Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 8, 19 July 1927 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOK.UNA XVI KA PIOO NUI MA LADAStXf KUU HOA AOHE AE NIS, LIULIU NA MOKUKAUA^ aupuni r J ke kaua moana ts kamahao ;53 Ua kapoo aku la nae Ka'!ftifes o ke o iloko o kona kinorj|jJNi manawa no i kupaka ua ia eleele nei, Oial Wr** malainalama ia malsa aa o ua moana. ana me kona la hapuna iiole^ mano nej##f $ *

toea iho la la ke &110 0 ua ut ae! Sepania? Ua H>o loa aku anei oia i ke koieie 0 ka moana a nato »ka hoi kona ola maī kona klno aku? Ua make anei 0. Al«vaire hoomangwanui mahope 0 ke aloha a nalo aku la hoi ua hui waina nei 0 Korodova? Ano e kuu mea heluhelu e uhai aholo nei mahope o keia moolelo kamahao, e haalele iki •e hoi kaua i kela kino i maalo aku la maloko 0 na ale huihui, ae m ana e kela miu natu huihui 0 ke kai anuanU 0 k& akā«, aeneeiki ae hoi kaua ma kekahi wahi okoa aku a nana aku ftoi i kekahi hiohiona ma kekehi wahi hou aku, noho ana ma na ululaau 0 ltekahi mokupu'ni e kokoke !oa ana i Norewai, "kekahi wai nie 1 lilo i mea mana nui ma ia wahi, a he wahine koikoi hoi i ike ia !w&ena 0 na kanaka 0 kela mokupuni akau. l r a nana aku ka poe 0 mokupuni i keia wahine ms ke ano oia kp lakou Hakuwahine ; a aolewaleno hoi ma kona ano Hakuwahine ko īakou ns.na ana iaia, aka, ua nana pu aku lakou iaia ma ke ano oia no ko lakou "Kahuna Klekie" iwaena 0 lakou apau. O ua wahine Kahuna Kiekie nei; e Uoho hoomalu ana oia mahina 0 lakou apau, a me he Moiwahine ala kona noho ana maiuna 0' na kanaka 0 keia mokupuh! 0 lakou, aaole wale no hoi ma ke ano Ahi wale ko lakou nana ana aku] i'ua wahine nei, aka, oia no kō lākou Kahuna-Lapaau no koj lakou mau nawaliwal! ma na anoj nawaliwali kino apau. ] 4 He wahine akamai lo» oia i kaJ lapaau ana i na mal e hek&u anal |naluna q ke'kino 0 keia poe 0 ka akau, ao kana mau laau lapaaiJ n»e ana e lawelawe ai maluna 01 kino n&waliwall 0 keia poe] kaoaka o Vela mokupani, oia noj ca wai- lele 0 na kuahiwi, ame h.a .w&i aiapuna rrmi ka Lonua mai oj mokupuni, ae law& pu a^a W oia ina lau laau 0 laaui *na i ike ai, ae hoohuihui &&«; ,Uitt keia xn&,i vrai i kfc,- i o*anaw , * hool 'no i* 1 o»au iaau oooia ro*i Ua !iīoj 1 *

ē,' • , - anuanu maoli,a me he ala ua, hoopuni ia koiia kino hoīookoa huihui loā, a nalowale ae la kon.a noonoo ana. Ātio e kuu makamaka helūhelu kamahao nūi wale &"tK>ea m&i la kaua 1 ke kiekie— m 0 ka nanea walohia 0 ka Ui 1 Hapa Sepania, ae hoike aku hoi |eou; mea kakau ia oe e kuu mea liiluhelu maileai, ua ili aku la ka niuhi nana i ahai mai 0 i»levaire mai kela wahi mai ona &3ana hele ana 4 a |ua i!i ua mano līiihi nei ma na kuaau 0 kekahi Ift6kupuni malihini loa, ai maliMni loa no paha i keia ia waha §SP 0 ka moana. keia kuaau no hoi i luoni'— |$mi ia aku la ke kino 0 Alevaire nanaluo wa' kuaau nei o ua tokufmni malihini nei, a oia mau sWUu no hoi kana i hoomaopopo ai 1 na mea haluiu ana i lehe loa ai, a mamua iki iho ho mai o ka pouli, a aku la hoi kona kino 0 ka wiliau 0 kela mau Mlu Auwe? Aloha ino oia & 0 keia poino weliweli!! Ua irai aku la 0 Alevaire i kana mea i aloha ai, e like no hoi me ka kaua i ike ae nei e kuu me? he'uhelu maikai, eia nae hoi, ua komohia aku la oia iloko 0 ka wUiau 0 na kuaau 0 ke?a moku— ,puni kuhao ma ka akau a v-a !iiab aku la hoi kona kino iioko 0 |kefa wiiiau huihui !oa 0 ka poai

M* kona mooleio he ia »a 6 kom mau maka vnt he kuku' alaMamalī no āo; o jjke komo atia 0 kela o iloko o ka Wo o ua ia nui eleele nei, ua pa !ca aku 1a kela o me ka hīki ole ke wehe hou mai, oiai> u» ike uo hoi kakou i hapuiia o ita poe o kohola, ke kemo bo ke o iloko o ke kii\o o ke kohol* e *.la mai ana ka maka omua o kela o fi holo kea ae la, a paa loa aku !a ia o iloko o ke kino o ka ia i hou i«. . Mahepe o ke kupaka ikaika ana o ua ia nei, alaila, ua hoo maka aku la ua ia nei e holo ikaika ioa, a ke paa nei hoi o' Aievaire i ke. kaula o keia o ka paa loa. Ao ka mea uh**i pouainai pu no hoi, aole loa kela j ia i holo aku ilalo o ka hohonu oj ka moana, aka, ua holo aku la oia me ka ikaika maluna o ka ilikai me ka holo ikaika ana, a| aia no ho hoi o Alevaire ke paa loa aia i kela kaula o kela hapunā a ke ahai ala ua mano niuhi| elee]e nei no kekahi wahi i maopopo ole- ia £levaire. Ē nana aku hoi kaua i keia ahai īkaika ana o ua mano niuhi nei ka ikai ka nui, ao ka Alevaire haha hoī i kela manawa o ka paa no hoi a" paa i keia kaula o ka hapunaUa holo ahai aku la ua ia nul nei ia Alevaire mai kela po a hiki i ke ao ana, a holo aku la no oia e ahai ana iaia i kahi i mao— popo ole ia Alevaire. Mai kela la okoa no hoi a hiki 1 kekahi po mai. ua ano nawaliwali mai la ka holo ana o ua nui nei, aua ano nawaliwali ptl mai la no hoi ko Alevaire ikaika.' Ike iho la o Alevaire, ua emi loa mai la ka holo huki ana 0 ua ia nui nei, a ia manawa pu n'o hoi ua lohe koliuliu aku Ale% r aire ika owe oka poin%| nalu aoia halulu o ka nalu mea a Alevaire i hope loa ai, a hoemaka mai la uhi ana o ka poull maluna o Ito . Alevaire mau maka, & hiki 6\s iaia ke hoomaopopo hou ae fjt manawa i na <- hoop'ai?! ana iaia, Ao kana me* m nae i hopmaopopo loa mam oi» Ve ana ae e Vona noomtj, oii no !rs sbo ana aku o kona kfno f kekttf • * |

ipu no ka huamanuō iisēC manu |o ka le,wa ame na liipu. o na ikaha)sju i mau laau lāpaau pu' nana ,e hoohana ai maluna o lea poe nawaliwali kino, a ua.hoea loa aku no kona hoohanā ana i kana v ,aiaii laau lapaau i na j>upu 0 ke kai, ae hoohana ana ia mau j mea no ka pomaikai o ka poe i |luaa ina na»vali\vali kino, a ua nuika hilinai o keia poe kanaka o kela mokupuni i keia wahine lapaau o mkou Aoie waie no hoi o na oihana lapaau iwaena o lakou kana niau nui ia mai ai Qia e kona poe kanaka, aka, ua lilo no na mea oka lani i mea kilokilo nana, ae hoikeike mai ai oia i na ouii e hiki mai ana, mamulf 0 kona kiio ana i ka ia me ka mahina, a me ka heie ana hoi o na hoku o ka lewa, a rae kona. ike ana hoi i ka nee ana o no ao» tas iike no hoi me ka ike kilokilo o:is«kahi poe kahiko o Hawaii nei 1 ka naanawa kahiko o n* iuapana o keia I*ahui HawaiL 'Mmmuli o keia mau f!ce kllo 1 nH trtea oka lam, ua hiki iaia hoike nmi i kekahi mau ouli e hlki mua mai ana inuia o kona poe kanaka, Ua hiki loa iaia k6 nana i na ao epua o ka. lewa, a ihoikeike mai la i na mea e hoike mua ia mai ana, a ua hoik« wanana ae la m oia i kēkahl mau mea e hifti tr.ai ana, R# Ri»okilo wahine ■ ma kekaW oielo ana, a nian mo hoi o mau i aiau.ol^

ana l 'iamaiio ai, muli o liona ik4 kilok na enea o kaiani, ua hilinaī'maoli. no ii» kanaka o kela Mokupuni i kana mau olelo. ' 1 kekahi no hoi o ka makahiki, e naiowale honua wale iho ana no ke a wahine rae ka maoj»po ol® i kela poe kanaka |konawfchi i nalowale aku ai, a |ao!e loa He mea Iwaena o keia" • poe kānakā i hoomaopopo i na |wshi ā «akapuai o 'keia wahine" hele aka ai 1 J Mawaena ona kanaka o kela jmokupuni, ua nana aku I&kou i" |ke:a wiihine ma ke ano he Ma ; kuahi'ne māikai no lakou, a he puuhoniia no hoi no lakou i nā j manawi o na pilikia e kipa ae ai »iinena o lakou, ai kekahi ma— fnswa no hol e nele ai lakoii i na' }mea £ pono āi ka koho kino ana,' ns keia wahine no e hoolako ia' lakou me la mau mea e aono' ar l»kon. Ika manawa nele o !a -' 5 kon i na aahts mehana o ka wa'■ ana, ua hiki no i keia wahine f ke J hoolako aku ia lakou rne na loīe mehaftB kspono i ka wa anūanu' !oa o kela mokupuni. Ē kaahele mau ana keia wahme maena o 1 lakou e, Ui hele ana i na huaolelo 1 aloha, ai na manao e alakai ia ko 1 lakou manao i na mea pili hai-<« pule ana. Ae olelo mau msi an%, uo hoi oia ia lakou. "O ke Akuaj no ke kahua paa kulanalana ole' 0 kana mau hana apau e li aweana no na kanaka. 0 ke' jAkuanokamea laia e ua ? 'J Ina Ki o ke oia me ka make, aka, j ■ haawi iokomaikai mai ana no| ke Akua i ka mana i na! keiki ana kanaka, i na nae la— j e hoōpil? aku I ko lakou ola! ;«na me ke Akua ke !nae lakou i na hana' maikai a kej Akua i apono loa m&i ai- Q :kana mau bana e iaw«iawe ana rjO ko lakou pomalkai» aole nana ge la mea, aka, na Akua rio a hilīna! ana. līe mea |>07,0 h l&ko'i e hoor£iaoiK/po \<j% mau oielo m ig ;Aok j paa) I -■ ;