Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 8, 19 July 1927 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

Ua hele mai.la ke poi ana a ua lei koko ula aei a paa ka waa iakou nei, aohe ike ia aku o ke kai aneane he elua anana mai ieahi aku o ka waa o lakou neī : j Ke ike als o Uihiau ma i hoailona mua ii Hnaka i kamailio; aku ai ia lakou a kakali aku laj lakou nei ok» lua o k* peia no hoi ke kolu ame ka eha*„ ; oia hoi ka mllo ana o ke kai amf ko lakou ahai ia aku paha ma ala o KealaikaWki ka ua ame makam nūl " Ua kau mai ?a no ka lia am>' ka haukeke o ame na wahi kanaka no laua k» waa, a no Wahineomao hoi, i hoopilikia īa kona noonoo, keiahikirr.ua ana o na ,iJiai ia aku ia iakou, t ! Aole no oia ! hoopihoihoi ust ma| k<?na manao, no keia |iau piiikia e hook*u ia mai \m •miim» •xiebtouSi!^g2J t X2i3

UOeou, no ka msa mua n% $La e hiki ans,fio i fikgns kakaka no saHsu t ijjs Mia 'ku — $ueu nui o ke lufi. ] Aka. o ka me"a n|pft j. hook.: loa mai 1 kona hoonoo 4 oii kppa ike e komo "hou aku |je aikano Iloko u keia pillkia, ej .hana ai no ko lakou pa!ekar.: Xj ■nolaila h:e!o iho la" kona nnm, waimaka a olelo iho la oia i ihp ona, aloha nohoi e ke. ai -: kane, kai nohd i M*uf aku I»j *hb 1a pnu ho! kou &to &na Ho'ko 0, rifc pHikia eia no Ita htM k ff!tkie i ka moana kalu!* a? h»!f 0! ana hol kaua i ka a'na aloha iro nohoi oe e ke aikane; | Ei* no lakou t A«i ke hele ? no iloko oka ehuetiu oke kai lv ka ua koko e poi ana. i Aoie nohoi i loUii ioa aku a heie Ana o lakou nei, aia hpi ike akii U © Wahineomao raa, i ka hakuj, m o ka waa a ike pu ike pu ihg, ia j»ohoi lakou i ka moku 0 1 kai* oie he waikahe ala e nee iKahooiawe.i kahi e ioaa ai iKeaiaikaiiiki. 0 ke au keia e„ miio uei e pei i a o kona ikaika e miki nei i koia ,waa, he Uaika ia e paa ole iho %i • ka waa, i ka ikaiKa hui ia 0 kanaka lioe waa, he 60 ko »»»• - ■ , I .1« wa i huli id&i jai 0 Hiiaka a olelo mai la i ke aikane, 151 Wa— hineomao e, o aku la no hoi ke āikane, Eo, E onou iho oe i ka hoe ma ka aoao Kahoolawe 0 ka waa Iā «lanawa nohoi 0 Wahine— j omao i onou iho ai i ka hoe ma, ka aoao akau 0 ka waa, elike tne ke kauoha * ke aikane, paa iho la r»o ia 0 ka waa, aohe holo aku imua, aohe nohoi i hope aole nohoi ma kahi a ke au e nee ana 00 KeaiaikahiKi. Oiai kahi waa o lakou nei e lana ana, oia ka wa a Hi'aka i liuli |mai ai a kamailio ī kona ■itiatt hoa oluna 0 ka waa. O fca makani ame ka ua alaila oka make ame ke ola aku ko« a kakou • nana aku aī, i eia MKi oieio ia oukou. i pa m«f ka HMkan! a nee maf hol ka i&, e n#.o oukou me ka maluMa &oīt\ w§J*&u, mU e kueu, . T~ -IV

Mai ninau oukou i kekahi ame iahi o koM wa e na!6wale aiPka pau āna no o k'*ā Hiiaka kamailio ana ia lakou nei, ua l&lie al?u Ta iakou neī i kekahi tnea halulu e nee mai ana ma— ftiua o lakou nei/ maīuua o ka 1K o ke kai. Ua hoomaopopo koke iho la nohoi lakou nei he halulu makani keia, e pa mai nei, manawa oie nohoi ia. milo Ipakalakī ia ae la ka punohu ua toko e poi pu ana maluna o ltou nei, ao ka Joaa mai la no ia o kahi waa o nēl. Ua pulii ia a<» la ua ale o ka ■ānoana a lele ana Puna, kupikio •e ia ke icai. pulehu ka moana* «o kahi waa o lakoo nei. ke lana »la no ia maiuna o ka opu o ka imoana me he manu nene ala e &aaheo ana i ka ili o ka wai Aoie nohoi i loihi iho ia pa ana o ka makani, liiolo niai la no ia o ieekahi kuaua nui, he kohu kuau iekiii i hauie iho īaahina o Hii— •ka nm. im waoleio mai la o Hiiaka ia Wahmeomao, eia mai ko oukou *pu maiuma'u o ka pau o kaua, o ae no oe, imna ao ka 'oaa no īa o ko oukou Ku &e la tta Hiiaka nei iluna. a wehe ae iai ua pau nei ona, ahe imo ana uo ka maka, o ma» aku la o Hiiaka mai iun*Aku o ka o>a ;;o kl w* i leie īluak» a p'' ; ux* Wah i n eomao^ ; La'au iho if oo h&i o i ka pi*: o

ale 01» «#oi |W« ffial|isa o kalii s. M o kii-waa. Hele kaaa. hps pu uoh^Lka^a ka :no «ohot ks rvana k* %<>6MSIeI mai «e! e ano a wai «ei nohoi na • 'e %* o wti o Nkou he nanea w»!e iho !a no ka si? tlopts llitM i!m*a o k«ht in. -«••hana, ia wa koke nofcrirflt* «*i k«lc*bi kiki«o 'lōllkhi %«ika a olepe pu ?a ae «no o k* pin ao k« jnei Wttiatul«ua!u hoi ia lakou uei a «#38580* k* mo«o «k*u 0 k» lihi pk|dtiki ' *Bm--1 ia wa.uo i*kou n«i i īke ai ,i ka pu aua ae o kekahi pu% ,_kaj Jaui a puehu ae i ka iewa : Jta lele pu asa uie k* 4ta uj* Aia \va uolioi ike ,aj|i| U lakou nei i ka pii aua ae >mwa aui iuai ioko <k. o ke oia no oe o kekahi ku,ihivri paii hauau hou iloko o ka hpolipo Opu q ka luoaua. . . He k;chu oiokupuui uui uo iioi iakou uei e ike aku aea aua ae oia uo oe 0 ka tuoki|p&ui o Ua uiau«Q la •«» wahi kauaka 110 laua Wahiueoiuao n\a e kau L<>htau, ua k-i-i lakou ae 0 Kahoolawe, nia oia mokupiini anie eaioo'e no.vci i-.a ske aktl t*'2l§fcōu ftei i ka nee aut> ae o ua puli nei a lakou i ike aku He ma»»awo pokole wate\ no mahope iho o keia ike «na %m a l»ko«"nei i keia n>e« panee if3fffa o ka ili o ke kai, «a ike hon «ST la laieou n€s i ka hooiho 'a«a uiai o ua mea nee nei iuanittaT pono O kahi e laua nei kahi waa uei, a ua ike aku la lakou lapalapa tuai o kekahi mati oki®sko! ulaahi nunui mamua po&o 0 tta tnea twi uei 0 hdl6 »Jaja|t», Ua poeo loa lakou uei ht ia h ooka!ak upu |Hftgia e nee tnai nei liiamua pono 0 *o !akou wah! e- lar.a nialfe cef7_Tt O Va wa no ia i kulu iho a! na maka eTyofc!its i£* r.t w»hi r,o laua ka v, aa * kau I|a|r6u apeu,

0* uee o»ai i» ua ia nei me ka nui 4 a i ko lakou uei rana [>oqo ana aku i kahi a ua ia ntsf € • hoio iiiai nei, u.4 luiki ka B *k*# ua pii »e la ke kai iluna uia u4<ie o ka pali kahake lele a koae, a&£i mai la. I koaa haki ana hoi, ua like koaā hālulu me kekaM kaahiwi hioio ana t ua ku i ka weii-> w#|i-ka iiaAa a ke kai ia wa, peU nQfepi ka makaui ame ka ua. lu* Uk£|ttt,»ei e nee mai ana, aoiie naiia ti!PO ua niau wahi kanaka neī ma « ua ia nuf nti e koio mai ana nohoi o Lokiau, ala ko i«dEoti tr.au poo epau ke kulou ala īiiio ne ka hiolo aua o ua w&i~— nnka nia ko mau papalina. ~0 Hnaka hoi *ia eo oia ke naaa pouo afa iua pilikii* ml o ka mwna. he uianawa dl« hoi lōhe hoo ak« la ao iākou aei 1 kekalii oia no oe o ka hiluiu oial ikaikai. ai ole he luai peie i poha u;ai loko ae o ka t>t u o ka m&ana. m Ks hoomaopopo ala a Lcb:?u xa £$& D4 wabi k&aaka iaoe s&a ie" *la.l*kqa Uoko o kekeh; o*** jkftbotic a h'.-hoau hoi. 0 k:< iskcu SMSU bfeiiu bu it wa a.e hi ala e &}\\ ia ae an:« a paa k* i. . Ku 0l ala u» eius» aaa ktl* Jp:a «o«o o ka waa u kkeu & ua kiek.'e o u* ui&a « p|i at- \Wmkekshl p#U |kkie eius. E a k»li e §&iiUlorh iOā«.& eia ksl« a&*u ks«s* k«i nēi 'i»** lieo ioa a m kn 3a«ki ilio

m i eapa* o *sbjf wm*. m Ukwi cei r jpiSi J*_e i? ko _ ®»»,oU> U«gv* pju weL- . ..J; *sii lo#.k#fi, o LohUa «»* uisī u* htie a&%\ Uko Ukon eei iciu noa-. aee a iaiMii» &abe jm.o i *c». -~--ā Mii kela m*a aaln ablu oia. «fe*aist e otoo nu& k:* k.* «t"ī*el ' H®»? K»!m» bcu se Ia :skcn i:fi aii ' '^" !t o hh! nan e * *i(M« fS?I *u f ncūs :ir r.ei * , wab? a Ht?4lcs ! y,- :.t ska !2l tC Hk<>u J>?,?ci»ss v t ;s, A 2 - p»« *««* kakou i H-wsT N. ke'o -^~ w b»kaks* aua *re j»«:s !s " nm ek« he nmMeie :s na'e *» 1 t*w«su*i !ft *loa k? aku ktloo i Hsws «, s k cisaswa oohoi # īooe pu ni o'.u* ra u:s* k* waa » kai.au e iiolo uei, Ca po iho U keU U « lakeu ne : e t hoM koke »ku uei e pa» alu i '~, tiouoipu« & u« au.\ice iI:o u cceoi * pae aku la nti ise a*s, 0 o« wihi k*u«ka uum k.i w*j», u* <?iea*ku 1« i&u* • fesu «"a : - ku!i>, i .. J huio aka U i kauhaU k*ixiaH.:;s, a iiaai» ,iku ln ia laion. "* 1 ka lohe «d* hoi o n& k»toasiaa ~* īkeī» ieo bo#l» o ke anr»oe 4 olowala aiai l* ko Ukou leo me U nin&u *u» iuaī. l 'ow#i a*w*in\ ,, uwaiia . no, waūiīi ua wabi kanak» o ko «»aaa pa« au» ue&i Uoo i* ia m&i Uwi unai!! £aU aiai t>aha o». — .1«. 1 . t.JC 4o«, h<s aiau omUhmi la k«i ~ .J tn ,, iioio pu uaa\ uei oa# ta#u«. 1 ke , «U aoa'oiai o o« uo. .. .1. <WN99K. kahi wahioe o ioko o ieia hile i ... / honia ia aku ai, u« ulupuui ia oia ike auo iiihU auo e» aaie keia . 3aao e uo oua ua paue mai U o!a i io iakou poe- E akahele oukou J«ii ike kii ana aku iua malihini i pae + _ oiai la i ka hooua» eia 1» he akoa Ka oaea uaaa ka Jūu*kai. ~:■■_..: - m.\\ Owai aeoel boi keia >kua au e '.~ oielo waiiahee mai ati, i oiuau ako ki m pot eae o luko oka h*le. Ia .7T |wa m pane aa! Im wahlee nai. o *** r ieei akea a'o i hoike aku īa ia " loukon, he abi S». O Hiiaka astu l. !tena i pae aoal !«, a h« alii ke eaoe 'olana oka wa*, he ali! Oi* eoal ****** |Kaū*l mai It. H* wahlne «elāU *P®*! |ulouao *a w«*e, e h«; aīkg ot» no .»**&£ 1 <**# &* EiUkA*. | A#h i a W±3, l