Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 21, 13 March 1839 — NO KA HOOMANA KII. [ARTICLE]

NO KA HOOMANA KII.

Feb«. ftl,lBSt.:

Aloha oe e . Ua loai mu« kau palapnla ninau hoaknka no ka meā hoomana kii. ua heluhelu au a luaopopo no ia'u ke ano nialoko, a me na ninau. (Ja ninau aku no au i ka poe ike, a ua hai mai lakou e like nie kou manao a'u i ike ai nva ka palnpala; a ninau au i kekahi p<»e e ae, hoike niai lakou, aole like me kou monao. Penei kou manno: u Kalai ke kahuna i ka laau a ku i ka helehelena i makemakeia, alaila kau ka moliai, a pule, a hana i na oihana a pau v a mana ua laau la i kalaiia'i. No ke kouio ana mai o ka uhane o ke akwa, nolailn ka mana, i ko lakou manao. A pule aku lakou i ua kii la, manao lakou o ka uhane nialoko o ke kii ka mea e lohe inai i kana pule." Pela aku oe. £ like me kau i hoike mai nei, pela no ka mnnao o kekahi poe. Manao lakou, ua koino io inai no kb uhane iloko o ka mea a lakoii i hoomana nkii ni; aka, aole inaopopo kalii o kela uhane i hele mai ai a noho iloko o ke kii laau, a o ke akua inano, a me ke nkua uhinipili. Moole mni lakou, nole kuinu o ka uhane i hele mai a nolio. Eia ka inea inaopopo ia lakoii ka noho ana o ka uhane o keknlii niea. lua pahaimnke ko'u kaikuwaliine, a o ko'n hoalauna paiia, a o ko'u makua paha; alaila, hoomana aku au i kekalii inea e ae paha, i ka laau palia, a i ka pohaku a la mea nku ia inoa aku n'u i nianao ai. Ina paha w iu i uianao e h'iomnna i ka uhini, alaila, haina pinepine no i.u a hoomana m;ui nkn, n kau i ka mohai, a me kela inoa kein mea nna i inakemake, a pule niiiu nku ia ia i kela la i keia la. O ka'u men, e pule aku ai> o ka uhane o ko'u hoahanai( i inake, i noho aku in iloko o kela uliini:a'u i liooninna nku :ii. A pela no au e hann pinepine ai, a noho io nku no k» iiliane o ko'u koalianau i make maloko o kela uhini, ao kela mea keia men a'u i inanao ai e hoomnn:i aku Pelamai ka inannn o kekahi poe. Olelo uiai lukim, ua oiaio kein, no ka mea. nui n i niea I haun pela, n ua lilo iia iiiau iuea la i niea mana loi, a ua hoopnkele kekahi poe akua i ko I ikou kahu pela. (EHinau aku oe r kn poe i innopopo ke kaao o Lonoapnmalo, a na lakou no e huike mai i ka hoopnkele nua a kona mau kaikuwahine uhinipili iloko o ka popilikia nui.) Pela iho la ka inanao o kekahi poe. Eia ka oianao oJtekahi poe: Manao lakou, aohe komo mai ka uhane iloko o

W tt+ ffc». I HoMUHKa:«)Mi »ftvl|! inea, i Ikoomana m *lumiiluMM•knai aale oU i ike -«ko i kof»a afct*a kii, k- haua hiai iMi kekahi me» k«H imoaha. Nnna pono aku kona maka i kona akua, i kela la i keia ia ana i pnle aku )ii, noie ona oni mai, aole hanu e likeineko kauhanehanaana,aoie hftna mana. Nolaila, manao kela kianaka oole kooao mai ka nhane, a ua nui ka poe i ike peia. Aole o kekahi poe hooiaio inai lakou, e noho no ka Uhane. 1 e ku au ia lakou, "Mahea ka oukou hooniana ana. Ma ka laau anei o ke kii? ma ka uhane paha? Hoole mai.lakou, i mai, aole maopo|>o ia mea; pela mni kekahi poe, a o kekahi poe, manno Iano o ka laāu, ao kekahi mamuli no o ka uliane. I mai lakou, no ka noho ana mai o ka uhan e o ka mea, i make ka mana ana 0 ka iuea aua i paulele aku ai; ina aole noho mai, aole no e mana, Pela ke akuaf uhinipili, a mte ke akua-mano, a «i'kua aku ia kua aku. Iha hoomana i ka uiano, o ka uhane no ka mea nui e hooinana'i, a he malama aku no nae i ke kino o ke akua. ; .Ina kainailio ka inano me konaknhu, e kaiuaiiio. no laua ma ka noho uluhia ana 0 ke kaliu e ka uhnne o kona hoalanna i noho ai iloko o ka mano. Noho niai ka uhane maliina o ke kahu, a kainailio mai i na mea a pau e hoololie ana, a ua inno|M>po no nae ke ano, no ka inea ua hoike oiaio inai no. . Pela no ka uhini; hoike mai no ke akwa i kona manao ina ka uhane, a ina ka moe uhane, a kamailio paha. Aka, ke i utai nei kekahi poe, aole hooinana lakou ina ka uliane, ma ke kii noo ka laau a me ke kino ponoi no o ka mea i lioomanaiu. He nui ko'u inanao no keia inea, ina paha e hoike aku nu i inaopopo, uka, he pHikia ka pepa. Kia palia. In« ua oiaio keia mea a lakou i hoike tnai nei, o ka nolio ana o ka uhaue o kekulii niea iloko o kekahi inea a ke knuakM i niauao ai e hookomo aku a uoho mal;iila, ina ua pono ko'u niauao 1 oielo aku ai ia lakoii; no ka inea, niuan uku ;m ia lakoui i kahi i hiki niai ai kela uliaue, no kuu inanao hoole, aole e noho m;ii ka uhaneo kekahi kanaka iloko o kekahi mea a ke kanaka i inanao iii e hookomo nku; a no ka mao(>o|mi !oii i ko'u manao, o ko Satana manii no ia a ine kona uhane; no ka mea, ua hooiaio mai ka palapala Ilemolele pela; "He inann ko hatana." Aka, aole maopopo kahi o kela uhane i hele mai ai a noho. Pela lakou i hoole mai ai. Manao no lakou ua noho io no; akt, olelo aku au ia lakou mi ka Palapala

ka manan no, no ke kanaka k« «hanei noho; ' liir liiiKna&o' : ;i^ r liieī 1 ; Satan& i ka wa pokole, a ua k(»kitai« mai hoi. Noiaila, hoohewahewa lakou, a manao aole no 9&taua luai- No ia manap n lukoii, aole maopopo ia lakou kalii i hiki inai ai jka uhane. Pela ko'u manao i olelo aku ai, ua kuhihewa paha Wnu. S. P. K.

Lahainaiiuna, Mar. 4, 1835. Ua niuau hou aku au i kekahi poe e ae, i ko lakou mnnao no ku hoomana kii, a ua oh>]o mai lakou, ma ka uhane wale no ka mnopopo oka hoomanao ansi i ka wa e ptile aku ai i ke kii. O ke kii, he mea hoomanan wale np ia; aole inalaHa ka nianao nui o ka mea e pule ana; aia kona nianao ma im uhane a lakou ii kapa aku ai he mau uhano. 0 Kiuie. o Lonh, a ia mea 'ku, i mea 'ku a kanaka i m:inao ai he uhane; oia no lakou. I a luina lakou ino kii, a ua kapa aku i na inoa o ua uhane a la kou i inanao ai iunluna o ua inau kii laau la a lakou i hann'i. Pela no ka lakou hana ana ia inoa 'ku ia mea 'aku. Ina pule aku ma ke aloHTlßflīii, a mohiii aku i na mohai mnmuli no o ka uhaue oke kii. I'a pohihihi nae ia'u ke ano o keia uhane a lakou i manaii;«» ka uhaue hea la jta lakou i manuo ni? no ka mea, elua wale 110 uhane nui a'u mnnao iho ai. oko lehova, oka niea nui ia; a o ko kfe diaholo, o ka uhaue ino ia. Ke manao neii au, o ka mana o ka uliane inp, oia Satana, ka i komo iloko 0 ka manao <» na iihaue a lakou i mauao ai. Ile luinalua ko'u, uia keia inea, aole maopopo ke ano. 1 a nui na mea a kanaka i manao ai he nkua, aole map|>opo i kekahi poe ke ( ano o ka lakou uiunao ana 'ku i ka lakou hoomana ana. ! Ninau au ia l)ijmda Malo, olelo mai Ino oia e like nu* keia maluna'e nei. 0 kona manno noi ia, ma ka uhane ka hoomana; aka, aole akaka pono i kona •nanao kahi o kela poe uhane. Uo l»au ia.