Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 48, 2 December 1910 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae.

MOKUNA 11. (HeiV«nea e Hooulumahiehie ai ua līaiuan.) Noho aku ia laua nei a hala ia la, a hala ae ana īa la atke ao ana ae oke kolu ia oka la, ī ke kakahiaka nui wale, hoala aku la o Kalanianiloa i na kahu amena hoo-kile-wa*. Ala mua e ae la no nakahu, meko lakou manao e holo, oka wa no īa ī aku ai ka leo kahea o kekahi kahu i ke kahea ana ae. W E kala eku E kala i uweke 0 hoomoena i ka paepae, e eu 01 kulia i ka nau kapu 0 ka poia aki o ka waa O Kalamalnloa—e~ A ma' keia a ke kahu i kahea ai i ka nuu kapu o ka pola oka waa, la wa i lele mai ai ke alii a kau iluna, a pane mai ia i ke kahu: "E Lonoiu, eaha ana ka waa?" keia ka inoa o kshi kahu i kahca s aij pane aku la np hoi ua o Lōnoiu: "E makaukau ana ka waa no ka hoi o ke ahi i Kauai." "Aole e wahi ake alii opio, me ka hoomau ana aku ika olelo ana. "Eia ae ko kauhale poe alii ke holo mai nei, o Lihauula ame Kauilapeelani." I keia īke ana mai o Kalanialiiloa ame kahi kahu ona ika iho aku o Lihauula ma, ua kali mai la lakou, a hoea no hot laua nei e noho mai ana no ke aln opio, ua eu like ae lana poe o Nnhau, me ko lakou manao e* hoi io ana o Kalaniahiloa. Eka makamaka heluhelu, e haalele ihokakou maanei ina alu o Nnhau ame ko laua mau kanaka me kels manao io no ka hoi o Kalanialnloa la K auai, a e huli ae kakou a nana ike k&ikamahine ili pahee a Lihauula a laua me Kauilapeelani, e hiolani la no me niolopua. 0 ia moe hoi ko ua kaikamahine nei a kualana ka hiamoe, lohe ana keia i ka hauwalaau, a ala loa ae la keia a puka mai la oia mawahoo kona halan, a ike mai la ī ka makuahme e iho ana i kai, o kona hahai mai la no ia mahope o ka makuahlne, a kakou ehoi aeai ma ke alahele pololei o keia moolelo. 1 ka hoea ana o Lihauula ma elike me la a kakou i ike ae p Jco Kapuaokalani manawa ia i hiki aku ai, i kona hoea ana aku, ua hele loa aku la oia a ma ke alo o Kalanialiiloa a noho iho la, ia manawa i olelo aku ai o Kapuaokalani ia Kalanialnloa u Ke makaukau nei ka waa ou eke ain, e hoi ana ka paha oe, a haaiele iho ia kou ama hanau " "Aole." wahi a Kalaniahiloa, me ka hoomau ana mai no i kana olelo. "I iho mai nei au e nana ia lakou uei." "Ae," wahi a i pane aku ai "Aole oe e hoi, a holo pu kaua i ko aina hanau, j ike aku hm a U ia Kauai." Ua holo like ae Ia keia mau olelo mawaena o ua mau ahVopio nei, a 2iuJiu wale ka lakou noho ana, L-a olelo aku la o Kapuaokalani ia\Kalanialnloa: "Auhea oe e kuu pala, e ua haele kaua ī ka huepuewai, a pau ka kaua auau ana, hohohoi aku kaua īko kaua halau, hahaule iho no ua kanaka o ka' moena Makaloapahee i ka iJi% oni malie ana no hoi-" Ina alii e huepuewai ana, hooho ana na kanaka me ka olelo ana ae: "E he mau waa hoī keia e holo m ai nei." Ika lohe ana o Kalamaliiloa ma oiai laua e huepuewai ana, a pela no hoi o Lihaunla ma e lohe nei i keia leo hooho ona kanaka, ua ike ia aku kaholo ana mat o ua poe waa nei ma kahi a lakou nei e noho aku nei. I ka pae ana tnat o ua poe waa nei i ka aeone, ua ike aku ta o kamalii no o ke alii.opio,.mai Kauai mai, me nn kahu. I lawe mai ika ai, ika oopu, ika lei maile, awapuhi, lauae, ame ka mokihanailoko o na puolo lau-i a o ka hala no hoi ame na ala eae oia kuah lw i ame na 'kapa piula a laukoa. Xke kau ana mai oua mau waa nei, oia ka wa i h QI mai o Kalanialiiloa' ma mai ka auaau kai mai, I a hui ana ae a hapai pa waa, ua hue ta ae la ke paj~ai ona waaekolu. Ona mea oke kuahiw!, me na ope oop U ka opae, ka wi, apau.i waho, oko lakou makauiau ,ho l a ' no ia no ka hoi i kauhale. Ia Kalanialuloa ma e hoi la i kauhale me na ma k ua 0 laua ame ka poe kamaln oua Kalanialiiloa nei 3m e na kahu, ua noho iho lana kanaka o Niihau e lawaia j Ja na kamaln mai o Kauai Ma keia wa a lakou e pono akulaka nana ana ona maka oua poe kamaln nei o Kauai mai 1 4ca nani amē ka ui noūono ula ika la o Kawaiahoa ke 3«inoa hoomahie ? ahee ike kau mahina o Hilo, ka man., ka-ihi aliaiia x> Kalaihi. Ka punua moe poli a Lihaim, la ame Kauilapeelani,

Ia Jakou e noho nei no ia mau Ja o ka makalii, uai kuaiianea maoli na kainalu a ua keikian! Kalanialnloa nej ina ulu hua Ika hapapa, arre na ko eh o Halulh. He mau anahulu ka Joihi o ko iakou aoho ana, ua hiki aku I a ka elele ku i ke alii-opio, no ka hoi ana i Wailua' He mea pono no e haawi uka mana koho balol<a 1 na wahine ehke me kekahi mau mokuama e koho baloka mai ne! na wahme.