku.'iiO jtti &n h»l.- Hja e feekaiii u.&u iu poj zoit>, ua hou . ka. uioku ia i u hulo uj,ui iu Kuwaihae | A iiaia ue euaii i<i, om KtoWaitiaf, uo.g ia Luuku o- iiau; e i<e |o V.'Uie«OM« i» Kahekiii, j i*r uj<t.4wai a»4n> Vftuekoua me j «}!i J3vik« aku k'ki. o V r »» "• iu KnheklU, fio k» iiio aui» o ** uieKupwi.i u liiwiiii ia, Pekkauis* Ua Loike «?; j.»o o Peieihoisui i ketfalii uiau ia ia mau.*w<i ivaaifciiamfihi» ioe Vaoe i&ou« f -ai ui<opaaoie ia iioko o **jixaijj at&'< uiookio e itfe ī kakuU 1., j K*u.f Āa;i # e Alt.io» auio Aberah&ifia, il« uuau uieiu uo uae 6j . uifc ,ni ke hoike ia aku ma auu htop.' i kekahi aa a iwa kaJ i iiUy .u »w sakou aiaa* i.'a kiuuāiiio uiai o Kaiuehuuuehal jia Vaiiitk<;ijK, hj uuoni iuai«ai lon' l'm aku \-ui :a'WiuU uls;io f kfckauj kaL&ka HdWaii hoiuk&hiiu. Ptuti ia u*,iu cifcij a Kaiuehameha, i ka-uuA' ilio aku ai, "H» Bi«a pu/io do pabaiaoe e luui awiwi aKU uo peieliaue, oiai, k« ki'ūii ūtii wau t i wa haoie o Kahiki, Uh iiui ioa ua Aiii © Kahiki i iak<i i u» ipoKuuunuie iike tre koa « Vau^koua''. . " 'He ixi6s oiaio no ia au,i kaui?. iiio aiai ie, ua iako io uo kekahi poe ;haoie v Kahiki i mukuouuoi, ai oi ae ka «ui i ko'a aioku au eiM oei. He. uri.au hoi i lako pu e | aa wea kani k«uae hiki ai e hakaka |"ateu i na euemi'% wahi u Vanekoua i paue aku a> aie ka ieo uiuolu ia | Kinueuauieiia, | Pane hou mai ia o Kamehaaieha j i keia mao oiole ano mahaioiaVaoekoua. "Oka piiikia ptfha oJa potr aiii Peiekane, aoie. paha iakou i (like me koo ano. ka oiueiu uie ke kaoiike o kau uoau hana ia uuakou. I Dft i iike 'keia neau alii e,e kou aoo, aiafl!J, e hoi ue i Kuhiki'a h>io uea inai ī mao kiui.u e uu i ko'u po« kauaka i ka pulhpuU., i;i Joum 8j ia iakou ka ike i keia n.«a kupai. aonhn nui waie, .eid ku i kahi euo kekahi, a ua hiki no nae iaia ke uivaa iho i keiu m»a o &a paiapak, iao ka K':-h «ku )a uu In u ka manau ike i ka uihhao o ioaa hua ka&aka, : Kwpaiannha muoli »»o kela uaeao k& p&lapiOn". He n,ai: u-ea ktia \ māilio ia :uawae,ia o keia Aiii uui o HaWaii n>e kona hoalol'a VanekouM, a ua hoike ouai kekahi o kei» lusu oie«o i ke kuiana hiliuai maoii no >• Kaaiehameha Vafiekoua, Auie i p«u.