Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 5, 28 January 1875 — Huakai ma Kalepoui. [ARTICLE]

Huakai ma Kalepoui.

1 Hklu 1. No ko'u ike he mea oluolu i ka poe helnlielu i ko kakou nupepa kc ike i na mea hou o ko na Aina e, a no ka mea hoi, he poe makee ike 'na Ilawaii Ponoi, nolaila ke lawelawe nei au e kakau i ka\i mea i ike ai ma Kalefonia, kahi a'u i hele ai no na mahina elna i hala iho nei. Ina he manao kou e kau maluna o ka moku a holo aku i ua aina nei i kapaia ma ka inoa kaulana ka alna gula, mai Ilonolulu aku e hoio ana oe ma ka akau a hikinā mai ka uiuikumamalima la a hiki i ke kanakolu la, alaila, ikea ka aina. He pomaikai loa ke ku iloko o na la he uini a keu iki, o ka holo ana ia a na inoku Ma ka makon holo ana ua hala lie iwaka luakumamalua la, alaila ikea ka aina. I ka po o ia la, hora ewalu paha, ikea ke kukui maluna o kahi maapuu pohaku mawaho mai o ke awa, he mau wahi moku manu keia f o FaraUone« ka inoa. He kvikui lena keia e poai mau ana maluna iho o kona'; he ikaika loa kona a, a ua ike ia kona malauiaiama 110 na mile he nuL Ua kiai mau ia keia kukui o kekahi mau kanaka t hiK>limalima ia e ke aupuni no na *lala he haneri no ka piahina. Aole c hala keia kūkni inahope ou mamuao kouike aua'ku i na kukui hou elua a ekolu paha; | aia ma ka aoao akaii o fce awa kokahi, a ma ka aoāo hema kekahi, niamua ponoi o ka moku kekahi maluna o kek.ilu walii inokupuni iwaenakouu o ka nuili w;u, ( r a nialama ia keia niau kukui e ka poe kiai e liko me ka inea mua i oU'lo ia 110 ka hsneri ilala }»akahi o ka mahiiia. O ke kanaka e noho ana maluna o kahi moku manu, he mau loaa e ae kekalu ana luawalio o kona uku lKK>timaHma, no ka mea, e ohi mau aua oia i na hua manu i kela a keia kakahiaka a lawe aku i ke kulanakauhale o Kapalakiko e kuai ai uia ke kakiui, aolw nele ke kuai ia mai o na hua i sa wa a pau a puni ka wakalnki. Ta kau mai ke pailaka maluna o ko ma> kou moku i ka hora ehia o ka po o ka la *.M o Hekt*maba, a mai kona wa i kau mai ai a hiki i ka wa i kuu ia ai ka heWuma iīoko o ke awa, oia ke aiiiaki o kekalii la iho, ua lilo ka moku iloko o kvma liiua ka luH»j»v>nojH>no aua. aohe olelo ana a ke Kapeiia (ie noho waie na I ke ao aua ae o ia |k», waiho mai la ka aiita o Ameiika imua o ko makou aio, He aina nui a pala-

halaha; he mamao loa na kuahiwi Hele aku la ka aina ma ka akaa a makahema a paa waīe ka ike o na maka, aohe j)alena au e ike aku ai. O ua aina kaulana nei keia i kapaia e kakou o "Katefonia," he aina dala nui iioko o na makaiiiki 1840 me 1850, a pela no a hiki i keia wa. fioko nae o ia mau makahiki ua ikemaka na kanaka Hawaii i ke dala o Kaiefoni ilokō o na pahu uala o Kūia a me Kaiiepolepp i Maui, ame ko Kawaihae i Hawail lioko o ia mau makahiki oa hoopiha mauiāna moku me na pahu uala a ua laweia i Kapalakiko e kuai ia'L I keia wa ua lawe ia mai ko laila uala i Honolulo nei e kuai al No keaha keia ? Ma ke kakahiaka nui o ka la i kau mai ai ke pailaka maluna o ko makou moku, ike aku la makou i na waa pailaka e ae e imi ana i mau moku no lakou. He poe eleu loa na pailaka, he hopohopo ole; e hele ana lakou i kela la i keia la no na mile he nui iloko oka ino e imi ina moku. Oka waa pailaka, aole ia i4ike me ua waa pailaka o kakou nei o Ilonolulu, he moku okoa no, e like me ke kuna Neti ka nui, a pela no ke kii. Ua ike ia keia mau waa pailaka ma na hoaiiona maluna o ka pea o hope, he huahelu i hoailona ia, mai ka helu akahi a hiki ika helu elima. O ka waa nana makou i kii mai, o ka helu ekolu ia, e kau aha ka hua helu nui 3 maluna o kona pea hope. Nana aku la au ia kakahiaka iwaena o na moku mawaho o ke awa a ike aku la i kahi mau kuna e ae e kaa ana ka hehi 4 a me ka 5, he mau waa pailaka e ae ia e iini ana i na moku. Iloko o kekahi mau mahina i hala aku nei, ua holo kekahi o na pailaka mawaho o Kapalakiko mawaho o ke awa a halawai me kekahi moku e liookomo mai ana. Ua pohu loa ka makani ia wa, a no ka makemake nui o ka poe maluna o ka waa pailaka e ike i na malihiui o keia moku haaiele lakou i ua wahi waa nei a ua hele aku iluna oka moku. Aka, ua hikii mua ia ka hoe me ke kaula me ka manao ua paa. Aole i liuliu pa mai ana ka makani; ia wa hemo ae la ke kaula i hoopaa ia*i ka hoe, o ka holo kiki no ia o na wahi moku nei i kai i ka inoana no ka mea ua mau mai ka pa ana aka makanL Ua alualu ia ua wahi moku nei e kekahi mau waa, a ua imi mii ia, aole nae i loaa, ua nalowafc loa. Ua manao ia no ka mea ole nana e hookele a e hooponopono, ua holo ino ka moku a ua kahuii paha & pohoio ilalo, nalowale loa, Maluna o ko ke ao nei kai ua like kahi poe me kela wahi moku, ua holo kiki me ka hooponopo ole ia, aolie mea nana e hookele, a i ka hora i manao ole ia, ua kahuli a poiuo, a nalowale ioa. I pono no ka ka moku i ka paa ponoia o ka hoe; ]»eia no hoi ke kanaLu (AoU i p*u*)