Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 39, 29 September 1883 — Untitled [ARTICLE]

O ka o Enelani a Einopera wahine o Inia, ke nolio lioomalu nei oia malmm a ke aupnni o Eeritania -Nui a Irelajii ame na pannlaau lohuleliu malalo ona. He aupuni Moi kumukanawai koua, aua ku kona auo uup\ißi he mau Keneturia elua i kala. He iiolio moi wale no kana, aole niin'B"!ke*i6lib ana i na luna nupuni malalo iJb(i'o uā kuhiuo, aolo ona nolio luna liooika,ika balota lunamakaoinnna, aolo ona kauoha aku i kekalii innauiukuinana e kolio oe ma keia haawina, e lioopii lieiu ae oe iko inoa uleu, e liaawi oe i ka nina, a peln a pela nku. Ke iiolio nei oia mamuli o ka iuuiolinno nme kn iliiiiii o kona iuoa moitvfiliine, me ke komo 010 nku o koim mau liina e hana pu .i na liana o ko aupuni, a e kuhikulii nku i na kuliina, penei a me neia ae oukou e Imna ai no ke nupuni. ona liana i hoolalaia o kona aha kuhina, a i aponoia e iia halo aliaolelo, oia wale no kana e liooko aku ni. A ina ua hoolala ka aka kvihina i kekuhi liana pili aupuni a hooleia o na nliaolelo, alaila lie liaalele no ka hope o na 1 kuliina i ko lakou mau noho, a e kahea ka Moi'wahine i kekahi mea nana e w«e i aha kukina hou. Holnila, ma ko ku kaawale ana o l;a kn moiwahine mai na liana. aku o ke aupuni, i kupono ai kela mnnaala olelo T«RnXTT£KHXKW, * UUIO e Mki 1 ka Moi Ee hana liewa." Ina i oi aku ko ka Moiwahine makemake i kona aha kuhina, a ua hilinai □le na akaolelo i ka_ lakou inau hana, aole ia lie mea na ka moiwahine e hoopaakiki waie iho aī uo o paa ia aha kuhina, a e hooliiki ai, "eia au nialuna o keia aha kuhina aku ka maleaia." īioko o ko ka Moiwahine hilinai piiia malunn o kela ludaio kilo aupuni kaulann Haku Bekona£ila, aolo oia i hookaulua i kona wa i ike ai, ua liaule oia mai ko na ahaolelo hilinai nna mnluuu ouu, aka aku oiaiaia e lika me ka m4c®ialawelawe oihana ana o kona aupuui. •Ma keia iiana a ka moiwahine, ua ikeia ua oi akū kona hillnai inaluna o na makaainana o kona aupuni, a ua pipili ke aloha o na makaainana iaia. A e ike ia ena poe naauao a pau, ua nolio mana ka lehulehu maluna o na hane. o kela aupuni naauao, a ke liauf u- : ni q ae o ke ao nei. Pela anei i hanaia ai ma keia aupuni mai ka hoomaka ana nnii o koia au h.ou? Aole. Ua nui a lehulehu na aha kuhina o keia au, me he mea la ina ka nveriga ana, he hookalii aha kuhina i kela a me k«i.a makahiki. A-o ka hoopauia ana ona aha iuhina, aole ia ma ka leo o na makaainana, koe wale no paha ka alia kuhina mamua iho o keia o noho nei.

MCa koia aupuni, b.e okoa loa na liana ana. Ke Loonokoia nei na punalielo mo. oa oiliana, ina ia ua kupono a kupoao ole, ke keliiia nei na kanawai e na kuhina, ke kookekeue ia nei xia manao lokalii oka laliui, ke alunuin nei na oihana & pupupu maluna o ka mea hookalii,me ka haalele maoli iu oka mea nona ka makalua, ke kukuluia nei he mau oihana liou a lie mau puu dala hou i kookaawaleia me ka ike ole o ka ahaolelo, a o ko manao maoli i koia.wo, ke ole uaakon e kukikewa ke hekiia nei Jkg k&kou kumukimawai iloko o keia mau ta.

O keia mau mamala olelo haole kahiko i lawe ia mai malunn aenei, ke mana<> nei 'makou, ua pau i keia wa naauao a ho mea ole ke lawe mai akoopili i na Moi o keia wa. Ua. lohe mm makou, ke liuiiu nei na huina no ka hoolalelale ana e hoolala, i ko lakou mau lunamakaainana no ke kau koho balota e kiki mai ana. Ke koomakamaka nei lakou ī na luna holu, na luna ohi ame na poe lawelawe hana malalo oka lakou hoounauna ana no k'eia mea. A'maluna o keia manaolana e kaa aku nei lakou no ka lioop&a īoa ia ma ka oihana a lakou 0 kue kumukaaawai a mau kanawai i&i oka aina. Nolaila, i o Ia lionua, h6 pono. ika poe makee aina a aloha kak? ilu«a me ka manao lokahi a e kokaa ikaika i ka koonoWolio an& no-ka poe kupono i ka holo balota ma kaaoaoo ka. lahui. Aole keia he wa kakou eku naīia wale ai; a hooinaloka, nokamea, .ehiki io mai no ka hopena weliweli maluna 0 ka lahui, ke like ka ahaolelo 0 188i aenei mo ka'lmn?>kßJio.pa.iiuiona OWIBB2 i kftla.

Ke ike nei kakou i ka iiune o ke aupuni, ke-paewaewa 0 na liana a Ba iuna aqpmii 0 kēia wa, a nolaiia, i Qa e liko wia ka ahaolelo n aenai me ko ka

1882, un hooinnliualiuiūa ko luikou kaum'aha tv poiuo. A i umkaak kakou i koia \vu, oīni o kau mai nna 1111 liioliiona o ko ouwiiwlu maluna o Hawaii uei, e paleolo ana kakou, akn, i ku iialnlolia oukou n puili mi limn i ka poli, nlaila, ua komo pu ouleou ike kokun ima o liiki nmi ka hopeiia awaliia a īue len lioopai alolia ole maluua o ko kakou uiua alolui. Ko paip'ii mau nei kn, Pak Aik.v i ua wa o pau no ko kakou kiilana nupuni, a o ka k« kihni liana walo no too n U-ia-I kou o īiana aku noi. A i liookuli o\ikou u luma 010, aia ipuluuu o ko ouknu [ poo ka liowa a me ko koo o koia lalmi. I Kk maiialo kei mnliou ia lunakanawni ~\Y. L. 'Wilikoki o keia kulauakaulnvle, mamuli o kona liooliolo ana ikn pono ma lui aono o kekalii wahino liaolo i iko ina oliaelia, ka liune, kn luhi a mo uii maowap".va oke kaiio iini rnma, a i liolo maoli aku o papa i ka lialo lioohainu rama aua i iko ai oia leahi n nkanaknno o liainiau m'.u ui uo ka inu ī'iuna, E koomunnoia o na moa a pau, \ia hoopiipolio iho nei Mrs. Wat«on i ka ona o ka Halo lioohainu rania lveystouo no $'200. leoi poho, no ka iuu vuma mau o kana kano raa kela lialo mahuui ne, a me kona papa maoli ana aku i ka ona o utv halo In, aoio o liauwi hou ika rama i kann kane. Akn, aole i lioololiein kium papa, aua ikoia kana knue aiahope iho o ona liou ana uialoko oua liale la. Noiaila, ua lioopii oia i ko kanawai no kona pono panoi, a ua liaawiia aku la ka pomaikai no ua wahiiie la, he SlOO, oia koi, ua ]iooi>aiia ka nua nona kn- _ lmlAjnu runi i S1()0, ka liapalua Loi ia oko koi polio a u;i Tvaiiine nei.

M» keia olelu liooiiolo o ,hoomuopopo ka lehtilehu, aia lie puka 0 lioopii ai na wahine i lioopoinoia e na kano iun rama. A uolailu, 0 nolio naauao oukou ka poo 0 īnakeo aua i īiu dala i ulmuhaia 110 ka waiona a .iioouoleia ka ohnnu i ko olu kupono ole maiuuli o kn oim mau o ke j)oo a ku ohana. I KEU I'OAKAHI ae, e īioho mai aiui ke Jiau kiuro o Heuolulu uoi, u o ko kakou alia kuliiua 0 koia wa, aolo ia i piha e like me iai makemake o ke kunmkanawai. Ao ka oiliana Loio lvuhina, ke "waiho noi ia mn ka liina o kokahi holonu i iia lamawai, a o kahi ike kiuuawai, uuaimili ia o ka hoolimaliuaa aku iu hai i kela a ine keia wa, a mnmuli palm oka makilo aleu. Ai ka Ava s noho ai oka aha kuhina, aoho loea leanawai ma ke poo o ia oihann, aka, lig mea pohopoho ko noiio nei. nei na hoa kuka oka Moi a piha ? ua lawa anei iaia ka mea i puka ole mui ke kul a kanawai mai? Ua lolie inaopopo maleou, ua nui'na kalewaia ana o ka oikana loio e piepieleia ai i ka poo kuliu i ko kanaivai, aka ua liooleia mai, no lui makemake ole e noho pu me Kipikona iloko o ka aha kuiiina.

Ma na aupuni naauao a ko kakoi Moi i kaapnui iho uei, n i maiiuoia u! loaa mai iaia kekahi noiau o na nopono aupuni aaa ma ia linakai, nu aole e īiiki i keknlii kuiiina poo ke iioopiha i kona alia leuliina, o ka nalaain ka liope o ua aka kukina la.

Ika wa i kaua kuloko iho noi o Aigupita a lele aku nei o Enelani g komo kino īloko o ia kaua, ua luuilele koke o John Bright i kona nolio hoa ana 110 ka aha kuhina o Poliakuhauoli no leo. na manuoio ole 1 ka pono o ke kaha. A ika wa pokole, aa koopihaia kona hakahaka. Aka, nolo pela mn Hawuii noi. Ua waiko o Mr. E. Preston iko na kookohu Loio Kuliina i ka ]a 11 0 Mei i kala, ua liko mo i%valcalu!i hebeeloma ka. miiho hakakaka aaa o keia oikana poo oke aupuni. A peliea aku la auanei ka loilii i koe e wniho haleakaka ai keia oihana? Ke mnnao nei makou, ua kiki naai ka manawa e hiki ai i ka papa loea kanawai ke noi i ka noonoo o ko kakou aha li6eiie, e koike niai ika lakou 01010 hookolo, no ke kue kumukanawai o ka aha kuhina o ka Moi i keia wa a. nu> ka ole. Ke manaoio nei makou, o ka waiho kaltaliaka loiki ana o kekaki poo oka aka kukina, he kue kuinukanawai maopopo kala c kiki o le ni ke kooleia. A uolaila, no ka pomaikai 0 a lahm ame ka malama ihiikiia oka iakou kumukanawai, ke koi nei ma kou ™ ke akeanokeia,kumuhana ano hou.

O ka lahtji p lava, nonn ua lono eiiaeiiaa hookaumaha i na punwni i iioikeia aku i mua o outo« ka moolelo ko l ak " u pilikw, mai na olai. kai hoee a, me ka luai pele, un like no i G iakou ih iiae ko kakou.. Aia kakou i ika ,-u i to lakou pilikia kulioliomi, aole anei he rnea kupono a lie liana alolia hoi 11 ;i kakou, ka weho an« iko kakou mn iiipuu oke aloha a haawi makana aku ia lakou, oiai ko lakou maa liom 0 kn ehaelia? Iko mukou manao, he, Ihuki n laluu keia, j Je liapai ne kekahi I poe koikoi o ko kukoa ano ili, n alakiu i makou & kwaai(io=noi. 1