Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 14, 2 April 1881 — HE MAU LETA MAI A R. W. WILIKOKI MAI. [ARTICLE]

HE MAU LETA MAI A R. W. WILIKOKI MAI.

Ia makou ma Panaa, na kuhi au oh imni loa aoha )ua, aka, aia a liehi mai la makou ma ltalia noi, xm liookahaha | 0 a ia ka manao. Maanoi, ho mabala na ka\ihalo, ho kn i ka nani aoi loa aku. Ua hiki ko. olelo ia kein kulanakauhalo, "Iv« K«lanakauhak Mabala o Genova," oka oi koi.i o kahi knlakakauhale nani a'n i ik<>, a oi loa aku paha hoi o Hoina, ko aloalii o Ilalia iH'i.

Ma kekahi luakini Katolika a makou 1 komo aku ai, he tuau kia mahala lehulehu ke ku ana o na waihooluu like ole, mo na pia i uhiia mo ke g«la; a ua hai ia tnai au, 0 ko kumu waiwai o ka lmle holookoa ho 200,000,000 farani (franoa), uio ka helu ole i ka uku ona paahana lima akamai. la makou no hoi e kilohi nna, na ninau aku au i kekahi kanaka Enelani, Aia 110 anei ina Ladana- keia nani ? Pano mai la kela, Ao!c—aolu o hiki ia Enelani ke hana o liko ffie koia ka nani, a aoho dala e lawa ai.

0 keia kulanakauhale (Genova) ke onehanau keia o Caristoforo Colombo, kela kanaka kaulana nana i hoike mua i ko Europa jioe he mahele aina nui ma kela aoao o ka honua, oia o Amerika. Ke ku nei ke kia hoomanao o ua kanaka la, he 60 kapuai ke kiekie, a he mabala na mea a pau. Maloko makou o ka haleao kahi i hoonaauaoia ai ua kanaka la, ma ka la 28 o lanuari iho nei, oia hoi:

Ka University of Genova.—Maloko o keia hnleao kaulana loa o ko oo nei i ike iho ai au a nie ko'u mau hoa i ka papa hoike o ka nialeahiki 1855, o Signor Celsor C Morcuo kekahi haumana i puka pono aku me ka palapala hoomaikai (di[)loma) piha, ho mea akamai loa uia 11 a inea helu (civil engineer). Ponei ka moolelo pokole, me ko ano maoli oia mea he "University." Aia a puka pono ke keiki raai kulanui aku (colleges or acodemies), alaila, ua knpono oia e koino i ka Ilaleao University, a malaila e aoia ai ke kanaka i ka mea ana i nmkemake ai, ina paha he oihana Kauka, Loio, Ana-aina paha, a pela aku.

Aohe.o kakou haleao oia ano ma Hawaii, ua maka'u ia paha o "ike ole" na keiki Ha\vaii, a ike ole hoi i ko lakou tna iho maalea.

Ia 0 0 Moreno i puka aku ai mai ke Kulanui (Naval Acndemy) aku o O-eno-va, he Aliimoku kona hookohu, a ua komo koke oia i ka haleao University o Genova, ma ka mahele o na Meahela. Ma ka makahiki 1854, ua hoomaka ke kaua o Crimea, a ua komo aku la o C C Moreno ia kaua lie aliikoa, a o kona inakahiki no hoi ia, e puka ai, a he 21 ona makahiki ia wa; aole oia i noho i ka hoike, no ka mea, ua oi kona aloha aina mamua o kona aloha iaia iho. laia ma kela kaua, ua halawai oia me ka poino mai na poka ana enemi. Ma ka makahiki 1855, ua hoi rnai oia ma Genova nei me na palapn ma kona lae, ma ka a-i ame ka aoao. Ua noi oia ika Peresidena e waeia i la nona e hoikeia ai, a ua hoilee ia oia h" elima lala o ke Komite ma na niea helu, apuka molaelae aka la oia me lea hanoliano nui he Ana-aina akamai (Oivil Eugineer). Eia ka Pereaidena: Don Vinrenzo Isnardi; Kakauolelo, Bignor Guiseppe Persiani. Eia ka inoa o kana mau kamuao: Marqni3 Neola Sauli r Natale Fasiani, G B Mai'd-ino, II Grillo, Agostiuo 01iveri. Ma ka la 28 o lune, 1855, oia i hoike ia ai, a ma ka la 4 ae o lulai oia makahiki, loaa aku la kona palapala hoomaikai. Nolaila, aole o 3lr. Moreno he mea uuku ma kona hanau una a nie kona ia ana. m kahaha na makamaka ke lohe aku oukoa ma keia inua iho ua kau ua keonimana 'la ma-kalii kiekie loa; a inai kahaha no hoi ina oukou e ike ana i ke auhee liilii o kona mau enejni mai.'ko kakou pae aina i aloha nui ia. Maanei (Genova) ua nui loa na keonimana i puili aloha mai me makou, a ua piha na nupepa ouei me na mahālo no na hana maikai a C C Moreno ma Amerika; a pela no hoi i ko kakou Moi i aloha nui ia. Eia kekahi ona keonimana kaulana i hui uie makou: Prof. Giuseppe Verdi.—Ma ka homa makou o keia keoni'mana kaulana ma ka "Hale Alii Anaderea Dooria" ma ka la 29 o laauari. Ua aoo keia keouimana, aka nae, o kona manao ua kulu mai e like me ka wai meli. A oia no hoi ka mea nana i haka na mele kaulana o ke ao ntii, a na Moi, na Emepera i hoohihi loa ai, a oia no hoi ka "Moi o na Mele." 0 kana mau mele lehulehu i haku ai," I aia ma n;i poai o tia pa alii a pau o ke ao nei kahi i mele ia ai ma na leo o na piano a me na ohe, a ua kaulana loa oia no ia mea. f (lole fpau.)