Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 51, 23 December 1910 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 11, He Nan ea e iltovhimolnche ai na Ihnaii Makeia —a ku o Kalamalnloa ma ma "Wailua, ua piha mai la na kanaka i ka muliMai, o hea īnoa mai nei no hoi na kahu o ke ahi opio a pela no na poe oli inoa o Kalamaluloa. I keia hiki ana aku o Kalaniahiloa ma no Wailua, ua hui aku la lakōu me K"3punohuula ame Maluikahauliko, na makua hoi oua Kalanialnloa nei, e noho mai ana no īko laua halau, i kela wa, ua hooiauna aku Ja o Kalaftialnloa ia Kapuaokalani īmua o kona maumakua, ia Kāpunohuula ame Maluikafiauliko, ir.e ka olelo ana aku-''O-Kapuaokalani keia, ke kaikamahine a Lihauula ame Kauilapeelaoi, a o kona makuahine no hoi keia o Kiuilapaelani, a'u e hooliuna aku nei la olua." Ia wa ninau mai la o Kapunohuula- Nohea o Lihauula?" Ia manawa i anehe aku ai o Kalanialnloa e pane ī ka ninau a ka makuakane, eia nae, kaa e aku Ia īa Kapuaokalani ka pane i ka ninau, me ka olelo ana aku* *'Ua oLelo mai oia, no Kuaihelam, a o'Kauilapeelani, no Hawan mai oia, no Kona i ria awawa, nplaila mai laila r&ai ko'u makuahine, oia oia nei i hoolauna ia aku nei imua ou. Iko laua-nei hui ana ae kane a ua loaa naai la au, oia kau e īke mai la. - "A mamuli hoi o ko ia nei hiki ana ae nei i ko makou aina lewa ike kai, a a'o ro hoi oia nei ia'u ī ka hee ana o ka papa heenalu, a loaa īho la īa'u ka ike, aoheno hoi a'u hoohalahala ana, no ka mea ke ike ala au aia ua papa nei'o maua ke paia mai la e ka ohuku ale īkaloha ana mai o Kapunohuula ame Maluikahauliko i keia mau olelo hpemakeaka, na aka iho la no fcoi Q-Kaj>unohuula ma ika olelo iku ī kahi'e ka aka, a ma kahihoi ona makua, ua huh ae ia ua Kapunohuula nei, a hoouna aku 1% i kekahi kanaka e kiii ke kahuna rro ka e nana i keia kaikamahine a Lihauula a laua 0 Eauilapeelani, a wahine hoi aKalani'ahiloa. I keia hiki ana mai oke kahuna, e hke me ka make make o Kapunohuula, ua olelo mai la ua kahuna nen 'He hana nUi ka ke alii o ka hoouna ana ae nei ī ke kanaka e hiki mai imua ou. A heaha ka manao o kuu haku laai ahi, i makemake ai ī ke kanaka e hana aku?'t īa manawa i olelo mai ai ® Kapunohuula īmuao ua kahuna nei pna: "I kena a,kti nei au ike kanaka ekn aku īa oe, e hele mai oe e naia ae i keia wohi, a wahme hai a ke aln opio nei, i kou īke kahuna hof, heaha la k|u ike e ke kahuna?" "Ae," wahi ake kahuna, me ka hoomau an a oku ī ka olelo. "Auhea oe, eke alu—e, olelo au ika olelo e ke' alii, oiai hoao oe e huhu mai. O ka wahine a ke aln opio, he elua ano, eia na ano malunaona' maka aoao oka makuakane, he akua, a ma ka aoao oka mākuahne, he aln, a penei, ī lohe oe e ke alii, ma ka aoao no o ko»ia nei makuahine, he aoao hekili a bu ko ka makuakanei he kanaka no ka ama o ke akua. U A ke kaumaha nei au no k<S' kena ana ae nei ī ke kanaka e hele mai au e nana 'i ka wahine a ke a[n opio " "A ehia rnea minamina, o ka nui oie o ka hua, oiai uaikekeakua, Auhea oe e ke alu, ua hapaikealn wahine opio, ahe kaikamahine ke kkiki, a o keia na kaheaka ake akua e hoike nei'ia'u m^luna' o "ke aliiwahine opio. "Aia i na Ku mauka e olapa.ai ka uwila no ekolu aole nae he mau kui hekili ana, no ka kumu pepei: Ua olelo ae oe, e kii ae ia'u, i nana au i ka'u ,ke ahoole au, aole keia he kaikamahine na ke aln, henoa keia kaikamahine/he make wale no. "I na aoleau ikuia ae aei, a hana iho nei oe 'mamun o kou manao a mana alii, e hai aku au ia oe a ia oukou apau loa. ' "Ika wa e make ai keia kaikamahine, e p,h? ana o Wailuaneiikekai, amekawai, aolealn, aO J e kanaka ' nalowate 0 Wailua nei, piha keia moana i ka' «nn oj a piU i Waiehu ke kai. O ka'u keia e walana nei imua ou e ke alu ame oukou e na aialo," 'nolula, e na alu", he pepeiao ko olua a hooloie mai 1 «a olelo a ke kahuna, a , hooloh, ole olua' I - kuu oklo uaua o olua en a alii, a i komo ka a,»a , ka p,l,k, a „ ' hoahewa mai olua ia,u, a oia keia." ' "Maiohumuolua.amaiinoino o bko 0 kn^ naau. Eia hou, ekukulu ka P aehun,u o ke,a heiau °<A i hea e kukulu ai?,> wahi a Kapunohuula, i ninau mai a. Wa^ ke . kahuna ' meka hoomauana mai i ka olēlo Ana. He mnau ia, a penei. Oke Kai e auau a e hee ai ke aln opio, eia ka moa, o Kalehu awe he oka he nonolau ka i P u wa ? «uau, he w ai k „ 0 ka ' wa . £ a e auau aL wal no

A. hanau ke alhwahine opio nei Ja, 1 ka hi a c lu l o nei īloko o kona opu, a hanai a.nui, a e ioa a no auanei ke kane a ua aliiwahine opiola, he mua, a he pihlua, a*e kane ia aua aliiwahine opio la a ike akn no alua 'i ua kane ala, 1 ka aina o ka lua." -"E kapu anakahi oke kulana o kealnwEhne cj o oke kahua hale eku ai o ka hale, b Kalaniahiloa. A nau hoi ia e hana aku me ou mau kanaka e ke aln, ojaj he leo mana kou e ke alii, a.kuahaua aku oe i na kanaka mai ka waj o Kawailoa, aka wai' "o Kealia, alaila, huli rnai, o ka noho mai hoi ka'u a nana " "Nolaila ua ike tho la oe a lohe aku la i ka'u mau olelo, a mai ktmykunu oe ika hunona, a mai walaau ko waha, 1 iohe ka mea, he pepeiao lehe ko keakua ahe maka ike īa iuna anne lalo nei. Oka lohe ko olua' mal kaniuhu, a leoleo-a i ka hua e puka'mai ana /naj Jcko mai oko ianei puhaka, aole hoi hihi ua e )a hoi e oe, a wikiwi e oe i ke kii'i ke kahuna, ou ke kumu o ka hewa, t lohe olua e na alii o Wailua. "0 ko īa nei waha no hoi paha/'wahi a Maluikahauhko, apa mei j kaclelosra "Aohe,ka i kaulua iho ka noho ana, o ko w n ei ophu koke no ia e kii jke kahuna. Nana aku no p.h» iaifi Aei a, aole ka hoi i huhu ponoiho okr Vv keke ro ka ia Iks kahuna, oie ka kuu pono ole iho o ka na e o rn malihini o keia hiki ana " U A pehea U keu eke knhnna ; e pono pat a e kala ae 1 ka ia nei hanakumakaia." "Aole," wahi ake kahuna, me ka hoomau ana aku Ika olelo ana: Hookahi wale nei a kakou h?na o ka uana wale aku no, o ko laua noho mai he mau aiu opio