Ke Kiai, Volume I, Number 5, 18 September 1902 — He Moolelo NO PIKOIAKAALALA KE KEIKI PANA IOLE O KAUAI. [ARTICLE]

He Moolelo NO PIKOIAKAALALA KE KEIKI PANA IOLE O KAUAI.

MOKUNA II. {illegible} I ka hala ana ekolu po, aohe aihue ia o ka ai, a i ka ha o ka po i kiai ia ai e Konohiki, akahi no a aihue hou ia. Mamuli a ka mana Kupua i loaa i ka makuakane o Puapualenalena, oia o Poki, ua hooili iho no oia ia mau mana maluna o kana keiki nolaila, ua hiki ia Puapualenalena, ke hoololi i kona kino. Ina oia e makemake e ho-uuku i kona kino, ua hiki no iaia ke hana a lilo oia i wahi ilio-keko, a ina hoi oia i makemake i kino nui, ua hiki no iaia ke hana a nui kou i kino me he kuahiwi la. Ua hiki hoi iaia ke hoololi i kona huhi, iloko o na wai-hooluu like ole, elele, keokeo, ulaula, kalakoa, melemele a pela aku, elike me kona makemake. Eha la mahope iho o ka aihue ana o Puapualenalena i ka ai a ke alii, pau loa ae la ua ai nei a na makua ona, nolaila, ia po iho, hele hou aku la no oia i ka loi ai a ke alii. I kona hiki ana aku ilaila, ike aku la oia i ke kanaka e kiai mai ana i {illegible} a noonoo iho la oia aohe e hiki ana iaia ke lawe i ka ai me ka noho mai o keia kiai. Nolaila, hoi hou aku la oia ihope, a hana iho la i kona kino a nui, me he kuahiwi ala, hoolohe ae la hoi kona hulu i hulu keokeo, a holo mai la me ka mama nui. No ka nui o ka mama o ka holo ana mai a Puapualenalena ua moe e ka mauu o ke kula a moe pu me ka lau o ka ai a me he puahiohia ala kona holo ana mai i ka hele a nu o ka makani. I ka lohe ana o ke Konohiki e kiai ana i ka ai, i ka nu a ka ma kani, ame kona ike ana i ka moe o ka lau o ka ai, ua hoomaka mai la oia e okalakala a manao iho la oia he poe eepa keia no ka po. Iaia e nana pono ana ma kahi a ka makani e nu mai nei, ua ike aku la oia i keia mea nui keokeo e nee mai ana.

I ke kokoke loa j na mai 'ia hoomaopopo aku la oia he kino iiio, he.hulu ilio, a hc makd ilio i hele a hulili, a ua like hoi ka nui o kein ilio mfi,k(- kuahiwi. I koijri ike ana i k"i;i mau mf:u hoepahaohao, hoorr o ia* oia o Poki keirr k. i,;o K -puo, a manao iho la oia e make ana oia. līolo ae la ka wela h pnni kon;' kino, pii pu m,ii ln mi: kn okahi, ala ae la ke oho o kona poo a uku pōlolei iluna, lilio aku la kou r i mau pepeiao ihopi; mf; h(i n<oa la fi luiki ia ana, kaumalja iho hi kona ma i wawii-e me he pohaku la, a i ka manawa i kau iho ai keia mau howilona o ka poe eepa maluna ona, ua poina : e Ja oia i ke kauoha a ko alii e kiai i ka ai, a me k.i ieo mu me he mea )a no ka hehena'ua uwa , ae la oia: "\Make au-e! Mako ;«u j;» I'oki-e ! !'' A holo pololei aku la oia j I ;m liah" a hai aku )a i na nma apau ana i ike ai. , Aole nii'ji hool ahi i n»*«i i ka ia nei haanui aku, aka, noke mai ln kr)a poe o hikou ) ka aka hoohenehf>ne iaia noi me ka olelo />u ujni ■ "Heaha kau men i.ai ai i kf ahi nei, he weke pahulu piliar" "Aohe au i ai weke i k e a)<"'ahi nei.' 1 "INlanao oe e pu?n aku a?ja trja kf>u i keia mau palau au e k< na wahi he >no]owa r)iar,li 1)n palia kon i Ka no)io i k uanna )o;, nolaila noho mai imu o<- r h,»ku i kna mooh'lo h.»opunipuui au a hclr tuai nei oe e hai m.n i,\ nial oi, nn' k<)u manao p.iha h< f poe I (l iu,j lii rnakr)u n puni wale aku .11 no ja o< k Aoh- ka u h»" hoopunipuni w.ilr iho iii), h<» oiaio ka'u 11 "I ka ai no pah i 1- ahi a m.uuia J< -a , inoe 1 k a mor 11 ha u<- 1 uo '' '/Nohe keia 1 inaona pono ihr> f nr» ka mea h<' uuku l.ahi ai, he wa' wi k <-ia o k ,1 aina / ' ''Na wai no pr i i m.ii o liiamo/ k ai no hoi i b-le ne v kiai 1 k a aj ~ k<- alii." "Aole wau i hiamoe m<' ke ka kaa no o ku'u mau maka a ike au i k/'ia mau m<>a apau a'u i hai aku nei ia oukou." H<* nui aku no na o|c)o hooheiu hene a keia poe i pan<- aku aj, nolaila, ua huhu iho la ua wahi kanaka n<*i a i aku la: "Pela iho hoi, ua hala a<* la ko'u po, malia o hoik<- }kuj inai ua ilio

kupua nei 1 ko oukou ir<au po e ki n r'.i a khoi ia'u ka hoohene- } eue aku ia oukou No keia pane a kahi K<mohiki ī kMi ai, ua I.akann ino la keia poe fvonohiki. no };a. tuea,ua noonoo jho ia ].ikow oe oiaio if) palja kana, a ma 10 p,ih,j o lrk) ana i kc> ]akou j<o e kiai ai o lakou pn}ia k'-k/{}:; e loaa pu aua i,j liaawina, a k(iu evb lo u>;»] I,t no k»< weh <irne ka ia ]-ikou. I k' ao J«Tia ae, h< h; aku !a lakou <* nana i ;-.i, u-i ;au 11011 no m h-i 'fi 1 ka uhukī 11, o ka a?, o l -< oha :tmt- ka hiu kd jawe i,t 10/i, ?c>he ni'.M koe, ]fc3j 'ike aku hi lakou imua o /e a l o o kfi a;jj. hi ka hiki ana aku, ua miki aku 'a kahi Kanohiki nana i k-ai ia po a h v a"i aku la 5 ha Ui'* j a; M u , \ 'ail 1 p'H)r ui,o la 1c; io , 4 4 ,,<, U o'u mai/,iruo 1 k u, am< ho ihim ;< M ua hhimoe o/ a ahi :J r: 1 P a j»au ok a aj. ri(,!a!hi, 0.1 !•,- ! >u" |i I- cj/i mor,h !o , a >< m,i 1 n< }o< c lui ia ;i oo na m< pili aria 1 \'<>\\ ik< aua i \,l »}io ma l'a'u kr,},o J >.r> ,va 1 hi,JUio' ,u Jia iiio< u;i:iu" oe ikoj,i m,au n,<\i aj)au, nohula, \ k krij/,if nei ,-u 1 < o<l !i:i pa 11 I ou UOOO I ' OhO' ■;1 , ana no u la w'i i j>ane ak u ai kahi l'onohlk 1 : I,uiJ, " a)r,| ,j (f, ,(• <)" 1 ke. kan.ika, a f a*- n>.n po> i,« 'i pa n< al- 1. aoi< nia \<■ , iio i s llO(;i H)r» a\ U la t,f , ,\\ a , Mn< ,) 1 loki ai la o,' |. *,1 •( ,mih I |,ah i < hiki n,.i' ,111,1 k,i |, ( , ; ( ,ul r M ! ,0 I'' '' < 1 10 <» 1,1 u u> 111 I>h '< >, ,1 111 /i p' la « a lo) 1,1 . } f ] |!n i! » hoou n.« a< iif» <,< 1 l ,i r h h ,1 u h'' 11 nlu a 11 i I- all 11 Inf, 1 j 1 ,( * <, ' l' " nia pono, « 1! • o I u na ua I" *' •', ua h ila oh au imua 011 < l«l l > ■'Iu lua |,r. ! 111 oI a !ial a ( I'' ' l I'> 11 IU.I I a 11,! ha 1 ,11 a 11< > • M| »»"' ia , 'ioh', h< 1 1 iim } iipi,,, ( '"'h' hll 11 k a jl all a<i I , |, aual a k < hoojiahr) 1 al u. •\ , * 1 ' Wahi a( c alil 4 iua u, ji< oiaio I'au, hoiluu lirjii aku U'» au i kou mau pono konohik iīa o>- '' u A ,l > ua ('la k(* I anaka, ua ah)ha "iai la no r J( > r n { aloha no. .Ve, <) k<- aloha 110 ' wahi a k< alii, a I- ah,i aku hi I ij,i I i hoi a na, a hoi j)ij uku la no hoi k ekahi jio< krjnohil i ih< > \oh i jiau