Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 19, 30 August 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HAI'LK O rAHISA O na iono kaua i loaa mai ma kela pule aku la, "oia no ua ko'mo aku ia na aoao huiia maioko o ke .kulanakauhale kaulana o Parisa, a ua liki maila nohoi a e like me na lono hope i loaa mai, ua hookuu laelae ia ua kulanakauhaie la, mai ka umii ana a na K'elemania i ka pono o na kupa o ua kulanakauhale la.

E like me na lono i hQopuka ia mai, ua hiki ole i na puālikaua Kelemainia ke lju aku imua o na aoao huiia a o ka oi loa aku imua o na pualikaua Amelika a hoomaka aku ka auhee ana i wahi no lakou e lilopio ole ai. Eia na Kelemania ke auhee nei mai na kahua like ole aku, a ke nee hope nei.

E HAAWIPIO ANA Ma kela pule aku nei ua loaa inaila kekahi lono e hoike ana no ka haawipio ana maila o Rumania, a nona ka haawipio ana me he mea ala e ukali mai ana kahi aupuni o Bulgaria mahope o keia aupuni. Ao3e wale no no ka haawipio ana maila o keia mau aupuniaka, ua huli kaua kue maila kekahi mau aupuni e aku i kaa aku ai malalo o ka malu o Kelemānia a kaua kue maila i na Kelemania, i wahl no lakou e lanakila hou ai a hoi hou ke Aupami e like me mamua. Eia na aoao huiia ke hoao nei ma na ano apau, e hoohiolo hou ia Kelemania, a i hookuu laelae ia ae ai lakou.. 1 Ke lohelohe pu ia aleu nei eia o Pinalana ke hoao hou nei e hoopau i ke kaua ana ia Rusia. Ua koi mua aku no o Rusia iaia e e hoopau i ke kaua ana mai. Ua kau pu ia aku nohoi na mea i manao ia e Rusia a ua hoole maila ua wahi aupuni nei. I keia manawa ke makemake mai nei e hoopau i ke kaua ana a e hana ia ke kuikahi.

E HOLO MAI ANA NO AMEWKA Ua hoike ia maila kekahi lono eia ka Madame Chiang, ka wahine a Peresidena io Amelika iloko o kekahi mau pule kakaihahi. Eia oia iloko o ke kulana nawaliwali loa, aua makemake ia oia e holo mai i Amelika i loaa ai iaia ka lapaau maikai ana.

Eia oia ma Amelika Hema i keia manawa me kona hoahanau me Madame Kung.

Ua ike nohoi kakou ma na' makahiki, i hala ae nei, ua kaapuni aku. oia ia Amelika Huipuia, e uwalo aku ana imua o ka lahui Amelika, no ka haawi ana aku i na kokua i kona aupuni no ka paio ana i na Kepani.

Ua hanau ia oia ma Amelika a hoonaauao ia noho malaila, a ua loaa iaia ka naauao kiekie ioa.

HOOOPIIIOLOIA HE MOKU | • . enemi ;; Ua liooplholo ia mai nei kekahi moku enemi e na moku kaua o na aoao hui ia. He moku keia e halihali ana i na lako kaua ame ka ai no ka enemi, a ua hoike pu ia mai nohoi, me he mea aia, ua hoopiholo pu Ia aku kekahi moku okoa aku, me ka hooili ia ana o kekahi kaua hahaiia me na moku kaua ukali o ka enemi e like me na mea i hoike ia mai.

O keia iho la ka eha o ke kaua holopono loa ana a na aoao hui 4a i kaua aku ai i ka enemi i nahora o ka po, oiai na moku eiunni e hoao ana o holo aku mai ke kowa aku o Palani. HAHAU IA liA MAKI PIM KURILES Ua lei« a,kv» la no na mokuklo 0 ka oihana $<aua aina anie n\o--1 ana no utuiekott>n. ma na n\oku(Puiu Kuiiios» a lioopa-hu iho la i «a inoku luiii ame na halo hoaUu maluiia o ua mokupuni ala, ame ka haliau ana aku maluaa o kokaiū mau hale e aku. He elua mau mokuielo onomi i hoao mai e akeakea, eia nao ua lilo l mea ok\ HoorrnuLii.Y n \ kkiwm i E hoilw ana lono no ka

lioopuhili ia ana o na Kepani ki malu' i na koa Amelika ma kekahi kahua kaua ma Nu Kini, roa ka hema aku nei o kakou. tTā hoike ia ae i kinohi oiai kekahi mau pualikoa kakaikahi e nee ana me akahele loa maloko o ka ululaau, ua hoomaka maila no keia mau Kepani ki malu' e ki, me ka ike ole īa aku nae hoi o ko lakou walii e kau ana. Aole na lukane o na pualikoa Amelika i pupuahulu wale, aka, ua hoonee aku la nohoi i ko laua mau puali no kahi e ike ole ia mai ai. Aole no he koa Amelika i poino

|Re ola, aka, ua hana lakou i kckahi mau pahele ai i na Kepani. Ua hana ia na eke haawe a lakou a e hiki ae ia lakou ke hooku aku a ike mai na eneini, a ilaila e ki ai, a ike aku na koa Amelika i Hahi, e pua ai ka uwahi, Ma ia ano iho la i ike la .ai kahi e pee aiia a i ole e ieau ana na" Kej>ani .maluna, o- na -kumulaau. ' ! O ka hope ua lukuia kela mau Kepani kakaikahi e hoaq mai la e hoopoino i ke ola o.na koa Ame,lika.

lIOOPAU IA KE KAPU lJa na makahiki i kaahope oiai kahi mokupuni o G«am maialo o Amelika, he, kapu loa ka pio a i ole hokiokio ana o kekahi mea malaila i na wa apau. īa manawa e noho hoomalu ia ana ua wahi mokupuni la e kekahi kiaaina Oihana Kauij Moana. Ua manab oia o ka mea walo no i hiki ■ ke hokiokio, oia ke alii waapa, a ua hoohalike ia me he moku la. I keia lilo ana mai nei o ua wahi mokupuni i na Amelika, ua kaa a£u ka hoomalu ana o ua wahi mokupuni la malalo o kekahi kenelala marina, a ua hoopau ae la oia i kela kanawai. No k£ mea, ua loaa ke kumu a na kanaka e pio a e hokiokio ai, he hoailona hoi no ka hauoli, aole e hoi hou mai na Kepani. EIA MALALO O KE KENELAL.A PALANI Mahope iho' o ka lilopio ana mai nei q ke kulanakauhale o Palani i na aoao huiia, a i kokua nui aku hoi i ka hookuu laelae ia ana ae o ua kulanakauhale nti, ua waiho aku la ka Alihikaua nui o na pualikoa Amelika i ua kulanakauhale nei ia Lukanela Kenelala Joseph Pierre Koeng, ka alihikaua nui o Parisa.

Ua kaa aku la malalo o keia Kenelala ka malu o keia kulanakauhale aka nae hoi i na e ulu ae ana kekahi uluaoa, ua makaukau mau kekahi mau pualikoa Amelika e komo mai a kokua.

Ona na hana o ka hoolako ana aku i na mea ai no ua kulanakauhale la, ua kaa aku ia malalo 0 kekahi Kenelala. Amelika okoa ka mea hoi nana e malama nei i na lako meaai e hoea aku «ei i Europa. Ke hoea mau aku! nei no na lako meaai me ka hoiopono loa, a aōle i manao ia e pokoie ana no ka hoolako ana aku i na poe iloko o ka nele me «a meaai. 1 KE EMI HOPE XEI XA ! kelemania E hoike ana kekahi lono mai na laina kaua nuvi o mua o nu mahele kaua Ikalia, eia na Kolomania ke hasUcle nei ia Piodmont, !Liguria, am« Enula, a ke

nee aŪu noi no ke aia olowi o Brenner, a haalele iho la niahope na pualikoa Ikalia, a poe hoi e kupaa nei mahope o Muaolini. HOOPANEE IA

E like me na mēa i hoolaha ia ae ai, o na hana hoolaa ana i ke kia lioomanao o Kenelala Albert Kualii Lyman no ke kaliua mokitl(!le o Hilo nei, ua hoopanee ia aku la a iloko o ka mahina o Novemaba ac nei, mamnli o ka haalele ana iho o Mrs. Lyman no Wakinekona, no hoea ana aku no ka t?iaiiawa e hoolaha la ai kekalu'moku e kapaia aku ana ma ka inoa o Kenelala Lyman.

O ka mua loa hoi. keia o .na moku e hoolaa ia ana no kekahi keiki Hawaii. " KOMO MAILA NA RIKIM . TJa hoomaka maila nā pualikaua Rukini e komo ma ke kipulia o Galati a e nee aku ana no Bucharest t ame Ploesti, kai lawepio ae i ke awa o Braila, ma ka pauliwai o Danube, he 12 mile ma jia hema aku o Galati, e like me jpa lono i hoike ia maila e Moscow, me ka ae ana ae nohoi na Kelemania no ke komo ana _aku a na Hukini ma ka akau loa āk"u malalo o ka pal-ena o Hunagaria. Ia manawa hookahi nohoi ua kukala ae o Ilamuku Stalin no ka lilopio ana maila i na marina o ka Oihana Kaua Moana o ke Kai Eleele, o Tuloea. he 12 mile ma ka hema aku o Ismail, oiai kekahi mahele o na pualikaua Rukini kai pae ae mai ke kai mai a lawe ae ia Sulina, he 85 mile ma ka hikinahema aku o Galati. HAALELE NA KELEMANIA Mahope iho o ka hooili kaua ana aku a na pualikaua Palani maluna o na pualikaua Kel&mania, ua kukala ae la ka oihana kaua po ke komo ana aku a na kuali kaua Palani a lawe ae i ke kulanakauhale o Marseille, ka lua o na kulanaka-uhale nui loa o Palani, ua haalele iho na na pualikaua Kelemania i ka lakou mau mea kaua a .haawipio maila. , , O ke koena iho o na pualikala Kelemania malolo o na pa kaua ma na kapakai, kai paa ae i kekahi mau wahi ano nui no aneane he hookahi pule, oiai no nae hoiua kukala ae na aoao huiia no ka lilo ana mai o ua mau wahi ala ia lakou.

KE KAUA MAI NEI KA PUALIKAUA AMELIKA Ua hoike ia maila kekahi lono a he hoomanao ana hoi no kf kaua Honua I iho nei, a oia hoi keia, eia na pualikaua Amelika i ke kaua mai nei me ka enemi maduna o kek&hi o na kahua kaua i kaua ia ai ma ke Kaua Honua I iho nei. O kekahi mea ano nui i keia kaua, o keia kahua e kaua ia mai nei, ua ala maila na hoomanao ana a na koa o keia kaua no ko lakou mau makuakane, i molia aku i ko lakou mau ola no ko lakou aina aloha, a no ka lanakila ame ka maluhia.

i Uahoea pu maila no ke kahu Rev. UpehMKh, iloko o |na hana o ka Aha Mokupuni, Ua ;noho no laua nia ka hale k&hu o iHaili oiai laua n\a Hilo nei. j He oia muu no oia ke nana aku, I eia nae hoi ua aui aku kona mau . la o ke ola ana.