Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 7, 10 February 1876 — Moolelo o ko ka "Hoku Ao" huli Hoi ana i ka Home. [ARTICLE]

Moolelo o ko ka "Hoku Ao" huli Hoi ana i ka Home.

Poalua, Nov. 30, 1875.—Haalelo ka moku līok'u Ao ia Jeluit, a holo no ka huli hoi ana i ka home e ike aku i na Hono o ia aina aloha, kahi o na hoa'loha. Aia ma kona oneki na ohua—O ke Kapena a me kana wahine ; ka Elele o ka Papa Ilawaii, a me kekahi haole eepakeko no Makala mai, he Ka|>ena mo ka Malamamoku; mo elua pela, me ke kueuo, uo kekahi nioku i ili ma Jehiit i ka malama o Nov. lle moku Kuhia ua muku 'la; ame ka'u wahine. O keia mau ohaa a pan, e hoi ana i na home o lakoii, na home aloha, me na lipolipo i uhi paa ia na puu kinikini, o ka hana a ka Mea Mana Loa. Aia no maluna o Hol~u An, na ohua e huli hoi ana i ko lakou mau kihapai. O llev. B. Cr. Sjiow me kana wahine; liev. J. F. Wini mekana wahine: S. Kahelemauna me kana wahiue ; S. W. Kekuewa, mo kana wahiue. 11010 o Hoku A > no Nftnierika, ma ka Poalua, la ;>0 o Nov. Ike mna ia o Kille, he wahi mokupuui uuku mawaena o Je!uit, a"me Xamerika. Ua neoneo o luna o ua aiua la, ua hiua na laau i ka makani ikaika i p'i ai i ka malama o Novemaba.

llaalele ka moku i kela aina a liolo aku i Namerika, ku malaila ika Poakoln. ILalawai pu me na kamaaina. JTa Snow, amo Wini, i malama i ka hana a ka Ii iku ; iwaena o na lioahanan. Poeloele iho la, hele iuo ke kau ana iluna o ka moku.

Ma ia po 110 ka holo aua no KV»on, ku malaila i ka Poaha; lelo i uka o Sno\v nia, Winima; launa pu me na haumana. A ma ia iho holo no Mejuro, aka, loaa iki i ka pohu ma ka moaua, ku no nae ma Mejuro i ka Poalua elua o ka malama o Dekemaba. Lele i uka o Kekuewa n>a a noho me na haumana ; liaunaele nae ka aina, lie wahi kaua knloko ko lakou iloko o keia wa. Pehea la i keia wa, ua pau paha, aole palia Holo ka mokn 110 Arno, ku m&laila i ka Poakoln. Lele au i uka ame ka'u wahine, mo ka Kle'.e oka Papa Hawāii. Launa pu īue na haumana ; liauoli maoli ka naau i ka hui hou ana me lakou, a na lakou i haawi mai i mau mea e pv»no ai niakou. A p:\u na hana malailn, makaukau 110 makou e haalole ia l->k t n, aka, ua hmwi mna makou ia 1 Aon ilok>> o na lima o ka Haku ; a nana uo e ki.ii niai. Ake noho la me lakou o A:ivlrume kona ohana, a nana uo e kuhikuhi aku ma ua mea pono, e p:li aua i ka pomaikai nui oko lakou inau uhano.

llo'.o aku no maleou no Millo, e waiho ; aku ii S. Knhelemauna n\a. Ku ka niuku ni;>laf A i k\ l'-.ah». Iwele i v.ka r> S. Ka'ao- ; lemaur,a n'.e kt»ria ohana, a hu! me ko l:\ua 5 mau hnuniann, U ka ai.ia h >jv loa 0 ka Paeiina o e haalele iho ai ka ll 'len . 1 . a liolo aku im Aj>aian«'. O ka ; nui o na la mai «leluil. a hiki i M:il«\ ho 11 la W.lli' 11,'. y""\ Ho.o ka niokn no a ku nialaiia 1 ka !•» S:»hui. la -1 o lVkemalyv, elua la iumi Milie aku a hiki ma Ajv»iaiig, huij*au hv» na la holo 1.1 no Makala,' i ka huli h»i ana i ka h«»me. Ma keia liolo ana, nui na a!e. ikaika ka makani, inli io ia nei. kupikip;k:o ke kai. jv»lue\, h«H>n-ii!ua lu>i: a nalul:i ke j»o «. pllikia kV jn>e luai ma ke kai. Akahi pule ke ku ana o ka nu>ku nta Aj»aianp- lke ia Mr. T» '.a, Haina, liēhn» ma, me na haumana pu a Ukou. Ma ka nan'a ana i ke a:io o k.> lakou mau heleheleua, he ,vio nawaliwah no mi na kui«.v, e «,»U jvv ha mahoJH ,, . 1 ki jv»u a-ia o na luMiiahema«» ka m».Vu ua ho 1 > ak;» n.> Hui ar«tai*. »' kn aktt »a Ka»i«»a iw' k«>:>a \>l»ana e !»>>» aku i lloii«»lttl«). Ku n«> i»»ak«.'ii *na k.a ao»a o HuUnl.in. n»a ka la J1 «> IV k. A kau n»ai la o Kanoa nir k«>N.a ««ha:ia n«> ka huh h«n i k* hoine. 1K V. » >, HaaU*!e ka n»v>kiua Uulani.ar.. H.-.ki na j*e.%. h,(,»ma!o»a na kaula, kuu i> * h.«io , ke kai. Na-u n.» n.a eheu k*s»k«rs> «> ka //■»■. I . l\a» ka h»t»-u'.i. h«K>ka.a k» >.IU o k•» niok-.i «• h.».«> ak-.i \ ka Akau. l» ka j»*u i «> '■:» o k i ;k«>. aua i ka l\a«\a»:i.a haafv».a ,> Nl'» k i>:.:v:a * hv»U» aku i ka m«U!.* ka. ■;■> a*«i >.a • «akam. r lax*r e na k\r■ k i i■■■->. .: iii»:»*: i k*i llaw*u l**«vii. r •. • . M « , i 1 ,a i-.«! u-> k. K a'> ! a « k : »»«> m* H > i • ' !•: ,":■■ . , *. ,' ! I < ■«' J 1 k. '~»** ka > .V " ■ s 4 v. , l_ V » S »:.> ■» , v . •« k. ( , ~ . ;■ ,s . . ... , v •», ;» :■ •«.* '~*» i* , •: :»K. . >» . »> ... '. Ul. » IH*i. y »! M i

kahi wa, epkani pukiki ano e i kahi wa, luīiluli ka moku, ano e mai na ale o ke kai. O ike ano ok« makou ii*iu pauku kino k«la \va ino, «a baia ka-pili kohu, ua liakeke ka pili, ua hoano e ia na ukana olokp, a }>ii mai la ko loko iwaho, a nui maoli |ka poino, aka, ua maa nae ka moku i ka hoano e i na mea oloko, mamuli o ka hanH ano e a na ale o ke kai. noiaila pela e loiaa ai ka mai o ke kai i ka poe ohoa liolo >noana. X l'ela aku no ka'holo ana o ka n\6ku i ka Aleau, aka, aole hiki pono i kahii mauao ia, ua holo pahua aku i ke Komohaaa, ua hala he wai loihi ma ia ihu. Maa aku no ia holo ana| mo ka makani kue, a hanleie pu walo iho la uo, pohu iho ia, emi hope ak« no keklahi mau mile, loaa mai he wahi niakani, e aniani mai āna mai ke Koinohana a ua ioaa kahi nawe iki. Lana ae la ka manao, o ka makaai ktipono keia e hiki ai ika home aloha. Ua haalele ilio la no ia makou e holo pokakaa waie ana io a ianei, e Uke me ka luli anā 6 na lau nahele o ka uka liio i ka makani, pela iho la' makou iluna o ka hokua o ka moana uliali.

Mahope o keia polm ino loa ana, ua loaa mai ka makani kue ikaika loa, aoie hiki ke hoio me ka maikai, pu-a ia na pea, a koe kekahi main pea eha waie no, kakani na kaula i ka !ka mea. o ka nui o ka ma*kani maiuna o makou, a ane pilikia no, aka aia ko'u mahaio maiuna o na alii moku, a me na luina, ua eleu maoli, aolo makau, o ko lakou huiuaa paha ia. A mamuii oko lakou eieii, ita ioaa mai kaiii pono iki, aia ko makon Inlinai nui ana ike Akvia. No na la eha ka loihi o ka pa aua a keia makani a na pau iho Ja, akakuu mai la ka pii ana ona ale, a olnolu mai ka ino maluna o makou.

Hoio akn no e ake e ike i ka aina aloha, a loaa mai la he wahi makaui mai ka Akau Hikina mhi, o ia ka makani nana i lawe mai ia makoa a pae i ka aina.

Mamw» nae o keia makani, ho pilikia i ane kokoke, oia hoi keia, ekolu no pahuwai i koe a lele loa ke aho o Olepau, puka mai ana ka olelo mai hope mai, "e knataia ana ka wai." Ke mihi la makou ika lea mea o ka make a ka wai, i na e i>au io ana ka wai. Ma la po iho no, e hoohnule mai ana ko ka lam i wahi knlu paka ua, ua loaa mai la kau wahi wai uuku m» ko makou mau Kakeke, a pela ma ia mau la mai ka nui o ka wai, a pni ae la ko makou īnakau ana. Na ka Haku i Inawi mni. 11010 niai la no makou e hook'>koko i kn aiua aloli u A nta ka pi> ok v Poalima, ao ae la Poao»»o, ike makou ia Molokai, a me Maui, a hooiho n\ai n«j Ilonolulu, a luxva atva o Makapuu a me na olaj>alapa o Oahu. Ke pane wale ae la no o loko o'u me ka i ana ; nani 110 na pun a me na : awawa ma na aiua mauna, haahai loa ko Maikonisia, he mau kuahiwi niu a laau ko laila. Poeleele koke iho la no makou mawaho ae o AVaikiki, a knu ka heleuma mawaho ae o Mamala. Pau keia liulo nioana ana» o ka la 5 no ia o Keh., o ka hora (» piha ia o ke ahiahi.. Oka nui onala o keia huli hoi

anrv ika lio?n<s Ke !•», uiai k.i | Jfrvkala, a me ka P»eajiria o Uililwii, a hiki i i Honolulu noi. M» kei;vh\»li Uōi an^Uonui na m» honiH>r, nka, mai ko Aku.-\ mai iw nae i.i mt\u iiic\, H nnna no i mi\i n h ika aina Tnnl«>o», " K lioonaniia Oin ma ni\ Iwi. n W mr\lu m» jk» ho*ma, )»o alolin i i kanaka." Mc ke nlt>ha nni !or> inn 7iiaknmaka okoH.V. A. S. P. Kaaia. > llonolulu, Keh. H, I<7»>. i