Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 3, 13 January 1876 — KA HUAKAI ALII A Kalani Moi Davida Kalakaua Ma na Hono a Piilani. [ARTICLE]

KA HUAKAI ALII A Kalani Moi Davida Kalakaua Ma na Hono a Piilani.

[Koena mai ka Helu I.] Moe itio la o Kaiaui, makou a pan ia «o, « ao a apo ia ■ma.i 1» e ka ] lokomaikai o na kamaaina, a iioho pu iho | la makou a pau nu' ke alo.lia pumehana. | Elua o makou jx> i Ulupalaku.i, haalolo ia wahi nani i ka Poakolu ; a niahopo o ka , aina-kakahiak» linliu ae la o Kalani Moi, | na ukali, makou a pau m.ilun.i o na lio, »o | Keokea, i Kula. Ukali mai lj[i ika huakai . Alii he mau ledc oj»io, a ma Luio liaalele j inai la ia makou a maho]io o ke aloha ana, lioomaka mai la ka huakai i ka hele imua; o Kalani Moi no hoi ma ke j>oo (mamua,) na Ukali Alii, na keiki o ke alo, na lawe ukana, a me ka poe makaikai mai i ka maikai o ka Hiiakai Alii, e hahai mai ana; oiai na lio e lawe ana ike kūla o Malaiei e pn ana īluna i!alo o na awaawa, na kiialono, he lai wale no ia a i makou e j>ae uei; a hookalii no mea" akai aka nui a na mea a pau o ka huakai, o ko Nonio wahi waa; he wahi hoki, kau iho la oia me na paiki lole kaumaha eliuia ko lakou huina, ma kela a me keia aoao, a i ka wa e holo ai, e pnehu ana na ili uhi i ka makani, e nakeke ana hoi, lioholo aku la ka noho i hope, noke ae la ka hoki i ka owala, ]>ua ka uwahi e uhu ana i ke awaawa, a i ke ku ana, ua kau aku la ka noho ,na paiki ukana a me Nonio iniua loa; lui ae la ka aka, hooponopono hou iho la a j>aa, komo aku la iloko o ka laina. Ai ka hoi'a 11 oke kakahi.ika, hiki ma- j kou ma kahi o Jo!m Kamakele; a mamua j 0 ka liiki loa aua aku i ka hale, kipa ae la | ke Alii, īuakon a pau e inak ukai i na kao ! huluhulu, hoakoakoa ia inai ia iloko o ka pa, no lakou ka Imina i liiki aku i ka .'■iou, j ; aolē nae i -pan''mai, a hoo'iai ilio la ka hna- i kai iiaiia. Puana ao hi o l kali }>enei: — : i Kuu nane—Kuu wahi kuinu ]toj»olo j»au ! olei ke kao huluh'ilu ? A, aia hoi o l lili ina kela kihi o ka Im ikai, i jmana oiai ai me ka nalienahe, o kalii opio a L o j lalo o mea, a Im ae ln ka aka o na inea a pau. Ai ka hiki ana aku oke Alii ame | ka huakai, i ka l.alo i hoomakaukau ia. lele iho la makoua pau ilalo, liooluolu ; a akoakoa mai la na kannka alolia alii oia Apana e ike i ko lakou Moi, ine na puuwai i piha Ika hauoli; a luiini' wale,, hooinakauk;ui ia mai la ka papa aina nui inaikai, i kau ia na ono, na mea momona a pau maluna iho, i lioowehiwehi ia li. i me u;i lau iipolipo o ka nahele. Aiiaaiiia iho ia oka aina-awa-kea i.i, nuu iho la a ana, a ua imi hoi a lawa, i ka'okomaikai oua kamaaiua. A ina ka hora 1 o ka auina la. haah le in.ikou ia Keokea. iho i kai no Wailuku, kalii o ke alii Kuiheiani. t>iai ka'huakai Aiiiehele ana imua, aiawa ao laau i iiope nui ka j>oe e liahai m:u aua, uo k.i naau i pilia i ka makee alii, e ake e H-.« — i ko lakou 1-ani, maluna o na lio a malnlo kekahi poe e j>eki wawae ana. Xani wale ka kaau i piha i ke alolia Aiii, a aloha aina. A liuliu wale, haaieie mai ia lakou ia makou, huli ae lā o Kalani a aui ao-lā.i kona papaie, a pakui mai la lakou me na ieo huro ikaika ekoln, e i ana, " K ola mau ke Alii, a nie Kona Aupuni." Ile loa keia kuin a inakou e pae nei, he ihona \va!o no ; hnii j>a)>n aku ia ke alo o Kalani, a me ka huakai inwni, ke wailio uiai la nā Wai* iia i ka nani, nana akn o ka nliuli mai o ke ko, a in» ka uluwehi o na laau, a e pu-a mai una ka uu alii, a ine ki mahu ona hale wiliko ; a aia kekiei mai ia na (>««, ;i nu> ua laiāni kuahiwi o I.ihau, mauua Keke. a me na paii o .lao ma ke kua; nana aku l.oi ma ka lima ak m a ine ka iu in », he kai wale ho, a ko aui ae mahope ae <> makou o ka mauna Haioakaia a nie koua mau kuahiwi. Ama k ; i»o--ra .> o ke al.iahi, hiki pono m.ikou i kai o W ;uk*jMi, e knni ana ke vn-oe o ka iiaie wili ,ka!uku, pae nini ia makou ia huina alanui 1-ihi, oka maikai he akea; Ama ka hora ,"> j hiki ka imakai Alii i W.iiiukn, ma ka ha'. i l oomakaukau i:v, iele iho la ii.Hiluoiu, a apo m,ti la na kamaaina ia lvaiaui, na ukaii. inakou :» pau a h*H>kii>a ,-,kn ia u»e ka \»aipal»# pumehana, Keiā no h»'i kahi okv,i.» llawaii ]k.iu>», ut;»tkāi ka hale, ka |>.i t i 'nau nui, hiiu iu m>e *' « an:;, i j i;< kanu, ke aui ae ,h> ma o * uiaar.il k ili» ka maka ika uaui; ama ia aiu> ahiai.i h ih.i kanaka nui, a ua kuu nau ma; ,a i..» .. o uahenaiie v - i ke anaina Aui, o k » Pua'a Mimeiu a ke Kiaama, no na Wūh iia, ua k. ;ki o Kei>au 'iam a uio ka B tna Puhi »»i»«- o iaila. lia n.iii: ke auaiu.i a h'.k; ioa aku ma o na hor» >' k« k.».« . a iio, kaiii uiea ie.ilea io,i i* 0 kahi Koho «>|>.xa a kahi ka.;k i l.iwai. i ine.i la tnai ma ka ok ioo k»ui oik' hauau, ivnt*nia "i A ik> k«s.V iak ; Poaiu'ia, h.i'- 1 ]o 4 m. '„>a aku ka Moi. 1 nkah it « k< Kianu*. a m. S.i;u'i Paikei. ma k.Un «> I! \ \\ inm.ii-i. 1 \\"si>>«\ ,;»i k v '.»«»;* 1 al l. l;o; in;», I*, nii>i lii>u i! ; ,i it i>. 1, ;\ t Ka wAi-aa.». h,s.m.,k.»Hkaa u .a k» | aiM a.n* :;>>;« . i ,> kn hoi :.«* ; >.* >, .; "i A'. 1 i At>.» k . !. ..?■<» 4 ksk «,.f.kaiHii. i"» «.e e iho ..-» : k» ! ,Mue . kau la ■:iiai'.;f.a o na kaa. i .>. ih v Kh'h.* , .« \ ka i tk; a:-i 1 ka!i.>K.,. k.; k . .>> ..•» k.l makam e pi' ..i ;kaika «1«, 1 . «>.ai« U \v.an ;.a h« h« r >» .»») >, * u» x« «.*. A 'i ;i »*. ,» l.iha ' n ' V •> ki n;,>kua' .. ua nma ae .a «> a; k« \oaj»aik.«, v ki, a i t > a h|,| A 11» m*ka..k*«» 1.,-i ua k. ;k- v' * . la. n»« k. kavna ana o «n ko

kaena aua. 0 kekahi a me kekahi, i ba mea e oo ana, (i)e mau keikik&ne iiae 110 a elua.) !leihe£ waapa a Kalanī, me ke Kiaauna o sa Hom

Laluu mai la makou a piha.ka uwapo, e | i nana ana i ka hana a na waapa elu», k:iu I i na ukana kukulu ka pea ; a pau,a makau-1 > kau, kau iho la ka Moi nia kona waiipa, a ! I o ke Kiaaioa no hol ma kona, hoomakaka I ( holo ana, i ka puka ana i kinohihele e mai [ la 110 kaniaaina oki mai la ke Kiaaina e j I welo haalieo ana no kona hae mahope, mc | I ka manao Aiaoli o ka aha kanaka 'o uka, ] j aohe e loaa mai ia ka-wa, aka, ko ka Moi i waapa pili loko mai la oia e hai ana ka nalu mawalio, oia nei no maloko, a ua hahai loa hoi kela waapa i ka inakani, hele lokou la a huli, ua hele okoa mai la ko ka Moi waapa īnamua, pau mai la ko makou ike ana ia laua, hele mai la iloko o ka ikaika o ka naakani me ka makau ole. a ua hanupanupa hoi ke kaii. A i ka hiki ana ae o ka mokuahi, kau iho la ua ukana, a mc na ohua, makou lioi a pau na keiki o ke alo, aiualu mai la o Hiīanea i na waapa, holo mai la makou a mawaho o Ukumehame, loaa ia ruakou ko ke Kiaaina waapa, kolo ia mai mahope, ua loaa iaia ka poino, liai ka hoe, nahae ka pea, a me kekahi mam kaula, ua pulu hoi na ukana ; a o ko ka Moi, ike koliulin mai la makou maloko iho'o ka lae o Kailio kahi i hele ] ai, hele o Kihfneaj% hiki ilaila mawahoae ! komo kela iloko o na naln o Uoe liee ana,! he hapalua hora ke eo a ka mokuahi, ku ae oia lua ke awa o Lahaina; ine he la o : i ka manawa o ia hoio ana mai o ka waapa ; j o ka Moi mai Kamaalaoa a hiki i Lahaina, i | 1 hora 45 min.; aeoaela ka pili iua keiki, i o Ainahou. Pae mai la ke Alii i uka a ; kipn ma ka hale aupuni; piha ina kauaka i e huro ana; a maki m:ū la na koa malalo j o alakai ana ake Kapena Moses KuaI aua, a me naLutane*la; ua kapa ia keia I puali o ko " Maui Ponoi," o ke Kiaaina 110 < ko lakou ]>oo nui. Ama kahora 10i a. m. i. hoi mai la ke Alii i ka mokuahi, a me na ! ohua ; haalele iho la ia Lahaina 110 Hono- | hilu. 11010 maila inakou me ka maikai, a S he niakaui hoi ka moana, a ma ka hora 7 i ahiahi, ku ka mokuahi ina ke awa o Kon. j A ma keia liuakai pokole a ke Alii no na t liono, he makaikai nna keia no kokalii ku- | inuhana■ nui, me he 'la iiima no ka ua wehe 1 e kc pulu, a na ke au o ka inauawa e hoike ' inai na puana a ka inoe. Ki>w. K. Lii.ikaī.am. Mea kakau o ka lluakai Aliu