Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 28, 10 July 1908 — Ka Haiolelo a WILLIAM C. ACHI ma Aala Paka! [ARTICLE]

Ka Haiolelo a WILLIAM C. ACHI ma Aala Paka!

{une La 13, 1908 E NA HoA Makaainana; Uakah'ea ia aē nei au e kamailio aku imua o oukou malalo oke Kumuhana:. "Na Kanawai e oili ana i na Aina Aupuni p.Hawaii nei." * hoike aku nei au ia oukou, he ninau nui a koikoi loa keia; he ninau hoi keia e like ole nei na' manao o na. Kalaiaina Loea o Hawaii nei, a pela no me na Kalaiaina Loea P ka aina makua, mamuli o keia ninau, ua hoopuhili ae ia_i ka ike a me ke akamai o na kanaka naauao' a kaulana iloko o Amerika; a no ke ano paakiki loa o keia ninau, ua komo pu ae no kon-e ano pohihihi a-i na Hoa Kau Kanawai iloko o ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia; nolaila, i kekahi mau makahiki i hala aku nei, uā pāa ae kekahi o na Senatoa iloko o ka Halepaahao, māmuli o kona kue ana i na kanawai aina o Amerika Huipuia. Ma Hawaii uuku nei iloko o keia mau la, ke olelo mai nei kekahi poe kalaiāina naauao o kakou, he mea pono e ~ hoopili ia mai iia kanawai aina o Amerika Huipuia maanei nei; e hoike aku ano wau ia oukou i ko'u mliOli ma . keia ninau, ina no e aelike ana kakou a pāu, o na kanawai aina o Amerilsake hoopil£ ia mai ma na ain'a Aupuni o ECaw%ii nei, e hiki mai ana no ka manawa a kakōu e ike iho ai, o na pomaikai a kakou i manao ai e,- loaa mai ana ia kakou, o ka kakou e ike aku ana, e loaa ae ana nn. mnu pomaikai la i ka poe mawaho ae o kakou. Penei paha: Ma na Kanawai Aina o Amerika, a manao oe e lawe i Home Hookuonoono nou, e āna mua oe i ka apana aina au i makemake ai a e hana ia hoi na Affidavitaiio ia lawe ana ou; e waihoia ae hoi i kope oia mau mea ma ke Keena Aina oonei, a i hookahi oia mau kope e hoounaia i ke Keena Aina ma Wasinetona. IJ<a wa e hooholoia mai ai o na Kanawai Aina o Amerika ko kakou mau kanawai maanei, he mea akaka loa e . pau e ae ana na poe makaukau o kakou o Hawaii nei i ke ana aina } ka poe mea Dala i ka hoolimalima mua ia; a e ana mua ae ana hoi ka poe mea Dala i na aina no lakou iho, a i ole ia no ko lakou mau hoaloha paha; nolaila, i ka wa e kaawale ai'na poe akamai i ke ana aina no ke ana ana i ko ka ppe ilihune mau apana aina, ua pau mua aku la na aina maikai a kupono, a koe iho la na aina ma na kuahiwi a.mena lae kahakai; a malaila aku la e loaa ai ko kakou mau aina, oiai uae hoi, na kakou i hooikāika a. loaa mai Ia ka aeia ana mai o ua kanawai lal Iha pela, alaila, aole au i ike i na kumu kupono e konoia ai kakou e kokua aku ia mau manao. Eia hou: Ina e hoopili ia mai na' Kanawai Aina o Amerika maanei, alaila, e lilo ana na uku hodimalima' 6 na aina aupuni e ohiia ka pomaikai o ko kakou Aupuni Kulo'ko nona ka huina i aneane e piha 'ka Elua Haw;ri Taysatii Dala i ka makahiki' hookahi. no na pomai'kai o ke Aupuni makua; a eia hou, mamuli o ko kakou mau-kanawai, o.na loaa niai mamuli o ke kujii ia ana o na aina aupuiii, ke laweia nei ra mau loaa mai a pau no ka nku ana i ko kakou mau Bona Aupuni, elike rpe ia i hoike ia ma ka pLiuku 277 o ko kakou mau Kanawai i hooppnO'* pono.hou ia; aka, a lloopili ia mai na kanawai o Amei'ika I maanei, oka hopena e lilo ana ia mau loaa mai. a pau no lx A..ii/'i -,i. F.„Jerala,-elikc me ka lilo am u u«t luaa mai

ka Male Dute a fne- na Hale Leta, no ka. pom,aikai o -ko . ■Aupuni makua. JJoko o na niakahiki ewalu i hala' ae'nei, ua uku ae ko kakou Aupu!rii Teritore i na Bona Aupuni i oi aku manlua 0 Hookahi Miliona Dala, a oia mau Dala a pau mailoko wale mai no o ke kumukuai o na aina aupuni i kuai ia aku. īna e hoopili. ia mai na Kanawai Aina e Amerika maanei, o ka hopenā hiki ole ia kakou ke'alo ae, oia no e hoopii ia ae ana ko kakou mau auhau i 'mea e hiki ai e ukuia na uku panee o na'aie Aupuni i aneane Eha Miliona i keia wa, a i hiki ai e loag, kekahi puu Dala kupono e hiki ai e ukuia ke kumupaa i ka" wa e hiki mai 'ai ka uku ana i ke kumupaa; o ka waiwai io hoi o na Aina Aupuni o Hawaii 'nei i keia wa he Iwakalua Miliona Dala; alaila, aole anei ia he hana kuhihewa 5 na kakou ka hoolei ana pomaiKai o na Aina Aupuni no ke Aupuni ma na kanawai e ku nei i keia' manawa, ke holo nei na pomaikai oia mau aina no kakou iho? Nolaila, o ko'u manao maoli ma keia ninau, he mea pono e hele kakou.me ke akahele, a e haawi i ko kakou mau,- noonoo me ke akahele loa. A oiai hoi, ua kono ia mai nei ,au e hoakaka aku i ko'u manao ma keia hin'au: Nolaila, ke manaoio nei au a hoike aku ia oukou/o ke ala maikai a maalahi no kakou e hana ai, oia no e koho aku kakou i Elele e hele ai i ka Ahaolelo Nui e hooikaika e hooholoia i kanawai e hoololi ana i ka Pauku 73 o-ko kakou mau Kanawai Kumu, i meae hiki ai i kti ka!<ou Ahaolelo Kuloko ke hoololi i ko kakou mau Kanawai Aina, ai hooholoia hoi na kanawoi \ kulike ,ai hoi me ke kulana o ka aina i keia wa;" a i hoomama iu ae hoi na koina oolea ma na kanawai e ku nei i keia manawa; a ina aole e hiki e ha'naia pela; alaila, e hiki ana no 1 ka Elele e waiho aku'i kanawai i ka Ahaolelo e hooponopono ana i ko kakou mau kanawai aina ma ke ano i hiki .ai i na poe' ilihune _ a Limahana paha e lawe -i na aina Aupuni i mau Home Hookuonoono no lakou me na hoonilikia ole ia, elike me na mea i ike ia mamua nei. Ina nohoi e loaa ana ia kakou na kanawai maikai e loaa mai ai na aina; alaila, eia aku no he ninau hou a ka-kou-e noonoo ai; oia hoi': Pehea la'e hiki ai ia-kakou ke paa loihi īnau aina la, n ili aku i na keiki a\akou a rao na moopuna mahope aku? Oiai, aole no kakou i poina i na hana lokomaikai a liauikeouli ka Moi.lokomaika.i i haawi wale ae i na 'aina hookuleana i kona mau makaainana; a o ka mea hoi i hoolawa ae i na kupuna o .kakou me na Home e Hookuonoono . ai -ia lakou iho maluna o ka uina; aka nae, o ka kakou e ike nei i keia la, o ka hapanui o • na mau kuleana la, ua nalohia lakou mai a kakou aku. 'No ka me.a, ua ike no oukou, o ko kakou maat"na makahiki he iwakalua ao i i hala ae nei, i ka makemake ana o na makua a me na kupuna o kakou e komo ae iloko o na hana hooholo mui ia l'akou iho ma na hana ano nui o ka ■ aina; ua komo pu a'e no Jakou me na ona o na.Hale Wiliko e kanu ko ana, aka, no ka pii loa o na uku panee a me ka pokole no hoi o ka manawa i haawi ia ma4 ia lakou; o ka hopena a kakou i. ike.maka pu ai, ua lilo-pu aku la, aole o ko lakoiv man aiua mahiko wale 110, aka, ua pau pu me ko lakou mau liome noho 'a me na wahi lako e ae no apau; ua loaa pu m.ii hoi ia mau pilikia, no ka mea, o na kumukuai e loaa ana i kela poe, oia" no na kumukuai a k'a poe mea Dala e mak«make ai e haawi mai ia lakou. Aolo i pnu.