Ko Hawaii Pae Aina, Volume VII, Number 11, 15 March 1884 — KA LA 12 O FEBERUARI. [ARTICLE]

KA LA 12 O FEBERUARI.

Jr '• ' -" ■ ' . - . f Ma keia loli aoa ae nei o ke kalaoa o keia mau kukulu manao ana, raa ka aoae o Kalakaua me Kauikeouli, ame na ukeoa an.a ae, he oi aku ku hap» k»ko alii iloko o Kalakaua ifiitia o ka hapa Jtoko alii iloko o Kauik#ouli, aole ma. kou i ike ia meu. A e like me ko inakoo hoole loa ana, pela no k?. ik< aku .Hawaii a pan. Mai ka wa mai a ko ka Elel? mea kakau i huai mai ai, he keiki o Kalakaua i loaa na Keohokalole me Kauikeouli, ua hoole uiai uo aoao iko Kalakaua. keiki ana na Kapaakea, alaila, aole loa no hoi e komo iloko o Kalakaua ke koko o Kapaakea no ka iioho iuare ana oia wa no Kapaakea nie Keohokalole, oo ka uuea, oia na hoouohonoho aua oiai nei a kela aoao tna ke koko. Xolai aole loa he wahi lihi iki e kowo aku j ai o Kalakaua iloko o ka mooalii mai ia Kapaakea aku nia ka laUuii, u hiki i e KeaweikekaUialiiokamoku la, uo ka |t>ea ua hoole lakou i ko Kalakaua keiki aua na Kaj.Hiakeu nia o Waineo la ka malo wai ka hoike, » ua nt le pu no hoi ia ae-, ao i ua*haj>a koko a lakou i heonohonolw xnai ai. A o na hoike aua a pau o ka.pili ana oia aoao ia Kauikeouli, ua kaawaie loa ja uiau mea. Ao na iliili aka papakonane a laKou i hahau mai uei, ua hapala ae la ka tfc na ke km ka aī, no ka mea, h« naau hauua iiiill na ka haieaioa, e like uie ka iakou puue i waiho aku »i mamua. Aia no ua |x>haku la i laio kahi moe ai no ka wa |»au ole, aole hoi he wa a ia pohaku e hiki ai ke pii iluna ua kaohi ka ume kauuiaha u lalo. Ua hooki loa aku uiakou i ka uoonoo aua i ka aoao o Kapaakea i ke kuieaua aua o K, ma ia lalani. ua hoole ia ma keia ko K, Keaweikokahialiiokamoku ana, koua Kalauiuuiamamao aua, a {»ela niai a biki ia Kapaakea. Aole na ■aakou wale no i hoole i ktia pili ana, aku na ia aoao no hoi kekahi. lua he mea hiki iko makou poe lieiuhelu ke hoomanao i ka lakou uiau hoike uiua an» i kahi, a tue ka loaa aua o Kalakaua na Keohokalole me Kanikeouli, ao Wainee ka malo u\u\ e akaka aU;UR-i i ka lakou hoike, uole na Kapaakea kviki 0 Kalukaua. A e hoooiauuok hoi ka makou hoīke mua i ka luea i loaa ai ke keiki o Kalakaua, aole ia na Kauikeouli, aka, he makuakane okoa no oia uo o Pj 1 hoike uiua ia, a ua kokua īa keia e ka hoole ana aku a Kauikeouli la Nahieua ena, "aole nana ke keiki e hapai ala o Keohokalole." A ua kokua hou ia no* keia eka hoole iiiholī aua a Kapaakea, "hookahi uo ana wahi keiki uiu lveQho. kalole, oia no o Kauiakaeha." Nolaila, ua lawa keia uiau [>aue ana, no ka nele iloko o ke koko o Keawe ma o Kapeakeā la. Aua nele pu no hoi i ka hookokoke ana aku o ka* pili ia Kauikeouli. Maauei, ua pouo ia makou ke hapai hou ae i fea inoa o I, oia kekahi kupuna ona 'Lii Kalakaua nia e pii mai nei iluna o kauj)oku o Hanalei. He alii io no o I, aole naeho alii aiaupuui, he kulana alii kona, aua uohe i t>,% »a hfne he lehulehu, mai ke unu olalo, a ina ulu kuj»ono ae hoi, nolaila ua hoohoahanauia na keiki alii, e na keiki me Ua noa, a pela i lilo ai o I he kupuua no na alii ame ka poe pohaku olalo; nolaila mai ia I i nele i ka noho alii aiaupuni ole ana, a hiki i ka eiwa o na hanauna, loaa mai ka noho alii aiaupuui aua ia Kalakaua; a he noho alii ana nae i ku ia e r«a manao ponu ole o ka la koho moi Feberuarf 12, 1874, a ka lahui i manao lokahi ole ai me na haua aka I ahaolelo knikawa i hana ai me na wai■wai oke kipe. A oia noho ahi aua, aole ia he meA na ' kela aoao e k ena ae ai! uia o I la, no ka mea, he I oia i nele ' ka aiaupuni ana' A penei e ike ai ka poe heluhelu i ka oiaio o keia hoole ana twie hoi he hoole mauaoino, aoie hoi *he hoole kalohe wale. OI k, ōoho ia w, ntnau o Ahu k, aole no ī aoho aiaupuni o Ahu o Ahu k, ooho ia Kaoui w, hanau o Ka}*ihi k, aole no i noho aiaupuni o Kapaihi, a o Kapaihi k, noho ia Uunulai' kaahumanu w ; hanau o i"f< ulu k, aole ao ī noho aiaupuni o Heulu; * o Heulu k, Bobrj ia Ikuaana w, hauau o Keawe aheulu k, aole u<> i aieiupuiii u Ke awe»heu!u; a'o k t uuho m Ult»latii w, haoau o Keuiiulm*'* w, aok no ) noho akupm.j o Keoiiohi**, *tA*- hoi o Keiookaiaoi > <t k hAoau o Aikamka k, * u ,u,

aupuni o Aikanaka;. ao ' Aikanaka k, uoho ia Kamae w, he noa, hanau o Keohokalole w, alaila ua hoea mai la oia i i ka wa a ka han|pui e ola nei i ike mak'a'ai, oia i aiaupuni, a oia no : ka makuahine o Kal'akaua. i ,„Ma keia Papa nialuna ae, e ikea ai ' na uiamo mai ia I a ko ka Elele niea e hapai mai nei, a e ahuwale auanei ia oukou ke alawa iho ike av nr,: x me kē an iki, a eia īho no k® waiho ae , 1». Ma ko lakou mau hoonohonoho kokO alii aoa m« na hakina mai ke kahi okoa' a ida hakiu'ā I, a pela aku a hiki ina hapa haneri, he mau mea hoOuhiuhi wale no faf'ia oukou v ka i>oe heluhelu, aha manko makou, o oulou keEahi e poeleele la i keia mau mea a kela aoao e huai mai nei. Aole oia wale no, aka he hoike ana mai no ia I ka oiaioo ka niakou, ua emi mai ke koko alii ona keiki, a roe ria mamo aDa makua alii kahiko, ma ka hoohuikau ana o na alii i ka poe noa, a pela e emi ai ke koko alii iloko o na ksiki a me na mamo mai a lakou, e likt? me ka makou mau palepale mua ana i ka kela aoao i ka Wohi ole. He ru#u manawa ka lakou i alo ina\, ai iloko oka eīuiehn ona hoomoo''ana 1 akua makou iko lakou nele nna iVa Wohi, ua hoao lakou e imi Wohi mai--1 Ma ka hookama ia. 2. Ma ka Hooili ia mai e ka poe ka iaia ka mal*ma ona oihaoa Wohi. 3 Ma ka hauai ana o na 'Lii i ua poe keiki la. A ua auhee loa kela aoao mai lunn aku oia mau kuleana a lakou i hookuleana Wo hi u»a; ai. A eiā kela aoao ke pee roai nei maTa!o o keia mau kupuha hoohski na alii a lakou. Ke ae aku nei makou ona hoohakina kupnna alii ana no a lakou iko lakou aoao iho, a hiki īna welnwelu haneri o lakon, ua lawa no ifT no lakou. O keia tnau pane ana uia ka noao o Kapaakea a me ka aoao o Keahokalok* ua lawa lok ia ma ko»a pale ana aku. A mai kohi hoi ia aoao, no ka nui loa o na x mea a lakou i kakau ai, a he nui ia 1 kujx>uo ke pane ia aku. aole he, Opala wale no ka noi, aohe io iki. I AoP, a makou i hoike mua aku ai, aole a lakoti pole ana ae no ia pili oiai, ua hoike mai lakou, ma ku lakou mau hoike ana. ua olelo ia oP, he ip° ka na A'eohokalole, a ina he ipo oia, .aoleaneie hookomo mai ana ia mea i mea hoeiiaio tnai ia P, he kuleana oiaio kona i komo kona koko iloko o K. Ua komohew'* raa ko makou kakau mua ana ka inoa o ka mea i hoouna ia i Elele i ke kiua: a o ka pololei, o Kiwaalo ka mea i hoouaa pu ia me na makuakane alii kapu ona, a i kohu ole ai hoi ia Keaweaheulu ke ukali no ia huakai ano nui. [Aole i pau]