Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 29, 20 December 1927 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA VIII ū'e kulanakauhale o alula ' * - "Aole r<? eotmi ( a aole no hoi he sauwa-kuap»a, aka, na hele mai whu nai ke alo mai o Jedet*— ot. ti. E uuiia mu? paha i ko'u mau !mia," Ia manaws no hoi o Tfiāana i hoikeīke aku ui i kona man lime, ae ike msi ai hoi ua kanaka llo— dona Dei, i ke ano e ae no o ko Tasana uiau lima oiai kona eao liia* mai. Ia naanawa hookahi tio hoi i huli ue ai o TasaoB, hoikeike pa akn la ia hope o kona kikala, a ike pu mai la no feoi ua koa Hodona nei. aole io no he huelo o keia kaoaka kine kilakila imua o kena aln. O ke kumu o keia mau olekhoakaka a Tagana i kamailio aku ai i keia koa Hoiiona, mameli uo īa o kona lohe ana i ke ano hoo paapaa mawaena o T;idena me Oa>ati, f diH ana no keia asta o keīa mau lahoi elna. E olelo ana hoi o Ojiata he •kna no o Jedets-otota m« ka hoelu no, ao Tadena hoi, e olelo ana n.hoi oie. aole he Luelo o se!a aku» aia man lahui » hilinai hke ai. A oig kumu o Keia mao hana a Taiaoa e kamailio ako rei i keia koa Hodona- Z2 t y a piha as ka mak« o keia koa Hodona i ke aeo piheihoi i kona hoouuaopopo io ana mai, aole io no he h«elo o keia kanaka opin imua ona, a aoīe 10 no boi oia uo ka lahui ī!odon«, a anle no hoi no loko mai oka poe W«z.dona, Ua hoopuka «e la nae oia i kela inoa o keia a&na a lakou i makau nui ai, a kamailio mai la i keia mau olelo ia T«s«ne,

*'He mea oia ; o no k»c i kaena— J jiio mai la ia'o, aole io to he| haelo o Jade-bena Oi=». a he oiaopopo no hoi, aele ?o oo oe mai loko mai «ka iah»i Hodoua, eiai, he hoeio hoi ko ia lahui, a »ole mV hoi ii« niai loko mai 0 ka lahu» Ws2adona, oiai, he huelo uo hoi ko ia lahoi. E oloolu hae h>l o») e hahai mahope o*o, ae īawt? io afeu wau i& oe Imua o ke Alii Kotaua o a« rioJ.ma. oi»i nole e hiki ia'u he wahi koa w*le no ke hoohole i kek nhi me» t» pīU aaa i keia oiuau, as aku paha ia oe ina kou alahele. E olnolu nae oe e haūai mai ia'u i keia eeanawa." Me ia maa olelo o oe koa Hodona j nei, na paa ae !a oo uia i kana | pahikaua me ka paa makaukau pu ana i kana ifce, a lee ka leha pu| mai o kona m«ka ia Tasāae, Ua alakai akū ift uo koa Hcdiua aei ia T s«na mawaena nku o na nlaooi e ke Kolanakauhale o Arala. He halanakauhale nui lo keia e uhi ann oialuoa o mau eka lehuiehu, a ma kekahī wahi u<} hoi, a> ko pipipi na hale, a toa kekahi mau j?)hi no hoi ua ku kakaawakna hale. Ma kekahi maa hnle no boi u» kukuiu ia m? ke ano kiekie. *\ hnea aka no hoi i ka haner> kapoai ke kiekie, ai kukulu ia n h>i mai kela m»Q p)haku keokeo Bāsi o na pua kakeke i kahi o ke kuUuakauhale.

Ia laua fe hele aku nei, ua haia — V i a'iii la no laoa me kekahi paulu o up* poe koa Hndona ame kekahi pot wahine ho hol o ia lahai hoo'— kahi» ai ka ike ana uoai hoi o kahi o keia pae i kda kanaka aia - iihini hneio cjf, ua lilo ae la ia i mea n»na in ouni nct ke aag pahaehao e ns poe 5 Vse eoai : a laua nei e hele ane, aole uae boi be mea iwaena o keia p&en pu»ilu i hoau e akeakea laai i ko hm mi heie bs*t, oiai. qa hpoaoaopepo Ia uo likoo ē lawe \% aoa keia malihml no ka Ha!et!fl o kft U'A KqUq*> ,

Hoea afeu la laoa nei i Kekahi wabi e inokaki ana kekahi no«u pohaku keokeo, ai kukula ia aku boi «ekahi mno Uale naooi e pili uua i kekahi wp.hi auo pali poh-ko, ai kuku'u ia hoi ua- «efeahi waU'. lokowai Ua boopuD? ia oae keia eoau hale i kMkein ia ma aeia aaau waiii aiie kekahi pa kiekie kupooo, ae hiki ole ai nae i ke&ahi mea ke pii wale aku oialuoa o ke kiekie o keia pa-pohaku pa» inaoli o koua Eukuio ia ana, Ua alakai aku la ua kao»fea ko» oei ia Ta»ana no kekahi puka-p<», ai ku k>ai ia no' hoi e kekahi poe koa j i bdo like ke ano me kou alakai nei ' o Tasaua. I ka hoea ana aku o j iaua. eei i kela wahi o ka puka-p«,: ua kn like mai !a na Koa kiai pukapa» a ano keakea mai la i ko laoa ; nei koaio aku. Ia manawa pn no hoi .ua leholeha maoli ka poe i hahai £aai mahope o iaua' ne;, ae hahai ana hoi mamuli o ko lakeu t»anāo aoo pahaohao nui en keia maiihiui huelo ole iwaena o lakoo. Ua hooaiaka akn la ke koa alakai o Tasanfi e wehewehe peuo i'ke kamo o koua lawe aua mai > keia Kauaka aiālihini huelo ele, a ia manawa hookahi ne nae, uā komo aku ia kekahi o kela poe koa ki-iīj puka iloko o ka pa ae aa* paha e hoike aku i kei» lono kamahao i ka Mni Keaana no keia mahhini hUfilo ole ma ka puka-pa.

Aoie iio boi 1 hala paha n» ii)j—* uute he uaii-kuuiaaialieea o bo laua ku aua ma keia paka-pa, u& hoe.a mai ia kekahi Ali'kea knlan'a kino uui, ai hahai pu ia mai no hm oia me iEekahi pue Aiiikoa e ae» a ua ku hooj<urii a« la lakou ia T«s»ū», ao kbla Aliikoa kino oui, oa ka— aiailio mai la oia ia T«sana ma fra niuau aua iaia. "Owai 06 8 teia malihini? A heaha kau i makeooake ai e ike ī ke Alii KoUea?" "He hoaloha wao, a oaai ka aina mai wau o J«da-bena-oto, a ua heie mai hui ma ka huakai honaloha e ike i ke Aiii KuUua o Palodi)ua." 1 ka lohe aua o keia poe Aliikoa ikom uiku oleio a TaBaua, ua lilo aalaia i uaea ano hoopihoihi i ua P3° oel, a heoeuaka ae la lakou e hswao»wac.a iwaena o lakoo iio, ai ka hala ana o keeah) aiau minule pokoie, ua bcu mai lo keia kiuo aui ia Ta?dU#.

"Pehea oe i hoea mai oei i keis wahi? A heahn hoi kou eoakemake e boi oie ke Alii KoUua o na He^ooa?'' I ka iohe «na o Tas&na i t<»ia inau oi«io • ua AHiioa uei. ua feu maioeloe ae ia o Taēaua a uaoa aku ia eue ka maka haaheo i ke Allikoa! iiaua Mia ouau uiuou» a hoopuka! aio ia me fea leo <mo oolea i keia oaao olelo. | *' U gki k«;ia 33au oiaaa auo hoo*, huoi. ti«* kokauā auei ka Eieie' jtuai«ealo mai o Jade-beQH-oto e| | uiuaoiuau w»lō ia m»i e kekehi | |koa Hud->ua, K lawe e&u ia'o i imua o fc« ALii Koiaaa i keia aiaaawa »uo, ai kau ole mai ka iiuho o Jade-beīm-oto malana o kou puo e ka mea aao huohaahaa i ka Kiele ioai koua alo mai." Ua hooholo ibo la oo q e hoenee ioa aku i-o i kaua oaau oleio ma ke auo be Eieie oia mai ke alo uiai oke akua a lakou i hiiiuai ai, a ira ia alahele oia i mauao ai e pulapu aku i keia. poe, a cut soaa hoao ao aae e kiai i aoua aluhele e hele aku nei. Ua uaoa aku ia oia ; keia puulu o ua Aiiikoa uo ka hopeoa o kana mau olelo i kamaiiio ia ako la lakoa, ai keia Aliikoa kmo oui hoi iwaeoa o lakou.

I ka loh® an» no o ua Al { ikoa kioo nai nei i keia mau olelo a Tb»»Gp, ua rdo haikea ae ia kuua heiebelecs, aua naaa atu ]« oia i hikina me oa muka &no pihoihei ka paa pa ana ae i kakahi liuin oq* 1 kona uuiauma, ao k& lioaa akau hoi haawi aagi ia U j a i a laMoa. Uft emi koke mai la o Tasan* i hope, * nana aku !a i keia lima o o« Aliikoa eei eoe ke ano lioowahawaha, a kanaailio A kn ia tne k* l#o hpowahawaha i ui kioo nui nei me keia mau oielo, "Uoki Owai ka enea eaa ana • hoopa I ke kmo Itabia o ki E ele m&i ke i!o wil o Ok?

A ia wale no a he mea i apono īa mai e ,Tade-bena-oio, a oin m<w, oia no paha ka Moi Kolana ka mea e haawi ehai i k'e afoha hookipa ia'u. E hele koke sku e ika Moi Kotana. Ua hoopau wale oukou 1 ka manawa. O keia anei ke f>no oka hookip» ana mai i ke keifci a kuu makaakaoe. E 'ioan ia oia e ninaninaa wa!e tna &a pnka-pa." I kioohi oa manao no 0 Th9anß, « lawe no i- ke kolana 0 Jfldt~b9nHoti> be akua 0 ua ltih*ui nei i makno nui ai. ak'», na r.oooou iho la oin, 0 kc niea oi h>a aka paha 0 ka pono, oia koua lawe i ke kul«uj& 0 ke Keiki r be aku» Jade-bena-oto, oiai. 1 i oa paha e loaa ia lakou ka hilinai mai iaia ma ke ano he keiki oa ko lakou akua, a oia paha ka uiea « oi aku ai Ho lakou hilinai mai iaia mnmua 0 ka Eiele w&le neI keia ana 110 o Tasnu9 i kela mao olelo nope, ua hekau iho la ke ano makan weliweli ma — !una 0 keīh heluna nai 0 lākou, akn, o ka oi lo» no nae e ka mea i piha 109 \ ka makau, o?a ao kela Aliikoa nul i hono mai ai e i kona limfc i« Tasnna. "Ua loa oia e Ua!o, ala'la, rae ka leo ano hanlolu 0 ka makft\J weli~ weli, ua kulou haohaa loa aaai la oia imua 0 Tiß»ha, a hoopuka mai ia i feeia ir,no olelo mihi ht»ahae.

"E aloha mai ia'o e Dcrula-<.<t •, ae kala mai hei i kA heaaahema 0 Df»'kalota. H, hele ae oe mama; o'u, ae alakai aku hoi wau ia oe imua 0 ka Moi Kotana. R hsit aku oe mamua ae hahai aku hoi kau kauwa mahope ou.** Ia mauawa no ea Aliikoa nui nei i kulakoki aku av i oa po« s poai ana iaia, a auP kuna hoop*4ka pu aiis i keia mau olelo ia lakou. hookaawale ae e na asoo uiot lepo, ee hele e ke keiki a ka mea laahia, ,? "Ē heie ae oe mamnfl, a« hahai «itu hoi wau oiahope 00, ao keia poe hoi e hirtiai uoai lakou mahope okaoa." Me ka makau weliweli, ua alakai a ku 1» ua AHikoa DakalcU oei i« TaBaua. ai ukali ia mai hoi e keia poe Aliikoa, ae alakai ia ana hoi \ ke alo o ka Moi Kotans, ai loko hoi 0 koaa Halealii nuiAole i Pau