Ka Lanakila, Volume I, Number 4, 22 July 1909 — He Nane Iniki Puuwai [ARTICLE]

He Nane Iniki Puuwai

Ile lel Daimana ko'u i kui noeau ia e na iima palanehe mikioi o ka Moi haaheo o ke Aupuni o Saloma hihiu, ua omilo ia me na pua nani loa i piha i ke ala o— t4 Ke Kihapai Pua o Elenale, Ka mahinaai i piha i ke aloha." I k$ ao, na na kukuna olino o ka la e hoopumehana iho I kuu lei, a na na onioni aheahe lai malie o na hamumu o ke kehau huihui o ke kakahiaka e muki malie iho ana i kona mau hio.na kailipuuwai. A 0 na lahui o na pua, oia ihcT la na mea nana e milikaa i kona mau lihilihi nohea, a e hoomau-u mau iho ana na kulu kehau o ke kuluaumoe i kona hiona 1 piha-i-ka ui, ka nani ame ka nohea. I ka po, na na kukuna la'ila'i o ka mahina ame na hoku e hanai iho i kuu lei, a nona ka ui i oi aku mamua o na aouli 0 ka lani, a i haule ole iho hoi malalo o na kukuna olino o ka La la'ela'e, ame ka malamalama konane o ka mahinia piha o Mahealani, a na'kukuna olino o na hoku Hilii e loha malie iho ana me ke kilohi hoomau ana iho i kuu— "Pua Hauliuli, Bulu-bele-bulu, Puuwai Hauliuli a ke Aloha." He nani kaili puuwai kona i oi loa aku mamua o na pua o ke kula, he ui hoi mamua o na mea apau i hanaia a ka maka i ike ai. Ua hiki aku kona lono i na welelau o ka honua, a ua piha ke ao nei i kona kauiana, a o kona kamahao a pookela, ua hoopaha'oha'o aku ia 1 na, friaf o na'alanui ekohu KA MUA: Ka Manaolana hiki ke* imi aku i na mea i huna. ia. KA LUA: Ka Manaoio hiki ke hoonee i na kuahiwi iwaena o na lipolipo o ka moana. KE KOLU: Ke aloha hiki ole i na wai nui, a mokuhia ole ia e na waikahe. He ekolu hoi māU mea maka'u ole a ana ole ma ke ao nei i weliweli nūi ia. AKAHI: . Ke Ahi, aole -olelo mai, ua ana au i ka nui o kou nani. ALUA: O ka make, aole I mai, tia lawa au i ke kiekie o kou ui. AKOLU: Oka luakupapau, aole ole 7 o mai, ua piha au a hu i ka nui ame ka nani o kou mau hstehelena nohea. Na kuu lei lakou e hoopiha aku, a puana mai lakou i ka huaolelo o ka haaheo —Ua ana a ua piha makou i ka nui o kou nani ame kou ui. "E ka La Alohi o Mulisedera, Ka Mahinaai Meli o Saraledina." Mai waena mai o na mea nani loa a ka Moi haaheo loa o Saloma i omilo ai a paa, me. na maawe lopi uila o ka halealii Muraria kaulana, iluna o ka aina o Zoresina, kahi o lia "lua w'aiwai o Heredera ke ana o na mpa Huna Ekolu i huna ia'i e fce keikialii Aboderubima, o ke aupuni "Hooulu-mahiehie-i-ka-oni-kapalili-a---ka-Pua-Lilia-lana-i-ka-Wai," o ka hoku makaleho Venuse. A na ke ahonui ame ka lokomaikai palena ole o ke Keikialii Ali Soharaba, ame ke aloha o Lucifera i tiaawi mai ia'u ilei' hiwahiwa nei, a'u hoi i lawe mai la a waiho aku i ko ke ao nei i mea na na mea ola uhane ame na mea ola hanu e hoomanao maū ai, a'huli, a iml, a noonoo i lei i milimili e poina ole ai a pau na la o kae lani ame ka honua, a hoea mai ka lani hou ame ka honua hou me 'ka alohilohi o na ipuka momi laa o ke kulanakau-

hale Hoano o lerusalema Hou, a na Serubima e Hosana mau ala imua o ke Keiki Hipa, ma ka papa-ki o ka buke o na hua mele a ka Moi Solomona, o ke Aupuni b ka Iseraela ame ka īuda, i kahakaha ai me ka peni-hao ame kahi oi o ke daimana — "Owau no ka Rose o Sarona, Ame ka Lilia o Na'wawa, Elike me ka lilia mawaena o na kakalaioa, Pela ka'u mea i aloha'i mawaena o na kaikamahine, Elike me na laau ohia mawaena o na laau o ka nahelehele, Pela ka'u mea i aloha'i maw,aena o na keikikane, XJa noho iho au malalo o kona malu me ka oluolu, A ua ono kona hua i kuu ai ana." Ua omilo ia kuu lei me na maawe uila nani loa iloko o na waihooluu kamahao, alohilohi, anapanapa, hulalilali, olinolino, hauliuli, omaomao, ulaula ame keokeo, a i mahelehele noeau ia e na Magoi o ka aina hoano o Palestina. Ka mahele mua: Mai kinohi a mau loa, a pau ka lani ame ka honua, oia mau no kuu lei me oe, pili i ka ua me ka la, i ke anu ame ke ko'eko'e. Hoa hele pu i na kau a kau, -hoike mai i na mea hou hoolele hauoli o ko ka honua nee ana, a hai mai hoi i na ouli kupanaha o ka manawa ma ka mea-ana-hora a ka Moi Ahaza, elike meia i na la o Hezekia ka Moi 0 ka luda i hoi hope ai ka La. Ka Mahele Elua: Mai keia kau a kela —kau,Lm ai Jte a—kela^-ao,—a pilLmau ana kuu lei me ko ke ao nei. Kou wa baby, pokii, opio, ui, wa 00, hapauea, palupalu a kanikoo, haumakaiole a palalauhala, a kanu pu ia hoi iloko o ka halelua no ke kali ana i ka pu a ka anela. Ka Mahele Ekolu:" Huhu ko ke ao nei 1 kuu lei, hanaino ia oia, pepehi iho iaia, a uwe iho hoi me na kuluwaimaka e kiheahea ana ma kona mau lihilihi waianuhea a kipaku mai ko keia honua me ka maewaewa, o ke kapa i ka ili ku a hele. "E ke anu o Omaha, Mai hoehaeha i ka ili, E ke ala- o na pua, Mai hoopa oe mai honihoni, Ua kapu ia, ua maluhia, A na'u hookahi wale 'iho no." Ka Mahele Eha: He pookela oia a kamahao o na kamahao, kuko ia apau ka la, pau ka makahiki, mai kekahi hanaunā a i kekahi hanauna, a pau ka lani ame ka honua.Na lahui apau o ka honua nei, mai na moi a i na emepera e noho aupuni nei ma na aupuni pookela, ua kukuli iho lakou a hoomana mai i ua lei nei o'u. Ua oi 'pakela loa aku ke kam&hao o kuu lei mamua o na mea apau i hanaia, a no ka mea, aohe mea hiki ke kupaa maluna o

ka honua, aohe mea hiki ke malama iaia iho a pakele mai a ia mai Ina e hoohui ia na mahele apau o kuu lei Daimana anapanapa a ka Moi Logou o ke Aupuni o Sa!oma i omilo ai, e loaa no kona ano, kona helehelena, kona hiona ku i ka hihiu, anoano, kapukapu a kamahao luaole, i oi aku mamua o na mea apau a ua Moi kamahao 'la i hooponopono ai maloko o kona halealii momi i kapaia 0 Murero. O kona huina holookoa, he kupaianaha a kamahao, hihiu a luaole o ke pookela ma ke ao nei, a ina aole i hana ka moi pookela o Saloma i kuu lei, a waiho mai 1 ko ke ao nei e imi aku, ina i keia la, aohe nohoalii ana o na'lii o ka honua, aohe hoi he hauoli ana o na lahui kanaka o ke ao nei. He milimili kuu lei, he punahele, hemai ka la hookolokolo e ala mai ai ko na ilina i ka wa e lohe ai i ka leo o ka pu a ka Anela o ke aloha, imua o ke Keiki Hipa o ke Aupuni Saloma mamao. 0 kuu lei; he ui kona i oi aku i ko na pua apau 0 na kihapai, a he nani hoi mamua o ke dala, ke gula, ke daimana ame na pohaku momi o Inia, a oia mau mea nani apau, ua hoomaikai a hoonani aku lakou 1 kuu lei "Hulu Mano i pauku ia me ke aloha," a no ka mea, he aihue hiki ole oia ke pale ia aku, he kuewa maopoopo ole ke hoea mai. E kue ana ko ke ao nei noho ana e inaina ana, hakaka, kuee a mokuahana i waena o na lahuikanaka, ala mai ke kauā, ka hookahe koko weliweli, na pepehikanaka, ka powa ame ka hao wale, a o ka hope loa oia mau maewaewa, e hoea mai ai ka hauoli, ka noho oluolu ana iloko o ka maluhia. "Ua nani Hawaii kilohana i ka lai, Ua ku ekolu, kuahiwi, Hoohihi ka manao e ike i ka nani, 0 ke ahi kaulana a ka wahine. Mapunapuna mai ana ko aloha i o'u nei, Hoolaau mai ana ia'u e moe." Eia mai kuu lei ke olali aku la e ike i ka lei lehua o Hilo Hanakahi, a na ka lio hao e ahai aku iaia a ike i ka nani kamahao o ka Madame o Kilauea. a hoea aku i ka Ua Haao. "E lele ae la mauka o Auaulele, Lele pu no ka ua me ka makani. Hiki āku i ke kai maokioki o Kona, 1 ka wai puolo i ka maka o ka opua. I ke ina puuhaelelua, 0 Kohala' ua apaapaa." Kau hou ma ka oneki oni pono o ke kuahiwi kaulana o Mauna Kea, a ike ia Walohia wale Haleakala, A o Maui no e ka oi. Ua hele wale a kukilakila i ka hono o na moku i ka hooipo ia e ka Ua Ulalena

0 Piiholo, a ike i na lehua o Lihau, ame ka Ua Paupili i ka hone a ka makani Kauaula. Me ka Ipukukui aa mau, O Lahaina, Lāhaina Luna. Ike ia Mauna Lei, me ka ohu kokolo 1 na kualono o Lanai a Kaululaau, a hoea "I Molokai Nui a Hina O ke kui-laau kaulana." Hoea hou kuu lei Hiwahiwa i ka "Ua Kukalahale o Honolulu, Me ka Pua Lilia-onioni-lana-i-ka-wai." A ma ka oneki oni o ke alii wahine aukai o na ale o Kaieiewaho, no ka aina Kihapai Pua i ka la welo i ka ili kai o Lehua, a hoea loa aku i ka aina—aia i Niihau kuu pawehe. Ua puni ke ao nei i ke kaahele ia e knu lei onaona i pulu elo i ka ua noe, ma n a-feo wer a-kamahae* na kakel a hanohano, maloko o na hotele ame na kulanakauhale pookela,na muliwai kamaliao, na wailele kaulana loa, na moana akea, na taona uluwehiwehi a pookela o ke ao nei, na halealii nani o na moi ame na emel :ra kamahao a kaulana o ke ao nei. E ke kiai e hai mai, Heaha a owai ka inoa o kuu lei? E kuu aloha pehea au? Ka mahele mua: Owai kela? Ka mahele elua: Heaha ia? Ka mahele ekolu: Pehea au e kuu aloha? Ka mahele eha: Ua ma'i au ike aloha? "Nuuanu Waipuna a ke aloha, Ku kilakila i ka ua popokapa, Kuu lei mao, o oe ia, Pukui kaua la ilaila." Eia mai kuu lei hooulu mahiehie-i-ka-pua-lilia-onioni-lana-i-ka-wai-mapunapuna. ''E huai ala, iluna a i lalo, I ka ili o ke kai." Me ka lana o ka manao e lei like ana na naita aiwaiwa a kaulana loa i ka oniu pahikaua, ame ka maka ihe o na mauna hui, ame na hilana o na lua huna o Hametona.* Ina oia he wahine i mare ole, o kuu ipo aloha ia i na pua; a ina he wahine ia ua. mare ia, o kuu ipo ia o na lau nahele. Ina hoi oia he kane i mare ole, o kuu aikane ia i ka piko olu o Himera, a ina hoi he kane ua mare, alaila, o kuu hoa houheuhene kamaa ia i ke one o Luhi, a luhi kaua i ka puunaue i ka makemake. "I Waialua no kā po ana a ke kai, O ka leo ka Ewa e hoolono ai." ELENORA K. HOOLALEAKAUKIU. Pa Kaua o Pohaku Hauliuli o ke Kakelaikaiwa i ka iu o ka Halealii hana i ka wai o Tuberina. Mahina o Papai. Ano Domini 1909. E loaa no ka makana i ka mea e loaa'i ka haina, i ka la hope o Augate, he huke o KA LANAKILA o ka malama o Augate.