Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIV, Number 3, 17 January 1891 — HE WANANA NO KA POINO. [ARTICLE]

HE WANANA NO KA POINO.

NA KAUA—NA OLAI —NA LUKUNUI. CJa paoho msi uei kekahi knnaka nona ka iuoa o Prcf. J. K, Bi.chacao 1 ma Ladana, Enelaūi, a aa hooUha ae la i kana wanana njsk ka o iiekahi no-1 pepa o ia kulanakauliHle, a uh hli mee heluhelu a natie uui ia. U& olelo; te ua napepa la, v.a w nau i uiua po keia kan'ika uih kekmii u\hu roc>» mauiua aku uei a ua īke it> ka ko »ua me ka pololei, a peuei k qr wauiū". Ai& 1 kowa laawneaa o k.i aa u ka 1910 a li k? 1 Ul9i6, e hooueoueo ii ana o '\:reri<* e kekaiii kaua weliwēli nai, he kma mawuapa, o ka liuiahana a me k** d ia, a tukwfleua hoi o ka elee'e m ke t iloko pu o ia haawu a n iiUL.kaL.hil i, * e waw* hi i« ka Ihm uihoh « hup noa ia ai a lilo i mea oie k.s m*r kokoke mai nei ka paleua o lo «u o k « oobo ao» o na Whhiu! l , a he m«.a hoo- - > i k<» noouoo iuo ule,\ e aku piha aka ai no uh p■ p;liU » a oa hnawioa h e aku ai. tl moui a e Mo au« i ouctiuoa oa kohnkai o ka soaa At?lau ka o Amenka Huipiiia mamuli o kni mimiki uu», w o ua « pau i 01 ole aka ke kiekk maaiu* o knoalima kapaai maluua ae o ka ilikai, »» kau aku ana ka poioo uinlu'ia o kou a e unlo, a o knhi e hnluoa a e'oi loa at o kaia weii, > ia uo ia uih o Nu loka a me 2Su I O m %«!ftnbk-»uh»ie « pjn lU « ku aaa m«» uh aekai. e iumai ia au#a uhīii U <ko o oa iut.kHhīkt lie 23 a « pHh». £ iilo au« ki uiuhw«i Misisip; i kamu leka i ko Aeuēnka, £ olo&> tu;a mahele U mo ©le, » «ia euanei ka ajes n&I& e ko >s«hfe&W3i mai i ui uiuliwai a iiiU&a u k* a oa a he J ka iMyeua O o« uiahele ak«i* alua y«{«MAiaUi. A ; s i!okv) o kt ia uiauiw * «

iwaeea hoi o uei amu welivyeli a me dh waikuhe laku uai> e hoe i mei Bnft-h6 m ueae e naka ai a h ialalu k-v hoDUH holookoa e lilo ai dh ohi ik»ika p pau i ike mua ia i aiea liiln )<-a, *A hala ae he 6odo makahiki, e aknkua » 1 e paa ana ke kaua a me na w.niknhe, 1 niahope o ka hoopoieo auī ia »hh me ka weliwb!i launa ole o ua olu kiuo a , me ka ia ana o na kulneakauhale.no ke kukula īh aoa oke ' aupani hui hou o oa mea.'a pau. E kan pu akU ana m«lao& o na palena o Europa keia oiau poiuo, e hoo , maka ana īloko o ka o keis | kenetaria ae, a e hoomaka una ke , kaua a e mau ana no 15 makahiki. He elua makahiki e noho ai iloko o ea ouli kupilikii mamuli o ka poha ana o na ahi lalapa o na omHoma o na kauaka a ixu* ka op.uahi ara ole o ua lua ( pele i bo>paa a pani pu īa malalo o na puo a malalo o ua ili moanakai e uooI«ko nei i ke kuahiwi o YeßUviaa .me ua aielo ahi, oo ka mea aole loa i lawa o Eueopa uie ke k»-UiHiua no ka halawai pa aiiH oie keia innu poino—aole □o hoi i ioaa ia Amerika. O>a hopeoa o kei3, oia oo ke kolai a hoolilo ia i ede<v ole na mana noho Moi, ka mea koha ole hoi i hoowahawaha ia e keia au naanao. E hookahnh ia āoa na nohoalii a p»u, koe waie no k ) ke kanaka mai ma Enropa. E noho sna uo ka Balettna pela, a e haawi piomai aaa ka Euaepera o Kelemania malalo o na hooponopono aupaoi kqmakanawai. Aole paha e hala ka m&kahiki 1890 īa V)t ria, aka maha pah« mamuli o ka ikaika ola kino e komo aku ai oia īloko o ka 1891. Aole e hiki aoa i kona mau kauka ke h. omaopopo i ke ano o kona ma'i a aole uo hoi e hiki ke hoopau. E loaa ana ke ano oandna o ka maM 1010 iaia, u»o ka waiho ike a lohe ole, « pela oia e kanlo ai mai keia ola anR. E pokole ana ke ola o ke Keikia'ii o W«le 4 oiVi,ap» aken >i o Eoel »ni e loli ke anp o ka h >op >oopono aaptfhi. h e hoomiopopo iho aoa oa alii rei o kn haalele i k« oohoalii ksiia hana kupooo loa. Ile umi makahiki oka make aku o kooa makaahine e hoea m»i ai Rona hopeoa. A mahope qna hookabb koko me oa poino he oai, e loli * o*ueue auo e ae ana k-i poe hoaua oe ka ikaika lui ole ma na j paleoa oke K»iwaenahonua, o Sep i- j ma, li-ilia, Aigqpits PalesetLpa, Asia , Uaka ame oa Paemoku. M.»<maa o | ka ho#»a aoa mai ola maonwa e oalo. aku ai ka Pope Leo a me ka Alek»nedero o Kuaīa. Oks mahina o . Inlai ka mahina kupilikii o ke ola o ka Popp, aole paha e hala ka mnkahiki hookahi iaia, pomaikai ke e'ui. Aole no e ola an'i o Alekaoedero iloko o elua makahiki mai keia maot>wa »ku, he m ke powa ia kooa. Maloko mai o ekola mak' hiki e paa ei ka noho ola aoa o oa knnaka elua e nobo p; o nti ma oa mea hooponopono aupani o aoao Kepuba!ika ma A*ierika HuipuiB. 0 ka Pi rt'Bid( ua ka mea hope e make ana o laua. Ao Ik Jm, (iai e noho mai la I keia man&wa ilolio o na hookele an« b«hunipak K< t)likaoo k-i ho'hoi hi«a aaa «ka ika mann o ka Pope, e uui ana kma m a popilikia a e poino aoa koni loaa alāmoko ma kona mau aekai. Aole oo hoi e pakele ana o Roma, a e poino «na o Napela. E .oi aku aea uae ko Aigupita popīlikia— e p*u ana o Kairō me Alekanederia 1 k-> alapi ia"a mokaki a e lilo aoa ke alawni o SoeZt i mea ole, me ke kaht aw,.i ia a nalowale. Ona kalnnikMih'ile kalepa kuwaho o Leviot, e Hlo ann i mea ole, e poioo pa aoa me Pa!esetma a tae Asia Oaku. a e hooia «na a helelei ke kulanakauhale o KoaBtinopela v a o ka' fafßiia nl< ha a oa Akan, e malama a karp»le ia J<na oia, O teia ae la ke ano nui o ka a kHa k\oaka, a ke hoopoka aku nei n>»koo ma kn t>no he me<« helohela a ho*>p »n kul ihewa no hoi i'ke ano e o r.occoo o kekalii okeao'eei.' Ke hoom&nao oei makoa i oa waoana lehaleha a kekahi ii o kakou, Oe mau mea hoi i īke ote la ke ko aoa a hiki oisi i keia la, Aka aola uo he hew i o ko kskou ike a lolio uiua aua i k»> keia knoaka mau hoakaka. Quouiea omaopopo, ioa e oMo ana keū uūanawa, e hauoh aaa kakou o UsWHii uei, oiai ua pakeie kakou, aule ī olelo ia e Lioea m-ti ana he niiu pilikia o keia auo i o kakou uei. oana ! ka hov)l»hf» kud«U «loa a £ir J F Mocg i& e pukn aku uoi uia O* h ia aCu J I>rWSUāi»a o Hilo i knuk« uo ii aw i «ua kahi o F. M. Weti:ore i wa»l»o ui4i.