Ko Hawaii Pae Aina, Volume IV, Number 31, 30 July 1881 — PELA ANEI E HOI AI KE POHO? [ARTICLE]

PELA ANEI E HOI AI KE POHO?

Ho ninnu keia i puana ia ao mawaena 0 ka nuno ana a ka lehulehu oiai e hooko iaana ka mana 0 ke Kanawai maluua 0 ka poe i huna i ka mai hebera Inala i aui ae nei. He oiaio he nui ka lilo o ke Aupnni i ka malama ana i ka poe mai a rne ka poe hoomalu. He mea maikai ka hooko ia 0 na Kanawai maluna 0 ka poe i kue i ke Kanawai, no ka wea, ōia ka oialnhia o ke Aupuni a o ka pomaikai hoi o ka Lahui. 0 ka ninau ano nui nae 0 ka manawa oia keia : Pela anei e Hoi ai ke Poho ? Hopkahi no puana : Aole ! He haina oiaio keia, no ka mea, he poe hapa wale no kai hoopai ia no ka huna i ka mai, aole paha i piha ka hapaha 0 na lilo 0 ke Aupuni i na wahi dala a ia poe i uku mai ai, a 0 ka niakolnkolu nku koe. Eia hoi, 0 ka Lahui llawaii'ponoi kai hookauia ka luau hahau a ke *Kanawai maluna 0 lakou no ka huna i ka mai hebera, a 0 na kapena moku hoi na lakou i hoopae maln mai ka mai iuka nei, ua hoohemahema ia, aole i noii ia ko lakon mau huelo awa a maopopo ka manalo a mo ka muemue, aka, ua hookuu ia la«ou e hele haaheo ika ili o ke kai. ■ Hookahi waie no kapena i hookolokolo ia e ka Aha Moana a pakele no ma ka Apua. Hookahi wale no hoi moku i hoopaa ia malalo 0 ka hona no $8,000, a 0 ka nui aku, ua ahai ka pupuhi. Ina p»ha i hookoia ka mana 0 ke Kanawai maluua 0 ua mau kapena Ia na lakou i hoopae malu mai i ka mai hebera e aho ia, "ola na noho hale." He maikai a he nani na rula i hoolaha ia e ka Papa Ola, e kauoha ana i ka Lahui ina e ike ia na ouli 0 ka mai maluna o kekahi e hoike koke ae" i ka Halewai. oka poe i hoolohe na hooko lakou i keia kauoha, 0 ka poe i hahao i keia kauoha inalalo o ka pahukani aole i koele ia e ka hamare, ua haha papai aku la lakou a hiki i ke ao ana ae nei, pupupu ana ika Halewai. Ua kahaha kekahi poe i keia mea, ak i, 0 kekahi poe aole i lele ka hauli 0 ko lakou mau punwai. 0 ka'u mea nae i minamina nui ai oia ko ka Papa Ola lioomouiole a lomu nui ma ka hooko ana i keia mau rula, ina i hooko koke ia i ka hoomaka mua ia ana 0 keia mau rula, ina aole e mahuahua loa na poe e huna i ka mai hebera, a ina ua pakele kahi poe i ka li-u i ka paakai.

A ina aole e hoi ke poho o ke Awpuni ma keia hana maalea ana, alaila, pehea hou aku la auanei ua maalea i koe ? Ke oioio mai nei na paia o ka Hale Ahaolelo i ke kupulan e hiki mai ana, ilaila aku ka Lahui e ike ai i ka pehu ao o ka limū a kanaka o Manuakepa, hele kela a kono pu i ka pahapaha. o Polihale, i ka haua e ke anu a eha ka nahele.

Ina oia ka pahu hopu o keia ninau e kau ai i ko aki, alaila, e pono no i kaLahui ke wae uo ke aliahele i na' olohe iwi paoa no ke Kau 0 nee mai nei, 0 ai T N Puūohau. lulai 26, 1881.