Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 22, 31 May 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA! Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA!

Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona!

A knu i Kiloliana, i Kiuipuku o Tlunalci. [Unuliiia o Mo-io Mnnu noku lliwaliiwa a k» I.aliui.] iMAHKLE I. Helu 21. INA koa o Masopa e kunpnu nna i ka oi o l;a lakon mnn nioa knua i ka hookina i ka inu ;iwai i ke koko o ko lakon mau enemi, ua hookuemi nniia aku la ko kela aoao niau pualikaua, a e inuu niokaki nini ana na heana eha a ka niake. Aia hoi e hakilo uiai ana ka Naita Hinedi o kela aoao. he koa aoo oia, a o ua koa la, oia kekahi o na koa kaula.ua loa ma ka paluina laau ana, a oia no hoi ka oi ia au, a ke īnanao nei ka niea leakau, ua pili pono loakeia walii mele malalo nei iaia. Hala ole ka palmna'na iho i Liinunui, Hala ole ka paluina a ka Maluakele. Ia Hinedi i ike mai ai ia Masepa, ua hoomaopopo oia i ke aoo o ke koa opio, me koua hoohalike. iho ia Masepa, ua like oia me kekahi o na holoholona Aneknrope, a he mea maleehewa wale no iaia e kau aku i kona lima malnna o ia nn'o holoholona, a pehea la oia i hopu ai i ka pahikaua iloko o kona wa opioj)io loa, ka mea kupono ole e hele niai e uhaki pn ia ka heluna o kona mau la, aole i loihi ka hele ana i keia ao. Ia wa kanoha ae la ua Hineeli nei 1 kekaln o kona mau koa, e liele aku a imua o kela koa opiopio e ku mai la, a e hai aku iaia, e aho ka hoi ana i ka aina mamua o ka aa ana mai e kaua me a'u a me oukou e ko'u mau koa, no ka mea, aole ia he maii kiiua io ana i kana mai uei, he kai wnhiue, a hunahuna liilii wale iio ia me he ano paani la no na la nui leulea o ko'u aina o Sekotia. A pau leana olelo ana, ua hele io aku )a kekahi o kona mau koa iinua o Masepa a pane. aku la i keia iiiu.ii olelo. Aole i holopono loa na olelo nna aua koa nei, ua ]iaue kuke aku la o Masepa, aia a halawai mua uku ka maka o ka'u puhiknua me ka hnihui aunanu iloko o kou puuwai, alaila, e hooinanao oe, oia no ko'u nianaopaa i helo mai ai uiai kuu aina :nai, ka mea a'u i hoohiki ai imua o kuu Moi a me ka lahui holoonoa a pau o Pelekane, a maluna iho o'n na mea a jiau e pono ai a hiki i na hooko ana o ko'i'. niau manao a pau maluna o ke auj:uni o Sekotia a me kona laliui. I ka pau ana o kana mau olelo, hoomaka aku la oia e wala i kana pahikaua me ka euioole loa, i ikeia i ke kaawale ana ae o kau wahi pauku kino mai kekahi pauku kino mai, a hele aku la i ka hnaliai hoi 010 mai. Ua ha'na no o Masepa i keia mea me ka ike maka niai o ko koa kaulana liinedi o Sekotia i keia mau hana, nolaila, na pihoihoi oia mo ka j)npualuilu e hele mai imua o Maaepa, me knna manao paha o lioka ana ko keiki Pelekane. A ua maa no paha ia kakou kela wahi huaolelo kahiko o Pelekane, oia keia, Mai noho a hnna mai I ka liilii Pelekane. Nolaila, na knpono io keia olelo kaulana i.ko kakou koa opio e kaalo neii ko kakou inau ipnka liale. la.Hin"cdi i holo inai ai ma kōna lio me kona manao e hookau mai i kana paiiikaua . malnna o Maaopa, aole nae i liemo kana pahi mailoko ao o ka jiale, uia nae, na hiu inua ia aku la nae oia e lio koa ojiio a manuhou aknla konu J)00-

hiwi hemu, a lilo mai ln koua papalo sila ma ka lima o ke koa oj>io, a kau uku la ka ia nei lioailona mahina o ua Himdi nei, a oia ka hoomuka ana o na j>ahikana e jmio mo ka ikaika nui, aole o kananiai, a he mea weliweli ke iko aku i na ano a jiau, ua paa ke knlana ona aoao a elna i kalii hookahi, ma koia ulele ana a na jmhi i kahi huokahi, ua hala ka hova okoa a oi ae, me ka loaa ole o na jioino i na aoao a elna ine ka lioomaha ole, oiai nu lio e lele ana'i o a ia nei nie ka eleu hunni ole ke ike aku. 1 ka manawa a Musepa i hoala ai i ] kana pahikaua malalo ae, ua halawai ae la ka ikaika o ka nuika o kana |>ahikaua me iia llinedi, a hiki aku la i ka ekolu pauku o kana pahi, a oia uo hoi ka rnnnawa a ua koa Hinedi nei i kahea ae ai me ka leo nni i kona mau hope. Nolaila, ua lele makawalu mai la na aliuoa Sekotia me he niau auna manu la niailuna mai o kekahi makawela. Ia luleou nae i kokoke inai ai imua o ko lakou alakai, ua j)alua a j)akolu ka moni ana aku o lea ka Hiena pahikaua i ke koa Sekotia, aka, no ko kukonnkonu ole o ke koino ana aku o ka pahikana, nolaila, na kamau iki koua ola ana no ia la, a no ke ake nui o kona mau koa e jialekaua ae oia mai ka j>oino ae ake koa opio o Pelekane, aka, ua hoao mai la lukou e alu me ka nui o ka lakou mau mea kana imua o liasej)a, ako, leha ae ]a ko m nei niau maka iluna a hoomanao ae la ika lokomaikai ona lani. A pane ae la oia me keia mau huaolelo, aole anei e like ana na koa Sekotia me na hoku io ole o ka lani e oiliili wale ana iloko oka lewa ? A pau keia olelo a Masej>a, na luku aku la oia i na aliikoa wale no a hiki i ka naj)oo ana o ka la, a oia ka mea i j)an koke ai o ke kaua ana, a j>aa pio iho la o'Hinedi me kona mau aliikoa he hanei'i, a o na koa maoli, aole keia i lielu pu ia lakou, a hoihoi aku la oia ia lakon a jiau maloko o kekahi pakaua kahi i hooj)aaia ai. Pela no oia i hele ai a hilei i ka 13 o na j)akaua i lilo iuia, hookahi wale no aaa hele ana. 1 ka umikumamakolu o na pakaua i lilo ia Masejia, akahi no a loaa iaia lie wa hoomalia. Aole paha he moolelo leu[lanalia i ikeia ma na aupuni o Europae like me ko Masej)a, a ma keia kaua ana no hoi, aole i ike mai kekahio kona mau wahi koa iaia, oia wale iho no keia e hele nei, a no kona mau manao akahele loa, ua hoopuka oia he huaolelo kauoha, e hoihoi loa ia ke kino mainoino o Hinedi i Edinehoro, i loaa iaia na kokua mai na kauka mai, a i ike hoi i kona ohana. A nolaila, ua hooko oia i kana mea i manao ai pela. Ano ia mea, ua ikeia mai la naj>alapu me ka ehaeha nui maluna o ke koa kanlana o Sekotia a i hilinai nni ia e ia lahui, aka, aole nae i hala iaia 3 mau la o koua ola ana ma kona aina makua, aia nae, ua haalele mai la oia i na mea a j>an o keia ao, a hele hookahi aku ia oia ma kela uoao o ka lna. Pela iho la i ko ai ka Masopa man hana a puu inaluna o ka laliui o Sekotia, a 0 na lohe a pau e j>ili ana no kana hana, aia ke hauoli mau la o Pelekane i ka jio a me ko ao no kana niau hana koa he mii wule, fth(j hoike oiaio oe e ka mea huluhelu no kana mau olelo j>aa a me kana,mau haua koa wiwo ole, i hoike|a ma o kona kulana opiopio kujiono ole e aa kona puuwai e komo kino oia iloko o ka laluii Snkotia, ka mea i hilinai piha maluna o ka mana mailuna mai. Ea, auhea aku nei la na wahi koa o Pelekane, aia no lakou la ke kali mai la 1 ko lakou koa opio, a no ko lakou ano j)ahaohao ia Masepa, ua liooliolo iho la lakou e imi iaia,' aia nae ia lakou i hele mai ai, ua halawai mai la ko lakou mau maka me na heana o ka poe Sekotia nialuna o ka ili honua, a na keia mea i hoonmopopo ia lakou, aia ko lakou koa oj>io ke hele la no imu'a, nolaila, ua hele lakou a hiki i kahi i ike maka aku ai ia Maaejia, a e welo mai ana ka hae Pelekana malnna o ka pakaua kahi aua i hoomaha iho ai. He inau la eliina ko Masepa uoho ana ma na pakaua nei me kona muu koa, aia lioi, ua hiki mai la kekahi leta mai ka Moi inai o Pelekane, malaila i iko ia ai 'ua manao malialo j>iha no ka Mascpa , mau hana.' ' (Aok ipau.)