Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 46, 13 March 1940 — Kuu Ka Luhi [ARTICLE]

Kuu Ka Luhi

— - - - i -- " *- : ; Ma kela helu afeu nel ua hōokotao Iho la maltou he walii ltamu pofcole no ka pauaho inal "o Ko : nela Curtis Piehu la|kea i keja o]a honua ana. A niamuli o ka pokole

loa o ka manawa a io ka piha toa o ialii kino pilalalu.o kalii Hoku i na mea i kakauia, Ua hiki 'ole !a makou ke kakau Iho i ka moolelo o keia kanaka. ! Mii ka iiora 4 :00 ka wauauo o kela Ponlua aku uej J pauaho mni ai oia 1 kela ola honpa ana mnloko o ka haiemai Moiw|ihiue, mahope iho o ka hoomailo .anp mui a ka nawaiiwall maluna o kona kino uo hookahi makahiki a bi aku. Ma ka auīna la o ka mai i mala; maia ai' ke auaiua hoolewa maluua o kona klno lehu maloko o ka Luakini Bihopa o Sana Analu, a malalo hoi o ka hoopouopono ana a ka Hui Hoolewa a Williams. I No ka hooiuanao aua iaia, ma fea ; halawai a ka papa o ke kulanakauhale ame k;alaua o Honolvdu, ua apono ae i olelo hoohoio hooalohaloha ma ke ku aua. Ua pua pu nohol ka' hale malaiua puke o ka lehulehu o Hawail no ka hoouiauao aua i keia kauaka, oia kekahi lala o ke kpmisina o ka hale malama bube no kekahi makahiki ioihi. Hanau Ma Hawaii Ua hanau ia o Piehu laukea iua Waimea, Kohala Hema, ma ka la 13 o Dekemaba, 1855, a ua piha iaia na makahiki he S4 a. make aku la. ! Ua hoohuiia oia ma ka berita maeI mae o ku mare ia Miss Charlotte i Hanks ma Honolulu,. iioko o Apeliila 7, 1577. Ua pauaho mai uohoi o i Mi\s. laukea i ke 83 o.koua mau makahiki. O koua hoi hou ana aku nei no ia iloko o ka hulemai ma ka Poakaiii aku. Ua hooleie iho ia oia i kana kaikauialiine, o slrs, Eilwanl in. Watson of Milton, Mass. i keia I luuuawa o lionolulu; lie keikikane o ' Freilerick Hank> laakoa, Monolulu; I he eha mau moopuna o Curti? P. i laukea 11, hoa o ka Oihana Makai o Houoiulu; Frederick Hauka laukea, Jr., i keia manWa he mea ka-

na kope o Apelika Koiuoliaiia; l''r«iik S<Htgevick WAtsou uuie Kd\v;n\l 1». \Yutsou, Jr,, I) Mlllon, M»»ss, ;» )«4ni!o!ni <> nn moopuna kunluw. Uu puu (i<»hoi o I'iehu LaukeH i kekalii m.-iu 'iiilana oihaiiii kiekie nuilnlo o k*> aupuni Moi auie be nupuui i ukali luai mahope o ka hookahuli aupuui aua, a peia mai uohoi i fee aupuni TeritoTi. I'n liwuiaka ae oia iloko o na iiana aupuui i koiia uiauawa opio wale uo uia ke a:io lie ukali n » "k i Mjhvahine Kiiniiii, wahiue a Kamehimeha IV. a ua i»ii ae a i ua apuu kiekie he kuiiiiiii luuialo »> Moi Kalakaua. Kakauoleio No HawaU O kekahi o kana mau oihana lu> pe ioa i paa ai ola no ke uo ko Teritori u iut>u malumu ika

lumi kaUumu nit\ ka Halealil lola»1. l'u |»aa ola I ke kulana Kahu-. waiwiū aiue luaauui uo ka waiwui ō ka Molwawahino LUuiokalani, līe »mmo hoi oia 110 ka lalani alii o k«? kulana akau o ka Mokupuni uui kahi lioi i hooiuaka uiua ai o Kauio--1 i kona ola nna, ho koiki o Konola laukea na J, W. auio LaN«iaui|>o laukoa.

' K 'iW ino ii3i lulu llawaii, uu luIwo ia aku o laukea Umt koua mau jmakua aku e koua niakuakauo lia- , luiuua, o Kailiupaa, a he moa lawo- ' hnvr r.o Kamohnmeha IT. Ua lawo jia aku uolioi no Houolulu e koua j muKuakane hauauna, ua malauia ia | «'īa nui Ualoalii a o iui home hoi o !«« « n\atw\<a o ko j kukuluia ana o loiani llalo i ka īna j i ka wa o uoho aiii aua ' o KaMniw. I llt> kanaka ojiio walo Iho no ola jo 1T luakahikl l koua Iko hou aua ■ ī koua uiiui iianau ia Waiuioa uui. ! uv>kuv««i o Hawali uol, oia nao jhoi ua hala e aku koua mau usa- | kua luauiua aku oia uiau|iwa. O ko • I.iukoa ht»a panni ,» ka w« ox»U> o:a I n« kp KoiMaUI o llawoil h o l»a ho,» j iUna ujoi hoi o ka uohoalii o Ha ; w « 1 "*ako ;.x*i i koua manawa

īip pln n*alp no" 7r'ikaMV' ° "*» " keikiiilii la oiu no kf k<-iki ,i Kulaehameha IV ame Moiwiiiiiiu 1 i»a. Ua kahea ia koiia ino;i o llapaki maliopo o ke keikia iii wale a aoua lioi ka inoa o Kau- « make aolioi i .Honolulu ma ka la 27 : -o- Aukak^,l§62 t - ------ Ka Hope Loa O Na Kamehameha "Ua yapoo aku la ka la o na Kamehameha no ka uuinawa mau tti>le ia e puku hou ac- ana," i kaknu. ia.e Mr. laukea lie mau niakahikf iualioiH 1 mui. Uu iuoUu ue la ka lai4iu polok'i i ka wa i upoi iho ai uiaka o ke kauiaiki i leu uinke ana^ Ua iioike ae nolioi o laukea ua la liauoli i hoohala ia nia ka i>a alii nia' ke ano he ukali a 1« mea iawelawe no ke keiki u'ii. . ilaiiope iiio o ka mako an;i o ke keikiaiii ua hoounaia o laukea e ka Moi no ke Kuia o ka Eknīesia Anglican no ka hoonaauao ia ana. Ua noho oia uia kela kula a hiki i ka paniia ana o na puka o ua leula n«i i ka makahiki 1872. Ua lwouuaia puila oia e Kamehaaieiia V uo Lahaina, ilaui, no lie ao anijk i na loina o ka hoouioa ko aua. I.ka makahjki 1872 niahope ilio o ka uiake ana o ka Moi Kainehauieha V ua hoio maila o laukea no Itiiu ueL Ma mau niakahiki mai, ua kau uui mai ko Mni Kulaua manao nialuua o lte kanaka np!o a hoaloha uo ua kaukaualii, kauoha maila iaia no ka liuli hoi ana aku uo ka pa alii, Maiaila oīa i uolui ai a e iawelawe aua hoi i na kulana oihana like ole, a hiki i ka hookahuiiia aua o ke aupuni uioi i ka makahiki 1893. Noho Aku Malalo O Elima Moi Ua liooiuaka uiai kona ola ana i ka vva o ka Moi Kaniehaiueha IV i ka makahiki i koiin mnnnwa i hauuu ai a liiki wak' umi i ka'kau , o MoiwaUiue LiUuokalani, ua hai>aiia oia iluiui uuie ka hoonaauao ia aua. I uu manawa h|»«u uua e hele aua a e hoi uiai ana i ka halealii i . halawai ai oia uie Ciiar!oite Ihuikb Sj a mare aku la iaia i lea nialama o Apelila 7, 1877. Ua lilo aku nohoi, o Mrs. luukea i waliine lawelawe, iuiua o ke aloaiii. < * konu make ana aku nel no ia iloko ;iku tiei o , NovemaUa. Va piha iaia ua maka- { hiki he | Ma koiui uno i hooknhuia ai l Ui . hlna no na oiliana o ko ua aina e a 1 j ioaa mai hoi iaia i ka uiakahiki j u iloko o ka uiakahiki t ua lioouna ia aku oia i elele ma k;i ' aoao o Hawaii i ka wa i ponoi ia ai j o Zear Aiekauekero o Kusia. i Hookipaia E Mci\*a}*.in« Vikoiia Ua hookipa ia mai nohoi oia e MoiwaUine Vikoiia, a ua lilo oia i

luuioliiiiio u>ii llu-. !le, a ilaila nohoL oiu i huaikano ai ' j uie ke Koikialii o Walo, a »uahojx> , iaiai i Aloi Klui'ne VIL ualiui. l'a j īioaa aoik'i i;«ia ka lumohano o ka j ( UalHwai aua «io i\u kauaka kuulaua ' j« like 1110 l'ohakuhauoli. Mahope | j iU» o koau kiiuliolo una uia ua au- | puui o Eui-opa. ua hoounalu aku oia ' iio īuia aiue la{>ana. a ua hoioiuua ; loa kaua l»uakai nia laiHWia u ua ( ioau uaai ku ao ui una o ua Kojuini ; « lio3o īuai i liawuii noi no ka haiva ] aou īuu ua muhiko. ] Lu iiio i>u oia i Uuna Kuk*»awa no j Ilawaii noi i ka inakahiki ISS4 a Lj ka niakahiki lss!»,ua luv»koSiuia i; j kuhiiu) aiua. j | L'ii ioaa im i«»hoL iaia ka Uano- ■ ilumo no ka uka!i ana aku ia Moi-. | wahino Kaiuolani. KaiUiiUlwahine ■ | Liiiuokaiani, Kiaaina lK»iuinis aiue j I kokahi ihv o ao. ma ka iakou hua- } ; kai i Kuoiani, no ka lviWh» o : j iloiwaiuno Vikol;a, Ma ka lakou hu ' j'kai uohoi uo Uiioīmiu h<.H*a uiua aku , i lakou Ui:( AinohKa a ua Uahiwai mo i i\uvsūlona «mo Mrs. JaHvaU v na uia j ka Ilaio Kwkw, | Ika uiuko ana o Moi Kaiakaua, ;■ ua Uh> oia i Ua<;ui«i no k«> a?o o ka j Miuwahiuo LMīuokalani a i ka v a j o ua aoao hakuuiakuiua o hokau ?h<> ■ ana niakuia o ka luoiwaluno iloko i oi«i o iwt kulanu kupiUkli h>a. I Ku« 1 Ain« > l'a kwo Kwa ,i»w ik& iKH>iiUi aiua. Muhopo tho o ko kaU"hu ta ana o ka UHMwahino ua koi ia u>ai oia ko ] auiiuui kuikHMa o uoiio iho ko'

j <uk» i ko!Ui»iUit 110 im aiau k-iaiiL i j I ka inakaiuki isy» ua hoiu uku oia ( I uo Kutelaiu ik» ka luiiiio Kaiuuiua u j I ka uiakaiūki , [ laWi ua ukaii aku v»ia ui l\tviidoUa , i uiiio MJ\S. S.uiA<ni R iKt\u u*J Waj kmok\uia uia k<e auo ho kakauvii_4c , | uu kii aupuui, \ j I ka iuakahiki liKKi a hīki li*us ua , j Uio o iaukou i Makaiuui kaiaua uo , j Uuhu, a uiahoiH? iuai iiio i Kuhuwai. ] | uui uo ka hui hovt:c u Li-; I i«ii.«ka>aui. ■ | i ka makahiki 11»H «;t , Uiai o iuukea i Kakauok4v uo ko , I Xciiiorv o iiawau c *Kix'&idvua Wii , | a uiai ua W aiiiu aku , |uia i fea haun ma ko kulana kiaai ] |Ua uo ka wa uo Li&w&ii uoL : I iaukwi w alo uo iuiia ko kaua- 3 |ka i ioaa imi m uic4aia huohauo- , jUauo. La iuaa iuai iaia ua i«edala Uoyiia.u<ihviUo mai ua au|?uui iiko oie j I iaai aua i luūo aku ai u«t ko auo iw 1 , oieio uiAi iiawaii aku. j I lio Kiu«.»kaiaka o iaukoa oiu uacj j Uoi oui uo kokahi v ua Uoi»uUeuika | vi Uawau. iio ltv4)m>&Uka «ui a Ui- j j ki i ka wa a ka aoao i koho aku al | |īa Koikīaiii Jouali Kaiuo Kaiactia | . ii»ntlo ivi.y ko ;».uo Uo iiAka iw j , ke kuUua e.ek lahyi» a a« a< ak» i .a ui««\\aW o ko iako« jk> , | , I j i ka luakaUiki uh hvH*kokui&, j u Kv*w4a iaukea i iuva wo ke Kotui~" | o &a lla« *ii. uul ke a«w \ i . .i<ii«ahvMiiiAiU a. Uiki Wiilo i | I I**ikuuiu hou la aua i ka u;ak*l,;k» ] | S I*43T oa liv«.<id.vKO | | '■ .' ■ '> " M\ K« iaw* t Va 1i%.« i-n 1 I a«& ho imi* I w KV *Uv« liO «4MML . | :■ ;„ tVk 0 ] I«« ! | 44» tm a teir« o ktiA \ I "*• . ■ ■* » .+»>-** «»» -a « »*v'v kwIiMWM,. : *t 1 ** *i\*v uiui wi UA kaiiMi&Uiā,. > • >> ■■ * ■>>■>.'>.„ s»a,. IMWIWII »»» ! *» «*«*<* kv*.atw S*skai»a ; i-a Uv,«IK 4 U i) U*w*u. 4 '»!>-. ĪV. 1.. \ , * !tkr e s:fe> v,;v * **M» 4 ««l« . *' ■ " «■'»» * •«*"» •*%.•» H*v> M V Vy s • .-.i" i>?wo * MVI *■* «vsU,. t "X \ M , \ , . 0 ImHmnim n>«> I i. ,K • , M ' V , 1 * y k»UA ma'A lo.i, 4 . •*•>* i'?-'-*»«•»•«». . ..|,