Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 24, 26 November 1873 — Ka Ihelaumaki. [ARTICLE]

Ka Ihelaumaki.

E Hawaii, e Muui o Kama, Oabu o Kuihewo, Kauai. o Manoknlanipo. E ala E ala! Ua ku!u ka po, ua kulu ka po, ua wanaao. Ua kokoke ka wa e halakau ai na moa mā ka Hale Ahaolelo e Hawaii. a heaha'la'aanei kona hope? ■He ono ahe awahia pajia ? Nolaila, e.ala oe e Hawaii, mai poluluhi a hiamoe, e.ku a nana a kikihi a halo. i na Luna Makaainana ku» pono no keia kau Ahaolelo e hoea mai ana, owaia owai o lakou? O ike piha ole anei ? "O noonoo hiīi hewa a hoopau manawa." » O noi oihana Aupuni anei a me ike kanawai ole.". " O mumule wale anei a me ike ole i na rola;" a i ole, " o manao ole a me hapai Inna walo." lna o lakou, nlaila e like me ka haule ana o Babulona Nui, peja paha ae nei oe e Hawaii. E kaahele. Ma ka huli aaa o ke au manawa ua noo-. noo, ua maopopo he oi keia o ke kau Ahaolelo hana nui, oiai ke ike e ia nei no ka hn o ka ai mawaho, 1 haīealia i na lai a lele, puu ka auwae i ka palu keiki, pepela iloko na kumu kileo. E Hawaii, aole paha pe i moeuhane i na luna kupono, oia o naauao īke kanawai, e pani ana i na waha o na Kuhina, oiai lakou he poe oi o ka noonod!" O ike makau ole a hoopilimeaai ole. O ike

maa i nn. rula me ka hoopololei, &c. O lakou, ina oia poe, alaila " e wehe ia auanei ka ipu makani o Laamaomao. 1 ' i E o'u mau hoa makaaioamk o na ehu kai } 0 ni meki'lae o keia mau puko-a, e leha maikai aku na maha i ko kau Ahaolelo o ka M. H. 1866, aia ma ia kau, ka hakoko ana o ka luna o Waialua, J. W. Keawehunahala me C. G. Haiiaki, ke Kuhina Waiwai o ia mau la, a o J. Kupau a me S. W. Mahelona, a me kahi poe lae oo iho, o lakou na kokua o ka luna o Waialua, ma ka hui I ku-e ana i ka manae mahaoi o ke Kuhina, t a ma iā mea i uluaoa mai af ka haunaele. j No keaha keia ? Aole ānei no ka piha oka luna o Waialua i kā ike kanawai, makau ole a hoopilimeaai ole, a ike no hoi i na rula, a oia ike ieana i ku-e nui ai i ka olelo a kekahi poo kiekie (Kuhina), a peia pu no hoi kona mau hoa, a no lakou na | mahaloia ia kau. ; NolaHa, e ku oe e ke kanakā i loaa ka mana kohe balota. e nana, a e wae i pono nou iho a me kou ohana, oiai o ka wa pono keia o palaleha oe a lilo kou noonoo ia Keliikukahaoa laua o Malimali kana wahine a hanau na keiki o Kipe me Ekeeke, o Polohuku ka muli, a ike ole iho ia oe. E na hoa, mai lawe i ko oukou nopnoo a ! hoopili i ka lilo ana i hunona nau, a oia ba j ; lunamakaainana e koho ai, aole, e kuai ae | nei oe i ka pono o ka lehulehu no hai, e kuokoa e pono ai e like ma Farani i makemake : ole ai i kahi koa Geremania ejioho iluna o 1 kona mau huna one, a pela kakou e pono ai. ; Owau o ka mea e kr.mailio nei he kama- | aina au no ka apana o Ewa me Waianae a i | ua lohe ar, he nui na luna e balota ana.: i Eia ko lakou mau inoa i kuhihewa ole au ; [J. W. Keawehunahaia, S. W. Mahelona, J. j | Komoikehuehu, Pinehssa Wood, A. Kaoliko, iH- U. Mahi. A, eia ka nioau owai o lakou I i kiekie a hiki ke koho ia ? O ka ike a ko'u 1 : poo, o J. W. Keawehunahala e like rae ka'ū olelo hoakaka maluna. A ina aole ia e koho ia ana maan£i, alaila o S .W. Mahelona ke keiki, a ina aole ia e koho ia ana maanei alaila o U. H. Mahi. Ko J. W. Keawehunahala, ke manao nei paha oukou he pono ole; he ona mau, a! pela'ku; aole pela, me ia no kona, aole no j kona lawe ana ia mau mea he mea ia e lilo : ai kou pono no hai, aole, aia ma kona hele- | helena kino he ano ino no, a ma kona hua [he ono a he waiwai j like me ke kuku o ke kino o kē kumu alani, he poepoe ahe ono kooa hua, oiai hoi oia he loio aoo kiekie no . ka papa loio, ua lilo na kaoaw'ai i naea maa [ i kona mau kii onohi. A ina e kauna aoi na lunamakaainana i like rae ia ke ano, [ alaila e hak\ikoi auanei ke kai i kumu pali [ ma na paiao-ka Hale Ahaolelo. | Me ka mahalo, F. Kalipahee, Ewa, Novemaba 1, 1873.

Na mea hoū o ka Malu Hekuawa.—lna la ' aku nei, he pa maloo nui ma Wailuku nei, aole wale maanei;ma na Waieha no a pao, be ksu papaala nui loa, a i be. ia mau H ; ua hoohanini mai pa Mano wai o Kulanihakoi. —Ua hoomakaia ka hana hou ana ika maka-ha o keia mau loko kaulana o Kanaha me Mauoni, o E. H. Bailey ke keiki lalawai oia kaha, ka mea nana i wehe, a ka ona hoi nooa ia mau loko i Heia maoawa, me na li. ma paahana he lehulehu wale. —I keia mau la ī hala aku nei, ua hanau mai kekahi mau ke.ki mahoe elua; mai ka puhaka mai o ko laua mama, ua hanau ia laua he keikikane, a he kaikamahine, o Samuela ka makuakane, o Kamaka ka makua. hiip, ma Kalua ko laua wahi noho. i-Ke hoomau nei no ka Wili , na hu nui i k| wili ana o ke ko, « ke hoomakaukau nei kjhi wili uuku ī kooa mau enegini no ka wi. iHiku, a he wili koe. . .... . , „ w -K. Kanakaok*), AVa>ltiku, Maiu. t\ov. 17, 18^.

īa ke Pooleīa. —He kaaaka' lhooe, kakau aku la oia i palapala aloha na kaoa ipo, a o kona «īana-o hop€ loa i hai- aku ai, penei no ia: "O kc pooleta oka palapala au i kau mua mai ai ia'u, ua pao loa i ka : nāu no ka raea, ua maopopo ia'u, ua palu ia e oe ua pooieia Ja."