Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 8, 6 August 1873 — Ka La Eha o Iulai ma Kau nei. [ARTICLE]

Ka La Eha o Iulai ma Kau nei.

E like me ka mea i maa i na puuwai Ame-; rika, mai kinohi raai o ko lakou malama mai- j lani a haaheo ana i ko iakou la Kul'aia, ka la hoi a lakou i kuokoa maiai mai na maiuu hooluhi mai a ko lakou aina Makuahine Beritania, pela no hoi i malamaia ai ma Kau nei. KA HIOHIONA 0 KA LA. Ua haia aka la po me na ao e poi pu ana, j na paka ua oieoleo hoi e helelei ana, a ma- | hope iho hoi o ka moku aoa o ka pawa o ke | ao, ua hiki loa ia'u ke puana ae, ua " Nani na pae puu e alo nei i ka ino, Ua ula kalae Imi i ka lepo a ka makani." (Ja hoomauia hoi keia ano no na hora po* kole, oiai ua pii koke maina aoeleelea hoo» mau hou mai, a ao na hom ma o aku o be awakea, ua hoomaka hou mai ia ka heielei iiilii ana mai o na paka ua liilii o Kauahaao no ka manawa a hiki i ke ano Ahiahi. Pela iho la ka hiohiona eehia o ka la eha o lulai ma Kau nei. IMa Ahaaina. He ekoiu wahi i maiamaia ai na ahaaina, ] ma kahi o J. R. Speocer, C. N, Spencer a! me A. Hutchinson o Naalehu- Ua nui no a 1 makolukoiu na mea ai i hoolakoia, ua ai a liiiha. ua ino a ko'u ka puu. Ua malamaia ka ahaaina ma Naalehu Piantation, no ka manawa a pau ka Poaono. He raau hoolana ana keia i na paahana o ia mahiko e inu i ka momona a ka haku hana i hoolako ai no ka manawa e like me ia. NA HANA 0 KA LA. Ua malamaa ma ka auioa ia he heilwi iio ma Naaiehu, a • na heihei ana, ua hooia* wa ia aku la me na makana ana no keia a me keia hoio ana i na dala ekolu, a no ka holohuiana i elima dala no ka lio paka mua. Ua loaa aku na makana i ka poe nona nainoa mal«lo,rei. # Makana Mua, |a Hon. W. T. Manio, f!»a <• i. H. S. Martin, Ekolu » ' Mr. Kaaaina. " Ēlima Moeawa. , O ke kahua a o' kaŪ j kakele ai oa lio heihei, aia no ia ma Naaiehe, e.huli i aku ana na makaikai i ka hikina, oiai na lio j heihei e kuupau mai ana i na holo ekolu. I j ka nana aku no i kekahi mau lio, ua hiki no i ka puuwai ke puana aku. " Ooe ko'u lio holo, Kohukeha ai i ka nohokapae.' Mahope iho o ka hoio hui ana, ua hookau ia akula kianaina makaikai e hoi e like me ko lak<£ tnakem*ke. Ua mniamaia he hooholo lioaealea ma Waiohinu, no ka manawa a hiß i ke ann ahiahi Uiai na kakele no e nna . k& ho!o s>r.a. ua ho.v

pulūeloia mai ia iakou na {iiiinme o Ka«ahaao. iloko o keia lealea ana, ua' hiki uo ia oe ke alaWa aku a ike i kekahi o na lio •. holo, me he mea la, " Da buho Anemanu i ke kuia." j I ka malamaiamli o ka la i haaieie mai ai, i keia hooua, «a ae pono mai ia ko aa laui i ka malie maikai aoa, aona kukaoa oka i mahina, ua pohala huaii ae la ia ma na lau | lns a me ea lau kukui o ua kaona i«i nei o i Waiohinu, oiai na hau kolokoioiio o ka uka 4 i e pa koloaahe' mai aĀa, e wehe malie aku ; aoai oa iau kuieui ake aloha, ia manawa i t ! hooieleia ai ka hauoii o ka lehulehu, me na ; i kani kui-ke ana a Kauahaao bele. • Ua kahea ieo nuiia ke anaina i keia manawa no ka haiawai an« ma ka po nm Kauahaao, no ka hana nui a koikoi a ka lahui e noonoo iaulaha nei, oia hoi ke Koikahi Paeiai Like. 3ia keia manawa, ua akoakoa ae kekahi hapa o na keooimana a me na lede no keia ' hana nui. CJa weheinna haoa me ka puie | a Mr. P. Kapea, mahope olaila, ua koho ka ] iaha ia Kev. J. K. Kahuiia i lunahoomalu. a 03. N. Keknhaupio > kakauoielo. Ua iilo ka aha i ka haiolelo haku a W. J. Kaulia, e i piiiana no ke Kuikahi Panai Like. Eia | 1 iho na hoa i kamailio mai, ka Hou. W. T. |Martin, JRev. J. Kauhane, J. W. Maele, Dr. i D. P. Aunau a me James H., a o ke kakau- ] oleio ka panina hope. Mawaena o keia pee ! ! kakeie manao, he hookahi o na hoa i ae he-: moieie aku no ke-Kuikahi Panai Like, oia o I James H., oiai wnhi ana: "He like no a i like ko'u aloha ia Hawaii nei me Amenka i i Huipuia, ma ko'u ano he inakuakane haoie i ko'u," a o ka hapa nui o na hoa. aia ma ka* ilii, ua like ke ae aūa iike ke hoole. Ua loi ihi uo ka manawa i hio ma ka hooiohe ana: 11 na manao oka poe kaiai manao, a matsua ae o ka hookuuia ana o ka aha, ua noiia ka ! manao maikai o C. N. Spencer e hoike mai !no ke Kuikahi Panai Like, ua mai kela a i oielo mai. ~ " Aole au i makaukau pono loa, no ka hooaiai ana aku imua o aukou i na manaoe pili ana no keia mea, oiai he hana nui iono ia a koikoi e like me ka ke kakauoleio i olelo mai nei. He hiki nae ia'u ke oielo aku, ua makaukau au i keia wa e -kamailio aku, ; ina ma ka olelo a ko'uaina makua. Noiaila, e ae mai ka aha ia'u, ma ka ia Hape Nu* ia au e hoike ai i ko'u manao no keia mea, i hiki ia'u ke haku pono, a kupono i ka oLelo Hawaii.' Mahope iho oka hoopaapaa iki ana ona hoa, ua hoohoio ioa la ke noi. Ua hookuuia ka aha me na hoomaikai iani ana a Rev. J. K. Kahuiia. Ma keia manawa, na oaue aku kekahi o na hoa no ka ahaaina ma kahi o W. J. Kauiia. Ua maiamaia he papa ahaaina momona e W. J. Kauiia ma kona i&me mau, aeia ihfr na maka hanohano i naue ae, ka Hon. W. T. Martin, Henry Martin, S. B. Puamana Esq ame ka ohana. O keia ka panina hope loa o ana no ka la eha o luiai. E na hōā"hēluhelu nupepa, i hookahi ma« puna hoe a'u i koe, a oki au, a makaukau kupono hoi e pani ae i ka waha o ka ihu inika, e kawele ai hoi ī kuu maka siia. ona Jaoa nui no- ka la eha o luki, ei» -ākOT imua o ko oukou mau kii onohi, a o ka mea i koe a'u i kaua aku nei, oia hoi keia, na hunahuoa huikau o ka la eha o luiai. Ua piha a hu kuu puawai i ka mahalo i na hoa ili ulaula hookahi o'u, noko iakouae haaheo ana, e malama pu i ka olioii me na haole no iakou ka aina nui kaulaua, nana e hoopomaikai mai nei ia kakou, mai ka wa heu oie mai, a i keia wa a ke ohohina o ka ! naauao, ka iako a me ke kuoooouo e kau mai nei maiuna o keia lahui. He mau hana maikai keia, a ku no hoi i ka hooiahaiana manao ana i ke aupuni a kakou i aie kaa ole ai, ma na hana maikai i paholaia mai i o kakou nei. Oiai au e ake rfUi ana i ka nui pepee*kue 1 o na mea hou o ka ia eha o lulai, ua ae iho la au e naue ma na huina aianui, kahi a na kanaka e akoakoa nui ai, me he ia ia ua hookui ika makaha, kuu hoomaopopo aua, o kekahi keia e na ifi kanaka i hiki ai ia'u ke puana ae, .« " Hewa i ka wai ka nui o na kanaka." ! Ma ka ouii o kekahi o na kanaka, ua kanaiua oie kuu peni e kakau iho, ua hele na kmo o kekahi poe a— / Hai a na poa i ke kuia." Me he mea | a , ua halawaiaku la ko lakou mau kaui-ai me na kulu o ka wāi uneune puuwai. Mawaena o na iealea hooholo lio o ka la, he mau haule lio kekahi no ka huipa kuakolu. A mawaeaa oia mau hauio lio, o ko QMkou makamaka aioha kekahi o ia īhoapaoo. He wahi maoeheu uae ka i hookauia iho. he moe ino paha ko ka po, e hamau oe, hihewa īa. Ke heokuu ae nei au i kuu peni me ka poau hope ioa ana imua o na Luuahoono. nopono.a me na keiki kiaoi hua keoao n me ka leholehu hokiokoa mai oa 0 . N. Kekouaopio. L Kao, Hawaii, lulai 10,1873.

>A MOBO «MIANIKE Tt.-l kekeh» la i hala ae aei, ua kaaoha &e kekahi lunakaoawai i ka makai e kiii ka bobe ma kooa hale, u® poiaa i kooa wa i hele mai ai, o m bake la oae aia iluoa o ka noho hoki kahi i waiho ai. No ka iohe pono oie oka makai, ua kii aku ia oia a hnpai mai ia i i» noho koki okoa a hiki i ka haie hookoloholo. —O kekahi laaakanawai okoa ae, ua kau. oha ae la no hoi oia e kii i ke ki o kona keena oihana ika hale. Aka ika hiki &na mai o ka makai, aia hoi! he mea e kooa haohao ikaikeaoa he pap»»ea ai ka i iaweia aku me na boU waiu ba»a, . p«| aO9 , Ua Uahihewa, na makai, nei h« li inu ka mea » kanehaia. Nani ka loa» ana o keia maa ulia liilii i \*a poe |«na Ba pani ike ol* ikaoklo Hawa-.i: