Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 36, 2 September 1875 — Leta no Nunhiva mai. [ARTICLE]

Leta no Nunhiva mai.

Kaiohae, Nucaiv4, ) Feb. 27, 1875. J Rev. J. F. Pogue; Aloha nui oe: Ke ola pono nei no makou a pau, a ke hooikaika nei no iwaena o keia poe naaupo i ke ao ana i ka o ke ola ma o lesu la. A ke hoala hou qei i ke ao ana i na kula la. Mahope koke iho o ko'u hoi ana aku, ua noi mai kahi poe ma Puatxiss e hana I hale pule, a i wahi hoi e ao ia ai lakou i kaike palapala, a na haua ponow - Ua paa rna Augale kela hale, 42 kapuai ka loa, a he 18 kapuai ka laula. Ua launa raai kekahi mau kane, wahine, a me na kamalii ma ke ao kula a ma na halawai. A mahope mai y hauuaele , ma Puamau, kipu aku kipu mai kahipoe o lakou, pono ole kahi poe ke hele naai i ke kula, a unku wale uo ka poe hele i ka pule, i kekahi la, he 30, a i kekahi la, he &0. tTa pau i nae ke kaua ma Puamau, a ua launa aku i lauua mai .i keia wa, a ke launa hou mai nei na kamaaina ia maua. Ma kuu mau leta mua ia oe, ua* hai a*ku au, e hoomau hou aku no maua i ka noho ana ma Puamau, no ka mea, ua loaa liou ia N"aomi, ke ola pono o ke kino a ikaika no hoi. Eia hoi, k'e launa nui mai nei na mea a pan ma Puamau ia maua, ma na halawai, a ma ke kula ana, a ke noi hou mai nei e noho hou maua ma Puamau me lakou, —a ina pela, pouo paha maua e haalele ia Naomi, a & hoi aku i ke one hanaiu No ia mea, uamoi mai o Hapuku a me Kauwea* loha, e poiio maua e noho hou aku ahapai pu me !au& i ka hana a ka Elaku ma keia Paeaina, ua ae aku no maua e noho. A iuehiuei, ku ia mai la au kau leta, 0 Dek. '8, 18<4, i hooholoia e k» Papa Hawaii; u He pono ia Kekela a me kana wahine, a me kana mau keiki ke hoi ma ka Paeaina Hawaii, ke loaa he wahi moku kupono, a na ka Papa Hawaii e uku." Ua heluhelu no au inehinei me ka noonoo nui i kau mau lefca, a ua kukakuka au ia'u iho i keia po me ka pule i ke Akua, e hoomalamalama mai ia'u ma keia mea, me ke kaupaona i ka pono ke hoi ma Hawaii, a me ka noho aku paha, a ua koho hou au ma keia, "E noho no maua o Naomi ma Puamau, Hivyaoa." Aole au i manao e kue i ka olelo hooholo a ka Papa Hawaii. Ke hauoli nei inaua ke loaa kekahi letae pane mai ana mai ka Papa Hawaii mai. " Ae, pela ko makou makemake e noho olua." A ina paha e pane mai " aole pono iki ko olua noho ana," he mea kaumaha ;a no maua. — Eono mau keiki no ke kula keikikane me Hapuku, elua la ia'u ilaila. Ekolu kaikuahine no ke kula a Kauwealoha, he hapa loa ko'u noho ana malaHa. Ile ikaika no ke Kiaaina Farani i ka hana hoopau i na kaua a ka poe ina llivaoa, Fatuhiva, Uahuna. Eia hou nae ka pilikia, aole holo pinepiue, ma elua a ekolu malama e kaapuai ai ma na aina, iaa ua pono loa, | E ano okoa ae ana paha ka hoopouopo* no keia hope aku, e lilo aoa i ke Kiaaina ka hana ma ia mea, aia ma kaia a ka makua e makemake ai e ao ia ai kana koiki, iua ma ka aoao pope, a hoi mu ko kakou aoao nei, aole ooa mauao n\a ka aoao pul« ( p«la uiai o KauwelUiiha i»'u 1 kela la aku nei. Ile kaua no ma llivaoa i ka malama i hala, kipu ia kekahi kanaka a make loa, a o kekahi kanaka, pakele mahuu»hune kona ola. Ekolu hoi ana ma Tahuata, o k* kt aka ki wai ka lakou hana. K kana ana paha tnaho|>e o ka makahikl 1874. I ke kaua ana, ma Puamaa, elua i**ea i make, a eono }>oie i make ma Hanau|ve, a o ka poe i pio, ua holo a pakele i Puamau, a ke kaK n*i ua j>oe ta, na ke Kiaaiua Faraoi t hob !i|i i ko lakou aina. He wahi mai Wle ma ka P*e*ma o Nn» hiva nei i keia wa ; aueane piKkia kaki

poe, a ua d!a od n^ē, he ma? }iebera e no, ina be mai hel*era, ina na make, he meaaie ka inoa oia miii, W«bi &»a i>a®W $ oia. no ka paapuu liilii uiaola i loaa iM ma Hawaii mamoa. _ . ... - _ , He ola no & p&u e noho nei, na kumu, na wahine, na kane a me na kamalii, aole i loaa i keia mai. Ua, hauoli nui inakou yke loaa oaa raauj paahana hou, no Oomoa, Fatnuhiva, 9o Hekeani, Hivaoa, no Hauahi, no Uahuna, no Tahuata s a I*o Nnahim Pela ka p&le a me ke uoi i ka H&ku* f 1 K h&i mai kona aupuni." Pehaa la hoi e hiki ai ke.ole na paahana. I mau paahana hou, ikaikā, makaukau, hoooono, ke elemakule nei raa«ft o Kau wealoha, ua kau ' mai ke oho hina ma ko maua poo, a me ka loaa bom ana /> kekahi mau maka, oia ka anL Aloha oukou. J. Kekela.