Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 7, 10 February 1876 — ELINA KE KOA HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI. [ARTICLE]

ELINA KE KOA

HE KANAKA OPIO PUUWAI WAIPAHE! KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O KA OI WELINA HOPO O KONA MAU ENEMI.

Mokuna Ir-Helū 6AE ! O.E oiaio. o Emelino au ; n e like mo kau nim hu;»olelo hooluiuoli 1 lioopukn mui nei. pola no «uaiiwi hoi i ho;>kahu;\i;i k;\ h uioli iloko o'u aiio. Ke hni iu \i nei oo i kou niauao paio i na kanaka powa o koi;i nioauu : Auwo ! o ke kanakn ojno. iua pah;i i like kou kamuaina ia lakou mo u'u. ko iakou holun;* ii ine ua han », a->h- |,>a p.Uia oo e ae uiu» o ho io aku o paio uku mo lukou. O ku holoholona woli o n \ holohat.ni » hihiu o uu uiu luuu o ke kuuhiwi ko lakou. o nū li' i. uu oi pukoU uku ko kulukalu in unuu ao o ko ku hok;li Ofivu ao o a o ka l.ikou muu huna. uolo puha ho niou nunu e hoike mui ku mainoino u mo ku woiiwoli muluuu ue o nu pupulinu oku houu.i noi. 1 koiu u n»o koiu inmawu u iukou o holo uku ui nn nuhuaku p.nv;i a iukou. u ko huli Ihi mai. o iko ai au i na w iiw ai mukuin io 0 kel* mo koi.i uuo, nu u mo n>» viuinvūiia, u i kokuhi innnuwu uo hoi ku momi ; a inulunu o iu muu wai wai n u kulu wohwoli o ko koU uluulu o ko k * nuk;». u ho ko m ti lu iu uuu mou u pau 1 ku !•» muiiioiuo o ku U<uuuuu niai. u puni ue lu kou ktno i ku iiu maoelo o ko kaiuuuliu. Ko hoolohe aku ike uuo

0 lokiui iii.iu uhK>k-lv) o kauiiiilu» mn •ii ui>>iioju' .in» i> k>i livii una iu:u, lu» lUi'a woinwii. i: kam.ii!»,» kokah» » ko .llu» V> ko?»;i IhUl ;i:!;i ukll I kl pUU i» k\»k.i.ii. .» vi kv N i.u Ii ! v . lia» m * i ku !m--!i u» >i .in.i o K i Wiilia o kv x km 111 w .iliiiio i'U «l (uli.i | lU<» k« {>.4U«I*, m k«»KilMi .ikll 1» i ki' :i:il, ;» p ihu «v> 1.-« ;i lo',- , . ..!.i ,w U k .<m » ki:>,» tn i v» t »» moi. <|,» *»•'' * K-h*s!. })U lio l:iU».i)U ,t 01. l> k> k.Wll l:*>:, V» l.v !tv<UO RUA k,>n:» 100 ik » I k • < 11 A 1 ..i«< ;i:i:i ;4 !110 | vju,4 Ap.iU» ,< k '* k.:..'» v< kv'K.i!.| kv<lll uuku. »»»0 ki .) <, i m n o kv>:;.i .m.ui lu ikm i hv»v<|»* i:.A : k.v . O kv i a t.i.,u hu*v»iv !.< v< k<* iu i- ■ * " 1 '*■<■ v' ... ...ii l.i *11 i V < ~ I>M | ,v i k* ...k-<-» lII.* i.v kv .ii o k.*»U.i.!u» ;il | ,» : KA I.ik.Ml lii.il» ...i, v »)u< kv» !.lkv>U |t.iUt<]« .tn* mo n* k..«,..* w.iim, ,i v»w«u n«'i lioi v< k.i ~, !,,> .iku n < uio k.i !.<liv' t kvi.ini.m ! nu»r * hv<l,- lv<, , l ki »* u kc {.*!,•*,<. O Klum. I k;« w.i ;i k<1;l k i:kvU:i 1 k*Ui*l ? ,i. , „,K.,|v.;u» k.»:\,i UIHU 1.1 tK* IW *!» 1 V „ , . , k AKI , » V IK. :■<i.; , {, .. ! * 1 M-.l «* kv»I..A

| kino hnlookna i ku nloha i ka ohana i i haulohia malalo o ka lina hoomainoino a I keia ])oo powa. Kulu i makawalu iho la koua inau waimaka ma kona mau papa- ; lina, a ano haaiulu kona umauma.. i " E kuu makamaka opio, " walii a Einolino, "<? kala luai ia'u i ka ninau ana , aku, 110 ko aha laoe e hoopulu nei i kou I mau jiaj>alina mohaha ino ua kuluwai I hookaumaha ?" "No kum minamina! eka ui opio o keia hale nona ka moolelo uliuli o ka jk>wa; no- ka nui'o ko'n minamina ko kumu 0 ko'u kausiaha, a na*ia kaumaha hoi i ltoolianim4aaii waimaka o.ko'u tuau maka!" . Kau ae lu u& Eiiaa noi i kona maii lima ma kona poo, mu ko ano kaumaha ; a pane hou mai la no o Emeliue rao ke ano pihoilioi: " Ua kamailio mai nei oo ia'u me ke ano e hai mai i na haina o kau ninau, aka. aole a« i htx>mao{)op<> iho. Nolaiia, ke ninau hou aku nei uu, no ke aha la oe 1 kaumaha ai." "No ko'u liooa mua ole ana mai ia nei, oiai ina puha wau i hiki inua mai i keia hale, ina la ua hui pu ko'u puali koa luiua me ko lakou* a ina la ua hoojK>maikai ia kekahi mau ohana e noho nuK'uhane ole ana i keia mau jK>ino. No ka niea, ua hoike ia maiia'u e ko na lani niamuli o na iini o kou j>uuwai, e lele liilii ana keia jmx' iiana ino maniua o ko'u mau luina. A o ka'u e ake nui nei i keia manawa, oia no ka ike ana aku i ko lakou niau moku e - holo mai ana. i hui koke aku ai makou, a halawai aku hoi ka eli'le a ko'u mau iini ana nie lakou."'

• 4 Mai lieli' iuo oe e kuu niakaiuaku oj»i«>," wahi a ke kaikamahiue, "Oiai, ua oi j«ikela Uvi aku ko lakou heluna manma o ko oukou. a lie mea makehewa j«iha i ko oukou hehnia uuku ki' paio aku me ko lakou heluna nui."'

" Kt* huao iK'i oo e hookahuli i ko'u I man:io puio. a ;iolc no iihm iiana o- o ho- | ahewa aku, oiai, ua ikt> »H' a ua kau hoi | ka w< li nialuna ou no ia ma\'. iu<si au i iikoaiai loli' x ai : aka, ke hai hou uku iu-i au ia oe, ua jvvi koi'u nianao no ka"u HH'ii i holo mai iu i, a o hui ana wau vnv lakou, mo ka jviio iioj*o 010 aku ia lakou. a aolo !ii;vrm malalo iho <• ka la nana «• hiH>ku< nii li "|H' iniu ia inaiian o'u ; oiai, <1 ka Ihku manao ka kini k<» u j«ii< kaua.'' " Alia ! alia ! !" \vani a k<- kaikamahint i oj»io. Kau iU' la la i kona nvau linia nialuna o koua 1 ic. o j<nlulu av.a i ka w» - l-i o ka l.i. h hakii]H>!i<i aku la tua\\ah<> o k-i ji»ka aniani. An.>.i uk- ho la ko ik. u< i au ho < lua inail uii mawalio l»> v o kkuk'uu kouiohana 110 niau nii:iutr oki!Ki ko lana n< i ku aua iiio nio ka nu iia, o k.iu l;u,a ! maii niaka ina kaln o ka uiananianamun <» huiolino v kau j>*m<<l< i ana i ka moana. : l.<'!ia j-<!.v ak<i la n i maka o k>: ko\ Kli- j na nio ka lianu j>i<v> o kon.i ninauiua. j iio' j>oii<> aku ia ia iania a kau j>»>;i<> i ka j>uka aniani. a iu- inanawa »>ok.<l< k<> i na nana |>oiii> an.i, a j>ano mai l.i iik' k;i I l.'O h.uu.li ; ! ll< oiaio. k<' ik< noi au lui m.m js * j

ilu.i. a ma ka nanaiua, nu' lu> la ua hiki uai- iio ia n ki- h.H>m,u>jMjy» i k< i,i nianawa k.<ko. h< niau īuokii {K.wa k< Uv. Kf h<N<nia*n>."j>ii noi i,o hoi au. k<> kau j»»iol< i mai iK-i k.> iuU iu i o ka aina,. ui' hi- la. u«» k<>iu<> »v<> 1 uia oj>o i ka uka» na. AuiioA vv «• Kui. l»n< k , ihho la o ka inokn no k< la au i liali n niai in i iV<u a iua <>i»4 i \ al.iil.i. luwkahi a'u n. iia uiai tu>lu> a hahai iki l»« k uiaka l.»k.> «> k< i » li »i.. oui, o j<v ;»na uuikou l.ul.'kl* O IU f<USU|," ! " Mai j*v «x-' mai «v i,ial>k<> o k>-> ia Ual.-. oiau <t ka I »koa haua nuu m <k kk huU ana a jxuu n,\ Lviu o ka UaK' n<k<- kv>u»v> iimi lak»n. aokh * «< j>.tM >« rttia n»a ko-kahi A' ua k\x *.a <» k«-ia haio ! w.ihi a Kh». «u,o t liK k< N\v.\ • ,M«ī ao i kou nuu wiw,* w«ht o h.Mj> j* i mau i .!<»». <*ka, » ku<sv. < 1,..;v> .<J, . iimi hai uo k< k*!iu Kioa <} mak. a. k< )mi jk.M aku iu i iaii. i k, 14 la. • Im . 'o j-u> i,«> i »>aaK},. ,* n. « i l< 1 * i.« •„> !k-: < :.v ak: ,i »1 ov. *:*ioHo Aj;j <> K. - * ! " AOl. aa < }»->1 K.»H »«>». .«I j* J> 4 j !;* o. . u«ko! ai. \\„'n: * i. 'i >,• .» k ■*' 1 • lV ; K,v ' » i\*« : I " I •« haUAU ».1 «4<liliK kt !:.v>- .. v T ♦ h. • -„.0 li k,. i .; i i ,1

ame nanmalaa no ka j»\io ana me na enemi o kuu Moi aloha, " wahi a Elina. " Ano. ke noi aku nei au ia oe e hoike mai ia'u i kahi o ka waina i waiho ia ai, P me ko lakou mmi hauoli hoi " Mo ka hoolohilohi ole iho o ke kaikamahine opio, ua lu-l«> aka la ia, a ukali aku la 110 hoi keia niahope ona, komo 'ku la la.ua lio mau runii ane pouli lehulehu wale, a hoea ana iluko o k«'kahi keena nui. He oi aku o ka uani, ua ulumahiehie i na kii o kela ano keia ano ; o hulali ana na waigula a nu' ke «laiiuana ma na wahi a pau ; a i ko latw nei helii ana luna o ka moena velevetA nani, -he liehe wale.no ia o ko laua nei' mau kapuai wawae. Huli mai la ke kaikamahine ui a pane mai la, " I koia la, he elini mahinai hala 'e nei, i ka wa ona manu o ka lewa e kani luila ole ana, oia hoi ka hora o ka poniponi aumoe, o ka wi ia 1 hoi mai &i lakou me ki-Ia kii e kau mai la, " a kau 'ku la kona lima i kekahi kii nani e kau mai ana. " Uo keu kela o ka wahine ui, a ma ke ano ko nana aku, 1110 ho la ho wahine alii,' ! wuhi hiih i puana ao ai. "Ae! he oiaio kaa. Iko lakon hui ana ia po, ua hoolohe maln au e like me ka naea mau, a ma ka lakou mau olelo, ua hiki ia u ko hoomaopopo aku, ho k»ikamahitus oia ua kekahi alii, a ua pau kona ohana i ka lukuia a koe oia, a oia ka lakou i kii aku nei me ka mnnao « lawe iuai i hoa iio'u. Aka he hoohala m«n;i\va ana keia.'' Li i ka'ia aiio iloko o ko lakeu ruuii e iiauea ;»i. A ina ma kahi e loho ana j i ka iiiim hu iolelo, mo ka ike pu i ko lakou uiiiu "lielelioleiia, e kuu una ka weli lu ihuni o koii'kino." Huli aelakeia, e alawa ana mao a maanei, a ike ;«ku l.i i ka nonolio mai o na noho nnni a puni kekahi pakankau i haimia noloke»' ni;ii o kekahi laau hinnlimiu loa. M » n;t ao.io oua mau noho nei, e waiho ;an i he niau pahikau o ke ano oi loa. K wailu» ana mamua oua inaii noho neii n:V pn panapana nunui, a i uia n » walii a pau a ka maka e haulo | ! uku ai, aoh- ao o lu le ana ka ike i na poiio kaua o n i ano u pau o ia inau ia la. Alakai hou aku la ua kaikamahine ihu iaia nei a h >ei iloko o ka rumi e w.uho ia ai na u aiona. Maanei ua lnw'! inahi iho la o K ina i kou a lima iloko o kooa i'oh. a imki mai I;* ho wahi oiuole nnku. Ku iho la a j»;»no aku la i.t Kinelauia u:e ka 100 haw .«uawanu, i ka i ana akn : "M.i inei e h iah !< v au ia «v, a mai lh'v>M.tn.»>» h ' i oe jio'u a me ko'u maii \ hoei. A m.i.Hi i n«> hoi. ke hoouiauao h"U aku 11« i au i.i «v, mai noho' w a hai iki r.o kekahi uk a uo ma- ( ko;i. I.i.i ka u kau<>ha ln>j*- ia a | ke īioi nei au ia. i:iai lu'h.» a hoo]\ala- ! Ka ika h>Mko ami; Ke aku lu'-i i u; iLia w.ihi oni,»le lle wai lk<ohia-' uit i kvia I'. 1». lr aku *v a e h«x>kuiu |

I'.h . i h<v>kahi; kuhi iu>ko o k. la a 11*' j kv ia j>aau w.iioi .1 <• waihou. i a i kt>u w;i ! <• lu-"kulu ai. < j.ani koko ilio ,v iko |v»- j Ini 0 ka'u kaiiv\lia "lioj>o lw» k« i.i, alr h«>.»ko |v>!ol«-i (k; ko hoi aku u. i *u. <» ka la aj*>jv> ko u hoiko uana o hai nuu ka ! lon«> o ka lanakiU ana o KliuA nialuna o ' k« i» |n v jx>\xa;'" ! llwhiki j»;vt n»*i l» ua knikamauino n< v i v;»ia *H'i n»o ka h;*i<«ii<»i ooa *aim*k.i, • a Uw>. <»ku U n<\ Jh>i » U «»h»kv Huii I

• nni l>* <> Klii»« a h< lo n»aH«\jv iho « kv» laua nlolu mik, a «»iu* jwn aua Uo ko l;*IM iko• fttt:* nu U kv I H*kiM*XX, ; V' il»<> aku ai»a na kuk**nft oka U nv*« U;<»o ka īlikai. a ko *n«\»nc »Ho U k.-* j>*\uii o uhi »t*l»»iA O u aiuA Ku <**»a o KHiia i k* ijtuU n » k« v» u« 4* u -^ v 441 - Alawa aku U. n*«u u»ak(» ika nh»Ana « ikv }tvw> Hi«\ % H* «ktft4 U i i»<* |* a o u«<\ku umī **»* H\ }»*H» »u*K- * v»i k>' laawaK- n*fti U *i»»A *kn " A<\lo lak<\s* v ik<« l«Mi * kv\ UK»kvMl k»u»A. ko «liiwaHuH /< Hv< mo k* t»l»v». IM W UMM»M <» IV» |M<i. « U* M»kv««»k'Aw » H<\(»v» «m imm, no Ho* iak\»*l »* l»>\\* i.ni Ai»A *A n«-i I kvU * IM k,* |»\V*liftMU * *v\! ».,»|«it* Uk. »< k«wtK» uvai AHm «U. I»v J*.v Ukwt I; V>;.iA » kvM \\J»H*, * *.»H' I*o , ~v I» k<v Ukou i. kv>k. v**~. . H ;j,» 1 k»> "ak,.a w *»w,iu, v »» , i « I k,<' ■.«: i »,i. '..,< , s ;■

Huli ae lakouainaa makamaoa maa oei, aole kona man Iniua. K&u ae la ia lic wahi nlili i kona waha a popnoi ae la. īloko oka manawa pokole. na pnni mni la ia me kona mau hoa alo eho-kai, tne na leo i hoopihaia i ka haaoli. tt haawi ae ia lakon ho man leo haro nai. "Ua oki! walii a ka leo kalakalā o Elina, " a o ka me» mna e hookan hon i kona leo, e m«ke no ia i kuu pahi ka«a. E hoomaopopo onkou eia na moka 0 ka enemi he mau liga wale no ke kaawale mai a kakoa aka, a he moa pono i kela ame e meha nok* Meha iho & hedfe mai la ka helehelena wiwo o kela n>e keia i kona haku. oke kamn nae oko iakou hauoli ana, no ko lukoa piha loa i ka hauoli, oiai , ua manao lakou, ua make ko lakou haku, no ka loihi loa o kona nalo aua, aka i ko lakou lohe ana i kana kahea ana, na hoopiha koke ia lako« me ka olioli hiki ole ke nuiai iho. Noho pakahi iho lalakoa ilalo, a hoololie pono maf la i na kauoha a ko lakou haku i ka pane ana aku. " Ano, e hoi aku onkou a pau, koe o E<*eniona, e noho oia me a'u. E holo aku oukou maluna o na waaj« o kakou nuilalo o ko ulakai a ko kakou malamamoku, a hiki iluna o ka moku, a e kali i a hiki i ka aneane ana e wehe fc*igA t alaila e nana w i ka iuo;ina, a in& ua naio | na niokn mawaho ae o na lae, alaila e | niana** iho oukou ua konio nuii. alaila e j hol«i aku oukou. I ekolu la o oukou e holo ai, ;ilaihi h<«i nmi. Iko oukou laoi' ana niai, iua e kau ana he hao kwkmi I niuluna o ki> kirkiena o kein hale. alaila I lux>tuanao a< qukou u% lanakila lakou, i alaila, e konio koke iuai. Aka, ina nole i oukou e ike i k*'ia hoailooa, n»i hookekoko niai, aka, e hi4o loa aku." Aole i apAio na luina i ka noho oko 1 lakou Alii nie hookahi wak> bo kokua, a ]\ane makawalu mai la ko lakou man leo, '• K inake niakou e ka Haku Elina maho|<e 011, ke make-make nei makou e alo pu i na pilikia me oe. " " Ua jn>no no ka oukou, aka, o b>ia, ho moa |*>no ole ke lehulehu, nolaiiA, o ka'u kauolia ia ia oukxm, me ke akila. "