Ka Hoku o Hawaii, Volume XXVII, Number 29, 1 January 1935 — HE MOOLELO KAHIKO NO KA HALE HOO PAHAOHAO A I OLE KA IPU MOMI A KA BARONESA HILA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAHIKO NO KA HALE HOO PAHAOHAO

A I OLE

KA IPU MOMI A KA BARONESA HILA

£ Hiī ana ma Kona P«]i. Oiai Oia I Kono 0 *alumi Ho«k : pa 0 Kona aiOKUNA V MA KE ALANUI MĀLALO

TJa h«pai ae la ne k«i fta wahine epie i k«na iima e paa aia 1 ka p« me Ra hik'wawe (oa, aua Woemi maiia «nhoi • Basiia ib»pe i k«ia ike ana aku i kela bio— hiona. Ua maeaukau loa Ihoi oia e iehe aki i ke aea ana mai 0 kana pi panaoana. Ua upo' iho ia no het kena nau m&ka. Ike kaakaa hoi ana ae naee kena 1 Mau *aka, a ua jieomaopeK>v ihe; la ©ia aa liookii» īho )a ua wahine opio n«i i k«na lima ilaila ma k«na aoao. Ua pane naai ia 00 faoi ua wa— hiiie epie nei. "Ua heoiolo ihe !a a«, Ina wau i lile aku 1 naea tcokua aku ia •e, alaiia, ua loaa no hoi ia oe ke kaleaaa te ka haha ana tnai ia hana hookahi, a i ele aole anei oe i nakomake 1 kekahi wahine e uUali akn ia oe, a• ka mea eana i hoopiaehu am i na poe i manae ai e hoopoĪAe aka ! koa oia m» wahi mehaiaeha." Ua a»« hilahiia :he la ie hof x«?a no na olelo ī hoopuka ia mai eka wahine epio aaa pa«e a!:« la hoi keia.

"I na nan § llakai aku, eka fload«reosele, e habai aku no sn M»h§pe §« "

"I ia pela. aa'a e alakai ai« i k§ kana alahe!e « Kr. Basila l§wn§." wahi a ka wahine epi« 4 pane enai ai, r 'a ke koao ak» n§i an ia oe e paina pu «e aie a« «a ksu h§me. I.aa no hoi, ua paa kau naina ana, 'ma!fa «nsf liißi a§ h§i ia e* ke h§itr« ao i kou a&a neo kea ma § ka heloī ana i aa pa oka hale a'a e lawe aka aaa ia §e- a§te n* i !§!h! !oa r»ai keia waki aku » ka«aSe kK 'nel. Ala ak« no ia eealale aiv« uei ,ilok§ § ka ainlaa» nala!o aku ok« alaa«t.

A%l« te Mi • Basila i k«r<j U **« «« k«k»bi painu ; liko ,su< fee aae pui»uans eli*<? Ve!i, aka, ut p»*« «ku 1« o!«, me l£ji#*Ufeiha fU ilo. "E hthii Jku »saī an SRshma » lo i k«« WKei, t i olt» ia e;tU\i «|Q anei »u «• jrnH:«s H»t m»l t« n* lai ke!a

°Aet« a« i *^»ke t »ako $ wAfkc o§ i kt« kaa,"* n i l»an peae »ai kt»a *#a \ m«ke*ske taai a' e knpaka.le* tk; t«' "k« la efa. « ** eakf kep? s*tti !m e'» ?» aae «k* ta it*m» 9 ke*a **».'» «* koikHl ae !a «« kt! eia ia «« ':«?•! |<»eL i'« ik« «k« la ho kei e I-a sMt « l*s s >e!a w&Vr<i »p*e |e iMm *»#»! «•!<» J a ke la» a«k« •kt kt ktt n«i «to!i ae, a ki kauaiaia kei 1« ke«hv" ;;<= > Vc k«H\ wthttc tUkc me k«:t 1 wa

Ihiae, aka, ua lilo *ae ia nai ««« ke k«M«*ha o Heia kaa i *le i wahiae &pio nti Uoko |nae o ka kaiki e ke alaoai ua hoehola ak la io aa wahine opi® nei i koea kaa iaua a i hope a biki i ka<huh aiaikai aaa. aua hahai ahu !a no hoi • Bas)la ?aia k«na WAhi Kaa poc*i. He hāik; «aoli Do 6ealanai «a keia wahi a.ua aHt hihia ?]• hti i na ieif * ulnaaa »ajaila. Uahuoosa«pop« D» iho la no hoi keia mc ke mea ala ua hoea mua mai no kela wa h'āo opio ® a kela wahi mama aka o ko ia nei hoea aaa ak«, a i«a īaoho oia malaaa o kena kaa a r>ana mai i tteia wahi maī, oa hnli papu naai no hoi Ikona haa i ke alanoi, aka. ua aaiowale naē i ka lau naliolaheie, a e aa» no hei kooa ehekini mt ha nahenahe loa a o loh» oie ia akv ai. Me ke »ea oa lohe iiai no hoi oia i !teia papaleo aßa a ia nei ne Heia poe. a ua he»o »ai la oia aoailana mai o kona kaa mamaa o kona hn'a ano mai ī ke kukui « kona kaa

Ua holo aka ia ao hōi ko lana n«i mae kaa na kela ai»nui wi a e »hf ia hoi ka aoao e na ulana helehele, a oa hee» »ai ia nae laua aa hekahi pakapa, a e ku haaama ana. Ua koaio aHu la no hoi ko kaa oka w&hine opio mabko 0 kela pa. a a« hoopio ae la «a wahine opio nei i ke luikai 0 kona kaa, a ifle i»ai la ne hoi ilalo

I fcela madawa hei iaia « k« ana na ka 0 kona kaa pohei * ua hoonaopope iho !a «ia i ke aau • keia wahi. a me he ala aia he peine ma kela wahi-

laia e naaa ah« ana ilok* 0 ka ••uii i ua Kaikamahine •pio_.aei oiai, oīa e ka mBiaaa ma ka aeao 0 kona kaa» us ho#anaep#po a&e ia no h«i keia.he maoli «o kela wahine opīe.

0s ht«Ra9»opo pa aku la nol aoi h«ia, eia te kali aai nei aa wak : n« ©pio nel iaia bei. Ua< mai 1& he kela ane naeei« ilek» «na, oaalm e koo-, h<m aiai eia j aa huaolele ,m« ka waha o kana pa. Me ka h««hakaha h©u oi« ih« aa hele] aku la keia «Baua o ua w&hine opi« fiei, lia h§§kahaha la mt>\ nae *eia i ke kaa aaa «ai « na iīaa ke«ke« § «a watua« epi« »*i •f,!waa «na a i kona kaibailie aiia «ai wa puha nai la koiia le* nae ka §lit?n« U* ya§e mai la n§ hoi kela, "Aia d« he manawa kupoa§ aeu § Aali k§jp« aku at « Mr. Basiia Idwa«. Mi'lia pahae ka«naha «a.i koA Ka e ho«ko aku i» «a aa§ «u/ M§ keīa may §iei§ i hoopasa ia »a> e ha wahine ojii§, ua paa* kok§ aku 1* *§ h§i keia. ''E ka« naha a«ei aa h§ h§ehala i kekahi wauawa aie «« « k* #§ie " Ua h§opMkn aau la ao h§> § £astia i k«i« man §[«)§ me k« »i§ heih§i.

I& naa«wa a« h«ī ka «ipi« i kaeai «« ai i ka&a !:«;«« a; ft«i« Koi h« i«uk« o «a U»a ';«i, a»« k« kahi «aaa&u h«i we*o ika jia K*>«. A«ie aaei «t> l iie %Vu la ila kalt a 4 a e ketk»i al« ai ta «e? waki axa wauae «p!« i kam&iti« nai *1. U* »tu «1« la ao k«! « Paaila « ka peah aua IKe al* U V« \ti '•* - V tS m<?a ano ī 1 lti as» awa. A®»t n§ ho' e ;K« i* il« o *t aa «a? « ksU»I raa j«*raa* J *m\ Y* a ij«*ī ao *» o!a i |l«ia l«k««*ia «i *<• hh>« -a &t*« kei &ku tt n* ktl k? w«Mk« «pi«. * ,T ** wa «a ; la«a";t ■* miā !al * pī*t a&a \ ka *c V< j?s** t!t «a j?t !a «i ia? k«* it «c &• aa *» 1; U Vi f e VH|iVi(U(

#MOKUNA VI KA HALB OLUNAHELE

Ua nakaukau o Basila e hooko a«a i qamea apau e kauoha ia mai a n a.iaia e hapn. Ma na ano hou a ka wahine opio e hana aku ai, oiai, oia e aiakai ana i kf» laoa aiahHe no keia hale e ku peali i uii jnav ana, ko hoooaaopopo ala no oia ina mea apau. l a kono! mai !a no hoi ka manao iloko ona ina. r nej ao kona aiakai ia aku paha iloko o kekahi poino e like me ka. ka wahine opio ī hoopuKa maa mai ai, alaiia e hoopaa ia ana koiia isanao ka:»ālua no aa wahine nei eiike rae kana i koha maa ai,

Ua haomaepopo p<i il»« la n» hoi • Basila no ka ma&emake ana 0 ka wahine o#io i hoa nona na keia ahiahi i na paha aia i e mea « ala wai aiia. Aj a pu ne hoi ke nala a!a oia il©ko> k®na qoosoo bo ke aoi mai o aa wah'ne epio nei iaia Dei ao pa ama akB maloko o keia hale &aoha«. a aa ike ia paha oia ho 1 kona aaeane lea ana akn e awili pu ia no na aiea e pili ana i ka make aaa •ka baronese. Ua ftehe iho la »0 hoi keia t»a tm hea la keia wahine epio i j makeaaaie )»a ai i maopopo i na »ea • pili ana i ka barcnese. i

Ua hoomapopo ae la ae hoi '<eia ina olelo i he«puka ia mai ai. f kela wahine &anaka uttk* ma lahoiai kaahope aku. "E wa ia&i hoa mai ana n«>' ka r.ent a fsek« aias«i malaU."

—UA hoenuka »ai n» hei *eJa wahi kaaaka mku me ke ano

kuoe, No ka hiki iaia nei ce faeai»ao*ep© pono i ka maiao © aa «ielo i hoepuka la ®ai «a heopau ae la no hei keia _i kona aeonoo ana •• ia maa t»«a. Ua hae

pai p« ae la no hoi keia i ka noo ae« a»a &• keia wahiae a«o hoo kalalupua, a oa hoehelo ih* la bw hei oia e hahai akn mahaope oka wahiae «p « Ua hahai aKu ia n« hoi keia i ka wah'ne raa ns alaaoi kikeekee a i hihi >a he> lena ma« «ewe e ka ulunaheie. Ma kaaa nana ana iho ne hoi va

ih« ih§ la §ia i ka loloa § ka »au«j « nl* ana na!§k§ ooa pa aei. ] Ua h§§aaku la ne b§i iaaa n«i' na kekahi leawai i paiainapuna ia a a«fe« b§ h«i b« w a : §I§h«. Va ile pa a«n ia n« h§! keia i kekah' kii pohak« e ku aaa maleke « os laawai K*i t a§.kekaW !i«a« ke>a kii p§ha(t« aa ha'i. Ma ns hi§hi§sia a«a § ike asi aa haemao p§p§ pu ih§ la keia s« ke aao ki. hik§« a§la wahi- la laua nae : h§«a aR* ai ma sa» akee «aa aiaani hel«'Tawae nei aua ik« aku la oia i >*e mai «Vk Ma kaaa h§eaaopop* aa:; ako h§i i x« aa§ a keia haU. »•

h« aiea a!a ; na la i ksaK«pe akr h« *« »»«li *• i n» aa*i aae Aele i Pau