Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 52, 18 May 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKI3NA XIV KA HALE KAKELA KEOKEO Hooki ae ia ua Haku Robata nei i kana kamailio ana a hoo~ mahaiholahoi oia me ka piha no Inae o kor»a manao no "kela mea ana i kamailio aku la i kana wahine. Ia manawa no hoi kana wahme i kamailio mai iaia ma h ninau anamai i kekahi ninau i kana kane aloha. "EkuuHaku aloha, heaha Ia ke kumu nui loa o kou makemake ana e mare ia o Walaka i kona kaikuahine hoahanau, ' oiai. ua halaaku ia hoi na !a poeleele maluna oko kaua ola ana s a ua puka hou mai la ka la o ka hanoli ma ka lani o ko kaua noho hauoli ana. A ke ' ole no hoi wau e kuhihewa i kela manawa a'u i' kamailio mai ai no ia manao| mare o ka kaua keiki i kona kaīkuahīne hanauna ona. | Ai puua mai no hoi ia man&o no kela pilikia koikoi malnna kaua me ka &usa mau keiki

ak>ha." "Hemau olelo oiaio ia au e kuu Kalara aloha, ua hoea io niai no kela manao ia manawa no kela pilikia o kakou, a us hala aku nei hoi ia pihkia, a ua puhi ja aku la e ka makani o ka hau - oli na ao hakumakuma e hekau ' ana ma ke alahele ōko kaua ola ana. Aole no ka piHkia keia manao hou ana, a aole no hoi no ke kuko aku i ka waiwai nui o ua kaikamahine hanauna nei a kaua keia manao makemake e iilo oia i wahine na Waiaka aka, he jnan koko kiekie lloko o iaua, aole hoi e like tne ka manao kuhīhewa o s kuu Haku Makua— kane, ai lilo ai hoi i mea hoopale akunana i kuu kaikuahine, aka, ua makemake loa wau e hoohui ia o Walaka me kona kaikuahine no ka hoonalo loa ana aku i k e kahua i puka mai ai k«!a pilikia ohana, ae lilo ai hoi laua

ma keia hope aku i s/nau mea waiwai me ka hanohano o ko laua koko'kiekie ma lea aoao 0 ka makuakane me ka aoao pu n o hoi o ka makuahine, E hoike pu aku ana hoi kakou 1 ko kakou ike loa aku ia Ale— vaire ma kona kulana kiekie| ma ka aoao pu o kona makuaVane koko kiekie. Ke ike mai !a anei oe e Kalara i kekahi kumu ano nui loa o kuu makemake !oa ana e'hoohui ia laua ma ka berita maemae o ka mare hemolele ana," I ka lohe ana o ka Haku wahine Kalara o Sutowoleda i ke!a mau olelo a kana kane Haku Alii, ua hoomaopopo iho la oia i ke ano koikoi ma(>:i o kel» kui%iu a ua Hak'u Rob;itri nei i hoike hou mai la, u'.aPa, kaoiailio aku ofa i ūeia mau olelo i kana kane ka maikai. • "Ke ike io aVu la wau i kou manao e knu Hr»kukane, a ke man.ao nei no hoi v* au he kumu kuponL' loa io r.o ke!a au : ka - mailio mai nei. īho e kuu kane aloha, ua lilo maoli no o

1 Alevaire me he īeāikamahine poj noi loa na'u, ai kauto ia aku hoi | ko'u mau manao" hoohihi maluna ona mamuli o kana mau hana ma'kai waoli no. ia'u nje ka kaua k^ikamahinehoike mai oia i kona ano ma ka aloha ana ■mll i na olelo maīkai ole a ka I kaua kaikamahine iaia, a ua lilo hoi kela hana a ka Lede A!evaire i mea kipaku ioa aku i na manao maikai o!S mai loko aku 6 ka* puuwai o Varelia ka kaua kamahiile, a ke ole \yau e kMi—. hewa ua kolip aku, Ja o Valeria ia Alevaire i lioahiaiiau oi|io" loa nona, a ua pīli ālku īa hoi kona aloha no kona hoahanau, a ina io paha no ka hooko ia o kau maū manao e ulu nei iloko ou e kuu Haku, alaila, .e oi loa aku ana ko" Valeria pomaikai. ' I na io no t ka hoofeo ia o kou mau niinao e' hoolala nei iloko ou, he pomaikaij nui loa kela no kaua, ake apono | loa aku nei no wau i kou manao. j Na ke au nāe o ka manawa e J h&lihali mai i ka hooko ia a hooko ole ia paha oia manae mafkai ou e kuu Haku, E hilinai no nae feaua i ke Akua naha i hoopakelfe ia kaua me ka kaiia maa mea aloha mai kealahele o ka hīlahila nui,y. I ka pau ana no o ke kamailio ana a ka Hakuwahine Kalāra i

kana kane, ia manawa no 1 komo mai ai o Walaka iloko o kela rumi a kona mau makua e kamailio ana, a aole no hoi i loihi loa ko Walaka komo ana mai, a komo pQ mai la no h6f kona kaikuahine Valeria iloko oia rumi hookahi 'a lakou e noho anā. *'E Papa, heaha kau mea houo keia !a. Ma ka nana aku i kou helehelena, ke hoike mai nei i kekahi nuhou maikai nana i hoohauoH a~e i kou helehelena, a ua olino maoli kou mau maka e kuu makuakane aloha," "E Walaka, ua pololei oe i koho mai la, he nuhou hauoli io no ka mea nana i hoohauoli mai la i ko'u mau helehelena a pela pu no hoi me ko kdu Makuahine, Ao ua mea hou ala he mea hoo—hauoli pu no ia i leo olua mau manao. E hoolohe mai olua.*' A mamua nae o ke kamailio ana mai o ka Haku Robata i kana "Mea hou ano nui," \aa kaa mua mai la no ka olelo ana ma ko Walaka aoao. ae kamailio mai ana hof ma ke ānohoomakeaka i konā mau makua. "E Papa, aole o'u manao o kau mea hou e hoike mai ana ia maua oia no ka mea pili i ka Lede A)evaire Alauareza. M "E Walaka, o ka'u mea hou hoohauoli i manao ai e kamailio aku ia olua i keia manawa, ua loaa e mai la no ia oe e Walaka k& inea huna a'u i makemake ai e hoike ia olua- Ke oei no eae wau e Waiaka %ou mai la ia mea. Pehjg£ la i loaa ai ia oe ka oia ari£ no ka'u mea hou e hoike aku ana ia oe i keia manawa?" "E hoolohe mai e Papa i ka'u mau oleio wchevyehe ivj kau inea i mnau mai la ia'ui Hookahi paha bora i haia ae l e ku ana wau mawaho iho lo ;ka Halehui o makou» ae kamailio |ana ho! me kekahi ma\i hoaaloha, :g'u mai Parisa a ia manawa, ii hele mai ai kek&hi kanaka a pai ana ma ko'u pc«hiwi. ' I ko'uj , huli ana ae e nana i keia |nana i pai mai Wu poohiwi, oia ;no kekahi o ko'ii mau hoaaloha i, loaa ia'u maParis& a apuahoi ka iuoa o Benima, Mahara. a ho kanaka Hapa Inia. hoi, ao kekaki no hoi o na kanaka !wa loa mu ke kakapahi ana, Ike aku la 'wau iaia *K»ko o fea aahu holollo, 'a aole nae hoi kona !io me la ia manawa, ua hoihol ia paha ma [kekahi haloMo o kek&M holele q,

'Ladana riei. Mahope iho o *ko maT3a lul'ulima aloha ana, ua ninau* aku la wau iaia i kona manawa i'hoea maf*as i Laelāna nei, a ia hookahi no hoi ua ninau §i\ aku la wavi iaia no ke ola o kuu Kaikuahino Hoa — hanau (Cousin) ka Leele Ale— vaire Alavareza. Ua pane mai la oia ia'u, e kaia wale oia i hoea mai ai. i Enelani

nei, ao keia naekona la mua ioa i hoea ai' T Ladana nei. Hōike pu mai la nolioi oia ia'u, aole e kala i hoek pu mai ai ka Lede Alevaire i Enelani nei, a he ku— lana maikai no hoi kona ola kino. A mamua|o ka hiki ana ia'u e kamailio hou' aku iaia i kekahi olelo, t*a jiane koke mai la no oia ia'u i keia'mau olelo me ke ano awiwi. 5 "E ka .hoaaloha maikai, aole o'u iaianawa e hookaulua kama— ilio aku ai ia ee, oiai, e huli hoi koke aku ana no wau i kahi a'u i hele mai nei, aka, he nuhou maikai nae ka*u e hoike aku ana ia,oe mamua o ko kaua kaaw.ale aea. E hoea mai ana no Ladana nei ( i keia ahiahi,. ai ole i ke kakahiaka paha o ka la apopo ka Lede Alavareza. Ake lana nei ko'u manao e halawai

hou ann 'oe me īeou pilikoko i kona man'awa e noho iho ai mā Ladana nei. E aloha no kaua." Haawi mai la oia i kona aloha lululima me a'u, āo ka hele wiakulano.ia no kahi paha o 'kona 110 e : malama ia ana. Pela ' iho la wau i lohe ai no ka hoea mai o ka Lede Alevaire i Ladana, ' nei. Mamuli hoi o ko'u ike ana aku nei i ke ano olino o kou ' helehelena, a msnao koho wale

iho la no wau. oia ana no paha, kau ano nui e hoike mai, ana ia maua me Valeria... Aols, m hoi oia ka mea oiaio e Papa, a oia no hoi ka nuhou ano hauoli au e hoike mai ana ia mau&?" I k-a pau ana no o ka Walaka kamailio ana i kona mau makua no keia mea pili 1 kona halawai jana me kekahi o na Hoaaloha ona mai Parisa mai, ao kekahi hoi o na kanaka 1 kamaaina loa i ka Lede Alevaire. ua niinoaka iho ia ka Haku R6bata, a kama— īiio maī la i keia mau olelo i kaha mau keiki. "He mea oiaio ho kau i koho mai la e Walaka, oiai, oia noka nuhou hauoli a'u i makemake ai e hoike aku ia olua, eia nae ua loaa e mai nei no ia oe la mea, a he nuhou hoohauoii maoii mai no ia'u, oiai, aoie hoi wau i ike mua i ke kaikamahine a kuu Kaikuahine aloha Made— lina, ao oukou hoi kai ike mua iaUw ua hiki oie ia'u ke uumi iho, a eia ka ua maopopo mua no ia oe e Waiaka.'' I ka lohe ana hoi o Valeria e hiki .mai ana kona hoahanau i Lad«na ia ahiahi, 2ai ole ia i ke— kafti kakahiaka ae, ua hoopiha ioa ia oia i ka hauoli. a aoie hoi e iike me Kona ano mamua o ka hoopuka olelo maikai ole no kona hoahanau. Ua ioli maoli no ke ano o Va— teria mwnuli o ke!a hana maikai )oa a Akvaire i panai mai ai iaia, aiaī oia ik>ko o kela kulana pilikia ioa u*a Parisa. E hoike aiai aaa b&iik& waiwai nui o c;a haha jak>ha» ai panai ia aku ma ka j£Mkkaluau na hana iokoinu. E j iiio oo hoi ia i mea. mai ika e heiuheiu ana i keia Moolelo ima,tkat oka "Ui Hapa Paniolo." | (He"Tr»ana iloko o na -aloha e hoopa nna i Ua A.ma ia manawa no hoi .W<v. l:Ua Kobata i hoikeike mui i kahi ona i loh« mua ai no ko |iied« Aievaire hiki mai i Lai]ar;\, ioaa hoi ia lono iaia m& ke Iwwa o lakou laMo ohana. (Aoiiip&u)