Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 3, 12 September 1883 — Ka Mokumahu Hou "Kinau." [ARTICLE]

Ka Mokumahu Hou "Kinau."

Ma ka La 18 o Augato i hala iho noi, oia ka la i hoao mua loa ia ai ka mokumahu nona kainoa e kau ae la maluna, oka Son. S. G. Waila, ma ka Muliwai Delewea,. Aia ma keia huakai hookahakaha mua loa ana, ua kau aku leoia poe 110 lakou keia mau inoa malalo nei : Ka Hon. S. G- Waila. ka ona nona ka moku ; Cramp & Sons, na mea nana i kapili; Hon'. J. Mott Smith, ke Komiaina Hawaii, a me kekahi poe e iho he lehulehu wale, He hookahi tausani tona ka nui o keia nioku, he 200 kapuai ka loa, he 33 kapuai ke kiekie mai' ka īwikaele ae, a he 16 kafuai ka hohonu o kona lua waiho uka'na, me ka hoolawa maikai ia o na ohua o hope he 70, me 400 ohua q mua, He 600 lio ka ikaika o kona enegini mahu, a ua hiki aku hoi ka ikaika o ka niniu poalii' ana o kona huila hookaa i' ke 84 manawa i ka minute hookahi, alaila, e piha ana kona'holo he 12 mile i ka hora a oi aku ina i makemake ia me ka maalahi. Ua haalele 'aku ka mokumahu Kinau ia awa ma ka la 25 o Augate, malalo o ka hookele ana a Kapena E. A. Yon - Sehmiclt, a ua manao wale ia, o ka la 1 o aenei, oia kona la e halulu mai ai iko kako'u mau kapa kahakai nei, oiai, eia oia ke eku mai nei i ke kaj loa o ka Moana Atelanika a me ka Moana Pakipika, nona hoi ka loihi mai ka Lae Delewea mai ahiki i Hawaii nei he 15,000 mile. Ua kapaia ka inoa o keia mokumahu ma ka inoa o kela pua alii Kinau, wahine a ke Kiaaina Kekuanaoa, a makuakane hoi o na Moi Kamehameha IY. ame V., ame ka pua alii Vitoria Kamamalu. Oka wahine a ka Hon. S. G. Waila, oia no o Kinau, a nona hoi ka inoa elua i kapa ia ua moku ]a.I ka wa e hiki mai ai ua moku hou nei, e hooholo ia ana oia no na awa ma ka hikina o kakou, oia hoi o Lahaina, Kahului, Muhukona, Kawaihae, Laupahoohoe a me Hilo, me ka huli hoi mai no.ma keia mau awa i hoike ia ae la. A o leona hiki ana mai i o kakou nei, he kokua nui loa ana īa no kekahi mau mokupuni awa ino o kakou, ka loaa ana o ka wioku holo nana o lioopiha'mau nku ka manawa mo ka maalahi, a o ka makamua loa hoi o no moku hololiolo pili aina i l)ana ia me ka hao, e'lawo ana i ka hao ilawaii ma ko kakou mau kaiaulu nei.

M& ka mahiko o M.i\ Ohan. NoUoy ; nia Paauilo, Hawaii, ua hoonou aku La kekahi kanaka ika pohaku i kekalii hoki, walii ana i olelo ai., O ka pohaku ana 1 nou ui, aole i pa lea holei, ak.a ua pa aku la kokahi keiki I?tikiki opio, he 8 walo no makahiki. lloko oia niati Ja pokole, ua make iho la ua keiki Pukiki nei i lea la 5 o kela mahina aku nei. Ua noho koko īho Ja lea Aha Kolonero, a hooholo iho la lakou, ua mako kela 110 ka nou ana a keia kanaka i ka poliaku i ka hoki a pa hewa ana keiki opio. O laeiftto Maclera,sa, ka makuane oke keiki poino, ua holo mai nei oia i Konolulu nei no ka lioopii ana i ko Kanikela Kanavaro, Aloha itio ke la keiki opio mamuli o ka nou hemahema ana a kela kanaka»