Ko Hawaii Pae Aina, Volume III, Number 18, 1 May 1880 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

I ka la Sahati aku nei i huli hoi mai ai ka mokukaua Ilukini Djiguitte, mai kana huakai pokole aku nei no Ililo.

Eia ko au mai nei ī ke kai loa o kn AtelanHa a mc ka Pakipika, ho mau moku waiwai no Ilawaii nei.

llL '° aku nei ka mohala ana o ko kulanakauhalo o īlonolulu ma ka aoao hikina, a ko ku mai noi ua haleluau me na nlanni i īuaheleheloia ma Kulaokahua.

H'o 4 inau mokn mo ka piha i na walwai o kakou, i holo aku »o na aina o i ka pulo i haln, uo lakou ka wuiwaiio ho auoano »81,000.

{®- Ko manao ia nei 0 hana ia aku he nlahaka mai kahalepnle ma Waikiki a hiki i Kapiolani Paka. Ina ho oiaio keia lono, alaila, e ho'opania auaneikelapilikia.

I ka I oakolu iho noi, ua liaawi mai ka mokoahi kaua Goremania Yineta i na pu aloha he 21 i ko aupnni, a pela hoi oia i haawi ao ai i na pn aloha no ka hae o ke aupuni o Rusia.

Aia ma ka Ilni Mahiko nui o īīalaula ma Koli.il, i, lie ehia mau kaa mahu hnki koi keia manawa, a ua holo na liana a pau e pili ana i ke kauo ana i kn wa o ke oki ko ana, Eleu na hana.

E©- Ke kauolui ia aku nei na Luna Nupepa e ohi mai i ka lakou tnau uku pepa o ka poe lawe pepa, no ka mea he makehewa ia mnkou mahopp o ka hala nna o na malama okolu ke pai a haawi wale aku i na pepa i ka poe hookaa ole.

Ma ka Jono i Joaa mai, ua waiho aku la o Sam'l W Wilcox Esq. i kona noho ana MakaiNui 110 ka mokupuni o Kauai, a e hoopihaia ae auanei ia makalua e kekahi me.i i ikeia iie kupono ma ka oihana.

I®"' Ke liopohopoia nei, malia palia, ua poino ka mokukana "Nieolaaa," mo na kanaka Gilipati i liiki aku ka huina i ka 180 Uo huiia na kanaka o ka luoku, A liiki maii keia la, ua hiki nku ka nui o koua mau la i bolo mai ai i ka 105.

īāP" Ma Leleo, Honolulu nei, i ka la 23 o Apei'ila, ua laweia aku e ka make o Mrs. Mak'ka Keaka Gi'aham, ka- xvahina i aloha nuiia a Mr. Graham, i ke 42 o kona mau inakahiki o ke ola ana. O kekahi ia o na wahiue Ilawaii maikai o ka nohoana.

3®°° O na kanaka nui akanlana o keia keneturia, oia o Bisimaka, Etnepera Uilalama, Pohakuhauoli, Haku Biko»afila, Gortchakoff a nie ka Emepera o Rusia, eia lakou.ke emi nei nii ola maikai ana, a o ka hapa nui o lakou nei a pau, koe o Bisimaka a me ka Emepera o Riicia, aia wale no mamua aku o ke 10 makahiki.

O ko makou hoa hoonoho hua, a Kiaaina hoi no ka mokupuni oKauai, llis Ex. J E I3usb, ua ike iho makou, ua oluolu i ko Alii kii Moi ka hookohu ana aku iaia i Alii no ka Ahaolelo. Ke haawi aku nei makou i na hoomaikai a rne na mahalo ana ī ka mea i hookiekieia.

Ma ke awnkea Poakahi nei, ua liolo puiwa ae • kokahi lio kauo kaa ma Alanui Moi, a hookui i ka pa o Keoni Miki makai o ke alanni, e pili la me ka Hale Kaawai Helu 1 o .ka Oihana Kinai Ahi, Ua liakihuki na kolo o ke kaa, pakele nae ke o!a o ka haole nana e hookele ana.

23?° Maiuna 'mai uei o ka mokuahi "Gussie Telfaiv," i hiki mai ai he 25 niau liipa Mei'ino Paniolo nani no C I-I Alekanedero o Ilaiku, noloko mai o ka Ilui hanai lioloholona kaulana a Woolsey "Ma o Kaleponi. He mau liipa liookawowo keia no ko kakon pne aina nei.

t®y* I Ua hehi-eloma i hala, lie aneano J7,000 na eke kopaa niai na aina mahiko mai o ko kakou nei mau moknpuni, i laweia uiai i ka niakeke ma Ilonolulu nei e lioahu ai, aina i komo pu ka heluna o na pahu kopaa aole i kaiiamai na hua ohaha o ka aina, i ka yioe no lnkou na paeli uiha ole ana i ka lua waiwai huna o ka honua.

I ka Poalua iiio nei i welieiaai he ahaaina Fua, maloko o ka L}ceum ma Peleula, e na ledc o ka Ekaleeia Euelani. Ua hoohanohunoia ka Fea- mamuli o ka hiki kino ana mai o ku Alii ka Moi, a me lta Moiwahine Kanemake Emnaa Kaleleo' nalani. Ona loaa a pau uo ka poinaikai o ka Ekaloaia Enelani ina Hawaii nei.

Ma ka halawai ahiahi o ka la apopo, (Sabati.Mei 2) maloko o ka luakini o Knumiiknpili, e haiolelo hou mai ana o Rev. J Hook, nn na mea pili i ka olelo maikai a ka Haku. Maikai ke hele nui mai na kanaka Hawaii me na haole e lohe, no ka mea e haioielo ana oia ma ka olelo Uoi'ilauia, a e unuhiia mai ana ma ka olelo Hawaii, e kekahi mea makaukau.

jg-f* Ua haiia mai makou, ua ulu ae he hoopaapaa mawaena o kekahi. Pukiki kaa hoolimalima lawe ohua, me ke kunaka nana e hookele mau ana ma keia kaona, nr> ka hooie ikaika ana o ke kanaka hookele, aole e hele i ka lawe ohua i ka la Sabati a like me ka makemake o ko Pukiki. No ka paakiki oke Pukiki. ua hoole loa ke kanaka a hiki i kpna haalele maoli aua, ine kona wehewehe aku ika pon'o oie o ka hele nna i ka lawe ohua i ka la fc>abati. Ua ake nui ko Pukiki i'ka loaa, aka, ua naauao kola kanaka, a menemene i ka inalu o ke S,ibali.

Ua lonoia mai, e loaa n:ai ana he 50 mau kakui hoomalamalama liou no na Alanui o ke kuīanakauhalo nei, mai ia C 0 Berger mni o keia \ulanakauhale, ka agena ma Ilawaii uei, a ina e huiia mo na kukui mua, alaiia o hiki aua ka huina i ko 83.

• O?"* Ma keia ka ana iho nei a ka mokuahi AuBoteralia mai Kapalakiko mni, i loaa mai ,\i he Pnpa Pivi palani iki hoo i ka Halepai Ilawaiian Qa«etto, no k« pai nna i na bila kapili ma na kapa alanai a mo na mea ano liilii e ao, a o ikeia kana mau hana ma koia mua iho.

csr Ke hoomakaia la ka hoala hon ana i ka Ilale Wiliko o Waihee, me ka hookaulua 010 iho no kela pauahi nui ana mai noi. Ko kaiehuia la na opala mb na puu lehu ahi o ka hale mua, a he mau la helu wate no ka koe, a ea mai ko kaupaku o ka hale hou iluna rao ka hooi hou ia'ae o ka nani me ke kilakila.

ggf* Ma keia mau la, <"ika nei, ua hiki mai kekalii puulu o ka laiiui La-ka' mai Kapalakiko mai, a na lawe nuiia ak« no ka. aina mahiko o Papaikou ma Ililo. Ile inau kino īkaika ko lakou ma ka uana aku, i kupono no ka lawelawe ana ina hana.

Ē3i§- Ma ke aliiahi I'oalua iho nei, i ku mai ai ka mokukaua Greremania Vineta, Kapena Zirzow, mai Aeapuleo mai E luana iki iho ana oia ma ko kakou nei awa a niau lōa aku 110 īapana, a e hoomanaoia hoi, ua ku roua mai no keia mokukaua i o kakou uei, i ka malama o Apr. 1876. B@" Ma ka Poakahi nei, Apr. 28, i liaawi hope loa ai ka Puali Keaka Fake, i ka lakou mau hana hoolealea ma ka Hale Keaka ma Ainahou, a huli hoi nui aku la no Ilonokaona ma ka moku Hami'ne. Ma ka iioike ana tnai a ka iuna nui, aole i holomua iki na pomaikai, aka ua nui loa nā hoolilo mamu» o na tqaa mai. Pau. nae ka lohoia ana o ka lakou mau pa tini hana puiakuli. 0 kela haole o Geo. Bowßev, nana i Uwelawo iho nei kekau ana i na helu ma na iiale o keia kaona, aia oia i Hawaii i keia wa, mahopo iho o ka o kana liana ma ka mokupni o Maui. Ua' pau i ke kau helii ia na hale a me na ala- ! nui o Lahaina 3 Wailuku, Waihee a me Kahului, ake hoomaka la oia ma Hilo i keia wa. Ua lono mai makou ika pilia hauoli o na kamaaina o kela mau wahi ja, Mr Bowser ma kana hana. | Ka Ahahdi Poola.—Uamakeipake nul ia iia a pau o. ka Ahahui Poola, e akoakoa nui ae ma ka luakiki o Kaumakapili ma ka hora 7 o ke ahiahi p .keia.Poaha ae, Mei 6, no ko lakou , halawai mau, a he mau kumuhana ano nui kekahi, no ki 'hoopau ana aku i ka poe noho aie ko aku oka Hui E haiolelo pu mai ana j ke Kuhina o leona Aiūa eimua o kaHui,no ka pomaikai o na Poola ē Doho'haria n'ei ma ka uwapo. E hele nui mai o halaauanei ka wa pono, a nele i na pamaikaio kaHui, H Watbbh"oose, PeresideDa. Ma ka Ponkahi iho nei i haalele raai ai ka mokuahi Guisae Telfair iko kakou nei awa, a huli hoi akn la no Kapala kiko, me ka piba i na ukana Ha-waii, He' mokuahi hou oia nona ka loa he 160 ka-' pnai, he 22 ka laula; a he 10 ka hohonu, a' o na tona hu 4 13; a ua h'iki iaia ke holo i 12 mile i ka hora, malalo o ka ikaika ma-r bu kupouo. Ma keia holo ana mai nei nae, ua hakalia oia no ka hapa.o konalanahu, mamua o ka mea kupono i manao ia i kinohi e lawa kupono ana a hiki ianei, nolaila, ua hoohap;iia kona īkaika'mahu i holo mai nei; a hē 4 la holo me ka pea wsi]e no. O Messrs W G Irwin ma o keeia kulanakauhale na agenā ma Hawaii nei.