Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 52, 28 December 1889 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

oke kamakaai oke kopaa ma ka lono hope loa, he 6 keneta o ka paona. Ika ia 29 o Novemaba, ma Kapalakiko, Kaieponi, aa. make aka ia o Harry Kaaaka, he Hawaii. Ua lohe mai eku mai ana maanei i na la hope o keia malama, ka iuoku kaua Beritania Ohampion. Ua hlo aku i ke kaai ia no ka $11.300 ka Hale 010 Papa Mahu ma Huehae ia Mr. Peter High. I ke ahiahi Poalua nei, ua ku mai ka manuwa Farani ' Ohamplain" mai Tahiti mai. Ua hoouna aku ka Oihana Leta ma mokapea S G Wilder o ka ia 22 o Dekemaha nei, he 240 mau leia a me 25 mau nupepa.

Ua hoi mai nei o Mr. T E Walker o ka Hni o T H Ddvies & Co., o keia kulanakanhale mai kana huakai pokole akn nēi i Enelani. 1 ka ia 9 o Bdkemaba nei, i ka aku ai ka mokukaua America f, Alert" ma Kapalakiko, he 17 na la hc>lo mai Honolulu aka nei. oka nui ona ahm maia i hoounaia aka ma ka n Aastralia" o ka Poalima i hala, he 8.601. He 1.016 oia helana, na ka Hui Maia Hawaii. 1 ka ia 16 o Dakemaba, ma Honaapo, Kaa, Hawaii, na hoohuiia ma ka mare e Rey. 8. H. Davia. o Mr. J. Q. Rothweil o Honolula nai y me Miss May L. Haley o Honuapo. Ua hoomaemae hou ia ka mokaahi <l Zealandia" a pakoi hou ia aku he mau hana hpu maluaa ona, e laa ka hoakea ia ana o na keaua a uia ka haua ia ana i mau kukui uwila, D"a oi aku mamua o epno hanen na haumaaa Kula Sabati o Kawaiahao inehinei, ma ka holo kaa ahi a paina mama ana me na lealea kanaalii ma Ewa. Ua laweaku ka mokapea S G Wilder no Kapalakiko i ke S«bati nei, ia 18111 eke kopaa a me 500 ahai maia, oo iakoa ka waiwai io i koho ia he $77.014.

Mamali oka waiho aua uiai o J H Bte!Hng i ka noho ana Hope Luua He!n a op Auhau o Maui, no<aila f «a hookohu aku k«? Kuhiua Waiwai ia Mī*. TTi!Uaui T Iwlnuaonuia iawahi

Ca haalale loa kekahi mau lala koiIwl o ka Hoi Mikanika o Houolalu nei Ika po Poalima i hala. no ka lal&u o aa kahaa h«ca a īa Hui, O ko laua ®aa inoa, o TT B Siias a me P QBatiivaa,

Ua lohd uiai uukou, ua hoole o Mr. Ai«tt.auderHoßrj\k ika ae aku i ka Ahaelelo nia Lihue iwa e Wo aiii* a tue he oioa ia, kd upu ntai la ko Kauai la Faula opio i pauiwaUw.au,

Apopo D8 hoike hapaha ona Kala Sabati o Kuwaiahao a me Kanmakapili mā feo tntia Wa,n ial'amalu pa£aET' iho. / I Ikawa a ka waapa o Kilaaea Hon e hoao ana e pae i Ookala ma kela baa i kai aka Dei,.haule aka la kekahi eko | lßta a aalowāle loa. j Ke paka akn nei aia kb pepa o keia |Ia ka hoolaha kanoha no ka ike ana uakn i_ko kakoo Aloiwahine ma kona la- | hanau, Poalua, Dekemaba 31, 1889. I Eia ke Knhina Kalaiaina ke papa mai nei ina luna aapnni aōle e komo akn "e lawelawe i na mea pili bfilota t o poo aeanei ka lae i ka haneri ala a me ke kipaka pa ia. Ma kela Luakai aku nei a ke Kinaa, nai loa ka ino ma kona mau awa ku maa, a ua hiki ole ke hoolele ia na ukana o kekahi mau awa, Ua eahaha aku hookahi o kona mau waapa, aua pakela mai ke ola o na luina. Ma ka wanaao oka la 11 o Dek%maba nei, ua lilo akui ka wai o Maka alo ma ke kahawai o Maulna, Hilo, a makeloa; O kona lio, ua pae ola no ma kahi aoao, a pela no me na pipi ana hoau aku ai.

Ua iiala ako Ka Mea Kiekie ke Kaona Aliiwahine Liliaokalaai ma ka "Malalaoi" o ka Poaiaa nei no ka "Malu Ulu o Lele" i malibini kiekie no ka hoike hui ona Kala Sabati o na "Hono a Piiiani" e malama ia ana ma Lahaina i ka la Hape Naia aenei. Ma ka hookuku kinipopo mawaena 0 na ei>a helu 2 a me 1 o Kamehameha ika auina la Karisimaka nei ma Makiki, aa kaili ae ka eiwa hela 2 i ka, lanakila, ma ka loaa ana o 7 puni ia lakon, a i na hanau maa he' 5 waie no pnni. Oolea no na opio e opa maī nei 1 na hanau maa. Ma ka huakai mua a ka mokuahi "Hawaii" īhoio aku nei i Hamakua a me Hilo, aa halawai oia me na ulia no ka nui o ka ino, aua olepe ia aka a nalowale he ekolu epaepa o kona liaila. Nolaila, aa hoi mai oia i ka Poalaa nei, a pii iluaa o ke moku e hookomo ai i huila bwa>ft

? a Jkaha iho o_Wiilie Aylett, kekahi keiki pohi ohe i ke kii o Mekia Bosa, me piha o ka wa ona e noho ukali ana no ke Kiaaina, me ka maiau a eleu maolī. A ma ka Poaha nei ua makana aku Ia o Mr. Aylett i ua kii kaha la i ka mea nona ke kii. Eieu,ma. oli ke keiki. puhi ohe, pau o ka ike. kani a me ke kaha kii. Ua hookupu manawalea ae ka ek&reaia makua o Kawaiahao i keia Sabaii, no> kokaa ana i kekahi ilihuue makapo nona ka iaoa Thomas Saffray, kana wahine a me na keiki ekolu a oi paha. Ua loaa no ia hana, he f23.50. Ke nana maka loa mai nei hoi ka Hui Hooulu Lahui, aohe nana i ka poe ilihune. Ua ili ia ka moku kiapa C, J A Kiag w oka Hoi o Wiider & Co, ma ke awa o Kahuloi, Maui, i ke kakahiaka SabatL aku nei, me ka piha papa, mamuli oka nee ana o koua mau heieuma a elua mai kahi aku i kiolaia ai, a kaīa aku la ma kahi papau a nanaha. Ua paniha. kahaka ia no ka moku, a pela no ka, ukana.

Ke haawi aka nei makoa i ko makoa hooiaaikai i ka ae ana mai o kapaua k<» Waipa, q komo aka ko makoa ma> kai kiu e makaikai i ka hal<s koa, ua hai mai i ka loao haaoli, he 01 ka maemae o ka hale kaa, akalii wale ao a ike ia fea maeiuae a me ka hoopouopouo ia o Da koa ma kft ano maeoiaa, aolaila k4 haawi pa ia aka nei ka mahalo i ua Ku liina, aole pela mamua he pelapela a me ka malama ole ia oka oihaua koa. Ma ka po oka !a 19 o keia malaeaa, atft»ko. 18 maloko oka hale uoho o Hon. W R Eiee mamali o ke kouo, he 123 lapaaa, XJ& haaai ia iakou na a ua hauoli I&kou, pe o ka paa aoa o ka hauai &i ia aaa, ua hookipa ia ae lakou ma ke keeaa hoo kipa nai e hoomakaikai ia ai i na lako « oki mea ani a ko lakou mau a»k«i hoohialaai &i, oia ka piauo, A i kft hookani ia ana, me he mea U ua ilihi» i% lakoa e kona leo, M* aka Aha KuUĪUi i ke J£o«it* Kawaeua o Hilo, oia hoi ko ke aapnni eaaa knmohann o keia maa &ku } e ike maopopo ai ka lehnleha naaaao he Aha Kahiaa keia no k& lehaleha» ao ka ik»»i a D4 mak&aiuaua i «KM &ī e holke mai ke aapuai i k& 1&koa kahua haoa, ua p&ee &ka ua K.uhiii* e !ike me ko lakou kakaU m& k& la 17 o l>ekemaba i haia. Aole k&hi AUa Kūhiua mamaa aka ud i haua elika me k<u ka ika ldo ou& makaaiu&aa & hoike uiai 1 ka Ukoa ea&u Uaua i hookh ai eo k<t «apuui »*«« m«Uvi koho t(Uois.

,He Pa Ua manawalea ak Q ka Uon. C. R. Bifaopa ika Ekale8W o Kawaiahao, he kia pohaku Mabala, a malūoa o kē.poo-.p keia kia, ua p wiaa kuhu bola oui, alaila, hooko mo ia iho he pa kala, a iloko olaila ka wai e babetizo ai j na keiki a pela »ku. Ma ka lihi o kahi i pao ia, aa kau ia he mau huaolelo peaei: "Iloko o ka iooao ka Makua a me ke Keiki a me ka Uhaoe Hemolele." Ama ke kumu o koīaHu», he~7māu huaoielo peuei: "Makaoaia e Charles B. Eihopa i mea hoomanao i kaaa wahine ia Bern!ea Pāaahi Bihopa, 1889," A ma kapaia 0 ka noho nui o Pauahi e noho 01 au ai iloko o ka iuakioi o Kawaiahao, he papa mtbala, me ija huaolelo peoei: 4, 1 mea hoomaoao i ka Mea Hanohauo Abaer Paki. Hanni i k» 1808, a make īo]*i 13, 1855, ame kana wahine oia hoi o Kaora Lonm, hanau i ka 1808, a make i lulai 2, 1§57, a me ka laua kaikamahine oin hoi o Berūice Pauahi Bihops, hanau i Dakeroaba 19,1881, a make i Okat:>ba 16, 1884."

1 ka Poakahi nei, i eu like mai ai ka aoao Hoomaemae o ka Apana koho helu 1 o Honolulu nei, ma ka malama ana i ko lakou halawai mua loa hoeaeu bslota malokō o ka halekula aopuni ma Kulaokahua. Ua kahea ia ka halāwai a hoomalu ia e Mr. Harry Ton Hult ma kona ano lala o ke Komite Kuwaena. Alaila, ua hoohni ae la lakou la lakou iho malalo o ka inoa Hni Hoomaemae Apanß Ekahi. me kē koho ana ia Hon. Alex YouDg i luna hoomalu no ka manawa, a o C T Wilder Kakauolelo. Alalla, ua koho ia he ko mita elima lala no na hana kaman, oia o Andrew Brown, J W McOheaney, W G Ashely, Fred Hrtrrison a me S K Kamaka. Ua hookua ia ke komite e hele e aoonoo i na kamuhana, a i ko lakou hoi ana mai, na hoike lakou, e koho ia na luna oka hm penei: Lona Hoomalu, Hon. A. Tonoy;; HopeLuna Hoomalu, Hon, W C Wildpr; Kakauolelo a me Pauka, Chaa. T Wilder; Komite Hookn: A Young, īaoa. J Kicg, T S Douglas, S K Kamaka,* F Harrison, M A GonsalTes, A Brown, jSlolaila, mahope iho, aa haawi ia ka manawa no na poe e kakau Jnoa ai e lilo i mau lala no ka hui o ia apanā. Hoopanee.