Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 3, 13 June 1927 — HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

mokunaiii PANATA-LI Ua hoeaiaopoppo l'a' o Ta—• saru i keia aīau olelo a Omatft. nolaila. ua' emi hope mai la oia ihepe, a hoekuu &ka la i na rceho hastika 9 hakaka aiawae'na ih3 o laua. "He g'jnada-ba keia hakKkai wahi a Takona i kamailio mai ai. "He hakaka Alii koia/ 7 ao b&| naake ka pahuhopn o keia hakaka. i I na e hakaka laua ma keia hakaka| ana, tt ina e make o Esati* keia hoahaiiaka o Oo)3tf», alaiia, e lilo ana o Ooiala r.iii iu» ka eoakalua o EaaU ke alii o keia poe kanaka. Maaiuli o keia mau olelo a Ta -> dena, ua tfiiuo«ka iho la o Tasana, a ala maī la no hoi lleko o TBS»na na hoouoanao ana uo ka Lahui Mabu nunui, a oia no hoi Ke fescawni &Buuau o ka poe Keaaka, a ua hoohaahaa ia nee keia ru!a pookela iwaena o kekahi niau lahui hihiu e ka hoea ant. aku o kekahi oqBU r0 ana, a ILo ae la hana haawi laaumake i uiea panai ia ma 6ahi o keia hakaka a hifci i ka iunke mavs?aena o kanaka a>e kekahi aUī.

Ia mat*aw& no i lohe aku «i u T«sah& i kē kat»umu mai owaho c keU atw,s» ala he eeea e hoao mai .naa e kip» rcai iloko o k*>la soa- Ua ike nku 1& no o i keiuhi koa o ke Alii Eshta, ae makemake mai ana paUa 1 © komo e kokua i &oua alii, ua ho»o aku la o Taeana e akeakea aku i keia kaaaka bou, akp, ua kum«r~ ilki « aku S«o Tbdovia ki« i keia mau clelr. "Ēemi ako ihope, e!a h« Gu — Dada —ba." maopōpo koke aka ia tio i kela kea o ke A'ii Esata a ua buli koke aku is4 oia i hope, » kaoiailio aku ia 1 ko lakou' lehulehu, eia he ,4 GunadH—ba'' e ba — koko ia nei iloko o kela aua, a nuwaeoa hei o ke Alii Sgata me\ O i:ata. ,> 1 ka pau ana u «ana kamailio ana ī koua poe mawaho o keia ana, ua huli msi la oia » uana peoo inai ia ia T*H»oa me T»dona, ālaila, ninau mai Is oia i keia ninau ia iaua tne ka leo ano kanalea no ii keia m*jti j "Ea, owai olua e keia tcau| kaaeka malihini e kip«t hewa mai' «ei.i ko makou pali kapu. He mau hoaaloba leiua no 6msta, a mamuli no hoi o kana kono i hele pu mai &i mnua rce ia. Ua kunou mai la ua kanaka hnelo eleele nei, a me ka heopuka ana mai nne i keia mau olelo ia Tasana m<». "E hoomeopopo aku ar.a kakou uo iA mea mahope koke ihn o keia hakaka mokomoko unawaena o ke Alii EB*t® me Oaala," Me ia mau olelo ua emi hope aku ia oia ihope a htiv aku 1 : « me kooa poe lehulehu e uhai mai oei mahope o ka uoeheu o Tasana we koua hoa—aiob& TadcuaUa b:onaau aku la kela hakaia weliweli mawaet)a o na moho ha —* kafea, a ua alo ae Ia hoi o Tasaca me Tuddna i ka manawa e boo<— kokofce ioa mai ai oa mea mokO'— moko ma kahi o iaua e ku aku ane, Eia na mea hakaka ke hakaka nei . me ko laua tnau lima poooi. ae uwaiu aua uo hoi ia iaua me ko hua maa wawae, ae hoohana aua no hoi i ko laua mau huelo me ka owili ana ia laua iho iloko o ka hakoko weliweli ana. Aolehe mea kaaa ma Wa aoao o Egata ke alli, ata, aoie loa oia i hoao iki e hoo— haoa aku 5 kela puhaka maluna o kona hoa hakaka, aka, o kooa oaaa lima wale bo kana e hoehani oei, ae hooku li«e ana iaia ibo nae ke kulana hataka hoi o kooa hoap»io« I kekahi oaaaawa oo oa be©o «e !« no na puili lima SOā ai«wa#{J* o leo#» nlaH», eaoa a» la kekahi 5 kf%*bi m* z>» maki,

a)aija, holo ae la kekahi me kekahra„Jiui ae īa ko laua mau kino me ka weliweli, ae hoao ano hJ kp-kabi e loaa ka pua&ai a kekahi i kekahi, ae uwau hoi kekahi i kekahi me ko lana mau ' Hma ame na wawae. I kekahi, mauawa o Hela hakoko weliweli| ana, ua kasaa aku la laua a hoea i ka woha o ke ana, a haule aku la naaweho o ka puka o ke ana. l T a manao iho la n Tasana ua haule aku ia ko laua uiau kino raa j kela peli, ae waiho ana ko laua mat) I kino heāna ilalo o ke kuinu o kela pali noho o ko iahui Wazonfl. X; ke kiēi aha nae o laua me Tadens ilalo o kela ana, ua ike aka laua i ka paa like ana o keia meu kaaak'a ia laua ihcf, ae hawele ana hoi ko laua mpu huelo i na pine alahele a ua lahui nei. ae puliki aoa no kekahi i kekahi no ka puliki o ku ma»e. Ua Ihe pu ak:i la tio hoi o Ta— iana i ka lehulehu o na poo o keia lahui e k?ei roai ana mal ko laleou mau lua 'ana mai, ae nann| mai ana i keia hakaka » hiki i ka make uoawaena o keia mau Ikanaka] 0 kela lahui WazOna. I kela manawa o laua e hakoko ana iwaena o kela pali, na hoo maopopo koke aku la uo o TkSana, a ia no ka hio ana o ka lanakila ma ka aoao o Omata. oia', he kāuaka opio n Omnta i lawa ka ĪKaika opio, ae hiki ai hol e hoonaanawanoi i kel» hakoko ana, ae aholo» ana hoi o?8, ae abo paupauaho <tna hoi o Esata, oiai, ua ano oi aku sona ojau makahiKi i ko Omala. Ua lowa aku la oia i kekahi peku ikaika ma kona epu mai ia Omoia ake, a ua lilo ia i mea hoopilikia loa aku 1 kona hano ana« oiaf, Ua ano pili— pu ,iho la hanu 4 p' mamuli p*ba o kona fiooinaopopo e halawai \ ana oia me ma ka liaa» i keia kanaka opio o kona Ihhui, ae ■ likB no hoi me ke ano 0 ka poe hohe wale. Ua puMO akn la oh' I kekahi kia laau i kakk iloko o' Ka pal', a ia ae la oia o; ka hanle ana aku 1 kp!a pali ku hohe, pk/», Ufc hootnac>popo 'oa ihg la no oia, aole lea oia e lanakila ana malnna 6 keia kanaka opio anai ban& hewa ai, alall», hoaholo koke iho la no Oia iiokO ona, e hana i kekahi hana e hoopakele ai 1 kona 1 ola ana, ae haalele ae hoi i ka r«la 0 keia ano hakak**, oia hoi ka hft— j kaka ooe ns liiea a hiki i ka ua|nnwa e lanakUa pi kekahi maluua o' k»kah\ noiaila, ua ?ho ae la kona huelo raa kahi e waiUo aua ka pabi. put.ak«» a Ouiaia, a me ku uaaoaoi jno hoi iioko ona e heohaaa akui; kela bana Uohe wale ma ka houj [aaa i *«la p*hH hoohana ole ia • ! ka m*a uana ka pah!. | U» ike d!ai hua poe lehulehu o 1 kela lahni i kēia hana hohe wale a kolakouali\ a ia lohe ia aku la iko lakou mau !eo toobo, ae hoike j [ana i ko lakou mat.ao hoahewa lo«| ; i keia hana hohe wa!e a ko lakuU] aiii. | A oiai no hoi aole i mamao loa ] iho keia wahi a na mea hakoko jhakaka nei, ua kikoo koke īho ia n& iima ikaika o T«saoa, a paa ae la i kela huelo lokoino, t»e hoao ana hoi e iu-enai i kela pahi iloko o ke kino o o»i»ata, a hiki oie iho la i kela hueio ke houhana aku i kelb hana hohe wale, * Ia manawa hookahi no hoi o Omata i hoakoakoa ae ai kona ikaiKa. a hehi aeu la oia me ka ikaika i ka opu o kena hoa paio, a hlo kela hehi ana i mea e pili loa ai ka hanu o Esata ke alii, a hiki ole iho la iaia ke paa i se kia laau ana e paa ana me kena mau lima, a lele keheoheo ako la kona kino i sa paii me ka owa weliweli ana o kona leo abit\ Ua haule aku Ii oia iloko o kone make iho, ai hekau mai hoi keia make maiuna ona memuli o kana mau hana el«elt. Aole hoi e huahewa ia raa! o T*Bana ma kona haawi ana i kana kokua ?a Oa?Bta, olai, ua ike ma&a mai la na meā apaa o ke!a pati i >ke!a liana hohe wale a Esata, ai fmamio a! o kooa alahele fa o kor.-a flanakila ma ka haalele aea i ka iiaia mm w«u o keia ano bakakt. btfel mai la leaua e kuu he!abfln i ka hopeoa o kfe!a &olef i » n«. ae oee akt> ana kaua no ka mokuAa bou o kela moohlu hto o TsEāns f AzU ? pau