Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 13, 29 April 1835 — Page 98

Page PDF (825.74 KB)

98 KUMU HAWAII. (APERILA.

 

e oi loa aku kona maikai i ko ka henua nei momi a pau loa.''
                Hele aku la maua ma na alanui ololi, a me na kula; pii aku no maluna o na puu, a iho ilalo i na wahi akea; ma na wahi paapu, a me na alanui kanaka ole, ma kela kapa, a me keia kapa o kekahi kahawai, ka i nana malie ma ka aoao o ke alanui a maua i hele ai. No ka maua olelo aloha, aole au manao i ka loihi o ke ala, a hiki koke iho la ma ka hale o ka mea hanai bipi.
                I ko maua hookokoke ana'ku ilaila. pau iho la ka maua olelo. Ike aku la maua i ka hale kahi i moe ai ka mea manaoio e paupauaho ana, komo mai iloko o'u na manao o ka make a me kela ao aku, a me ke ola, a piha ko'u naau, a me ka naau o ko'u hoahele paha kekahi.
                Aole no i ike mai kekahi, o ka ilio o ka mea hanai bipi wale no ka i kiai iho la ma ka ipuka o ka hale. Aole ona alala mai ia'u e like me mamua i kuu hele ana ilaila. Ua aloha paha ia i na mea iloko o ka hale, aohe ona alala wale aku, me he mea la ka i ike i ka ue ana o ka poe iloko o ka hale.
                Ua alakai aku ke koa i ko'u lio a hikiikii iloko o ka lanai. E kau mai ana ka malu ma ia wahi me he mea ilihia la, a puni ko laila wahi. E nou mai ana ka makani iloko o na laau nui e ku ana, ua like ia, iloko o ko'u manao, me he mea la e ue kanikau ana. Wehe malie aku la au i ka ipuka, aole ikea mai kekahi, ua malu loa oloko. Hahai mai ke koa ia'u, hele aku no maua, a i ke alapii kahi e pii i ka hale oluna iho.
                I iho la kekahi, "Ua hiki mai laua." Ua ike au ko ka makuakane leo ia, ka i olelo mai, "Ua hiki mai laua."
                Hele mai no ia a iluna o ke alapii, haawi aku la au i kuu lima ia ia, aohe olelo, a komo aku la au iloko o ke keena maluna, ike aku la au i ka makuwahine kahiko, a me kana keikikane, e paipai ana i ke kaikamahine alohaia, noho aku la ka wahine a ke keikikane ma ka ipuka aniani e ue ana, he keiki opiopio, kana ma ke alo, a e ku mai ana kekahi mau mea lawelawe e kokua ana ma na hana e pono ai.
                Noho iho ia au ma kekahi aoao o kahi moe. Aole no i hiki i ka makuwahine e ue; aka i kona nana ae la ia Elisabeta a ia'u, hanu nui iho la. Ua helelei iho la waimaka nui ma ka maka o ke kaikunane, ka mea ia i ikea kona aloha. Ku aku la ka elemakule maikai ma ka wawae e hilinai ana maluna o ka laau o kahi moe, e kau pono ana kona mau maka maluna o kana kaikamahine, ka mea e hele koke ana, mai ona aku.
                Ua paa ko Elisabeta maa maka aole ana i ike mai ia'u. He maka mai nui kona, aka maluna iho o kona helehelena e kau ana o ka oluolu lanakila no "ka malu o ke Akua" mai "ka mea i ai aku i ko ke kanaka manao a pau."
                A liuliu iho haawi mai ke koa ia'u kekahi Baibala, a kuhikuhi iho la me kona lima ma I Korineto xv. 55,56,57. Alaila pane aku la au heluhelu iho ma ia wahi. E ka make, auhea kou hueloawa? e ka lua, auhea kou lanakila ana? Eia ka hueloawa o ka make o ka hewa; a eia ka mea e nui ai ka hewa o ke kanawai. E hoomaikaiia hoi ke Akua, ka mea nana i haawi mai ia kakou ka lanakila, ma ko kakou Haku, ma o Iesu Kristo la."
                I ka hoolohe ana i kela olelo wehe ae la ka mai i kona mau maka, e kau ana no ka mea maluna iho o kona helehelena, me he malamalama la mai ka lani mai, i kana olelo aana ae, "Lanakila, lanakila ma ko kakou Haku, ma o Iesu Kristo la.''
                A maule hou iho la ia, aole ike ia makou ka poe e noho ana.
                I aku la au "E hoomaikaiia ke Akua no ka lanakila ana o ka manaoio.''
                Pane aku la ke koa, "Oiaio.''
                Ua lehaia ae la iluna ka maka o ka mea hanai bipi, iloko olaila ua ikea no kana hooiaio ana, aole nae i hiki i kona waha e hoopuka aku.
                He kaili ana kea keia kaikamahine. A ua pohala koke ia, a olelo aku ia au ia ia.
                "E kuu hoahanau, aole anei oe ike i ke kokua ana mai ia oe?''
                I mai la keia, He oluolu wale no ka ke Akua hana mai ia'u."
                "Aole anei he pono loa ia oe kana mau mea i haiia mai?''
                "Ae, he oiaio no lakou a pau iloko o Iesu Kristo."
                "He nui anei kou eha ma ke kino'"
                "He mea uuku no, aole o'u manao ilaila."
                "Ua maikai loa ka ke Akua."
                "He mea pono ole wau la."
                "E hele ana no oe e ike ia ia, i kona noho ana."
                Ke manao - ke manao nei au – pela iho la no."
                A hoi hou iho la ia i ka hiamoe.
                Nana aku la au i kona makuwahine, i aku la au, "Pomaikai ka mea ia ia ke keiki kokoke i ka lani e like me kau kaikamahine nei!"
                Olelo mai la iloko o ka uwe ana, "E, pomaikai kona makuwahine, ina paha i haawiia mai ia ia, e hahai mahope ona ilaila. Aka he mea eha loa keia kaawale ana."
                "Ke manao nei au no ka lokomaikai ma ka manaoio e halawai koke aku no olua, i kahi e kaawale ole ai, aole no he liuliu."
                I mai la ka mea hanai bipi, "He manao kokua ia no'u. O ka maikai o ka Haku, oia ko'u mea e ae oluolu nei, aole peneia mamua."
                Pohala ae la ke kaikamahine. I mai la ia, "E ka makuakane,....e ka makuwahine.....He maikai oia ia'u, e hilinai olua maluna ona, e hoonani mau loa aku ia ia."
                Pane hou mai la oia ia'u, ma ka leo uuku no "E ke kumu, he aloha aku wau ia oe i kou lokomaikai mai ia'u..... e makemake au e noi aku ia oe i kekahi mea...... nau no i pule i ke kanu ana o ko'u kaikaina....oia kau e hana mai no'u?"
                I aku la au, "I ae mai ke Akua ia'u, na'u no e hana aku i kou makemake a pau."
                "E ke kumu aloha, aloha oe, eia keia mea hou a'e e noi aku ia oe...........aia hala aku au, e hoomanao mai oe i kuu mau makua. Ua kahiko no laua, aka, ke manao nei au ua hoomaka ia mai ka hana maikai iloko o ko laua mau uhane.....Ua hooloheia ka'u pule......E hele mai oe e ike ia laua nei. Aole e hiki ia'u e olelo nui aku, he makemake no au e olelo, no laua no......E ke kumu, e hoomanao oe ia laua."
                Ue nui iho la na makua, pane iki aku no ia mau hua, a oluolu iho la, i ka puka ana aku o ko laua manao pilikia.
                A liuliu iho la, i aku au ia Elisabeta. "Ea, ua hiki mai anei ka hoowalewale, a me ke kanalua i ou la i kou manao ana aku i ke ola?"
                "Aole, ua hana oluolu wale mai ka Haku ia'u, a ua haawi mai ia ka malu ia'u."
                "Pehea kou manao i ke awawa poeleele o ka make kou wahi e hele nei?"
                "Aole no he poeleele oia.''
                "No ke aha la?"
                "Eia no ka Haku me au, oia ko'u malamalama, a me ko'u ola.”
                "Aole anei ou makau i ka eha hou ana o ko'u kino?''
                "No ka ka Haku hana oluolu mai ia'u, e hiki no ia'u e hilinai maluna ona."
                Hiki iho la ka huki ia ia. A hala ia, olelo hou mai ia.
                "He oluolu wale no ka ka Haku hana mai ia'u. E ka Haku, nou no wau, e hoola mai oe ia'u ........ o kona koko no e huikala i na hewa a pau........Owai ka mea nana e hookaawale?...... . . . He Kupainaha kona inoa. He aloha ke Akua...... nana i haawi mai ia kakou i ka lanakila. Ua ola no wau! ...ae, ua ola no wau. E ka lokomaikai, ke ahonui, a me ka mahalo. E ka