Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 1, 5 January 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae.

MOKUNA IH.

HeNnnea e Hooulumahielne ni na Hawnn.

0 Kalkpueo ke kahuna kui ka La, a po ku mai o Kanenuiakea, a pau ia mau la elua ame I ka hapa, alaila noa i na kane, a koe aku oukou e na kaikuahine a me na kaikuaana, a o waho aku o kahi o ke akua, ua noaia i ke alii opio. Oiat, he ntau pto kona t hana la i Nuukalani ka paepae kapu 0 Kanenuiakea, ī oleloia ma ka ; hula kui 1 pa la ke kui, a-«a ka ua, ka he ka wat, i Noe ka makani o kuu ama, ke hapai la ala e ka ulu mano o Laa, 0 Laa, a Laahia au, 1 ka leo a he leo wale no e, Omao nui wai aVolea, he ko lea kai piha, wahi a Hinaiaeleele ka ele mai ke ao lewa no ke kal o Kahiki. 1 ka pau ana o na olelo ana a j Hinaiaeleele, ua hoi aku la lauakahiahi. Ia Hmaiaeleele a me Ikiikr 1 hoea aku ai i ka hale o ke afii opio, a ia wa i hoea mai o Pueo. waimakanui ka mea nona ka puapua eueu. Eka lihi wai o Pueo, e hoi ana a olelo aku la o | Hinaiaeleele i ke alii opio- ■ " "E ke hoi nei maua na kupu [na o oukou, a e hoolohe i ka leo ona kupuna a mea na makua o olua, a ua malti o Pihana kalani, a i hoi ae oukou no ka ka ama lewa, a ua loaa no ka elele e lawe i na olelo kauoha, a oia ka'u kauoha ia oukoua me na,lii opio. " Ma ka po o Lono i kani ai na niau, oia ka po i piha ai i na akua, a i loheia ai na mea kani a pau maloko o Pihanakalani a me na pio o waho. Oiai o ka po o Lono, oia po ko na akua e komo ai i ka halau, a he po hula nui ia no ia poe, a noa ia lakou, o ka pau no ia o ke kapa o lokp a me waho elike me ke kauoha a Hinaiaeleele ia Kauakahi. . Ma kela po hookahi aole makou e Kele aku e nana ī ke komo ana a ka poe o ka po, he pe peiao ko makou,e lohe aj, a noa ia lakou, alaila, hoi ke kapu iloko o ka heiau o Pihanakalani i keia mua aku. O na kahuna a me oe e Kau akahialii, ua noa ia oukou na waht apau ame Kahalauaola o ka halē hula maoh īa, a o oukou a me Kahalelehua a me ka poe e makemake poai ana i ka hula, ua noa la mau hale, a o kekahi mau hale e ae, he kapu, oia ke ola o oukou, o ka malama i ke kapu, i kamaiho mai ai o Hinai aeleele īna aln opio a me na makua alu, I Ina e manao ana ke alii opi o Ino kona hoi loa no kahi ona ī I hanai ia ai, a o ka hoi like noia • o ouk°u apau no la ama, a ma jka po ae nei o Lono e hookoia ai ka'u mau olelo, a e īke ana oukou i ka uwila ame ka hekili a e pouh ana o uka nei o Pihanakalani. j Amaīa po e komo mai ai ka poe o ka po i Pihanakalanj

i& na lakou e hoonoa a e hoopaa Jce kapu o ka heiau. | la ka la o Kane a me kona po 3 ua ike aku la na ao panopa no, a pouli mai la na kuahiwi N a paa ī ka noe a me ka ohu. I ka la o Lono, ua olapa mai la ka uwila a kui ka hekih, a kahe ka wai o na pali. Ia wa ī komo mai'ai ua poe nei na lakou e hoolaa o Pihanakalani, a i ka pau ana o na hana a ua poe nei o ka po, ua hoi nui aku la lakou, a o ka wehel wehe ae la no ka malie. | Ia lakou i hoi aku ai no loko o ka hale, a nana aku la lakou ja waho o ka hale, he nani maoh' na mea i hana īa ai e ua poe ala, a me na niau apuni o waho 0 ka heiau Ia wa'i olelo mai ai o Kauakahtahi īa Kauau ke kihuna' "Ea ua makemake au īā oe e 1 hoike mai ī ke ano nui o kuu Lmoe." | "Ae," wahi a Kauau 1 olelo ji olelo aku ai. E hoike mai 1 ko moe. Eia ua moe nei. Ia'u e ku ana īluna o kela ahua puu e ku mai la iluna o Kilehana, a ilaila au i ku ai a i ko'u nana ana aku nei i kai, e pn mai ana he elua mau wahme a hiki ī kuu wahi e noho ana, a noho mai la no laua ma kekahi aoao o ua wahi ne». "E hai aku au īa oe e ke alii opio, anoo ua moe la a pener O ko makuakane no ka hope, o ko ua kaikamahine ala no au i ike aku la, j ko makuakane oia ka mua, ao īa ka mea e noho alu alu nei i Kauai nei nona ka moa o Kalanuliiloa. Ua oleio mai la o Pueonuihoaaoano, ina o ke kaikamahine a Kalanialiiloa kau wahme, elike me na hoike o keia moe au e ke alii opio, I na fie wahme kau no waho, aole kakou e |nee ana mai ke»£ wahi aku. "E auhea oe e ke alii?, nani ia ua kii mai la no ka io ponoi ia oe e ke alu kajkunane, e hoo ko aku oe, a ke hoike mai nei ke akua ia'u, o kau wahine ia, aole e lola ana he 'hooulu alii, o ka ui paha he pahee hoi kau, o ke Kalukaluokewa. "Ae, he ui io no keia kaikamahme," wahi a Kauakahi. Ia Iaua no e noho kamailio ana, o ka hiki mai Ia no o ka makuakane a olelo mai Ia"E ki( mai la au ia oe e ke alu e īho kakou ī kai."

Ae aku la ua alu opio nei, a la lakou e iho nei a hiki i Kaha lauaola, ua komo mua aku la o Kauakahi iloko o ka hale, |o ka wa no la i kani mai ai ka pahu' a Kalapueo I Aia no hoi o Amakihikalani e hookani ana 1 na ohe, a e ka-1 ni kapahli mai ana na ohe 1 ka' makahi, a he kani hoi kau o ua mau ohe ala. j I ke aln opio e noho ana, o ka olelo mai la no ia o Kawaiopua E, ua moe ala au, a o ke ku no

ia o ka la i ka lolo, a he mea hoi ua hiamoe, a e ole paha pii ae nei o Kauakahi, aole au e ala a nie kuu manao ke ua nei no. Eia ka ua kiekie ka la iluna ' a hoi mai nei o ftauakahi a kii aku nti īa Pueonuihoanoano, a me ke alii opio e, iho mai i kai nei.