Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 19, 10 May 1890 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua. KA LIMA KU'I O MAUDELANA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA

KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua.

KA LIMA KU'I O MAUDELANA

Ka Limakahi i haaheo ai ka Honua HA HDA OHIA O AIMIONA Unukiia no Ko Ilawaii Pae A inn. Heln 126 Ma kei« wahi ena makamaka bela uelu o ka nanea kam&liao lna ola o Pi ukeona, ke ike ae la kakou i ka lio Le keona ke kaeaea nana i ol&li na paia paa o ka lewa. Ua ola hou mai oia, mamuli oka

mana i loaa ik« keikuahine pua oka kakou opio Kaonohiokala, a e ike hou aku ana kakou i ka uina poha o na ka puai oua Lekeona nei ma keia mua aku. A e waiho iho hoi kakou ia Piuke ma e lupea ia ana e na kipona walohia •a ke aloha, a e hooipo hou ae boi ka kou me Piukeona. Oiai ke anaina i hoi aku aī. a e kokoke ana hoi e uhi mai na eheu ano ano oka po maluna oka honua, ua liele aku la lakou nei no ka rumi aina 110 ko lakou aiua ahiahi. Mahope iho o ka pau ana o ka lakou paioa, a me na hoohaihai olelo ana, ua hoi aku la. lakou no ka rumi hookipa e hoohala manawa ai. ! A maloko ous rumi la i pane aku ! ai ka moiwahine Masera, eia kou rumi j e eaoe ai, aooeno ka mana nmluua o kou rumi iho. O keia mau olelo a ka moiwahine, "ua haawi aku la o Piukeona ika mahalo, aka aia nae iloko o ka ■ moiwahiaie na manao e hakxikoi ana. A e ike mau ia aku ana hoi kona mau nanaina e haka pono ana maluna © na h-e!ehelena o Piukeona. A me he la e oīelo maoli mai ana nō hiu no a wela, lawe no a lilo Mamua ae hoi oka hiki aua mai o ka manawa hooluolu, ua pane mai la ka iho Leina Hiu, ma ka hora 10 o ke ia po, e hoi aku ai oe e hooluoln. O keia manawa a ka ilio Leina Hin e kamailio nei, he 15 minute i koe kani ae ka hora lv, a nalo akn na wa--111 ilio nei. O keia nalo ana o ka ilio Leiua Hiu aole ma ke ano e haalele mai ana ia Piukeona. Aka, e hele ana oia e hoomakaukau i wahi no koua haku e moe ai iloko o ka rumi i hookaawale ia nooa. Oiai ka ilio Leiūa Hiu i nalo aku ai, ua komo aku Ia ia iloko o ka rumi, a e Jike me ke ano maa mau i na wahi ilio , oei. Ua aoa ae la oia no ekolu manawa, nhe manawa ole, nakeke mai la n» *nea hana, me he poe kamana ala, a ao j i emo ku ana kekahi moe nani i lako i na mea a pau. E ku ana lioi ua moe nei m« kekahi uhi s?ilifca nani me ka Hhilihi ilaimana o ke ano nani loa. A e kuuwelu ana lu i kona »aku o ka wai go!a, a e lewa wale ana no hoi ua moe nei iloko oua rumi !a ma ka mana o ilio Leina Hiu. O na paia hoi ke'a o na nuui la, na uhi ia me ke yula maemao loa, r e ana pa palahinu aoa hoi me he mahiuK la e maaina piha. Aia hoi niamna pono oun moe a!a e lewalewa aua kekahi puiunni il.-iim :i

na, nona ka malamalama e hoopuni ana i ka rumi holookoa. Ika ike ona oka ilio Leina Hiu ua makaukau na mea a pau, ua piika aku la oia iwalio me ka ike ole ia mai a ku ana hoi imua o kona haku. lioko o ia manawa i ninau iho ai ua Piukeona uei, ihea aku nei oe kahi i hele ai. Aka, ua hoike aku la ua wahi ilio nei ina mea a paa, a oia hoi ba ka moiwahiu© i ninau mai ai, iheaaku nei? ■ '■ ■ .... Ua hoike aku o Piukeona ma ke ano lioopunipuni, i liele aku iiei no iwaho a hoi mai la. Ike kani ana oka hora 10, ua makankau ae la lakou ne? uo ka hoi ana e hooluolu, a haawi ae laīoi na aloha hope me na puih lima pu ana, a hoi aku lakela a me keīa miko lakou mau rumi iho. Hoi aku la hoi o Piukeona iloko o kona rurai e nohoalii ia ana hoi eka nani, aua lilo ia he mea pahaohao i kona ike ana. Wehe ao Ia hoi keia i kona mau aahu a komo mai la ike kapa moe po i hoomakaukau ia, a hoi aku la iluna oka iiioo, a haulo aku la keia hiamoe me ka maopopo ole ia ianei o ka mea e hana ia aku aoa maluna ona, ano ka nanea inaoli no hoi kekahi i ka hana a ka moe kupua. , O ka moi.wahme Masera hoi keia, ua hoi aku la no hoi oia no kona rumi me na manao e lauwili ana iloko iho ona. Wehe ae la hoi ua moiwahine nei i kona mau aahu, komo mai la_i kona lole moe po, a hoi* aku la n;o luoa o kona wahi moe, '

Heao iho la hoi keia e hiamoe, aole nae he wahi mea a pili iho o ka maka, me he mea la e hoohou ia ae ana o!o--ko ona ika ua mea oka lia ikaui o 'ke aupuni Muliwai Make, a o ba hana paha ia la a ke aloha, kelawe ala a kani pono i ka iwi Hilo. Ua hoomanawanui ka moiwahiue ! nona iho,-a nō lka liiki ponō ole iaia ke ! hiamoe, eolaila, uahooholo iho la oia l iloko ona, eku oia a hele akii ma ka ' rumi kahi a Piukeona e moe lolii ana. Wai aua moiwahine nei i pane ae ai. he mea oiaio, oka makamua loa keia oka nani a kuu maka i ike ai, ao ka mea hoi nan* i hoonawaliwali mai i na pana ana a kuu puuwai. A mamuli o koea kokua ana mai ia'u i noho hou ai au maluna o keia aupuni i moiwahine. Ahe mea pono ia'u e haawi aku i £uu kino i makana na kona puuwai oluolu, oiai he ni no hoi au ma ka'u ike iho. Me keia mau olelo ua «i nei i olelo ae ai, a ala mai la oia mai kona wahi moe mai, a hele aku la no ka rumi o Piukeoaa. Me na kapuai mama, a me ka paīanehe lua ole oia ī he!e aku ai a wehe aku la Pterpuka 6 ka rumi o ka kakou Piukeona. I ka manawa i liemo aku ai o ka puka, aia hoī, ua halawai mai Ia me kona uiau nanaiua na kahiko kamahao ana i ike mua ole ai, a waiho pahu ana i ka papahele. No kekahi mau miuute ko ianei.waiho ana, ua pohala hou ae la oia, a ike aku la no hoi ika moe mai o kana mea i maoao ai.

Naua aa la keia nia na waui a pau. lie uani ioi aku uiauiua oua mea a koua īnaka i ike ai. jSaua aku la keia ika moo, he oi aku aka uaui uiamua o koua woo, o kuu welu aua ua lihihhi eilika, ahe uaui maoli uo. Kana aku la hoi keia ao ka waibo kahela mai a Piukeona, a oia paha t a ka mea haku mole i olelo ai, "u&ui Waipio he ololua na pali." Me na mauao euu aua iloko iho oua, peUea la i hiki ai e loaa i keia opio keia mau m«?a naui, he kupua ka paha oia, Hooueeueo aku la koia a kokoke ma ka aoao oka moe, me ka mauao e pii aku iiuua. Aka, iaia uao i aku ai e pii iluua o ka moo, ua pakika hou mai 1& oia ihope a haule hou iho la ilalo o ka papa helo. Ea, e uhī paha auauoi la ka lepo i kc aupnui Masera. Aole> \ p»u.