Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 2, 3 May 1944 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE+ILLUSTRATION]

He Moolelo No Opukahaia

I ka maopopo ana ia Opukaiiaia ke Kamaiki opjo, ua hookuu n/aikai ia mai oia e ka Makua'iii, Ka Na'i Aupuni, e liele i ke Kula me ke Kapena hanohano I J eiekane, hauoli nui loa oia e like me Kona ano he wahi kamaiki wale no. aole nohoi oin wale no ka mea niakemake e he-le, oiai he nui no ua keiki e a'e ! hoohihi pu e hele me ia, eia na'e aole •ie o hoao. ina e holopono ana i.nne huakai imi naauao. mamuli o nahooikaika paualio ole ana a ke Kapena ke Komoiioa Pelnkane.

Ke kumu o kona hauo'i no ka nwa, oia ka mua loa o ua kelkl Hriwaii, a o ke kanaka Hawaii po'ioi hoi i hookuu la'e'.a'ē ia o lu le- Janakila mai na pj'ciira IlT•wuii aku. molalo o na kauo *a paa a lea Na'i Aupuni. Aole kanaka naalele a hele aku mawano a'e o na paeaina Hawaii nei, ine ka ike a ae ole o ke Alli Kaiiieham ?- ma. He oiaio, i ka makauk'iu ana o Kiapa ke Comet e haalele iho ; ke kai maokioki o na Kona i ka la'i a Ehu, i ka wai kau mai i ka maka- o ka Opua, ame na

laiaulu aloha pu hoi o Hawaii i.ei, a mal'ma hoi o koi.a papahele oaeki keokeo, he pua'lii kiokie kana puolo hanohauo hoi e hiipoi aku ai maiuna o na ale Kawahawaha laumania o ka moaua, ke Keikialii Henry Ohookiah Kaimimoku, ka pua Aliiopio hanau īuua loa o Hawaii nei i hoouna ia i ka naauao e ka Na'i Aupuni, ke Alii Paiea Nui Kamehameha ponoi. Ke Aliiopio hookahi i au opiopio i ke kai o Keala-ika-hiki, i ke au noho Moi Paiea Nui o kainoana Pakipika nei, ma kona alahele malihini no ka Lae Hao €ape Horn—Lae-ino-o-Kepahoni i l:aulana i ka waha o na kanaka liolomoku, i hoea no. keia lae ino loa no na manawa lehulehu. "Ka waha o ka lua, pahu kupapa'u o ke kanaka holomoku." No ka Moana Akelanika iloko

o kfla au 07>iopio 1 hala, no ka uua u ua kuuaku sela Uolumpku ppiui 1 haule lloko o kc kai ma lu ia lao ino, o koim lua !a amo koma pabu, uole waapa hlki kc hookuu rn« keia kal no ku lioo pakele anu no ka nui palma ole o k;i ino o ka nioana. Ka la hoEie loa hoi a ka Na'i Aupuni Kameliameha, e uana iho :tna maluna o kaiia pua alii mua loa e hookuu nei no ka inii naau«o ana, ana hoi i moeuhane muā ole ai, o ko laua halawai a ike hope loa ana keia, ame ke kamaikihōi ke Alii opio Ohookiah (Opukahaia), me na waiinaka hoyeo ke aloha maluna o ka Mal.ualii ame ka ohana Alii i akoa-.K'-i-iuaī no ka ike hope ana iaia, o : di la nui ia, ka la o na moku malihini kipa mai e haalele iho ai ia Hawaii nei no ka lakou alahele moana. A kaawale iho la oia mai kona iionu» aku, na kaiaulu aloha o kuna oiH'hanau, no ka wa mua ame ka hoj)o loa, aole hoi oia i ho: kino ola mai ana i imi ai i ia uaauao o ka 1809, aka, o kona kino lani laahia kona i huli hoi mai ai no kona onehanau. Ka lei Hiwahiwa Laahia Kiekie loa, Ua Oiaio O Ka Euanelio O Ke Akua, ame ka malamalama hoi o ka naauao ana l halihali a hoi pu mai ai me na Kauwa a ko kakou Ha.ku Krlsto lesu, na Makua Kahunapule mua loarlB2o. A ia kakou hoi i keia la ka hoike oiaio loa, —1044 —nei 0'—144 —M.H. —Hookahi 1 īaneri---Kanaha — kumamaha Makaliiki o kona huli hoi a halihall i»u ana mai i ka naauao ana i imi ai i ke Akua ka Euanelio, oia ke ' Sila poina ole o ka waiwai o ka mea pna i huli imi opiopio ai ame kona mau makua kiekie ko'iko'i hanohano hoi. Ka malamalama o ka naauao, aohe ona kudpo a vmi kaawale i koe.

Olal o ke Kamaiki Opukahaia ke Alii opio e ku pu ana me ke Komodoa kona makua liookama iluna o ka on '-i o ke Kiapa Comet, e makaukau nei hoi e haalele iho ina kapanai u na Kona, a kona mau waimaka hoi o ke aloha e hiolo iho ana ma kona mau papalina, iaia e kilohi hope aku nei ina kapakai anie na mauna aioha o kona onehanau. A na oielo hooluōlu mau hoi a keKomodoa iaia, ka mea iiana i hoopoiha aku ina haawina hoomanao iloko o ke Aliiopio, eia ka olelo a kona makua Pelekane iaia.