Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 31, 3 August 1889 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

I Ua lilo ia Kiu Lōy ame Hoa Pio, ka eli aou o ka lna wai liaa mauka o Nuuanrs. Ua hoihoi i» eoai 1 Eoapapanui aa pauds, Q!i poka amena pa oloko oka Halealii i ka Poakolu nei. Ua loaa uku i ka Puali Kuinau iloko o kekahi laa opala o ka pa uliī i ka Poakola aei, kekehi o ka poo kipi eia o Kaweheaa. Ua h&la aku ka u>oku kaoa Beritariia Ēspiegle i ka Poaono nei, uo kahi i ike oieia. Ua eaauao wale w, i liolo ak« aei 110 paha e kaili aina. Ma Svvest Home, iloaulalu, ikuhora 4 p, m, o ka Poalua nei, ua make iho la ka bebe a Hie. Ex. H. A. P. Cartdr a uae kaua wahiue. Ua pau ike ahi ma ka hora 10 o ka Peakaui nai, he wahi hale auau uia ka» hi kokoka i ka hale uoho a Wiilūui Brssh makai iho oka hale pashao,o Kawa, aka ua pio e no iiae ke.ahi. He elua la i pauikuia ai na ipuka o na hale hoohamu raiua, oia hoi ka la o ka hoomaka ana o ke kipi a uie ka la mahop« īho. Ai ka Poah* uiai ka hemo aua ahiki i keia wa, lsia ma Kuapapauui, hs 7 ni&u pu kaupoohiwi i kailiia uiai ka poo kipi mai. O ka hapa nui o keia uiau pa, me he eaau pu hoemu la i m; mapu niiaiki o aa ua&hi i«ik» a tii p.&ko. Ua losa uiai o Luttir.olu A. S. nlu o ka Puali koA MoiwAhiu* Pouo:. kekahi o ka pee kipi o ka !a 30 o luiai ia Hoo. H. \YhtfrUous», uiū alauni K«i--i ka hon 7:30 o ko kakahiaka Poaha nēi, qjK ko Mr. WeterLoasg al». hf!o mni Waikiki mai uo H»uclu!a usi, Nohila, ua hooktiu ia oia uialuua ok« kas & iawe ia uiai a hoopaai» Kuap^pHuui.

'Ua hpouno aku ka Hale Letā inn 5- a Aueūaliū GGs3liītjf:i no ua eine, e ia 5.400' leta a m04.5.00 uupepa. Ua rnit)f.mina makou i k« ii.e rhp. iloko oko Kalakaun noho luoi aii; ; nko lu p.enei hoohnukae ia aaa e ka hoohnn Heaha ke kumu rīv:i ni keia hoekaeka moolelo, Ua ttjake ka nupepa "Ka Oiaic v nohe i puka eiai inehiuei, a p-'.l 1 » oka moe los aku la no ia 'uo ka v?ū mau lon. He make umi a pnaa i». Ma ka hālawai o k ; i iīaēhinei, na hooholo lakou e hoo : .-:a;ivr;i le i $5.000 no na lilo oke kipi kuloko nāonpo a Wilikoki mn. Da ka mai ka inoku kaua pnmo < 'Ni{JS^c ,, i ukeliia o ka Alert mu koia awa i ka la inehinei, mai ka mokupuui mai o FflOdĪDp;B, a laūa a elua Lo hekau nei. I kei«i kakabihlta nui, ua ku ca«i ko Alaaifcdu mai Kapalakiko, a no ka pii--a ioa oka pepa ika m:\>ieio o ke kipl Ku'oko, uti nele k f .uou i na ima l.eu oia o.ua ftiQft.e naai. Ua pahola ae na lono lauahe-a, im »oi ruai nei ke aupuni o lapana i ke aupuni Hawaii. e loaa na pono kaulike 1 na kanaka lapana e like me ka loaa ana i na Pukiki, Ua hopūia o Kapena Kahalewni o.m» Koa Kumau i.ka Poaha nei, ao Uj hoohuoii» ma'.i'i . paha.ua kokna oin i !:ti poe kipi, (i nolaila eia oia ao paa .nei ma Kuapapanui' E hoomaha ana ka Piuli I'uhi Oho mai ka la 2 aku o Augate a h'.ln hookahi malama. Ua holo aku ke kumu pahi ohe H. B»rger aa ka Australia onehmei, no Kapaiakiko. I lia hora 12 awakea onehinoi i holo aku ai ka mokuahi Hawaii "Australi;i" no Kapalakiko, me na waiwai Havr r aii ame na ohua mawaena oke 80 a uio. 90. ; ■■ ' E haiolelo eaa o Kev. O. P. Eiiiokona'ma "Kaumaka'pili i keīa Sabati ae. Ua pilikialoa oia i kela Sab&ti akvv nei, r ua haula ka hooko ona o ke!a heolaha muß no kana hana, hplaila e lohe ana, kakeu iaia i keia e hiki mai aua v Ola na iwi o Hawaii i na v/ahi kēiki puhikolē oka hoouaaia ena aku nei i lialia o malalo o uii lilo koikoi o ka poe hookaa auhau, o ka hoi' anu mai nei a hoike i ko laua ike ma ku manao ana e kipi i ke aup^i.

Ha ehika makahiki i ha!a, aa kapa mei o William Boyd, kn makuekaDe haoanno o Robert Nupaaako Boyd i na Hoaliaaaa Kawainui, "he kipii k f i Moi a i k« aiua," eika ua «iiaaaiiaa i Ua hooiuaa&o ana «ka i-ka lahulehu, &ole i ola loihi uaai oia 0 ike ika kipi nui mawaeaa o kona ohaua poaol. Ua kiko aenei na huaaelo a ka Hui Kalaiaina a me ka Hui Kipu Kameliameha i ka Poalua i iiala, mamuli o ka | hooko ia ana o na ohumu'ino i hoomo- | moa ia iloko ona puiiwai o ka poe kipi. i lioeueu ia e kekahi mau nupepa Hawaii, ka Elele a me ka Oiaio, no lakou ka lahui e pono ke kulia aku. 1 ka Poaha nei, iia hopu ia o Hōn J. E. Bash, Hoa o ka, Ahak,ukfjma!u a Luna Hooponopono 0 ka uupepu t£ K>.\ Oiaio", uo ka hewa hilahila be kipj, a eīa oia k* pna nei ma Kaapapauui. Ua hepu pn ia o W. H. Camraiogs na ia hewa hookahi, aka ua hookua ia no oia. Ua hookaa mai o W. Na!eilsha'i o Eionokaa, Haw*ais, ha elima d -Ia no kano Paeaina Puka La o !a\va ai no na eono mai lulai snai a hiki i ka pau ana o keia mpU;akiki, u ko puaai aku nei uiukou i ka uiahnlo pihu i;.:a no ka hookaa uiiiu apa i k..u s pepa aj.i ka hapalua makahiki. Ua lawo ia o B. . WiSik.:ki, ke alakiii }ioUu W(i!e oua kipi o k;. ol) u Inlai a me A!bert lieomeno, ho Be!egium«, iaiaa 0 ka Alia Hooumlu i ka Poaha nel, uo ka 'hewa ha kipi. t T, i heopanwia a ka PojjikaUi iieueī, la 5 o AugaU e si. OV. |V. Asb£ofd ko Wilikeki ioio t aoW. A. WLittliig ko A, Leomoua. Ua h:i!a aku ko Kiihiua EULiaiua ijaA ka Likoliko o ko ahikhi Poakahi uei no. Mc!ok:a» uo kvi saea pili psha i ka h ,u--naek* »2awaeaa*o u:* mai lepei\i pubi okōleliHO 1 lo:*n aku h hoopaaa ma kAnawai- Am& fea hora 11 awakoii o k» PoaluH ui.ū, ua lioouaa k aku Ika mokusht "K:.rilh" e kii ia Hie. A. IvttkhiA i Molofft|, » ua ku hoii j|;u k* uiōkuahl i Houo!|i!n uei me ko fu;Uuih i kt> Uoka l oka vfs- *<>!«. ; fj

Ke holo nei na lono lauahea, i kawa e iioplaia ia aqa £a ohumu kipi e "\\illkc-ki, ua alak(ii ia oia ena olelo j fio a LekaLi inau 'loio. laa he oiaio ] L'ti", alriilu Lio mea poeo e huli ia ka ui£:io o k:ia loliL l , Esalia paha iia ao heYu ia o V\ T iliuoki a uib uoiia pee ma koiii kipi. .. | Mahope iho o ka hora 1 a me hapa o ka auiiiH ln Poaooo i hala, ua hookuku kiuip:.ipo ae nu Hai Kiuipopo o īvaraehnmeha a tr.e na Keiki aukai o "ka mo- ] kukaua Aelaiee ma Mnkiki, He 5 komo aoa aka Adams } hb 2 wale no puni, a he 4 komo piip. a Knmeinimēha, hvli a lakoa puni, Oka ,hopu popo o Kamehr.m3ha aa i» qdb, o 0. A. Lawe : la'»ve ! I ka hora ia Poaono i halo, l;e knhua b Makiki, ua hookuka hou ii.e ua Uui Honolulu tae Kaiulaei. A e luo oie ka men 1 aiuuao oiu he pnani kinipopo uo ka «oao hookahi walo no, pela io no i haoia io in mai ai. Ma k« piu ana o iif. koeoei anaeiwa a laun, pakabi, ua ike ia he |22- pooi a ka Honolulu iko KaiuianiiO .w.ak no. Nolaila, ua īarirtkila hou ka! Honolulu. Ua hoomKopopo'ia oiai makon, aa ohi ia msi nei hopa luna aohau o Wwluku na »uhsu pilikino o kekahi mau knliuunpnle e!ua, oiai laua e liu— liu aaa no k» haa;lele ia Kahului a holo aku no O ka ninau, ua kupouo anei ka ohi ia aoa o na auhhu pilikino !i hookuu ia e ke knnawiii mai na auhau pilikino aku ? Ke ole aiakou e kuhihew?, na hookuu m na kiihunapule a i|ao nn kumukula mai na *tubau pilikino «ku. Nolaila, e aka hōle na Hooe Luoi Ohi kaw&wa o puu nnauei ka lae. i :

I ka hora 3 o ka knina la Poaha nei, 1 helo r.ku ai ka mokuahi misionfiri Hokuao, no na pae moku o Kilipaki a rue keiiohi umi pae mLku e aku i hoonoho ia f.i na misionari ! Euep.elio, Ma ka hora 2 nonmnn iboJ i malameia rd he anainn hnipule ma 'ka oneki o ka moku, O Kev. J. H. Mr,hoe, k&hu ekaleeia o Kolea, Kanai, oia ljia Elele o ka Papa Haw/iii i ii r ;oiir:n}n ?;ku ma. keia huakHi no k»; aiAkaikai a:d i ea kihapai. Us m-u n : , i L' hala nna ho eiwa a umikumamakahi'maiama a ka Hokuao oia keia holo ana. 1