Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 14, 2 April 1881 — KA HAALELE ANA I KA HOME Ilinoi-ke kau ana maluna o "Hoku Ao"-ka holo ana i ke Komohana a me na mea i ikeia-ka huli hoi ana no ka Pae Aina kulaiwi. [ARTICLE]

KA HAALELE ANA I KA HOME Ilinoi-ke kau ana maluna o "Hoku Ao"-ka holo ana i ke Komohana a me na mea i ikeia-ka huli hoi ana no ka Pae Aina kulaiwi.

Ka nnn no Ehoii,—Dck. 1, Poakolu, lioni holo o Hoku Ao mai Jelnij aku no Ebou, a Poalima, \iora 5 a Dek. 3 kalewa ina Elion no ka hoee ana mai i na hanmana o ke kula nia Kusaie (Ualana). Ua loheia mai ka haua a T<a Ilaku, oia mau no ka nee ana. Aole mau mea nui i lohe ia mai no laila. llora 3 f m oia la no, holo no Namrik. No Namrik.—Dek. 4, Poaono, hora 6 a. m kalewa i Namrik, holo ka waapa iuka no ka hoolele ana ia Maiaio a me koūa ohana e noho kumu malaila. Malaila, ua ikeia he mea ano nui, oia hoi na apana me na kia o na waa o tia 'lii o Ehon a me Mille i lil o ai i ka moaūH, no 1 mahina a pae ai malmla, He moolelo loilu kaia, a no ka loihi, na waiho ka mea knkau, aka, ina e noi ia niai e hoike aku, a hai aku no au rao ke koena 010. He moolelo ano nura walohin keia, 'i na e ikeia. Mai poina ka hoi au i keia mea aoo nni, Ika Hoku Ao e holo nei no Namfik, ua ike ia aku la he wahi waa e liolo mai ana nia ke kua o Toka ma Ebon, i ke kokoke ana mai, ike ia aku la o kekahi mau haumnna n»ila o lee kula, e hoi hou mai ana no Ualana. Hoopoholua ia na pea, a kau mai Ia ua mau keiki aei me na pahu. No ka wea ole na na e hoihoi ka waa, ua hoihoi hou ia kekah' keiki. He ikaika ka makani, a o ■ka hora 6\ ia. o ke ahiahi, a e hoomaka tnai ana ka pouli, oiai, he man po pouli ia. Ua maopopo ia'u aole e hiki iaia ke kukulu hou i ke kia a e huki hoi i kona pe», pela no hoi, aole no e hiki iaj» ke hoe, oiai mamua mai ka makani. lua keiki nei i hemo aku ai, ua nune ia ae la keia mea, oiai loi nioku e holo atia, I ka wa i lohe ai ke kapena i keia oīea, ua Keoa koke ae la oia e hoohnli i ka moku a he]e hni akii, ho-a na kukui, knhea na leo, iini i o a ianei, aole i loaa, a holo ka mokd no N&aink. E ninau mai auanei paha oukou, Maiuna owai keia pilikia ? Ko hai nei ka roea kakau, aole maluna o ke kapena a me na alii mokn, malunala owai ? Aia maluna o kekahi ona haumana, oia o Analu, oiai, nana na i o/e(o e hoi. Ikawa no hoi i hoi ai ua keiki lu, ua ike no na kumn o ua kuhi la, aole nae he aua aku. Aole i, hoonele kft mea kakau i kona keakea ana, Ua lilo nae i mea ole, oiai, aole hoolohe mai o Anaru. N"o Kusaie,—Dek. 7, hora2i F M, Poalua, ikeia o Kusaie, Poakolu, hora 2 PM la 8 kuu ka helenma ma Hoku Ao Awa Knsaie. Aole nohe uiau mea ano nui i lohe ia. Oka hana aka Haku malaila, ke nee inalie la no imua. He inaikai na aina o ke kula a un ulu na mea kanu, oia hoi I;e ko, maia, kalo, &c. He inokupuni ua mau, he olapalapa inoino, a he wela hoi. He lohe olelo ia Bey, Liak Sa, a ua ike pono, he wahi kanaka olu olu a lokonmikai. TJa ike pu hoi maua 1 ke alii mii olaila, 010 no hoi a waipaiie, lokomaikai no. He kohu hapa Paniolo oia, a makaukau no Fka narau haole. Ilaila i ika ia ai ka inaka o ke kalo, ko, halakahiki, a pela aku. Ilaila i halia mai ai na hionao ka home kulaiwi.

No Bingelap,—Dek. 14, Poakolu, hora 12 a m, holo inai Kusaea no Bragelap a ma ka Poaono la 8? kalewa a kuu ka helauma ma Haka. Mahope o ka hora 12, ua Lolo aku makou iuka, a ua ike a hookipa ia nku la e Eev. Toma, ke kiai olaila malnna o kona papaaina momona. Mahope o ka painu ana, ua kani ka pu halawai, a koūo ia mai lii iuakou, Ua haimanao o Rev. 0 ī 1 Whitney, Oapt. J Bray i unuhi ia e losepa, he kanaka Manila, a na noho hana roe Mahope o ka pau ana o ka laua, ua kono ia mai la au. A nia ka oluolu o Kamila, he kattiaaina nolaila, a ua noho niu Maui he 6 makahiki, a be sela no ka Hoku Ao e unuhi i ka olelo, ua haawi no au e like me ka mea i kono ia. He kihapai holo keia, nuina hoahanau a m» l;a poe iuii. Aole mea puhi paka mulaila o na kamaaina, He wahi kao-

na niuikni kokila, a be maikai na alantii. I ka wa nno a mnkon e holo aku ann, ua kai niai ho hnakai 0 nn nmkualiin<3 a me na kaiKamahino e mele ana, L Uo makon U»le ana aku iwka, m» n o lakou ko mele nei, lwio makou owmua o ka huakai a komo v ka hale 0 Totna., hete tnai no mahopo e mele ana a ku no mawaho me ka hoomau a 0 ika mele ana,; Ika paa ana okn nahea ana, hoi ika moku. Ua kau tuai U e mau kane, wahine a me na keiki e holo i ke kula nui tna Ponape. Ifui na uaanu kaka malaila, kuai nui o Mra. M Bray. No Mokil.—Poaono, hora 3 Pii haalele ia Biogelap, a holo no Mokil. „ JDek. 17, Sftb»ti, hora 7 am kalewa ka moku ma Mokil. Ika pau ana oka aina kakahiaka, oia paha ka hora 9, 11 a kun ia l;a tna»pa no ka holo ana iuka, tia kan 0 Kapena Bray, Whitoey a me a'u no hoi. I ko makou hiki ana aktf~i kauhale, ua hookipa ia aku la makou e kiai £oasa. Mahope 0 na lulu liru« pu ana me kolaila poe, iia kuni ka bele hulawai, a ua hele mnkou ika luakini. I& Rey. "VVhitney ka malama ma ka olelo Makala, a pau ia ia Kapena Bray ka hope i unuhi ia no e loaepa. I ka wa i pau ai, ua noonoo ia ka mea e noho kini no Mokil, a ma ka noonoo ana, ua hooholo ia, oia 0 Mr. Keuhana. oke kumu o keia koho ia ana 0 Eeuhean i kiai, ua kauoha mai o Eev. Caane ia Boaaa e holo aku i Ponape. He aina maikai keia, he nui aa tnea ai, ua ulu kalo, maia, &c. Ua hai ia mai, ha nni kanaka ma keia wahi aina. Ika pau ana 0 keia mau hana, na honaku nia koir 1 ka ino&a me eha mea mai mai 0 Molul e ho!o ana no Ponape. Iko makou kau ana ika moku lua ka hora 3 pai kuea na i-a a holo aka no Ponaptj. No Ponape a me ko laila maa ano ai—l ka Hoku Ao e paialewa ia ana e na ale hnhu o ka moaeia, aia makon e hoonanea ia ana e kahi Piaaau Bik Maho'e, no na oanea eehia oka home. 3)ek. 21 Poalua, bora 8 aji oia ka wa i liuu ai ka heleuma 0 ka Hoka Ao ma ke awa o Pooape, e kokoke ana keia ma kahi e ūoūo ana na misi<»Da oia 0 ua. He wa oa ia e kuku pau ana'. Mahope oke kuu ana o ka heleumn, ua kau mai la na Eev. CoaDe a me Rer. B F Band, a lulu limn pu makou. Ma ia hope, ua lele na ohua, & o Bev. J F Whitaey a uie kona ohana kahi i lele pu aka no ka noho i Poaape ao ka \va holo 0 Hoka Ao uo ke komohana. Pau aku la lakon iuka, koe iho la na manu hal« ole, a ma l?a Poalima-la 24, akahi no a lele aku na wahi manu haln ole. I ka hikl. ana aku, lulu lima pu me Mr. Eand ohana. E makaukau ana 0 Goane a me Raud e kau maluna o Hoku Ao a holo aku no ke komohana. Ka noho ana no Ponape,—Dek. 25, Poaono, holo aku la ka Hoku Ao ka pae aina Motelok. Eka Rev. D Kanoho 0, na mana ka e paui i ko olua hakahaka ma kela halau loihi a olua i noho ai, i ko olua wa nae paha, aole hoi he kul«. 1 ko matja noho ana mai nei, hoi maa mai ka ua, mailuna no a ninau ana, Au- ?, Eia no makou, e ope ana :me na moena, a a pupuu ana i ke anil a ka ua. Ma keia me», ua. hoohalahala nui ruaua no ko niaua eoho aaa ma ia hale, a ua kupono ole hoi na miaiona Hawaii ke • lawe hou ia a m» Poūape noho, Ua pono »0 na miaiona Amenka no ka mea, he noho pu aku me ko lakoO. mau hoa tnisiona. Holaila, e pono ik» Papa Hawaii e no keia mea. Ma ko'u noonoo ana, he oi aku ka poao e noho ūo ma ko lakou mau hpme a hoi mai ka Hoku Ao mai ke komahana mai, alaila kau. A ina e manao ia no ka k>ihi, nlaila, e kau no ma ka moka a hiki I ka huli hoi ana. He nui na mea ai ma keia mokupuni, oia ka ulu, uhi, k0,,&0. Aohipau.